آشنایی با رشته طراحی صنعتی
آیا باید محصولات زیبا در موزه ها و نمایشگاه ها دید؟ یا اینکه باید دنیایی داشته باشیم که زیبایی در گوشه گوشه آن جلوه گر باشد؟
رشته طراحی صنعتی بر اساس دیدگاه دوم شکل گرفته است. البته نباید تصور کرد که رشته طراحی صنعتی فقط به زیبایی محصولات مورد استفاده بشر باید از لطافت، زیبایی و ظرافت هنر و همچنین فناوری و کارآیی علم بهره گرفت تا بتوان زندگی زیباتر و راحتتری داشت. یعنی طراحان صنعتی توسعه دهنده و تکامل بخش محصولاتی هستند که ما هر روزه از آنها استفاده می کنیم.
معرفی رشته طراحی صنعتی
اگر بخواهید یک روز زندگی خود را شرح دهید، در آغاز چه صحنه ای را توصیف خواهید کرد؟ زمانیکه با زنگ ساعت از خواب بیدار می شود یا هنگامی که صورت خود را در مقابل روشویی می شویید؟ آیا از لحظه صرف صبحانه سخن می گویید یا از زمانی که پیاده یا سواره به مدرسه می روید؟
می پرسید هدفم از طرح این سئوال ها چیست؟ می خواهم بگویم که هر یک از صحنه‌های فوق، بیانگر نقش مهم رشته طراحی صنعتی در زندگی روزمره ما است.
زیرا تولیداتی که ما روز مره با آنها سرو کار داریم از قبیل ساعت، لوازم بهداشتی، لوازم خانگی و یا خودروها، یا با ایده طراحان صنعتی ساخته شده اند و یا طراحان صنعتی فعالیتی که بر طبق عوامل اقتصادی، فنی و زیبایی شناختی، محصولات، وسایل و یا سیستم هایی را که بعد از تولید وارد بازار خواهند شد، ابداع می کند. آقای لاهیجی مدرس طراحی صنعتی دانشگاه تهران در معرفی ایت رشته می گوید:
؛ رشته طراحی صنعتی به طراحی محصولات می پردازد. یعنی کلیه لوازم، تجهیزات و محصولات بسیار پیچیده مثل سیستم های کامپیوتری را طراحی می کندو به عبرات دیگر طراحی صنعتی تلاش می کند که سختی و خشونت صنعت را از آن بگیرد تا محصول صنعتی برای مشتری لطیف گردد و در این کار هم منافع کارفرما و هم استفاده کننده را در نظر می گیرد“
و آقای لاهیجی در ادامه می گوید:“ امروزه دیدگاههای جدیدی در زمینه طراحی صنعتی ارایه شده است. برای مثال می گویند که طراحی باید احساس مسؤولیت کند و محصولی را طراحی کند که به طبیعت ضرری نرساند. و قابل بازیافت باشد. این دیدگاه، طراحی صنعتی را کاری بسیار تخصصی می داند که نیاز به گذراندن دوره های خاص و تحربه کاری دارد.”
وی همچنین در مورد نحوه کار یک طراح صنعتی می گوید: “ یک طراح صنعتی در ابتدا یکی از مشکلات جامعه را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد و نیازهای تولید کننده و مصرف کننده را در زمینه مورد نظر جمع آوری می کند و سپس بر اسا اطلاعات به دست آمده صورت مسأله خود را تهیه می کنئ و در نهایت با توجه به فرهنگ بومی، اقتصاد، روانشناسی، دیدگاه های هنری، روشهای تولید، تکنولوژی تولیذ، نوع مواد مورد استفاده و مسائل زیست محیطی، طرح محصولی جدید را ارائه می دهد و یا یکی از معایب محصولات قدیمی را بر طرف می سازد”
خانم حجازی مدرس طراحی صنعتی دانشگاه تهران در معرفی این رشته می گوید:
“ طراحی صنعتی که شالوده ای از علم و صنعت و هنر است، کوششی ذهنی برای آماده کردن بعضی نیازها به بهترین وجه ممکن می باشد. این رشته نوعی فعالیت مهندسی است که تقریبا همه حوزه های زندگی بشری را در بر می گیرد و بر کشفیات و قوانین در ساخت کالاهای مفید به وجود می آورد”
محمدرضا محمدی دانشجوی طراحی صنعتی دانشگاه تهران نیر می گوید:
“ طراحی صنعتی تلاش و حرکتی به سوی پاسخ دادن به نیازهای واقعی و گاه کاذب انسانها است.“
وی در توضیح سخن خویش می گوید:“ یک زژطراح صنعتی نیازهای روحی و جسمی انسان را کشف، شناسایی و حتی ایجادمی کند. برای مثال وقتی طراح صنعتی دید که سیستم های قدیم بانکی، نمی تواند پاسخگوی نیازهای جامعه باشد، طراح عابر بانک را ارائه داد. همچنین در جوامع مدرن گاه یک طراح صنعتی نیازهای کاذبی را ایجاد کرده و به آن ها پاسخ می دهد برای مثال یک کالا را طوری طراحی می کند که تاریخ مصرف داشته باشد یعنی تا یک زمان مشخص مد روز باشد و سپس از رده خارج گردد و با این کار خود در جهت منافع صاحبان صنایع قدم بر می دارد.”
محمد رحیمیان یکی دیگر از دانشجویان طراحی صنعتی دانشگاه تهران نیز معتقد است طراحی صنعتی رشته ای است که به بهینه سازی آنچه داریم و رفع نیازهایی که با آن برخورد می کنیم، می پردازد. یعنی یک طراح صنعتی به طراحی اشیاء و وسایلی می پردازد که انسان در زندگی روزمره از آنها استفاده می کند و به این وسیله زندگی را برای انسانها راحتتر و زیباتر می کند.
ویژگیها و توانمندی های لازم برای موفقیت در رشته طراحی صنعتی
در بین دانشجویان طراحی صنعتی معروف است که می گویند: “ یک طراح صنعتی اقیانوسی است که با یک متر عمق ” یعنی یک متخصص طراحی صنعتی باید اطلاعات عمومی بسیار گسترده ای داشته باشد تا بتواند به یاری این اطلاعات طرح جدیدی ارائه بدهد.