مقدمه
هنگامی که سخن از طراحی محیط و محوطه سازی به میان می آید اولین اصلی که باید در نظر گرفته شود این است که محوطه برای چه کسانی طراحی می شود. و این افراد برای چه منظوری از ان استفاده می کنند.
امروزه نقش علوم رفتاری بر طراحی محیط ، اصلی غیر قابل انکار است. در گذشته طراحان بر اساس تمایلات و اطلاعات خود یک محوطه یا فضای شهری را طراحی و احداث می کردند و مردم بدون اعمال نظردرروند طراحی و احداث ، از این فضا ها استفاده می نمودند . اما امروزه محوطه ها و فضا ها ی شهری بر اساس تمایلات و نیازهای کاربران و با در نظر گرفتن آنچه آنان زیبا و راحت می دانند طراحی می شود و طراح به نوعی موظف به هماهنگی با خواست کاربران است . در کتاب افرینش نظریه معماری می خوانیم :
" ... نظریه های معماری ، معماری منظر و طراحی شهری اخیر نشان می دهد که باور های طراحان و مردم راجع به محیط مطلوب متفاوت است . بسیاری از محیط هایی که طراحان ، مطلوب می پندارند توسط مردم ، سرد ،غیر انسلانی و کسالت اور توصیف شده اند."
"مسئله طراحی محیط ،زمانی بوجود می آید که بین ترکیب محیط فعلی و ترکیبی که نیازهای افراد و گروههای مردم را برآورده می سازد تفاوت وجود داشته باشد. این بدین معنا نیست که تنها وظیفه طراحان برداشتن موانع منفی از مسیر توسعه انسانی است. ایجاد محیط هایی که ادراک انسان را ارتقا بخشند از اصلی ترین اهداف طراحی اند.
طراحی داخلی چیست؟
طراحی داخلی (Interior Design) که به عنوان یک حرفه، یک هنر و یک صنعت در دنیا شناخته شده، بهینه¬سازی فضاهای داخلی ساختمان¬ها به منظور انجام فعالیت¬های روزمره یعنی زندگی و کار است.
بخش اعظم عمر ما در فضاهای داخلی بناها سپری می¬شود. این فضاها محیطی را ایجاد می¬کنند که پاسخ¬گوی نیازهای اساسی ما نظیر نیاز به سرپناه بوده و بسیاری از فعالیت¬های ما در آن صورت می-گیرد. همچنین آنچه به یک بنا روح می¬بخشد، فضای داخلی آن است. بنابراین می¬توان گفت کیفیت فضای داخلی از یک طرف تأثیر مستقیمی بر نحوه انجام فعالیت¬های ما در آن دارد و از طرف دیگر نگرش، احوال و شخصیت ما را تحت تأثیر قرار می¬دهد. بر این اساس، هدف طراحی داخلی، بهبود عملکرد فیزیکی و روانی فضا برای راحت¬سازی زندگی در آن است. فضای معماری بدون طراحی داخلی یا اصلاً قابل استفاده نیست و یا در صورت قابل استفاده بودن، کارآیی لازم و بهینه را نخواهد داشت.
طراحی داخلی زندگی همه آحاد جامعه را تحت تأثیر قرار می¬دهد و تأثیرات آن در زندگی به وضوح قابل مشاهده است. از این¬رو موضوع طراحی داخلی به هیچ وجه محدود به اقشار مرفه و خانه¬های اعیانی نیست. طراحی داخلی می¬تواند برای کل جامعه و طبقات کم¬درآمد هم مفید باشد. اگر قناعت را اصل اساسی امروز جامعه بدانیم و قصد داشته باشیم امکان زندگی راحت را در فضای 40 یا 60 متری آپارتمان¬ها فراهم کنیم، طراحی داخلی یک ضرورت گریزناپذیر خواهد بود. طراحی داخلی می¬تواند به ما نشان دهد که در این فضای کوچک چطور و با چه وسایلی باید زندگی کنیم.
از آنجا که طراحی داخلی در ارتباط مستقیم با ویژگی¬های روحی روانی انسان قرار دارد، بایستی برای نیل به یک طرح مطلوب، ویژگی¬های رفتارهای انسانی در فضاهای داخلی زیستی اعم از عمومی و خصوصی، در طراحی به دقت مورد توجه قرار ¬گیرد. از این¬رو طراح به هنگام طراحی فضای داخلی با دو مقوله سروکار دارد: کاربرد آن فضا، و احساس و تأثیری که می¬خواهد آن فضا بر استفاده¬کننده داشته باشد.
طراحی داخلی طیف گوناگونی از عناصر و مؤلفه¬ها از قبیل فرم، نور، رنگ، بافت، کف، سقف، دیوار، عناصر کارکردی و تزیینی و مبلمان را در برمی¬گیرد. این عناصر ابزارهای کار طراح هستند که همگی باید بطور هماهنگ و متناسب در یک طرح مرتبط و خوشایند قرار گیرند.