مقدمه نیاز به عبادت و راز و نیاز با معبود از دیر باز بشر را به جست و جوی مکانی پاک و مقدس وا داشته است. در ادیان مختلف مکانی برای این خواسته پیشنهاد شده است. پیامبر اسلام (ص) مسجد را برای مسلمانان پایه گذاری کرد که در آنجا به عبادت بپردازند. با وجود یکسان بودن ارزش مکانی نقاط زمین، گاهی به واسطه ی حوادث و تحولات اتفاق افتاده، مکان ها ارزش معنوی خاصی پیدا می کنند بعد مسجد برای مسلمانان نماد قداست، پاکی، تقوا، یگانگی و گردهمایی است. علاوه بر عبادت برای حل مسائل مذهبی، سیاسی و اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد. قداست و اهمیت این مکان، هنرمندان را بر آن داشت تا هنر خود را در خدمت آن گذارند. و اکنون بسیاری از مساجد مانند موزه های هنری هستند. در کشورهای مختلف با توجه به تزیینات و مصالح سرزمین خودشان این مکان را آراسته اند. مسجد گوهرشاد از بناهای دوره ی تیموری است که در جوار حرم امام رضا (ع) قرار دارد. این مسجد هر روزه زائران زیادی را به سوی خود جلب می کند. مسجد چهار ایوانه است و بزرگترین آن جنوبی یا مقصوره است که گنبد روی آن واقع شده و مناره های آن که از قدیمی ترین مناره هاست آن را از سایر مساجد جدا می سازد. مصالح و تزیینات فراوانی دست به دست هم داده اند تا این مجموعه ی زیبا را به وجود آورده اند. مصالحی مثل آجر، کاشی، سنگ، گچ در این مجموعه دیده می شود. نقوش هندسی از تنوع بیشتری برخوردار است که با مصالح مختلف به اجرا در آمده است. در مسجد گوهر شاد خطوط متفاوتی دیده می شود و خوشنویسان بنامی در این مجموعه هنر آفرینی نموده اند. از جمله بایسنقر میرزا و محمدرضا امامی. بیشترین خطی که در این مجموعه کار شده است خط ثلث است. رنگ که سریعترین عنصر در جلب بیننده است با تنوع زیاد در مسجد گوهر شاد مشاهده می شود. محققین وجود هفت رنگ را در آثار ایرانی به اعتقادات آن ها ربط می دهند. که این هفت رنگ شامل آبی لاجوردی، فیروزه ای، سفید، سبز، زرد، سیاه، آبی می باشد. در مجموعه گوهر شاد این رنگ ها به وفور یافت می شوند و انعکاس نور روی رنگ ها در ساعات مختلف جلوه ای خاص دارد. رنگ سفید خط نوشته ها بروی آبی لاجوردی تضادی چشم گیر به وجود آورده است. رنگ حاکم بر مجموعه آبی است که خود رنگی آرام بخش و مقضود زائر را برطرف می کند.. عواملی مثل تقارن، ریتم و رنگ، علاوه بر شکل آفرینی دارای پیام هستند و در بناهای اسلامی خصوصاً مسجد کاربرد فراوان دارند. در مسجد گوهرشاد طرز قرارگیری ایوان ها، مناره ها و رواق ها دارای تقارن هستند. وقتی وارد مسجد گوهرشاد می شویم، در میان تزیینات کاشی پر نقش و نگاری قرار می گیریم که در نظر اول همه آبی به نظر می رسند. ولی هرچه به دیواره های آن و ایوان ها نزدیک می شویم، تأثیر متفاوتی را حس می کنیم. این تأثیر بهترین راهنما برای هنرمند است که رنگ ها را چگونه در کنار هم قرار دهد تا جلوه ی بیشتری به کار ببخشد. متأسفانه این مکان با تمام خصوصیات بارز، ناشناخته مانده و هیچگاه بررسی کاملی از ابعاد هنری آن نشده است و به جرأت می توان گفت پالت رنگی که در این مجموعه معرفی شده تا کنون اتفاق نیفتاده است و اگر اشکالاتی در آن دیده می شود قابل بخشودن است. فصل اول خراسان در کتاب های کهن ایرانی پهنه ی زمین به هفت اقلیم بخش شده است. که از جمله ی آن ها ساوات (سرزمین مشرق) یعنی خراسان است. واژه ی خراسان خود ترکیبی از دو واژه ی کهن ایرانی یعنی «خور» در معنی خورشید و «آسان» صفت فاعلی از ریشه ی «آس» به معنی برآمدن و سرزدن است و خراسان سرزدنگاه خورشید یا مشرق زمین معنی می دهد. در کتاب شهرستان های ایران نخستین سرزمینی که نامش برده می شود خراسان با شهرهای سمرقند، سغر، بلخ، خوارزم، مرو، مرورود، هرات، توس، پوشنگ، نیشابور، قاین، گرگان، کوش است. جغرافی نویسان اسلامی غالباً خراسان را بارکده ی جهان اسلام دانسته و حدود آن را گسترده توصیف کرده اند بدین ترتیب نام خراسان یادآور تقدسی کهن است که خاطره های جمعی را برای اقوام بسیاری متداعی می کند. چه سرزدنگاه خورشید و پرتو بخش سرزمین ای آریایی از زمان های بسیر دور است به سبب این تقدس و اهمیت فرهنگی است که این سرزمین را جایگاه دانشمندان، بزرگان، فقها و علما دانسته اند و آن را بزرگ شمرده اند. از کجای این خراسان بزرگ (خراسان قدیم) بگوییم از مشهد مقدس که آرامگاه جان جهان است و پیکر پاک فرزند گرانقدر بنی اکرم (ع) را در آغوش دارد، از بلخ درخشان و سمرقند ز زمینش یا از گهواره ی هنر و ادب، هرات، نیشابود، قاین، بیرجند، سبزوار. از کجای این سرزمین مقدس سخن بگوییم که بام و درش درخشان است و کوه و بیابانش تابان، خراسان یادآور جاذبه های خاص و خاطره های دلنشینی است که شوق کودکی و شور جوانی را در دل ها ایجاد می کند. شوری که می توان خالق صمیمی ترین و احساسی ترین نوشته ها باشد.