-1- مقدمه
مطالعاتی که در رابطه با علل موفقیت سازمانها بعمل آمده است. حاکی از آن است که کیفیت انتظارات بیشتری از خدمت در این سازمانها ،به مثابه یک موضوع مهم مطرح بوده و تمامی فعالیتهای سازمان در جهت تأمین آن هماهنگ می شود. مشتریان عامل حیاتی هر تجارتی هستند و کیفیت خدمات می تواند مشتریان را راضی و آنها را حفظ کند.
از سوی دیگر، امروزه تنها سازمانهایی در عرصه رقابت از موقعیت مناسب برخوردارند که محور اصلی فعالیت موسسه خود را تأمین خواسته های مشتریان و ارضای نیازهای آنان با حداقل قیمت و حداکثر کیفیت قرار داده اند.
با توجه به افزایش نقش سازمانهای خدماتی در عرصه های اقتصادی و اهمیت کیفیت در عرصه های رقابت داخلی و بینالمللی و موضوع کیفیت خدمات از دیدگاه مشتریان را انتخاب نمودهام.
2-1- بیان مسأله
با توجه به اینکه مردم به طور روزافزون با فرهنگ بیمه ای آشنا میشوند و از طرفی خبر حوادث فراوان که به طور روزمره در نقاط مختلف کشور به گوششان می رسد موجبات تمایل آنها را به اخذ پوشش بیمه ای فراهم می نماید. در نتیجه به طور روزمره به حجم کارهای بیمه ایران افزوده می شود. و از طرفی به علت دولتی بودن مجوز برای استخدام نیروهای جدید وجود ندارد. بدین ترتیب روز به روز نیروهای موجود در شرکت با حجم بیشتری از کار روبرو می شوند و در نتیجه بتدریج خسته و فرسوده می شوند. به علت دولتی بودن مجوز پرداخت دستمزد و ایجاد رفاه بیشتر را نیز ندارد و در نتیجه بی انگیزگی کارکنان بیشتر می شود و نمی توانند خدمات با کیفیت به مشتریان خود عرضه کنند. کارمندانی که دارای شرایط فوق باشند. در برخورد با ارباب رجوع خوشرو و با انگیزه نمی باشند.
بدین ترتیب در زمان بروز خسارت نیز پذیرای مشتری نبوده و عدم پاسخگوئی و یا جواب نامعتبر موجب رفت و آمدهای مکرر مشتریان را فراهم نموده و در نتیجه حتی اگر خسارت نیز پرداخت شود موجب رضایتمندی مشتری نخواهد شد.
همانطور که می دانیم اگر مشتری در یک رشته بیمه ای از بیمه گر خود ناراضی شود. کل پرتفوی خود را به سایر شرکتهای بیمه منتقل خواهد نمود. در نتیجه چنانچه مشتری که درواقع عامل بقای شرکتهای بیمه هستند از آنها رویگردان شوند. زمینه را جهت اضمحلال و نابودی آنها فراهم میگرداند.
3-1- هدف
1-3-1- الف – هدف اصلی:
ارزیابی کیفیت خدمات ارائه شده توسط شرکت سهامی بیمه ایران – شعبه مطهری از دیدگاه مشتریان.
1-3-1- ب – اهداف فرعی:
آشنایی با تاریخچه صنعت بیمه در جهان
آشنایی با تاریخچه صنعت بیمه در ایران
آشنایی با ساختار شرکت سهامی بیمه ایران
بررسی مدل های ارزیابی کفیت خدمات
انتخاب مدل و شاخصهای مرتبط
آگاهی شرکت بیمه ایران از نواقص خدمات ارائه شده و اقدام درجهت رفع آن
شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر کیفیت خدمات از دیدگاه مشتریان.
1-3-1- پ – هدف کاربردی:
استفاده از نتایج تحقیق در رابطه با عوامل موثر بر کیفیت خدمات در سایر شرکتهای بیمه دولتی و خصوصی.
4-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
بیمه ایران قدیمیترین و با سابقهترین شرکت بیمه در ایران است. با توجه به پیدایش شرکتهای بیمه خصوصی و افزایش رقابت بین شرکتهای بیمه و خارج شدن بازار تقریباً انحصاری بیمه از دست شرکتهای بیمه دولتی و در رأس آن شرکت بیمه ایران ، افزایش کیفیت خدمات ارائه شده توسط بیمه ایران برای بقا در صحنه رقابت ضروری است. چون همانطور که می دانیم رابطه مستقیم بین کیفیت خدمات و موفقیتهای سازمانی وجود دارد.
5-1- سؤالات تحقیق
1-5-1- سوال اصلی تحقیق: ارزیابی کیفیت خدمات بیمه ایران – شعبه مطهری از دیدگاه مشتریان چگونه است؟
2-5-1- سوالات فرعی تحقیق:
- آیا ملموسها بر کیفیت خدمات تأثیر دارد؟
- آیا میزان اعتماد بر کیفیت خدمات تأثیر دارد؟
- آیا میزان پاسخگویی بر کیفیت خدمات تأثیر دارد؟
- آیا اطمینان بر کیفیت خدمات ارائه شده توسط بیمه ایران تأثیر دارد؟
- آیا دلسوزی بر کیفیت خدمات ارائه شده توسط بیمه ایران تأثیر دارد؟
6-1- فرضیه های تحقیق
- بین ملموسها و کیفیت خدمات ارائه شده توسط بیمه ایران رابطه وجود دارد.
- بین اعتماد و کیفیت خدمات ارائه شده توسط بیمه ایران رابطه وجود دارد.
- بین پاسخگوئی و کیفیت خدمات ارائه شده توسط بیمه ایران رابطه وجود دارد.
- بین اطمینان و کیفیت خدمات ارائه شده توسط بیمه ایران رابطه وجود دارد.
- بین دلسوزی و کیفیت خدمات ارائه شده توسط بیمه ایران رابطه وجود دارد.
7-1- متغیرهای تحقیق:
- ملموسها
- اعتماد
- پاسخگوئی
- اطمینان
- دلسوزی
8-1- واژگان تخصصی:
مشتری : شخصی حقیقی یا حقوقی که به نوعی با سازمان ارتباط دارد. و از کالا و خدمات آن بهره مند می گردد. در این تحقیق مشتریان بیمه ایران – شعبه مطهری مورد نظر می باشند.
کیفیت: کیفیت کالا، توانایی و قابلیت کالا در انجام وظایف محوله را نشان می دهد.
کیفیت ویژگی هایی نظیر دوام ، قابلیت اعتماد، دقت، سهولت استفاده، تغییرپذیری آسان و سایر صفات ارزشمند را در برمی گیرد. (الوانی، 1382)
بیمه: ماده 1 قانون بیمه مصوب 7/2/1316 قرارداد بیمه را این گونه تعریف میکند: بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند و در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران کند یا وجه معینی را بپردازند. (نعامی، 1384)
9-1- محدودیتهای تحقیق
1- عدم همکاری مطلوب پرسنل بیمه ایران در توزیع پرسشنامهها میان مشتریان.
2- عدم تمایل اغلب مشتریان به تکمیل با حوصله و دقیق پرسشنامههای توزیع شده.
1-2- پیشینه
1-1-2- واژه بیمه:
واه بیمه کلمه پارسی قدیم است در مسالک و ممالک تألیف ابواسحق ابراهیم اصطخری در ذکر و یار طبرستان و دیلم ازشهر بیمه یاد میکند که در آن حدود هیچ جایی سردتر از بیمه نیست.
بیمه (bime) : اطمینان در مقابل مخاطره ایکه محتمل الوقوع باشد. (فرهنگ نفیسی)
بیمه: عملی است که اشخاص با پرداخت پولی مسئولیت کالا یا سرمایه یا جان خود را بعهده دیگری می گذارند و بیمه کننده در هنگام زیان باید مقدار زیان را بپردازد. (فرهنگستان ایران)
بیمه: (اردو و هند= بیمار ضمانت) عملی است که اشخاص با پرداخت وجهی قرارداد منعقد کنند که در صورتیکه موضوع بیمه گذاشته بنحوی از انحاد در مخاطره افتد. شرکت بیمه از عهده خسارت برآید. بیمه شامل موارد ذیل می شود : بیمه عمر و بیمه اعضای بدن ، بیمه سرقت و غیره.
ماده 1 قانون بیمه مصوب 7/2/1316 قرارداد بیمه را این گونه تعریف می کند: بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد میکند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه و خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد (آجری، 1382).
2-1-2- تاریخچه بیمه در جهان
اولین قرارداد بیمه ای که به وجود آن پی برده اند. قرارداد بیمه حمل و نقل است که به سال 1347 میلادی در شهر ژن ایتالیا منعقد شده است . بنابراین شاید شروع فعالیت بیمه ای به معنی امروزی آن قرن چهاردهم میلادی باشد.
پیدایش بیمه در قرن چهاردهم و یا احتمالاً یک قرن قبل از آن به این معنی نیست که قبلاً بشر درصدد یافتن وسیله ای برای مقابله با آثار و حوادث نبوده است.
آن طور که از تالمود نقل کرده اند در قرون قدیم بین دریانوردان حاشیه خلیج فارس مرسم بوده است که هر گاه در کاروانی یکی از حیوانات بار بر می میرد و حیوان دیگری به هزینه افراد کاروان تهیه می شود تا صاحب آن به تنهایی زیان وارده را تحمل نکند.
در یونان قدیم موسساتی دولتی نظیر سازمانهایی بیمه اجتماعی یا مددکاری وجود داشته که به کمک درماندگان می شتافته است و از جمله تأمین زندگانی افراد کهنسال از کار افتاده را به عهده داشته است در روم قدیم نیز نمونه ایی از مستمری مادام العمر وجود داشته است.
بدیهی است محاسبات حق بیمه در این نوع عملیات که با بیمه امروزی به هر حال شباهتی دارد مبتنی بر آماده درستی نبود و به خصوص در مورد مستمری مادام العمر از جدول مرگ و میر حساب شده ای استفاده نمی شد. (بقای ، 1384، ص 10)
1-3-1-2- پیدایش بیمه دریایی
بیمه به معنای امروزی ابتدا در زمینه حمل و نقل روع شد و گویا یک نوع معامله اعتباری که در قرون وسطی مرسوم بود، موجب پیدایش بیمه باربری شده است. بعضی سرمایه داران و صرافان به صاحبان کشتی و بازرگانانی که قصد خرید کالا و حمل آن از طریق دریا را داشتند نوعی وام به نام حوادث دریا پرداخت می کردند.
در قرارداد این وام ، وام گیرنده متعهد می شود در صورتی که کشتی یا کالا سالم به مقصد برسد علاوه بر اصل وام مبلغ قابل توجهی اضافه بر آن پرداخت کند و اگر کشتی یا کالا در دریا غرق شود وام گیرنده از بازپرداخت وام معاف باشد مبلغی که وام گیرنده پس از رسیدن کشتی یا کالا به مقصد علاوه ب اصل وام می پرداخت ، خیلی بیش از بهره متناسب با میزان وام و مدت آن بودو می توان گفت که بخشی از این مبلغ بهره وام و دیگری حق بیمه ای بود برای خطر غرق کشتی یا کالا که خسارت آن با این قرارداد متوجه وام دهنده می شد. منتهی با این تفاوت که در بیمه امروزی حق بیمه قبلاً دریافت می شود. ولی در این نوع معامله حق بیمه پس از انقضا خطر و به شرط سالم رسیدن موضوع معامله دریافت می شد. به قول دمستن خطیب یونانی اینگونه معامله در قرن دوازدهم در یونان و روم وجود داشته است و به قول «پی ش» به علت ناامنی دریاها و رکود روابط تجارتی بین کشورها مدتها متروک بوده است.
این روابط اعتباری در قرون سیزدهم در اروپا رواج فراوان داشت تا اینکه در سال 1324 میلادی «پاپ گرگوارنهم» کلیه معاملات رباخواری و از جمله نوع مورد بحث را ممنوع ساخت. اما این ممنوعیت چیزی از رواج آن نکاست: زیرا سرمایه داران و صرافان ضمن از امر پاپ با تغیی مختصری در ماهیت معامله توانستند بکار خود ادامه دهند. به این ترتیب که توافق کردند بابت وام بهره ای پرداخت نشود. اما از این بابت که درصورت از بین رفتن کالایی که از محل وام خریداری میشود بازرگان اصل وام را مسترد نخواهد کرد. به عبارت دیگر خسارت وارد به بازرگانان در صورت غرق یا سرقت و نظایر آن به عهده وام دهنده است. بنابراین بازرگان باید در مقابل این تعهد وجهی بپردازد که از لحاظ مقدار معادل همان بهره است. ولی عنوان بهره را ندارد و بنابراین بازرگان باید در مقابل این تعهد وجهی بپردازد که از لحاظ مقدار معادل همان بهره است. ولی عنوان بهره را ندارد و بنابراین علاوه بر رابطه وام بدون بهره رابطه دیگری بین طرفین برقرار شد که قابل مقایسه با بیمه امروزی است یعنی تعهد تقبل خسارت احتمالی در مقابل حق بیمه این نوع قراردادها ابتدا در فلورانس و بعد در ژن سپس در سایر نقاط اروپا رواج پیدا کرد و به همین ترتیب بیمه باربری و دریایی به وجود آمد. اما از نظر نباید دور داشت که هنوز محاسبات حق بیمه بر اساس آمار و مبتنی بر تجربه کافی نبوده و معمولاً حق بیمه ها با اهمیت خطرهای بیمه شده تناسب نداشت و هنوز بیمه را با قمار و شرط بندی مقایسه می کردند . به همین جهت در هلند به موجب فرمانی به تاریخ 1567 بیمه ممنوع شده و البته این ممنوعیت بیش از سه سال دوام نداشت. (نعامی، 1384، ص 12)