در حال حاضر پارچه های بی بافت با سطح مخمل شده یکی از مهم ترین منسوجات از طیف گسترده منسوجات بی بافت را تشکیل می دهند. پارچه هایی که امروزه، به دلیل استفاده از یک فناوری خاص در تولید آنها و توسعه ای که این فناوری طی سالیان گذشته شاهد آن بوده است، قابلیتهای منحصر به فردی را دارا می باشند.
اینگونه پارچه ها با استفاده از ماشین سوزن زنی با طراحی خاص که به نام ماشین سوزن زنی مخمل نامیده میشود تولید می گردند. علیرغم اینکه اصول طراحی اولیه ماشین آلات سوزن زنی نمدی و طرح زنی درآنها به کار گرفته شده است اما دو تفاوت اساسی را با اینگونه ماشین آلات دارا می باشند. [1]
الف) در ماشین سوزن زنی مخمل، یک نوارمتحرک پوشیده ازبرس های مخصوص جایگزین صفحه مشبک زیرین که متحرک نمیباشد گردیده است.
ب) سوزن های استفاده شده در ماشین سوزن زنی مخمل از نوع سوزن های چنگالی است ولیکن بر خلاف ماشین آلات طرح زنی چیدمان سوزن ها در تخته سوزن دارای چیدمان نامنظم بوده و بدین جهت میتوان انتظار داشت که حداکثر سطح لایه تحت تاثیر عملیات سوزن زنی مخمل قرار گیرد.
به دلیل تفاوتهای فوق الذکر، تغذیه نمودن یک لایه متراکم سوزن زنی شده به ماشین سوزن زنی مخمل منجر به تولید پارچه ای می شود که یک سطح آنرا پرزهای مخمل مانند پوشانده است. لازم به توضیح است که به دلیل نیاز به زیاد بودن تراکم پرز سطحی در پارچه های مخمل، تراکم سوزن در ماشینهای سوزن زنی مخمل به مراتب بیش از ماشینهای سوزن زنی معمول است. که البته این امر با بهره گیری از دو تخته سوزن یکسان در ماشینهای سوزن زنی مخمل انجام می شود.
شکل 1-1 مسیر حرکت لایه مخمل شده را پس از خارج شدن از ناحیه سوزن زنی و جدا شدن از سطح برس نشان می دهد. بدین منظور از یک جفت غلتک برداشت استفاده می گردد.
بطور کلی روشهای تولید منسوجات بی بافت و از جمله منسوجات سوزن زنی شده دارای قابلیت تولید پارچه در طیف بسیار گسترده جرم سطحی میباشند که این امر می تواند خواص فیزیکی و مکانیکی منسوج را تحت تاثیر قرار دهد. در این راستا نکته حایز اهمیت امکان تولید بسیار اقتصادی پارچه های کم وزن مخمل بی بافت در مقایسه با پارچه های مخمل بافته شده تار و پودی می باشد. علاوه بر اقتصادی بودن بیشتر مخملهای بی بافت، قابلیت شکل پذیری حرارتی و مشابه بودن نسبی خواص مکانیکی آنها در جهت طول و عرض از مزیت های شاخص این نوع از پارچه ها نسبت به پارچه های مخمل تار و پودی با جرمهای سطحی مشابه است.
از طرف دیگر امکان استفاده از الیاف بسیار ظریف در این پارچه ها، قابلیت پوشانندگی (فاکتور پوشش) پارچه منسوج نبافته مخمل را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. قرار گرفتن تعداد قابل توجه از الیاف به صورت نسبتا آزاد درسطح پارچه بواسطه چیدمان نامنظم سوزنها موجب افزایش لطافت سطح پارچه نیز
می شوند. این در مقایسه با عملیات تکمیلی خارزنی مورد نیاز در حالت پارچه مخمل بافته شده که نه تنها هزینه تولید را افزایش میدهد بلکه باعث صدمه دیدن ساختمان پارچه و کاهش کیفیت آن می شود از اهمیت شایان برخوردار میباشد. انجام تغیرات سریع و آسان در فرایند تولید مخملهای بی بافت که سبب ایجاد
خصوصیات فیزیکی و مکانیکی مورد نیاز میشود، طیف گسترده کاربرد نهائی اینگونه منسوجات را فراهم آورده است.
شکل 1-1 مسیر عبور لایه منسوج نبافته در دستگاه سوزن زنی مخمل[9]
جملگی این ویژگیها باعث بکارگیری بیشتر اینگونه پارچه های بی بافت در صنعت حمل ونقل بطور عام و در صنایع خودرو سازی ، دکوراسیون، اقلام خواب همانند پتو های مسافرتی، فیلتر سازی و برخی لوازم ورزشی و کفپوش بطور خاص گردیده است. شکل 1-2 کاربردهائی از منسوج مخمل بی بافت را در صنعت خودرو سازی نمایش می دهد.
شکل 1-2 نمونه هایی از پارچه های منسوج نبافته مخمل و کاربردی از آن در خودرو[9]
مخملی شدن سطح لایه نمدی تغذیه شده به واسطه تغیراتی میباشد که این عملیات خاص سوزن زنی در ساختمان لایه اولیه ایجاد مینماید. قدر مطلق این تغییرات ساختاری خصوصیات متنوع مخمل بی بافت را کنترل مینماید. بسیار آشکار است که علاوه بر عوامل مربوط به الیاف و لایه اولیه ویا پارامتر های ماشین، سوزن مخمل سوزن بکار گرفته شده در این ماشین را بایستی نه تنها به عنوان مهم ترین عامل تاثیرگذار در چگونگی تغییر شکل ساختمان پارچه بلکه جهت تعیین میزان تنش وارده به اسکلت ماشین، سوزن و نهایتا میزان تغیر شکل اجزائ آن بهنگام عملیات سوزن زنی مد نظر قرار داد[1,2]. لذا نیرویی که در هر مرتبه سوزن زنی، از طرف سوزن به الیاف و متقابلا" از طرف مجموعه الیاف شکل دهنده ساختمان لایه نمدی به سوزن وارد می شود نیز نقش تعیین کننده ای در ساختمان نهایی پارچه منسوج نبافته مخمل شده دارد. به عبارت دیگر نتیجه عکس العمل الیاف به نیروهای وارده از طرف سوزن، مشخص کننده میزان و نحوه جابجایی الیاف تا رسیدن به نقطه شکل گیری پارچه مخمل است. بنا بر این شناخت عمیقتر نیروهای دینامیکی واردشده بر سوزن و تشخیص عوامل موثر برتغییرات آنها می تواند پیامدهای مفیدی از قبیل درک صحیح تر و حتی قابل پیش بینی میزان و نحوه درگیری الیاف در ساختمان پارچه مخمل و کمک به طراحی مناسبتر ماشین و سوزن مورد استفاده را در پی داشته باشد. چرا که نیروی وارده بر سوزن بصورت بسیار بدیهی می تواند بر میزان سایش و شکستگی سوزن، شکستگی الیاف، میزان جابجایی الیاف در ساختمان پارچه و نهایتا" راندمان عمل سوزن زنی نقش موثر داشته باشد.[17]