در ساختمانهای آجری همه نوع سقفی میتوان به کاربرد مانند سقفهای تیرچه بلوک، طاق ضربی، پیشساخته و غیره.
در مورد سقفهای تیرچه بلوک در بخش ساختمانهای بتونی توضیح داده خواهد شد.
و در این بخش فقط با سقفهای طاق ضربی آشنا میشویم.
طاق ضربی معمولاً در بین تیرآهنهای پوشش سقف انجام میشود.
در بعضی از شهرستانهای ایران مانند یزد طاق ضربی را با خیزبلند در حدود نیمدایره روی دهانههای تا حدود 6 متر هم اجرا میکنند برای اجرا طاق ضربی بدین طریق عمل میکنند که روی دهانههای اطاق را با فاصلههای تقریباً یک متر به یک متر تیرآهن مناسب که نمره آن با توجه به دهانه طاق به وسیله محاسبه تعیین شده است قرار میدهند و آنگاه بین آن را به وسیله آجرهای فشاری با ملات گچ و خاک پر مینمایند.
باید توجه نمود که آجر طاق ضربی نباید کاملاً زنجاب شده باشد(قبل از مصرف مدتی در آب قرار گرفته باشد) فقط باید آجر آب ندیده را بلافاصله قبل از مصرف در سطل آب فرو کرده و بعد در محل مناس نصب نمود.
برای اطمینان از مقاومت طاق بعد از اتمام کار روی آن را به وسیله دوغابی از گچ میپوشانند تا کلیه منافذ طاق را که احتمالاً خالی مانده است پر نموده و جسم توپر و یکپارچهای ایجاد نماید.
بهتر است در فصل بارندگی از اجرا این قسمت خودداری شود زیرا در غیراینصورت چنانچه بعد از اجرا طاق ضربی و قبل از اجرا پوششهای دیگر روی آن اگر باران ببارد آب باران به واسطه عدم وجود منافذ لازم روی سقف باقی مانده و موجب فساد گچ گشته و ایجاد خسارت مینماید(گچ در مقابل رطوبت مقاوم نیست).
خیز طاق ضربی باید در حدود 2 سانتیمتر باشد.
اگر کمتر از 2 سانتیمتر باشد بواسطه تخت بودن طاق ممکن است در اثر نیروهایی که از بالا به آن وارد میشود فرو ریزد و اگر بیشتر از 2 سانتیمتر باشد به علت آنکه مجبور هستیم از زیر سطح صافی داشته باشیم، ناچاراً باید خیز آن را از زیر با گچ و خاک پر نموده در این صورت طاق ما سنگینتر خواهد شد.
دیوار
با توجه به اینکه ابعاد آجر 5/15×11×22 میباشد در ساختمان دیوارهای آجری را به عرض 22 سانتیمتر(یک آجر) و یا 35 سانتیمتر(5/1 آجر) و یا 45 سانتیمتر(2 آجر) و یا 55 سانتیمتر(5/2 آجر) میچینند.
در ساختمانهای دیوار به دو منظور ساخته میشود.
الف برای جداسازی قسمتهای مختلف ساختمان
به این نوع دیوارها پارتیشن یا جداکننده و یا تیغه میگویند.
تیغه دیواری است به پهنای 5 یا 10 و یا 20 سانتیمتر.
تیغههای بلند و طویل را نمیتوان به پهنای 5 یا 10 سانتیمتر ساخت زیرا تیغههای 5 یا 10 سانتیمتری با ابعاد زیاد ایستا نخواهد بود.
چنانچه بخواهیم تیغههای 5 سانتیمتری را با طول و یا ارتفاع زیاد بسازیم باید بین دیوار به فاصلههای 5/1 تا 2 متر نبشیکشی نمائیم.
در غیراینصورت این دیوارها با کوچکترین تکانهای جانبی فرو خواهد ریخت و در مقابل زلزله کوچکترین مقاومتی از خود نشان نمیدهد.
ملات تیغههای 5 سانتیمتری معمولاً گچ و خاک است.
در بعضی از ساختمانها تیغهها را با بلوکهای گچی پیشساخته به ضخامت 10 سانتیمتر نیز میسازند.
این نوع پارتیشنها بیشتر در ساختمانهای فلزی و بتونی به کار میرود.
ب دیوارهای حمال
این نوع دیوارها که دیوارهای اصلی ساختمانهای آجری میباشند برای انتقال بار ساختمان به زمین ساخته میشوند و فقط در ساختمانهای تمام آجری مورد استعمال دارند.
حداقل ضخامت این نوع دیوارها 35 سانتیمتر است(5/1 آجر).
این دیوارها علاوه بر حمال بودن عهدهدار جداسازی بین قسمتهایی مختلف ساختمان نیز میباشند.
دودکشها
دودکشها لولههادئی هستند که دود یا هوای آلوده داخل دستگاههای تولید حرارت مانند دیگهای شوفاژ و یا بخاریهای نفتی و گازی و همچنین هوای داخل فضای آشپزخانه و یا توالت را به خارج هدایت مینمایند.
دودکشها را معمولا در دیوارهای عریضتر میسازند و یا برای ساختن دودکشها از لولههای مخصوصی استفاده مینمایند.
استفاده از لولههای سیمانی معمولی که دارای جداره کلفتی میباشد پیشنهاد نمیگردد زیرا کار گذاشتن این لوله در دیوار با توجه به قطر خارجی آن که در حدود 25 الی 30 سانتیمتر است در دیوار ایجاد بریدگی نموده و از قدرت آن میکاهد ولی چنانچه از لولههای ایرانیت استفاده گردد دودکشها بهتر کار خواهند نمود.
بهتر است لوله ایرانیت در ضمن دیوار چینی در محل مخصوص کار گذاشته شود.
بلندی لولههای دودکش باید با توجه به بلندی ساختمانهای اطراف ساخته شود در هر حال دودکش باید در حدود 50 سانتیمتر از دیوارهای اطراف بلندتر باشد.
برای هر دستگاه حرارتی(بخاری) باید یک دودکش جداگانه ساخته شود و بدین ترتیب نباید هیچوقت از یک دودکش برای دو دستگاه بخاری استفاده نمود زیرا اگر فرض بر این باشد که دود در اثر گرم نمودن هوای مجاور خود و پائین آوردن وزن مخصوص آن(سبک شدن هوای مجاور) به بالا صعود مینماید حال اگر چند متر بالاتر نیز هوا در اثر گرما همین وزن مخصوص را داشته باشد نتیجتاً در دودکش اغتشاش ایجاد شده و دود بخارج نمیرود.
بهتر است در قسمت انتهائی دودکش وسیلهای نصب شود که از ورود مستقیم بادهای شدید به داخل بخاری جلوگیری شود این بادگیرها انواع مختلف دارد و یکی از آنها لولههائی از آهن ورق گالوانیزه میباشد که بصورت شکل زیر میسازند.
چنانچه در ساختن دودکش از لوله استفاده نشود باید دقت نمود که داخل دودکش بوسیله اندود گچ و خاک مسطح گردد زیرا در غیراینصورت ناهمواریهائی که سطح آجرگری دارد مانع صعود دود میگردد.
اندودگچ و خاک داخل دودکش باید همزمان با دودکشسازی انجام شود زیرا بعد از اتمام کار دسترسی به تمام قسمتهای آن ممکن نیست.
چنانچه دودکش در وسط بام قرار گیرد باید برای ایزولاسیون اطراف آن همان دیتیلی را که در مورد جان پناه توضیح داده شد اجراء گردد.
دودکشهائی که برای دستگاههائی با حرارت زیاد ساخته میشوند باید در داخل وسیله مواد نسوز(آجرنسوز ـ خاک نسوز) اندود شود.
ناودان همانطوریکه میدانیم کلیه آب بام بوسیله شیبهای احداثی به محل ناودان راهنمائی شده از آنجا به چاه و یا خارج میریزد بدین لحاظ اطراف ناودان بیشتر از کلیه نواحی دیگر بام محل عبور آب بوده و خطر نفوذ آب از آنجا بیشتر است.
بهمین دلیل برای اجرای آن قسمت از بام دیتیل مخصوصی را اجراء مینمایند.
بهترین محل ناودان بهترین محل برای ناودان درست در وسط بام میباشد.
(محل برخورد اقطار) زیرا فاصله آن نقطه از تمام نقاط دیگر تقریباً بیک اندازه بوده و در نتیجه با توجه به 2 درصد شیب مورد نیاز بار کلی سقف در همه جا بطور یکسان پخش میشود ولی اگر ناودان درست در وسط ساختمان نباشد در نتیجه بیک نقطه از بام دورتر بوده و بهمان نسبت بار آن نقطه بیشتر خواهد بود.
ولی انتخاب محل ناودان درست در وسط بام بعلت وجود اطاقها و سالنها و اینکه نمیتوان از وسط اطاقها لوله فاضل آب گذرانیده تقریباً هیچ وقت مقدور نیست.
با توضیحات فوق روشن است که باید برای محل ناودان جائی را انتخاب نمود که نزدیکترین فاصله ممکن را به تمام نقاط بام داشته باشد.
تا بدینوسیله بار بام حداقل شود ضمناً عبور لوله ناودان در طبقات مزاحمتی برای اطاقها و سالنها و کمدها ایجاد ننماید.
دروپنجره دروپنجره از قسمتهای مهم و اساسی ساختمان میباشد زیرا بوسیله این قسمت از ساختمان است که ارتباط ساکنین یک واحد مسکونی یا خارج فراهم شده و نور و هوای واحد مسکونی تامین میگردد.
در موقع انتخاب مصالح و یا فرم پنجره باید دقت کافی بعمل آید تا علاوه بر زیبائی نور و هوای کافی به واحد مسکونی برساند.
دروپنجره را عموماً با چوب و یا پروفیلهای فلزی و یا پروفیلهای آلومینیم میسازند.
برای ساختن درهای ورودی اطاقها از چوبهای مصنوعی مانند فیبر ـ نئوپان ـ تخته سه لاهای بیروکش و با روکش استفاده مینمایند.
چهار چوب اصلی درهای ورودی را گاهی اوقات از پروفیلهای فلزی میسازند برای ساختن درهای چوبی و چهارچوب آن باید قسمتهای زیر ساخته شود.
چاه چاه بدو منظور حفر میگردد یکی چاه آشپزخانه و دوم چاه فاضل آب است.
در شهرهائی که فاقد اگو میباشد برای دفع فاضل آب از چاه استفاده مینمایند.
چاهکنی به قسمتهای مختلف زیر تقسیم میگردد.
1ـ میله 2ـ انبار 3ـ طوقه 4ـ گلدان روی دهانه چاه 5 ـ دال بتونی روی گلدان 1ـ میله میله چاه استوانهای است به قطر تقریبی 90 سانتیمتر طول این میله بر حسب زمینی که در آن چاه حفر میگردد متفاوت است.
حفر میله باید تا رسیدن به رگههای آبکش خاک ادامه پیدا کند زیرا اگر حفر میله چاه مثلا در رگهای از خاک رس متوقف گردد بعلت غیرقابل نفوذ بودن آن رگه چاه بسرعت پر شده و غیرقابل استفاده میگردد.
رگههای ماسه که در آن قلوهسنگهای درشت داشته و فاقد مواد چسبنده باشد بهترین رگه آبکش میباشد.
در هر حال عمق میله چاه نباید از 12 متر کمتر باشد.
البته بدون محاسبه ارتفاع انبار و در ساختمانهای بلند و سنگین محل حفر چاه و عمق میله و امتداد کانالهای انبار باید حتماً با نظر مهندس محاسب انجام شود زیرا چنانچه عمق میله باندازه کافی نباشد ممکن است در موقع عبور کانالهای انبار از زیر پیهای نقطهای در اثر قطع گردیدن تنشهای پخش شده از پی که در اثر وزن ساختمان بوجود میآید پیها نشستهای عمده و غیرقابل پیشبینی نموده و موجب تخریب ساختمان گردد.
باید دقت شود که میله چاه کاملاً عمودی حفر گردد چنانچه در موقع حفر به قطعات بزرگ سنگی برخورد نمودیم بهتر است که یا محل چاه را تغییر دارد و یا با وسائلی مانند دینامیت و غیره سنگ را سوراخ نموده و به حفاری ادامه دهیم.
در هر حال نباید میله چاه را از خط مستقیم منحرف نموده در موقع میلهکنی اگر خاک محل ریزشی باشد باید از کول و یا امکانات دیگر استفاده نمود و در این مورد قبلا توضیح شده است.
2ـ انبار چاه بعد از اتمام حفاری میله در پائین چاه توانلهائی از هر طرف حفر مینمایند حفر این تونلها بواسطه ایجاد سطح تماس بیشتر آب با قسمتهای آبکش چاه میباشد.
حجم این تونلها بر حسب محل مصرف و نوع مصرف متفاوت میباشد.
بدیهی است که انبار مورد لزوم یک بیمارستان و یا ساختمانی که چندین آپارتمان دارد با انبار چاهی که مخصوص یک ویلا میباشد متفاوت است و همچنین حجم انبار بر حسب میزان مکندگی خاک چاه نیز متفاوت میباشد.
3ـ طوقه چاه قسمت آجرچینی دهانه چاه را طوقه چاه میگویند این قسمت که تقریباً به صورت مخروط چیده میشود برای جمع کردن دهانه چاه میباشد طریقه عمل چنین است که در حدود یک الی 2 متر پائینتر از سطح زمین در میله چاه پلهای ایجاد مینمایند که بآن جای طوقه یا پای طوقه میگویند.
آنگاه آجر چینی را از این محل شروع کرده و تا دهانه چاه ادامه میدهند بدین طریق که هر رگ را قدری جلوتر از رگ قبلی قرار میدهند تا مخروط موردنظر ساخته شده و دهانه چاه جمع گردد و تقریباً بیک سوراخ کوچک ختم شود.
ملات طوقهچینی باید ملاتی باشد که در مقال آب مقاومت نماید مانند ملاتهای ماسهآهک.
طوقهچینی باید با دقت انجام شود زیرا در غیراینصورت موجب خطرات جانبی خواهد شد در تهران تاکنون بارها در اثر فروکش نمودن طوقه چاه چندین نفر جان خود را از دست دادهاند.
4ـ گلدان روی چاه برای اینکه آب راهنمائی شده بچاه مستقیماً و بطور عمودی به چاه وارد شود و از پاشیدن آن به بدنه چاه مخصوصاً پای طوقه جلوگیری گردد روی دهانه چاه گلدان نسبتاً بزرگی که ته آنرا برداشتهاند قرار میدهند.
اگر فاضل آب چاه به پای طوقه بریزد بعد از مدتی خاک آنرا شسته و زیر طوقه را خالی نموده در نتیجه طوقه نشست کرده چاه دهان باز میکند.
هشتاد درصد علت نشست طوقه فقط به دلیل عدم نصب گلدان روی طوقه میباشد.
آب تمام لولههای چدنی باید بداخل گلدان راهنمائی شده و از آنجا به چاه بریزد.
5 ـ دال بتونی روی گلدان برای جلوگیری از خطرات جانی در موقع نشست طوقه چاه بهتر است پس از نصب گلدان و اتمام کارهای لولهکشی فاضل آب دال بتونی به ابعاد تقریبی 5/1×5/1 متر و ضخامت تقریبی 10 سانتیمتر روی چاه قرار دهند اگر این قطعه بتونی با میلهگردهائی به ضخامت 10 یا 8 میلیمتر و در حدود 7 الی 8 عدد در متر مسلح شود بهتر است.
محل حفر چاه محل حفر چاه باید جائی باشد که رفت و آمد کمتر در آنجا صورت گیرد مانند زیر پلهها، حیاط خلوتها و غیره ضمناً چاه باید به لولههای فاضل آب عمودی نزدیک باشد تا حتیالمقدور از لولهکشی فاضل بطور افقی خودداری گردد زیرا خطر مسدود شدن لولههای افقی بیشتر میباشد.
چنانچه مجبور باشیم چاه را در محلهای پررفت و آمد مانند راهروها یا کف آشپزخانه و یا هال حفره نمائیم باید بعد از طوقهچینی روی آنرا بوسیله یک دال بتنی بپوشانیم اجرای این دال بتنی که هزینه چندانی هم ندارد در صورت ریزش کردن طوقه چاه مانع سقوط افراد بداخل آن میگردد.
چنانچه در محلی آب آشامیدنی ساکنین ساختمان از چاه آب تامین گردد چاه فاضل آب و چاه آب باید بقدر کافی از همدیگر دور باشند(در حدود 30 متر) زیرا در غیراین صورت چاه آب بوسیله باکتریهای موجود در فاضل آب آلوده خواهد شد.
گچ و خاک خاک رس را الک کرده و با گچ مخلوط مینمایند.
نسبت این مخلوط در اصطلاح بنائی به قدرت گچ و یا زودگیری آن بستگی دارد.
هر قدر گچ زودگیرتر باشد به خاک بیشتری نیاز دارد و معمولا نسبت تقریبی این مخلوط پنجاه درصد میباشد.
پس از مخلوط نمودن گچ و خاک، در ظرفهای کوچکی که به آن استانبولی میگویند قدری آب ریخته و آنگاه این مخلوط را روی آب میپاشند تا بدینوسیله کلیه دانههای گچ در تماس با آب باشد..
آنگاه آنرا مخلوط کرده تا بصورت خمیری یکنواخت درآید و بعد فاصله بین شمشهگیری را که قبلا توضیح داده شد بوسیله آن پر مینمایند.
علت مصرف خاک در گچ خاک اینست که هم ملات ارزانتر تمام میشود و هم ملات دیرگیرتری بدست میدهد و پلاستیکتر از ملات گچ میباشد.
سفیدکاری بعد از اتمام کاهگل و یا گچ و خاک و خشک شدن آن اقدام به سفیدکاری میکنند به علت زودگیر بودن ملات گچ آنرا مانند گچ و خاک به مقدار کم در استانبولی میسازند.
در موقع ساختن ملات گچ باید پودر گچ را توی آبی که در استانبولی میریزند بپاشند تا تمام ذرات گچ در مجاورت آب قرار گرفته و تر بشود.
آنگاه آنرا با ماله روی کاهگل و یا گچ و خاک میمالند بطوریکه سطح کاملاً صاف و یکنواختی ایجاد شود.
کُشتهکشی بعلت زودگیر بودن گچ نمیتوان سطح آنرا کاملاً پرداختی و صاف نمود.
بدین علت بعد از سفیدکاری و قبل از آنکه ملات گچ خشک شود روی آنرا یک ورقه کشته به ضخامت چند دهم میلیمتر میکشند و با ماله خوب پرداخت میکنند تا سطحی کاملاً صاف و آماده نقاشی بدست آید.
کشته ملات گچی است که دیگر سخت نمیشود(خشک شدن با سخت شدن اشتباه نشود) و آنرا بدین طریق تهیه مینمایند که ابتدا پودر گچ را از الک بسیار ریزی گذرانیده و آنگاه آن را مانند تهیه ملات گچ معمولی توی آب میباشند و بوسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن آن میشوند و عمل هم زدن را تا 10 الی 15 دقیقه ادامه داده تا گچ حداکثر ازدیاد حجم خود را بدست آورد.
این ملات کاملاً یکنواخت بوده و هرگز سخت نمیگردد بلکه در اثر تبخیر سطحی خشک میشود.
گچ ساختمانی به رنگ سفید بوده و روی آنرا میتوان نقاشی نمود.
بوسیله گچ روی دیوار و سقف ساختمان گل و بته و نقشهای زیبای دیگری میسازند که باین هنر بطورکلی گچبری میگویند.
سنگ قرنیز با توجه باینکه گچ در مقابل رطوبت مقاوم نبوده و بسرعت فاسد میشود.
برای جلوگیری از رسیدن رطوبت به دیوار گچکاری شده در موقع شستن کف، دور اطاقها را به ارتفاع 10 سانتیمتر یک رگ سنگ پلاک کار میگذارند که بآن اصطلاحاً قرنیز میگویند.
برای قرنیز میتوان از سنگهای مختلفی مانند سنگ تراورتن، باغ ابریشم و یا سنگ مرمر و غیره استفاده نمود.
اگر در موقع کار گذاشتن این سنگ دقت شود که هم سطح گچ دیوار نصب گردد بهتر است زیرا اگر جلوتر از گچکاری دیوار نصب شود بعلت پیش آمدگی آن همیشه جای گردوخاک خواهد بود.
و اگر عقبتر از گچکاری نصب شود در نتیجه گچ لبه تیزی پیدا خواهد کرد که در اثر مرور زمان لب پریده شده و منظره زشتی پیدا خواهد نمود.
بهتر است از نظر زیبائی در محل برخورد سنگ قرنیز و گچ فرورفتگی کوچکی که بآن چفت میگویند در گچ ایجاد نمود.
برای آنکه سنگ قرنیز هم باد گچ و خاک نصب شود باید اولاً دقت نمود که گچ و خاک دیوارها به 10ـ 15 سانتیمتری کف ختم گردد در ثانی در صورت لزوم باید چند سانتیمتر از دیوار را در محل برخورد با کف تراشید تا جا برای کلفتی سنگ قرنیز و ملات پشت آن ایجاد گردد.
کلفتی سنگ قرنیز معمولاً یک سانتیمتر است.
سنگ قرنیز را با سیمان کار میگذارند.
در این مورد در مبحث نماسازی توضیح داده خواهد شد.
کفسازی کفسازی در آن قسمت از ساختمان اجراء میشود که سطح مفید اطاقها ـ سالنها ـ سرویسها ـ انبارها و غیره را تشکیل میدهد با توجه به محل استفاده، کفسازی انواع مختلف دارد مخصوصاُ برای آخرین قشر کفسازی واحدهای مسکونی انواع مصالح لوکس و تزئینی موجود میباشد از قبیل انواع موزائیک و انواع سنگ و یا کاشیهای لعابی و یا انواع پارکت و کفپوشهای دیگر.
لایههای کفسازی در طبقه همکف و طبقات بالا بشرح زیر است : الف ـ لایههای مختلف کفسازی از پائین به بالا در طبقه همکف؛ 1ـ زمین کوبیده 2ـ بلوکاژ 3ـ بتن مگر 4ـ ملات 5 ـ موزائیک و یا سنگ و یا سرامیک 6 ـ کفپوش در صورت لزوم ب ـ لایههای مختلف کفسازی از پائین به بالا در طبقات بالا 1ـ طاق ضربی و یا انواع طاقهای دیگر 2ـ بتن سبک در صورت لزوم 3ـ عایق صوتی در صورت لزوم 4ـ ملات 5 ـ موزائیک و یا سنگ و یا سرامیک 6 ـ کفپوش در صورت لزوم سرویسها حمام ـ توالت ـ روشوئی ـ آشپزخانه.
قسمتهای فوق که از مهمترین مکانهای ساختمان است از لحاظ اجرای ساختمانی مخصوصاً در مورد قیر و گونی دارای یک نوع دیتیل میباشد فق ممکن است از لحاظ معماری(ابعاد محلها) و یا تاسیسات و نوع لولهکشی با هم متفاوت باشند.
کف و دیوارهای سرویسها دارای دتیلهای جداگانه میباشند لایههای کف سرویسها از پائین به بالا بعد از طاق ضربی به شرح زیر است : 1ـ بتن سبک برای شیببندی 2ـ یک لایه ماسه سیمان 3ـ قیر و گونی 4ـ فرش 1ـ بتن سبک برای شیببندی چنانچه در کف سرویسها کف شور کار گذاشته شود حتماً باید تمام قسمتهای کف شیب ملایمی بطرف کف شور داشته باشد نصب کف شور در حمامها لازم است ولی در آشپزخانهها که یا قفسههای لوکس و مدرن قفسهبندی میشود چندان آبریزی در کف نداریم احتیاج به کف شور نمیباشد و همچنین در کف محل دستشوئیها قطرات آبی را که در کف ریخته میشود میتوان با آزمین شور خشک نمود.
2ـ ماسه سیمان برای زیر قیر و گونی چنانچه قبلا نیز توضیح داده شد همیشه یک قشر ماسه سیمان برای زیر قیر و گونی انجام میشود این لایه و لایه قیر و گونی افقی و عمودی برای تمام سرویسها لازم است.
3ـ قیر و گونی قیر و گونی سرویسها بهتر است در دو مرحله انجام شود : مرحله اول دیوارها و مرحله دوم کف است.
نظر باینکه معمولاً کاشیکاری سرویسها را قبل از فرش کف انجام میدهند چنانچه قیر و گونی کف نیز همزمان با قیر و گونی دیوارها انجام شود در موقع کاشیکاری و عبور و مرور کارگران از روی کف ناچاراً قیر و گونی آسیب دیده و سوراخ میشود و در نتیجه در موقع فرش کف دوباره باید این قیر و گونی با دو لایه قیر و یک لایه گونی تجدید شود.
برای جلوگیری از این دوبارهکاری بهتر است ابتدا دیوارها را قیر و گونی نموده و حداکثر این قیر و گونی را تا 10 سانتیمتر روی کف ادامه دهیم و بعد از اجرای کاشیکاری و بلافاصله قبل از فرش کف نسبت به قیر و گونی کف اقدام نموده و فوراً فرش کف را شروع نمائیم بهتر است قیر و گونی کف سرویسها در دو لایه گونی و سه لایه قیر انجام شود پس از اجراء حتماً بوسیله آب بستن در محل از غیر قابل نفوذ بودن آن مطمئن شویم.
اگر قیر و گونی کف را همانطوریکه در بالا اشاره شد بعد از کاشیکاری دیوار انجام میدهیم باید حتماً قیر و گونی کف زیر قیر و گونی قبلی که از دیوار روی کف آوردهایم قرار گیرد و باید حتماً بوسیله قیر داغ این دو لایه بهمدیگر بچسبد.
در موقع قیر و گونی کف باید دقت شود تا محل کف شور کاملاً آببندی شده و در صورت امکان این قیر و گونی داخل لوله کف شور قرار گیرد که در این صورت میباید لوله کف شور به اندازه کافی بزرگ باشد تا هم قیر و گونی و هم کف شور را در خود جا دهد.
4ـ فرش کف چنانچه کف دارای شیب باشد یعنی اگر در کف سرویس کفشور کار گذاشته باشند محل سرویس را باید با کفپوشهائی که ابعاد آن کوچکتر باشد فرش نمائیم.
این ابعاد بستگی به بزرگی و کوچکی سرویس دارد زیرا با قطعات بزرگ مثلاً 30×30 نمیتوان شیبهای لازم را در مکانهای کوچک اجراء نمود ولی چنانچه کف سرویس دارای شیب نباشد میتوان برای فرش آن از هر اندازه کفپوش استفاده نمود مانند سرامیک، موزائیک، سنگ، کاشیهای مخصوص کف، این نوع کاشیها باید اولا مقاوم بوده و در ثانی لیز نباشند.
لایههای دیوارهای سرویسها از خارج بداخل 1ـ دیوار 2ـ قشر ماسه سیمان زیر قیر و گونی 3ـ قیر و گونی 4ـ توری سیمی 5 ـ کاشی لعابی و ملات آن قیر و گونی ارتفاع قیر و گونی حمامها باید در حدود 30 سانتیمتر بالاتر از دوش و برای آشپزخانهها و توالتها و روشوئیها نیز 30 سانتیمتر بالاتر از روشوئی و ظرفشویی باشد.
در این مرحله اگر یک لاگونی و دو لایه قیر هم اجراء شود کافی است.
در بعضی مواقع ارتفاع قیر و گونی را در سرویسها بیشتر از 10 سانتیمتر ادامه نمیدهند و بهمین دلیل از اجراء لایه توری سیمی نیز خودداری مینمایند.
اگرچه این طریق از لحاظ عملی مجاز نیست ولی نگارنده تاکنون در هیچ ساختمانی ندیده است که دیوار حمامی که از داخل کاشیکاری شده است بعلت عدم اجراء قیر و گونی تا ارتفاع لازم نم پس دهد فقط گاهی اوقات ممکن است بعلت بدکار گذاشتن وان حمام از محل درز وان و دیوار مجاور که دارای شیب خوب نباشد آب بخارج نفوذ کند.
تور سیمی اصولاً علت چسبیدن قشر ماسه سیمان به آجر و یا آجر به ملات اینست که در آجرها خاصیت مکندگی آب وجود دارد در صورتیکه ملات یا قشر ماسه سیمان در مجاورت آن قرار گیرد مقداری از آب آنرا که مخلوط با سیمان میباشد میمکد و در نتیجه تارهای بیشمار نازکی که یک سر آن داخل آجر و یک سر دیگر آن به ملات متصل است بین آجر و ملات بوجود میآید و این رشتهها بدان شکل است که گوئی ملات به آجر پنجه انداخته است البته لازم به توضیح است چنانچه قدرت مکندگی آجر از 5 درصد حجم آن کمتر باشد تمایلی به مکیدن آب ملات نشان نمیدهد و اگر از 13 درصد حجم آن بیشتر باشد کلیه آب ملات مجاور خود را مکیده و در اثر عدم انجام فعل و انفعالات شیمیایی مانع سخت شدن ملات میگردد.
حال اگر ملات ماسه سیمان پشت کاشی لعابی روی لایهای مانند قیر و گونی انجام شود که بهیچوجه آب ملات را نمیمکد در نتیجه بآن نمیچسبد و بعد از خشک شدن این دو لایه بصورت دو جسم جدا از هم کار میکنند و در اثر کوچکترین ضربه لایه روئی فرو میریزد.
برای جلوگیری از این موضوع چنانچه قیر و گونی را تا ارتفاع 30 سانتیمتر بالاتر از محل دوش ادامه داده باشند روی آنرا یک لایه تورسیمی میکشند که ملات پشت کاشی لعابی به آن بچسبد.
معمولاً تور سیمی را با میخ بدیوار متصل مینمایند.
این میخ ها که در قیر و گونی فرو می رود و آنرا سوراخ میکند و در نتیجه ایجاد نقطه ضعفی در آن مینمایند بدین لحاظ باید مجدداً روی میخ ها را بوسیله قیر اندود نمود باید تور سیمی کاملاً کشیده و محکم بدیوار نصب گردد زیرا این توری باید وزن کاشی و ملات پشت آنرا بخوبی تحمل نماید.
بام سقف آخرین طبقه هر ساختمان را بهم میگویند.
بامها به دو دسته تقسیم میشوند : 1ـ بامهای مسطح 2ـ بامهای شیبدار بامهای مسطح در این نوع بامها که معمولاً برای جلوگیری از سرایت رطوبت به داخل ساختمان بوسیله قیر و گونی ایزولاسیون میشود سه محل قابل مطالعه وجود دارد و باید در آنها دیتیلهای مخصوصی اجرا شود.
1ـ سطح کلی بام 2ـ سطح بام در محل ناودان 3ـ سطح بام در محل برخورد با جان پناه و یا سایر برآمدگیهای دیگر.
لایههای سطحی کلی بام از پائین به بالا بشرح زیر است : 1ـ گچکاری داخلی 2ـ طاق ضربی و یا هر نوع طاق دیگر 3ـ بتن سبک برای شیببندی 4ـ ماسه سیمان زیر قیر و گونی و یا هر مصالح دیگری برای مسطح کردن زیر قیر و گونی 5 ـ قیر و گونی 6 ـ قشر محافظ روی قیر و گونی 7 ـ فرش موزائیک ماسه سیمان زیر قیر و گونی پس از خشک شدن و سخت شدن بتون سبک باید سطح صافی برای زیر قیر و گونی ایجاد نمائیم این سطح را میتوان بوسیله یک لایه ماسه سیمان به ضخامت حدود 2 سانتیمتر ایجاد نمود و یا میتوان این سطح را بوسیله آسفالت ایجاد نمود با توجه به اینکه ماده چسبنده اسفالت قیر میباشد.
برای زیر قیر و گونی مناسبتر بنظر میرسد ضخامت آسفالت هم باید پس از غلطک زدن در حدود 1 سانتیمتر باشد و پس از ریختن باید بخوبی غلطک زده شود و همچنین باید از آسفالتی استفاده نمود که دانههای آن ریزتر باشد بهر حال باید کاملاً توجه داشته باشیم که شیب بام حفظ شده و ناهمواریهای موضعی ایجاد نشود برای حصول اطمینان از این موضوع بهتر است قبل از اجراء قیر و گونی از شیببندی این لایه بوسیله ریختن آب مطمئن شویم زیرا با ریختن آب ملایم روی لایه ماسه سیمان با اسفالت گودیهای موضعی بوسیله جمع شدن آب و برجستگیهای موضعی بوسیله خشک شدن سریع آب معلوم میگردد که باید بلافاصله نسبت به اصلاح آن اقدام نمود.
اگر این لایه با ماسه سیمان انجام میشود باید تا دو یا سه روز روی آن مرطوب نگهداشت تا سیمان بخوبی سخت شود.
در سرمای کمتر از صفر درجه اجراء ماسه سیمان صحیح نیست زیرا در این صورت آب ملات یخ بسته و بعد از ذوب شدن یخ ماسه سیمان بصورت قشر جدا از هم و پودرمانندی در خواهد آمد که به هیچ وجه برای زیر قیر و گونی مناسب نیست.
قیر و گونی قبل از انجام قیر و گونی روی بام باید یک سری کارهای مقدماتی انجام شود اولا باید دقت شود که سطح سیمان کاملاً خشک باشد زیرا در صورتی که سطح مرطوب باشد آب موجود در سطح حدفاصلی بین قیر و سطح ماسه سیمان ایجاد خواهد نمود و مانع چسبیدن این دو قشر به یکدیگر خواهد شد.
ولی اگر این لایه بوسیله آسفالت انجام شود این مشکل وجود نداشته و بواسطه همجنس بودن آسفالت و قیر این دو لایه بهتر بهمدیگر میچسبد.