فرآیند زلال سازی وحوضهای زلال ساز
فرآیند ته نشینی در عملیات تصفیه آب عمدتا در دوطبقه 1و2 صورت میپذیرد:
طبقه 1: فرآیندی است که در حوضهای دانه گیرواقع شده وشن وماسه و مواد معلق درشت مستقل از یکدیگر ته نشین وحذف می گردند.
طبقه 2: فرآیندی است که پس از افزایش مواد منعقد کننده وکمک منعقد کننده در PHمناسب محیط ودر ادامه فرآیندهای انعقاد ولخته سازی واقع میشود ومواد کلوییدی وشبه کلوییدی ،میکروارگانیسم ها وبعضی از عناصر مانند: آهن ومنگنز پس از اکسیداسیون ته نشین شده وکیفیت آب زلال شده ارتقاء می یابد.
در فرآیند ته نشینی طبقه 2 آب پس از طی فرآیندهای انعقاد ولخته سازی به صورت سوسپانسیونی حاوی لخته های لجن شکل گرفته در فرآیندهای قبل،به حوضهای ته نشینی ساده یا بخش ته نشینی در حوضهای زلال ساز مرکب هدایت می گردد.طراحی این حوضها (شکل8) به صورتی است که بتوان با بهره گیری از سرعت جریان آب یابه وسایل مکانیکی لخته های لجن قبلا تشکیل شده رابه صورت معلق وسیال در مسیر آب ورودی نگهداری نمود تالخته های ریزتر وسبکتر لجن در آب ورودی بالخته های درشت تر 0سوسپانسیون) موجود در حوض برخورد کند وجذب آنها شود ونهایتا در منطقه ته نشینی در اثر سنگینی ته نشین شود که آب زلال شده حاصل این فرآیند خواهد بود.بدیهی است که هرچه درصد حجمی ویکنواختی غلظت لجن سوسپانسیون موجوددر حوض رابتوان بالاتر برد،امکان حذف وته نشینی سازی بهتری برای آب منعقد شده ورودی فراهم میشود وراندمان زلال سازی افزایش ومواد شیمیایی وانرژی مصرفی ونیاز به تنظیمات مکرر کاهش مییابد وشوکهای وارده به حوض بهتر تحمل خواهد شد.روشن است که باتداوم بهره برداری از حوض مرتبا لجن ومواد اضافی آب ورودی جذب سوسپانسیون لجن درحوض میشود وبرمیزان غلظت لجن آن اضافه می گردد.نظر به اینکه در طراحی حوضهای زلال ساز غلظت لجن برای سوسپانسیون مورد توجه است،باید بابهره گیری از سیستمهای مناسب عودت یا تخلیه اضافی ،غلظت لجن مطلوب را همواره کنترل ویا افزایش آن را جبران نمود تا فرآیند ته نشینی درحد انتظار صورت پذیرد.نظر به مطالبی که گذشت،حوضهای زلال ساز ساده ومرکب را می توان در سه گروه زیر تقسیم نمود تابتوان نکات عمومی ساختمان،بهره برداری ونگهداری هرگروه رادر یک چهار چوب کلی بیان داشت:
الف- حوضهای زلال ساز ( ته نشینی ) ساده در طبقه 1 ته نشینی :دراین زمینه در بند بخش پیش ته نشینی در حد کفایت بحث گردید شکل (7).
ب- حوضهای زلال ساز مرکب در طبقه 2 ته نشینی :دراین گروه دونمونه مورد بحث قرار میگیرد که بیشتر خود یا مشابه آنها درایران کاربرد داشته اند.
• حوضهای زلال ساز مستقل ،شکل (8)
حوضهای زلال ساز مرکب (اکسیلاتور) شکل (9) ج- حوضهای زلال ساز مرکب بهره گیرنده از بستر لجن: دراین گروه به بحث پیرامون حوض زلال ساز از نوع پولساتور پرداخته می شود که بیشترین کاربرد رادربین این گروه از حوضهای زلال ساز در کشور داشته است.شکلهای (10و11).
در ادامه پیشرفتهای حاصله در صنعت آب نسل جدیدی از حوضهای زلال ساز ابداع گردید که فرآیند ته نشینی در آنها عملا جایگزین فرآیندی شبیه فرآیندهای صاف ساز وجذب شده است،این حوضهای زلال ساز به حوضهای زلال ساز بابستر لجن معروف اند که در گروه سه طبقه بندی گردیده اند.شکلهای (10و11).
دراین حوضها آب خام پس از دریافت مواد شیمیایی منعقد کننده،کمک کننده ومواد ضدعفونی کننده از زیر بستر لجن که بااستفاده از سرعت جریان آب یا وسایل مکانیکی به صورت یکنواخت معلق نگهداشته شده است،به طور یکنواخت توزیع می شود وبه دلیل عبور از میان بستر لجن باغلظت قابل توجه در مقایسه با غلظت سوسپانسیون لجن حوضهای زلال ساز مورد اشاره قبل دریک شبیه صاف سازی وجذب ،آب خام منعقد شده وتقریبا تمام مواد معلق خودرا از دست میدهد وآب صاف در سطح حوض زلال ساز به صورت یکنواخت جمع آوری میگردد.یکی از مهمترین نمونه های این حوضهای زلال ساز پولساتور است که در ایران نیزمورد استفاده بسیاری داشته است.در صفحات آتی به ترتیب به ساختمان وروش کلی بهره برداری از نمونه حوضهای زلال ساز اشاره شده،پرداخته می شود.
شکل(7 ) حوضهای زلال ساز ساده شکل (8)حوضهای زلال ساز مستقل شکل (9)حوضهای زلال سازمرکب (اکسیلاتور) شکل (10)حوضهای زلال ساز بهره گیرنده ازبسترلجن (پولساتور) شکل 11 حوضهای زلال ساز بهره گیرند ه ازبسترلجن ساختمان وروش کلی بهره برداری از حوضهای ته نشینی وزلال ساز مستقل برای بهره برداری ازاین حوضها (شکل شماتیک 8) پس از تعیین میزان مواد شیمیایی منعقد کننده وکمک منعقد کننده در آزمایش چارتست که باید مناسب برای ایجاد لخته های سنگین ودرشت باشد،این مواد رابه طور معمول درورودی حوضچه (اولیه) انعقاد تزریق وپس از کنترلها وتنظیمات ضروری سیستم براساس توصیه های طراح،آب به حوضچه لخته زنی وارد وپس از رسیدن به شرایط مطلوب لخته ها،آب لخته شده سرانجام به صورت کاملا یکنواخت به حوض ته نشینی هدایت میشود ودرصورتی که سیستم به طور موفق دربهره برداری باشد پس از گذشت زمان از پیش تعیین شده لخته ها در طول مسیر خود به تدریج ته نشین شده وآب زلال ،بسته به طرح حوض از طرف مقابل یا اطراف به طور کاملا یکنواخت وآرام جمع آوری می گردد.درایننوع حوض ته نشینی به دلیل غلظت کم سوسپانسیون لجن از برخورد دادن لخته ها در حوض ته نشینی سود چندانی برده نمی شود وتنها در صورت نیاز به تقویت انعقاد ولخته زنی در بعضی از طراحیها که سیستم به لحاظ بیولوژیکی بامشکلی روبه رو نباشد،میتوان مقداری از لجن ته نشین شده رابه حوضچه لخته زنی عودت داد وسیستم جمع آوری وتخلیه لجن می باید به صورتی تنظیم گردد که تجمع ویا تخلیه بیش از حد لجن ،اختلالی در سیستم ایجاد ننماید.از نکات مهم عمومی ومشکلاتی که ممکن است در حین بهربرداری روی دهد،می توان به موارد زیر اشاره نمود: نظر به اینکه کیفیت آب زلال شده خروجی از حوض ته نشینی درارتباط مستقیم باکار مطلوب حوضچه های منعقدسازی به ویژه حوضچه لخته زنی است، در صورتی که کاراین حوضچه ها رضایت بخش باشد واز تغییرات ناگهانی ونامطلوب کمی وکیفی آب،تخلیه وعودت لجن بی مورد وایجاد اختلال در سیستم توزیع وجمع آوری آب در حوضچه ته نشینی جلوگیری گردد،بازده سیستم در حدانتظار است ومشکل خاصی ایجاد نمی گردد.
یکی از مهمترین ومتداولترین اختلالاتی که دراین سیستمها ممکن است روی دهد،وجود لخته های ریز در آب خروجی از حوض ته نشینی وکدر بودن آب خروجی است.
آب خروجی از حوض ته نشینی کدر ودارای لخته های ریز است:این حالت ممکن است عمدتا به دلایل زیر باشد: کمبود مواد شیمیایی PH نامناسب محیط افزایش ناگهانی دبی آب افزایش ناگهانی آلودگی به ویژه مواد معلق آلی اشکال در حوضچه انعقاد به لحاظ عدم اختلاط سریع مطلوب اشکال در حوضچه لخته زنی به لحاظ عدم اختلاط ارام مطلوب وتشکیل لخته های سنگین ودرشت غلظت حجمی نامناسب لجن در حوضچه لخته زنی که ممکن است به لحاظ عدم عودت لجن از حوضچه ته نشینی باشد (درصورتی که در طراحی پیش بینی شده باشد).
تخلیه بی مورد لجن از حوضچه لخته زنی کاهش شدید درجه حرارت محیط تغییرات PH یادرجه حرارت در نقاط مختلف حوض ته نشینی عدم توزیع وجمع آوری یکنواخت آب در حوض ته نشینی عدم انجام کلرزنی آب خام اختلال در سیستم لجن روب نگهداری وتعمیرات: دراین زمینه نظر به شرایط کلی مانند: ویژگیهای آب خام مواد شیمیایی مورد استفاده شرایط جوی ونوع بهره برداری لازم است که سیستم زلال ساز در فواصل مناسبی که از سوی طراحان توصیه می شود ودرهرحال از یکسال ببشتر نخواهد بود.کاملا تخلیه شود وبادقت کافی کلیه تاسیسات الکترومکانیکی آن مانند: به همزنهای دورتند ودور آرام ،لجن روی دریچه ها، شیرآلات،لوله ها ومتعلقات مربوط به دقت بازدید شود ومرمت وسرویسهای ضروری برحسب مورد وباتوجه به دفترچه های نگهداری هریک از آنها صورت پذیرد ونتایج در پرونده های فنی آنها ثبت گردد.
ساختمان وروش کلی بهره برداری از حوضهای زلال ساز مرکب با بهم زن آرام مکانیکی با زلال سازی انعقاد- لخته زنی وته نشینی دریک حوض صورت می پذیرد.
دراین مورد نظر طراحان برآن بوده است که لجن حاصله از عملیات زلال سازی راکه به غلظت مطلوبی رسیده،به نحو مناسبی در مسیر عبور آبی که مرحله انعقاد را پشت سرگذارد وذرات نسبتا ریز لجن در آن تشکیل شده قرار دهند تابا برخورد ، ذرات ریز لجن جذب ذرات درشت تر شده وبدین ترتیب شرایط مطلوبی برای ته نشینی ثقلی ذرات درشت وسنگین شده لجن فراهم آمده وآبی زلال باکیفیت خوب به دست آید.
مدلهای بسیار متنوع ومعروفی ازاین حوضها تحت نامهای مختلفی ازقبیل: -Accetator Clarifiers Centrifloc Clarifiers ClariContact Clarifiers طراحی وبه کار گرفته شده اند وگونه هایی از آنها در ایران احداث ونیز در دست بهره برداری است.
بهره برداری ازاین حوضهای زلال ساز ( شکل شماتیک9) به دلیل غلظت نسبتا کم لجن ( حدود 10%) عموما بادشواریهایی همراه است وبه توجهات وتنظیمات زیادی نیازمند است.
لیکن در صورت رعایت دقیق دستورالعملهای بهره برداری خصوصا حفظ غلظت لجن درحد توصیه شده طراح می توان آب زلال با کیفیت خوبی از آنها دریافت نمود.دراین حالت آب در سطح فوقانی منطقه ته نشینی صاف وسطح لجن در زیر آن تاارتفاع مطلوب به خوبی مشاهده میشود.
مشکلات مهم در بهره برداری از این حوضهای زلال ساز وروشهای برطرف نمودن آنها به طور خلاصه به شرح زیر است: هر چند هرنوعی از حوضهای زلال ساز مرکب خاص خودرا داراست، مراجعه به دستورالعمل بهره برداری اصلی توصیه می گردد.
ذرات ریز لجن به سطح آب در منطقه ته نشینی آمده اند: دراین حالت سطخ منطقه لجن در بخش ته نشینی قابل مشاهده نیست وذرات ریز لجن له سطح آب منطقه ته نشینی آمده وآب خروجی از حوض کدر است.
مقدار مواد شیمیایی کم است.
باید باتوجه به نتایج جاریست وضریب چسبندگی لجن تنظیم گردد.
PH تنظیم نیست.
باید باتوجه به نتایج جارتست تنظیم گردد.
درصورن مجهز بودن حوض به ، به همزن قابل تنظیم دورآرام، دور به همزن بیش از حداست.
دور به تدریج و هربار حداکثر یک دوم دور در دقیقه کاهش داده شود وسپس باید حدود یک ساعت تامل گردد تانتیجه مشخص شود.
غلظت لجن در منطقه لخته زنی کمتر از حد لازم است .
این امر بیشتر به دلیل تخلیه بی مورد لجن، کمبود مواد شیمیایی ودر بعضی از طرحها عدم عودت لجن اضافی است که به همراه کنترل عوامل مختلف باید مورد توجه قرار گیرد.
برای تعیین غلظت حجمی لجن از محلهای توصیه شده در طراحی نمونه هایی یک لیتری برمی دارند وآنها را در مزور پایه بلند مدرج یک لیتری که در محل صاف وبدون لرزشی قرار دارد می ریزند وپس از 10دقیقه می توان از حجم لجن ته نشین شده نسبت به حجم کل، درصد حجمی لجن را محاسبه کرد.
تخلیه لجن بیش از حد وبی مورد به عمل آمده باید برای مدتی از تخلیه لجن خودداری ومیزان مواد شیمیایی را درحد مناسبی افزایش داد وکل لجن خاصل شده به فسمت بهم زنی آرام عودت گردد در صورت لزوم موقتا دبی آب خام راتاحد مناسبی کاهش داد.
درجه حرارت محیط به شدت کاهش می یابد، دراین حالت به لحاظ افزایش ویسکوزیته آب ته نشینی ذرات لجن دشوار می شود ولازم است بااستفاده از مواد شیمیایی مناسب به وزن ذرات لجن افزوده گردد ومقدار آب خام درحد مناسب کاهش داده می شود.
درجه حرارت و PH در نقاط مختلف حوض متفاوت است وبدین لحاظ جریانهای گردابی ایجاد شده وذرات لجن به سطح می آیند، دراین حالت باید عوامل مزاحم رابرطرف نمود.
دبی آب خام افزایش ناگهانی ویا بیش از حد یافته است دراین حالت باید دبی تنظیم شود ودر صورت نیاز به افزایش مجدد دبی، این امر به تدریج وهمراه باتنظیمات ضروری صورت پذیرد.
کلرزنی آب خام قطع، مواد آلی اکسید شده است وبااختلال درامر انعقاد ولخته زنی مشکل راسبب شده اند، در این حالت باید از سیستم کلرزنی رفع نفص ومجددا در بهره برداری قرار گیرد.
مشکلات بیوشیمیایی حادث گردیده است نظر به شرایط اقلیمی کشور در مواردی به لحاظ رشد وتکثیر گونه هایی از میکروارگانیسم ها در حوض زلال ساز وبه خاطر آنزیمهای مترشحه آنها انعقاد ولخته زنی مختل می گردد.
دراین حالت توصیه می شود حوض تخلیه وپس از شستن مجددا در بهره برداری قرار گیرد.
0 سطح لجن در منطقه ته نشینی پایین تر از حد طراحی است ولجن سنگین وغلیظ تر از حد عادی به نظر می رسد.
هرچند دراین حالت آب خروجی از حوض معمولا زلال است، لیکن بهره برداری بهینه نیست وبرای رفع این مشکل توجه به نکات مشروحه زیر ضروری است: مقدار مواد شیمیایی مصرفی بیشتر از حد نیاز است وبهره برداری اقتصادی نیست.
تزریق مواد شیمیایی باتوجه به نتایج جارتست وضریب چسبندگی لجن تنظیم شود.
غلظت لجن بیشتر ازحداست.
بانمونه برداری وآزمایشهای لازم موضوع بررسی وغلظت آن در حدمناسب تنظیم گردد.
درصورت مجهز بودن حوض به بهم زدن دور آرام قابل تنظیم ، دور آن کمتر از حدلازم است.
دور به تدریج وهر بار حداکثر یک دوم دور در دقیقه افزایش داده شود وسپس حدود یک ساعت تامل کرده تانتیجه مشخص شود.
دبی آب ورودی کاهش زیادی یافته، لیکن در تنظیمات حوض به طور مناسب تغییری داده نشده است.
تنظیمات جدید ومتناسب به عمل آید.
تخلیه لجن بیشتر از حد به عمل آمده ولجن باقیمانده در حوض به طور مناسب معلق نگردیده است.
تنظیمات ضروری برحسب ساختمان وطراحی حوض مانند: افزایش دور بهم زن دورآرام ویا افزایش مقدار آب ورودی به عمل آید ودر صورت نیاز تخلیه لجن برای مدتی مناسب قطع گردد وضریب چسبندگی لجن و میزان مواد شیمیایی تزریقی مورد توجه ورسیدگی قرار گیرد.
0 حوض ته نشینی در وضعیت نسبتا خوبی است وآب خروجی دارای کیفیت مطلوب است، لیکن سطح لجن در منطقه ته نشینی بالاتر از حدپیش بینی شده است وذرات درشت لجن در منطقه آب صاف مشاهده می گردد.
تخلیه لجن در حدلازم صورت نگرفته ولجن خاصله در حوض انباشته شده است وقیفهای تغلیظ لجن پرشده اند باید لجن اضافی راتاحد لازم وباتوجه به غلظت حجمی لجن حوض تخلیه نمود ودر حوضهایی که می توان لجت رااز منطقه ته نشینی به منطقه لخته زنی عودت داد، به طور موقت وتابرقراری شرایط عادی ازاین کار خودداری کرد.
مقدار غلظت وضریب چسبندگی لجن کنترل گردد در صوتر نیاز به تنظیمات لازم دراین زمینه اقدام شود.
مقدار تزریق مواد شیمیایی کنترل گردد در صورت نیاز به تنظیمات لازم دراین زمینه اقدام شود.
در حوضهای مجهز به بهم زن آرام بادور قابل تنظیم دوربهم زن کمی بیشتر از حد مطلوب مجدد صورت پذیرد.
دبی اب ورودی درحد قابل تحمل افزایش ناگهانی داشته است تنظیمات مناسب دراین زمینه صورت پذیرد.
ضمنا دراین گونه حوضهای زلال ساز استفاده از شیر تخلیه اصلی ومرکزی حوض برای تخلیه لجن اضافه مجاز نیست وچنانچه تنظیمات حوض درحد مطلوب باشد لجن به طور مناسب معلق شده واضافه آن به قیفهای جمع آوری تغلیظ کننده لجن سرازیر می شود وتنها ازاین تغلیظ کننده باید لجت اضافی تخلیه شود.
روش توصیه شده برای تخلیه لجن از قیفهای تغلیظ کننده آن است که وقتی قیف کاملا پرشد شیر تخلیه باز شود و لجن در حدی تخلیه شود که سطح لجن داخل قیف از لبه فوقانی آن در حد 30تا50 سانتی متر پایین رود، این کار به طور دستی یا برنامه ریزی شده برای سیستم تخلیه اتوماتیک میسر است واز اتلاف بی مورد آب جلوگیری می نماید.
توقف کوتاه مدت وراه اندازی مجدد حوض{ پس از 24 تاحداکثر 48 ساعت} اساسا چون حوضهای زلال ساز در مقابل توقف کوتاه مدت و راه اندازی مجدد چندان مطلوب عمل نمی کنند و این کار خالی از زحمت نیست وبه توجه وتنظیمات دقیق نیازمند است ونظر به ظرافت این امر و آن که برنامه ریزی جزء به جزء عملیات در ارتباط مستقیم با مسائل طراحی حوض است، روش عمومی دقیقی را نمی توان ارائه نمود و توصیه می شود که براساس دستورالعمل کارخانه سازنده رفتار شود، لیکن رعایت موارد زیر می تواند مفید واقع گردد.
شیر اب ورودی بسته شود.
شیرهای تخلیه بسته شوند.
در صورت وجود راه ارتباطی بین قسمت ته نشینی وقسمت لخته زنی حوض این راه باز شود.
در صورت وجود سیستم بهم زن دور آرام بادور قابل تنظیم دور بهم زن به تدریج به حداکثر خود رسانده شود وپس از حدود 10دقیقه به حداقل دور کاهش داده شده وسپس خاموش شود.
درصورت عدم رعایت دستورات دقیق توقف کوتاه مدت، راه اندازی مجدد حوض بادشواری هایی روبه رو خواهد بود.
راه اندازی مجدد پس از توقف کوتاه مدت { 24 تا48 ساعت} در حوضهای مجهز به سیستم بهمزن دور آرام قابل تنظیم ، سیستم راه اندازی ودور آن به آرامی به حداکثر ممکن افزایش داده شود.
پس ازگذشت حدود 10دقیقه دور به تدریج وهربار حداکثر در حدود یک دوم دوردر دقیقه [ r.p.m] کاهش داده شود.
تادور مطلوب حاصل شود وذرات لجت مجددا شکل گیرد ولجن معلق باوضعیت مناسب تشکیل شود.
برای مشاهده نتایج تنظیمات جدید هربار حداقل به یک ساعت وقت نیاز است.
برای اطمینان از تشکیل یکنواخت لجن باغلظت حجمی مناسب در منطقه لخته زنی، نمونه گیری وآزمایشهای لجت مورد نیاز همان طوری که در مباحث قبلی توضیح داده شد، صورت گیرد وتنظیمات ضروری براساس نتایج حاصله به عمل آید.
پس ازرضایت بخش شدن کامل وضعیت حوض، کاربرای ده دقیقه به همان صورت ادامه یابد.
شیرآب خام به آرامی وحداکثر یک سوم ظرفیت کامل باز وهمزمان تزریق مواد شیمیایی براساس میزان مورد نیاز برای تشکیل لخته های عالی در جارتست از سرگرفته شود.
درطول ساعتهای بعدی ورضایت از کار حوض می توان مقدار آب ورودی رابه تدریج وآرامی افزایش داد.
پس از رسیدن به ظرفیت کامل ورضایت ازکار حوض می توان مقدار مواد شیمیایی تزریقی رابه تدریج به حد مورد نیاز تاتشکیل لخته های خوب در جارتست کاهش داد.
در ادامه بهره برداری و افزایش حجم لجن در حوض باید راههای ارتباطی برگشت لجن اضافی از منطقه ته نشینی به منطقه لخته زنی را بست وبرای تخلیه لجن اضافی اقدام کرد.
دراین حالت حوض در شرایط عادی کارقرار دارد وباید برابر دستورالعمل های مربوط به بهره برداری اقدام نمود.
یادآوری: همان طوری که اشاره شد، نظر به طراحی خاص این گونه حوضها وغلظت نسبتا کم لجن در آنها هرچند که در مقایسه باحوضهای ته نشینی مستقل از بازده بهتری برخوردارند لیکن در مقایسه باحوضهای زلال ساز مدرنتر از نوع بستر لجن فیلتر امتیاز زیادی ندارند وبه ویژه موارد زیر باید مورد نظر باظد: بهره برداری پرزحمت وناپایدار حساسیت در مقابل شوکهای وارد شده وتغییرات شرایط بهره برداری مصرف زلال سازی نسبتا کمتر در مقایسه با حوضهای زلال ساز از نوع لایه لجن گونه هایی از حوضهای مورد بحث احتمال دارد برای سبک سازی آب به وسیله آهک نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مانند: اکسیلاتورها نگهداری ، سرویس وتعمیرات: نظربه طراحی وویژگیهای خاص ازاین حوضها، ارایه دستورالعمل واحدی برای نگهداری وتعمیرات همه آنها میسر نیست وتوصیه می گردد که براساس دستورالعمل های شرکت سازنده وطراح عمل گردد.
بااین حال رعایت موارد عمومی وکلی زیر ممکن است مفید باشد: بهتر است که این حوضها باتوجه به شرایط اقلیمی وکیفیت آب خام در فواصل زمانی مناسب ترجیحا فصلی یا شش ماهه تخلیه شده وبه طور کامل شسته شوند.
مرمتهای ساختمانی مورد نیاز صورت پذیرد.
سیستمهای برقی ومکانیکی حوض مانند: شیر آب خام، شیرهای تخلیه لجن، سیستم بهم زن دور آرام دریچه ها لوله ها ومتعلقات مربوط به طور دقیق مورد بازدید قرار گیرد وسرویس وتعمیرات لازم براساس دستورالعملهای نگهداری وتعمیرات مربوط صورت گیرد ونتایج در پرونده فنی تاسیسات ثبت گردد.
در حوضهای ته نشینی مجهز به لجن روب با تیغه لاستیکی فشرده توجه خاص به سلامت این تیغه ها که در مقابل ترکیبات شیمیایی فرسایش پذیرند، انجام گیرد.
ساختمان وروش کلی بهره برداری از حوضهای زلال ساز از نوع بستر لجن .
{ فیلتر لجن} این حوضهای زلال ساز شکلهای شماتیک 10 و 11 که در ادامه پیشرفتهای تکنولوژی تصفیه آب طراحی گردیده اند، دارای گونه های متنوعی به لحاظ طرح ومکانیسم هستند ومی توانند با غلظتهای بیشتر لجن در مقایسه با دیگر حوضهای زلال ساز مورد بهره برداری قرار گیرند وبسته به غلظت بستر لجن ویکنواختی آن از راندمانهای بیشتری در حذف مواد معلق در مقایسه بادیگر حوضهای زلال ساز برخوردارند.
این حوضها در مقابل شوکهای وارد شده بسیار پایدارند ونیازمند تنظیمات ومراقبتهای زیادی نیستند ومصارف مواد شیمیایی مورد نیاز آنها می تواند درحد تشکیل لخته های متوسط در آزمایش جارتست انتخاب گردد ودر صورت بهره برداری صحیح آب خروجی از آنها دارای کیفیت بسیار خوبی برای مرحله صاف سازی است وبدین لحاظ صافیها در شرایط مطلوب ومناسبی قرار می گیرند واز فرسایش زودرس تاسیسات شستشوی صافی ومصارف انرژی بی مورد جلوگیری می شود.
ازاین حوضهای زلال ساز انواع متنوعی طراحی گردیده که هم اکنون در بسیاری از نقاط دنیا در دست بهره برداری هستند.
ازاین گروه می توان برای مثال به انواع زیر اشاره نمود: Pulsator Clarifiers Super Pulsator Claifiers Plated Type pulsator Claifiers Flat bottom Claifiers.
که از کلاریفا ردیف اول تعداد قابل ملاحظه ای در کشور ساخته شده ودر حال بهره برداری است.
نظر به اینکه این نشریه جنبه تبلیغاتی ندارد، لذا از بحث پیرامون خاصی از حوضهای زلا ساز یاد شده خودداری می کند، توصیه می گردد که برای آشنایی بانکات وویژگیهای اختصاصی هریک از حوضهای زلال ساز به دفترچه راهنمای بهره برداری ونگهداری آنها مراجعه ودستورهای پیشنهادی به کاربسته شود، لیکن توضیحات کلی در مورد مکانیسم وروشهای کلی بهره برداری ونگهداری آنها ذیلا شرح داده می شود.
ساختمان وروش کلی بهره برداری از حوضهای ته نشینی وزلال ساز مرکب بهره گیرنده از بستر لجن ساختمان این حوضها عموما با مقطع مربع – مستطیل است ودر طراحی سعی گردید که آب خام پس از افزودن مواد شیمیایی لازم وطی مرحله انعقاد بهم زنی سریع به حوض هدایت شود وبه صورت یکنواخت در کف منطقه ته نشینی حوض ، توزیع ودر امتداد قائم به طرف سطح آب در حوض هدایت شود.
دراین مرحله بسته به نوع طراحی ضربات هیدرولیکی متناوب وارد شده برآب ویا سرعت عبور آب از دهانه های پیش بینی شده، دراین مرحله بسته به نوع طراحی ضربات هیدرولیکی متناوب وارد شده برآب ویا سرعت عبور آب از دهانه های پیش بینی شده سبب می گردد که ذرات ریز لجن اولیه تشکیل شده ودر عمق حوض به یکدیگر برخورد داده شود ودر کف حوض رفته رفته لجن نسبتا متراکمی باغلظت قابل توجه فراهم آید که برای توفیق در بهره برداری مطلوب باید با مکانیسمهای یادشده این لجن در تمام سطح منطقه ته نشینی ودر مقابل جریان روبه بالای آب به صورت لایه یکنواخت وبا غلظت حجمی مطلوب گسترده شود وسعی برآن باشد که لایه ای از لجن باارتفاعی حدود 3متر که در واقع فیلتری از لجن است در مسیر آب خام منعقد شده قرار گیرد تاذرات ریز لجن جذب این فیلتر شود و آب عبور کرده از آن که رلال شده است در سطح حوض به طور یکنواخت جمع آوری گردد.