به نام خدا
در بین آلات موسیقی، سازهای زهی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.
که به دو دسته:زهی زخمه ای و زهی آرشه ای تفکیک می شوند.
در این بین سازهای زهی زخمه ای بیشتر مورد توجه واقع شده اند. ساختمان این دسته از سازها عموماً از یک قاعده کلی پیروی می کنند و شکل ظاهری آن ها نیز تا حدودی شبیه به یکدیگر است.
شامل:جعبه صدا- دسته- کوکها و خرک می باشند.
در این مجموعه ساز گیتار به دلیل روند تکاملی خود دارای خصوصیتهای منحصر به فردی است که آن را از سایر سازهای زهی زخمه ای متمایز می کند.
- دارا بودن وسعت صدا تا (5/3 اکتاو) یکی از شاخصه های مهم این ساز است به طور کلی گیتار سازی است با قابلیت های اجرایی بالا و به همین دلیل به عنوان یک ساز تکامل یافته در دنیا شناخته شده است.
- گیتار به شکل امروزی در حدود قرن هیجدهم میلادی در اسپانیا توسط
Torress Jarado Antonio de طراحی و ساخته شد. به دنبال او سازندگان بزرگ دیگری همچون
Vicent Arias- Jose Ramirez- Santos Hernandez- Domingo Esteso- Marcelo Barbero- Ignacio Fleta- Hermann Hauser- Robert Bouchet- Manuel Reys- Jose Romanillos.
- با الهام از ایده های او به فرمهای کاملتری در ساخت گیتار کلاسیک و فلامنکو دست پیدا کردند.
- گیتارهای اسپانیایی (Spanish guitars) در دو فرم کلاسیک و فلامنکو ساخته می‌شوند. که هر کدام دارای خصوصیاتی مختص به خود می باشند.
- به طور کلی گیتار فلامنکو دارای صدایی خشک و ترد و ضرب گونه (Percussive) و با ماندگاری صدای کمتر نسبت به گیتار کلاسیک است، حال آنکه در گیتار کلاسیک، صدا دارای حجم و رنگ بیشتری است.
- از مهمترین دلایل این اختلاف ها، در این دو گیتار می توان به فاکتورهای مهمی همچون:نوع مواد مصرفی (Material) و شیوه ساخت (Style) اشاره کرد.
- در اینجا با بررسی این دو فاکتور در گیتار فلامنکو تفاوتهای عمده در صدا و شکل ظاهری ان را با گیتار کلاسیک بهتر در می یابیم.
- درگیتار فلامنکو از فاکتور مهمی که به فرم صدای این گیتار کمک می کند استفاده می شود که چوبی به نام سرو اسپانیایی (Cypress) است.
و در Side و Back گیتار به کار می رود. این چوب را می توان به راحتی به ضخامتهای نازک رسانده بدون آنکه خطر پیچیدگی و شکستن در آن به وجود آید.
- این چوب به رنگ لیمویی و بسیار سبک و مقاوم است. و در سواحل مدیترانه می‌روید.
همچنین از چوبی به نام افرا Maple که شباهت فراوانی با (Cypress)، در ساخت Side و Back استفاده می شود این چوب جنگلی را می توان در اکثر مناطق جنگلی یافت. نوع مرغوب آن در جنگلهای سرد و کوهستانی می روید.
سازندگان گیتار فلامنکو از چوب دیگری به نام (Brazilian Rosewood) برای side و Back استفاده می کنند که این محصول به گیتار سیاه (Flamenco Negra) معروف است و دارای صدای مردن تری نسبت به نوع سنتی آن است.
مهمترین فاکتور در مبحث تولید صدا، صفحه رو (Sound board) است که از جنس چوبهای (Spruce) و (Red Cedar) ساخته می شود.
هرچه این چوبها مرغوب و دارای قدمت بیشتری باشند کیفیت صدای تولید شده توسط آنها قوی تر و بهتر می باشد.
چوب Red Cedar خیلی سریع به قله ی صدایی خود می رسد و صدای تولیدی آن دارای حجم و قدرت بالای حس گرمتری است.
حال آنکه چوب Spruce برای رسیدن به قله ی صدایی خود احتیاج به زمان بیشتری دارد و دارای رنگ آمیزی صدای وسیعتر و استحکام بیشتری است.
چوبهای استفاده شده در سایر قسمتهای گیتار به شرح زیر می باشند.
- صفحه انگشت گذاری (Finger Board):
بهترین چوب برای ساخت این قسمت چوب آبنوس (ebony) است که دارای سختی و استحکام فوق العاده ای می باشد. این چوب در طبیعت به رنگ سیاه یافت می شود. و درخت آن عموماً در قاره آفریقا می روید.