دانلود تحقیق مدیریت استراتژیک در صنعت توریسم

...............

مقدمات و آمار و اطلاعات کلی و مورد نیاز

   زمانی که از هر یک از گروها خواسته شد در مورد یک صنعت در پروژه خودبه بحث وگفتگو بپردازند وحتی شاید زمانی که به شما بگویند در مورد صنعتی به گفتگو بپردازید ذهن شما به سوی صنعت هایی مثل لوازم خانگی ،اتومبیل،کامپیوتر،ماشین آلات کشاورزیوسرامیک وغیره می رود شاید کمتر کسی به این فکر کند که توریسم یک صنعت است البته این امر در کشور هایی مثل کشور ماهنوز مورد بحث قرار نگرفته شاید چون ما به توریسم به عنوان یک مجموعه جداگانه ودور از فعالیت های اقتصادی فکر کرده وهرگز تحولات آن را در درآمد ملی کشورودر ارتقای سطح اقتصادی مناطق دخیل نمی بینیم وشاید چون اقتصاد ما پشتوانه انرژیمثل نفت وگاز دارد وفکر ها به سمت توریسم نرفته است بد نیست بدانید که به عنوان مثال دو سال گذشه رایزن فرهنگی ایران درکشور ترکیه به هنگام برپایی نمایشگاه صنایع دستی ایران درآن کشور اعلام کرد که در آن سال تقریباً 800000فقط از ایران به ترکیه به عنوان توریسم سفر کرده اند واگر فرض کنیم به ازای هر نفر 200دلار ارز وارد آن کشور شده باشد تقریباًمعادل 160000000دلار درآمد کشور ترکیه فقط از توریست های ایرانی بوده وبماند که از کشورهای دیگر چه مقدار درآمد حاصل شده پس چطور نمی توان آن را به عنوان صنعت شناخت ؟وجدای آن کشور ما جز کشورهای غنی از لحاظ بناهای تاریخی وقدیمی است وچندین بنای ایرانی در فهرست آثار جهانی قرار دارد پس چطور تا به حال به این مطلب اهمیت داده نشده که باید از متولیان امر پرسید اما آنچه مسلم است هنوز هم دیر نشده وهنوزهم می توان از این صنعت یک صنعت تاثیر گذار در اقتصاد کشورساخت ولذا یک از دلایل انتخاب این موضوع از سوی اینجانبان همین می باشد به عنوان مثالی دیگر کشور کوچک بحرین ومجمع الجزایر آن که زمانی جزو خاک ایران بوده با آن که جزو کشور های نفت خیز می باشد ولی به عنوان یک کشور توریستی مطرح است وحتی کشور مالزی که بناهای تاریخی زیادی ندارد ولی بناهای گردشگری فراوانی دارد واز همین توریسم درآمد فراوانی کسب می کند هر چند آین درآمد برای ما در مقایسه با صنعت های دیگر رایج در کشور کم است ولی بخشی از آن است ودر اقتصاد تاثیر گذار .

   یکی از شعبات توریسم که به تازگی بوجود آمده توریسم پزشکی است هما طور که میدانیددر هر موردی که صخبت می شود همیشه از کشورهای همسایه و مخصوصاً عربی به عنوان یک فرصت یاد می شودوحال آنکه ما مشاهده می کنیم که توریسم پزشکی در ایران از طریق این کشور ها انجام می شودو این خود یک مقوله ی مهم است هر چند امروزه د اکثر کشورها امکانات درمانی وجود دارد ولی امکانات تخصصی در هر کشوری وجود ندارد وضمنا یادمان نرود که در گذشته ما شاهد سفر هموطنان به کشورهای دیگر برای درمان بودیم ولی اکنون این مقوله دیگر وجود ندارد ولذا لازم دانستیم تا درمورد صنعت توریسم پروژه ای ارائه دهیم امید است که جلب رضایت خواننده کند واطلاعات مطلوبی در مورد این صنعت وچالش هاوفرصت های پیش رو به خوانندگان ارائه کند .

   در ایران مسئله توریسم تاکنون جایگاه واقعی خود را نیافته است و علیرغم موقعیت مناسب و مساعد جغرافیائی بین دنیای شرق و غرب و وجود بسیاری از مواهب طبیعی، فرهنگی و اسلامی و انواع جاذبه‌های قابل عرضه به بازارهای توریستی بین‌المللی، درآمد ارزی ایران از این بابت بسیار ناچیز بوده و قابل توجه نمی‌باشد.

   لذا باتوجه به اینکه جمعیت کشور رو به افزایش است و درآمد حاصله از نفت که میزان آن نیز گهگاه رو به کاهش نهاده و بهره‌برداری بیش از حد آن نیز عادلانه نیست، نمی‌تواند نقش عمده‌ای را در توسعه اقتصادی اجتماعی کشور عهده‌دار باشد، به همین علت برای رونق بخشیدن به فعالیتهای اقتصادی در کشور و ایجاد رشد و توسعه‌ای هماهنگ، بخشهای صنعت و کشاورزی را می‌بایست بازسازی نمود و بخش سومی تحت عنوان توریسم را بدان افزود و به آن بها داد، چرا که رونق بخشیدن به آن نیاز به سرمایه‌گذاری کمتری در مقایسه با بخش کشاورزی و صنعت دارد.

توریسم وتوسعه:

   ایران از نظر جاذبه های گردشگری اعم از فرهنگی‌ ،تاریخی ،وزیست محیطی از جمله غنی ترین کشورهای دنیاست.

   با وجود این ایران هنوز در زمینه توریسم حتی از کشورهایی نظیر ترکیه سال ها عقب است .در حالی که در بهترین شرایط سالانه 5/1الی 2 میلیون گردشگر از ایران دیدن می کنند ،ترکیه در زمان مشابه و در بدترین شرایط پذیرای دست کم 13میلیون توریست خارجی است .

   در واقع با وسعتی حدود یک سوم خاک ایران سالانه چندین برابر از گردشگری در آمد کسب می کند .

   این تفاوت فاحش در حالی حادث شده که که دو کشور ایران وترکیه از بسیاری از جهات مشابه هم ودر بعضی موارد دارای بیشینه تاریخی مشترکی هستند از نظر آب وهوایی نیز به نظر می رسد ایران شرائط مطلوب تری داشته باشد .اما این کشور اخیراً نتوانستهبه واسطه جاذبه های تاریخی وطبیعی جایگاه در خور توجهی را کسب کند .در حالی که ایران می تواند سالانه میلیون ها وحتی میلیارد ها دلار از صنعت توریسم درآمد کسب کند از بخش گردشگری درآمد چندانی نصیب این کشور نمی شود .

   به اعتقاد برخی از کارشناسان وصاحبنظران در زمینه صنعت توریسم ،کمبود امکانات ،نبود زیر ساخت های مناسب ،تبلیغات اندک ودر بسیاری از مواقع پائین تر از استاندارد های جهانی واتکای بیش از حد به درآمد نفت از عواملی است که باعث عقب ماندگی ایران در عرصه گردشگری شده باشد .

   در بخش امکانات ایران از نظر اقامتگاه ها وتفریحگاه های توریستی وضعیت بسیار اسفناکی دارد.برای مثال ،هتل هاواقامت گاه های ما بااستاندارد های جهانی منطبق نیستند.در بسیاری از اقامت گاه ها از پرسنل مجرب اعم از کارمند رسپشن ،مستخدم وپیشخدمت استفاده نمی شود وبه رغم آن که طی سال های اخیر برخی از هتل های قدیمی مورد باز سازی قرار گرفته همچنان کشور با کمبود هتل مواجه است .از نظر تبلیغات نیز طی سال های اخیر وبا اشاعه تکنولوژی برتر نظیر اینترنت در جامعه ،مسئولان میراث فرهنگی وگردشگری تبلیغ رادر اولویت کاری خود قرار دادند.

   اما همین تبلیغات نیز از کیفیت نازلی برخوردار خود .از نظر صادرات بیش از 80درصد صادرات ایران رانفت ومشتقات آن تشکیل می دهند وتازمانی که اتکا به درآمد نفتی کاهش نیابد نمی توان نسبت به بهبود وضعیت گردشگری امیدی داشت .با فراهم شدن زمینه های ورود گردشگر خارجی ارز وارد مملکت شده وبا ارزی که وارد می شود می توان روند کند وبطئی صنایع کشوررا سریع تر به گردش درآورد همان گونه که در کشورهایی نظیر ترکیه واسپانیا نیز رخ داده است .بر اسا آمار ها اسپانیا میان دو تا چهار برابر سود نفتی ایران از توریسم کسب در آمد می کند .در واقع اسپانیا از جاذبه های تاریخی وگردشگری خود به بهترین وجه استفاده کرده واین در حالی است که ما همچنان قادر نیستیم امکانات اولیه برای توسعه بخش توریسم را فراهم کنیم توریسم ازجمله صنایعی است که می توان با اتکا به آن وبه دلیل ارز آور بوده آن از وابستگی خارجی کشور نیز به میزان قابل توجه کاست .

سابقه جهانگردی در ایران

   سرزمین ایران با آثار تاریخی، هنری و میراثهای فرهنگی خود به طور قطع برای جهانگردان عهد قدیم بهترین مقصد محسوب می‌شد.

گرچه از سیاحانی که قبل از اسلام به ایران سفر کرده‌اند اطلاع دقیقی در دست نیست ولی آنچه که مسلم است، بعداز اسلام جهانگردانی به ایران سفر کرده و مشهودات خود را در سیاحت‌ نامه‌های خویش به رشته تحریر درآورده‌اند.

مشهورترین جهانگردان خارجی که از ایران بازدید نموده و آثاری به نام سیاحت‌نامه از خود به جای گذاشته‌اند عبارتند از:

ابن حوقل، سیاح عرب که در اواسط قرن چهارم هجری به ایران آمد و مشهودات خود را درباره ایران در کتابی به نام «صوره الارض» نگاشته است.

مقدسی، صاحب کتاب «احسن التقاسیم فی معرفت الاقالیم» که در اکثر بلاد اسلامی منجمله ایران مسافرت و ساحت کرده و در کتاب خود درباره شهرهای ایران سخن به میان آورده است.

یاقوت حموی، مولف کتاب «معجم‌البلدان» در جغرافیا (آغاز قرن هفتم هجری) که به ایران سفر کرده و به شرح بلاد ایران پرداخته است.

ابن بطوطه، از اهل طنجه در مراکش است که به ایران سفر کرده و در سیر خود از نقاط مختلف ایران و از جمله شهرهای ان نام برده و به توصیف آنها پرداخته است.

ابودلف، جهانگرد عرب، شاعر و جغرافیدان معروف که در سالهای 331 تا 341 هجری قمری در شهرهای مختلف ایران گردش کرده و از آثار تاریخی اصفهان به تفصیل در نوشته‌های خود یاد کرده است.

 از جهانگردان اروپایی و غیراسلامی که به ایران سفر کرده‌اند، از معروفترین آنها می‌توان به شرح زیر نام برد:

شش تن از جهانگردان و نیزی که در دوران صفویه به ایران آمدند و در سفرنامه خود از وضع اجتماعی زنان و مردان ایران سخن گفته‌اند.

پیترو دلاواله، سیاح و معمار معروف ایتالیایی که در عصر صفویه به ایران آمد و از اصفهان دیدن کرد و در سفر نامه خود راجع به تمامی آثار و ابنیه تاریخی اصفهان و ارزش معماری هر یک از آنها قلم فرسایی کرد.

ژان شاردن، شوالیه ژان شاردن سیاح معروف فرانسوی است که در زمان صفویه به ایران آمد و مدتی در اصفهان اقامت نمود در سفرنامه خود ادعا کرد که اصفهان را بیش از لندن می‌شناسد.

انگلبرت کمپفر، سیاح آلمانی در سال1684 به ایران آمد، سفرنامه وی حاوی مطالب ارزنده جغرافیایی در مورد ایران است.

تاورنیه، سیاح تاجر پیشه فرانسوی در طول سالهای 1041 تا 1078 هجری قمری شش بار به ایران سفر کرد، سفرنامه وی حاکی از انتقاد از بافت قدیمی شهر اصفهان است

آنتونی شرلی، به اتفاق برادرش روبرت شرلی در زمان شاه عباس از انگلستان به ایران آمد.

وی در سفرنامه خود از مساجد بسیار عالی و اعتقادات مذهبی ایران سخن گفته است.

مادام دیولافوا، که با زوج هنرمند خود مارسل معمار و نقاش معروف در اواخر قرن سیزده هجری به ایران سفر کرده است.

در سفرنامه‌هایی که از خود به یادگار گذاشته اصفهان و آثار تاریخی آن را توصیف نموده و به وصف دیگر شهرهای ایران نیز پرداخته است.

هانری رئه دالمانی، سیاح فرانسوی که در سال 1324هجری به ایران آمد، سفرنامه‌ای از خود تحت عنوان از خراسان تا بختیاری به جای گذاشته است.

پیرلوتی، سیاح و نویسنده معروف فرانسوی در سال 1321هجری به ایران مسافرت نمود.

وی سفرنامه خود را تحت عنوان «به سوی اصفهان» به رشته تحریر درآورده است.

اوژن فلاندن، سیاح و نقاش فرانسوی که در دوران قاجاریه به ایران آمد و سفرنامه وی همراه با آلبوم مصور از آثار باستانی ایران است.

ـ لارنس لکهارت، در ایران مطالعاتی انجام داده و کتابی درباره ایران تحت عنوان «انقراض سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه» نوشته است.

ـ جرج کلارک، شهرساز معروف جانی که به ایران سفر کرده و درباره اصفهان می‌گوید که به عقیده وی، اصفهان را بعد از پکن باید بزرگترین و معروفترین شهر قدیمی جهان دانست.

ایجاد تشکیلات توریستی در ایران صنعت توریسم از نیم قرن بیش از این طرف به منظور شناساندن مفاخر ایران و تمدن کهن این سرزمین باستانی، رسماً شکل گرفت و برای اولین بار در سال 1314، اداره‌ای در وزارت کشور به نام «اداره امور جهانگردی» تاسیس شد.

فعالیت این اداره محدود به چاپ نشریاتی به صورت کتابچه‌های کوچک راهنما، به منظور راهنمایی توریستها و معرفی ایران از نظر جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی، و تهیه و توزیع آنها گردید.

بعد از شهریور سال 1320 اداره مذکور، جای خود را به «شورایعالی جهانگردی» داد.

این شورا هفته‌ای یکبار در وزارت کشور تشکیل می‌شد و امور اداری آن را اداره سیاسی وزارتخانه مزبور انجام می‌داد.

در سال 1333اهمیت جلب توریست خارجی با توجه به جنبه‌های اقتصادی آن و به منظور تحکیم مبانی حسن تفاهم میان افراد کشورهای مختلف مورد توجه دولت قرار گرفت و اداره امور جهانگردی مجدداً در وزارت کشور تشکیل شد.

این اداره طی دوره جدید فعالیت خود، موفق به انجام خدمات زیربنای چندی در زمینه‌های مختلف توسعه جهانگردی کشور شد که از آن جمله می‌توان پیشنهاد تهیه قوانینی مربوط به ورود و خروج اتباع بیگانه را نام برد.

در سال 1340 شورایعالی جهانگردی مرکب از 12 نفر از نمایندگان وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و سه نفر از اشخاص مطلع و بصیر در امور جهانگردی، تشکیل گردید که وظیفه آن تعیین خط‌مشی و برنامه‌های اجرایی اداره امور جهانگردی وزارت کشور بود و اصولاً بر امور مربوط به جهانگردی کشور در سطح عالی نظارت داشت.

ایجاد این تشکیلات یک سلسه فعالیتهای تاسیساتی را موجب شد و با آنکه تحولات انجام شده غیر متشکل و بدون برنامه صورت گرفت ولی توجه و علاقه خارجیان را به بازدید از ایران افزایش داد و زمانی فرا رسید که عدم وجود وسایل پذیرایی مناسب و تجهیزات کافی برای جوابگویی به تقاضای جهانگردی، نیاز به اقدامات اساسی در این زمینه را محسوس گردانید، به همین لحاظ برای شروع اقدامات جدیتر و مؤثرتر در امر جهانگردی نخستین گام، بنیانگذاری سازمانی مناسب برای ایجاد هماهنگی و نظارت بر کلیه فعالیتهای جهانگردی کشور بود، این ضرورت موجب شد که در تاریخ 17فروردین سال 1342 سازمانی به نام «سازمان جلب سیاحان» تاسیس گردد.

سازمان جلب سیاحان با تهیه و تنظیم و اجرای طرحها و برنامه‌ریزیهای وسیع و دامنه‌دار اقدامات بسیار موثر و زیربنایی را برای توسعه صنعت جهانگردی کشور به عمل آورد.

در سال 1353 سازمان جلب سیاحان با وزارت اطلاعات وقت ادغام شد و این وزارت تحت نام وزارت اطلاعات و جهانگردی شروع به کار نمود.

اداره امور ایرانگردی و جهانگردی توسط چهار شرکت سهامی به اسامی شرکت سهامی تاسیسات جهانگردی ایران، شرکت سهامی گشتهای ایران، شرکت سهامی مرکز خانه‌های ایران و شرکت سهامی سازمان مراکز جهانگردی برای ورزشهای زمستانی تحت نظارت وزارت اطلاعات و جهانگردی اداره می‌شد.

در سال 1358 به منظور جلوگیری از تداخل وظیفه و هماهنگ نمودن تمام فعالیتها و مسائل مربوط به امر جهانگردی در جهت اعمال سیاست صرفه‌جویی، طبق مصوبه 21/8/1358 شورای انقلاب چهار شرکت مذکور در یکدیگر ادغام گردیده و تحت عنوان سازمان مراکز ایرانگردی و جهانگردی با بافت و خط‌مشی‌های جدید و هدفهای متمایز از گذشته شروع به فعالیت نمود.

این سازمان اداره بهره‌برداری از واحدهای اقامتی به شکل هتل، متل، مهمانسرا، اردوگاه، کلبه، چادر، رستوران، چایخانه، پیست اسکی، تاسیسات کنار دریا، حمامهای آب معدنی، تاسیسات و مراکز ورزشی زمستانی، و هر نوع محل مناسب دیگری را برای ایرانگردی و جهانگردی به عهده دارد.

در حال حاضر معاونت سیاحتی و زیارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سیاحتی و مراکز تفریحی بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، انجام کلیه فعالیتهای صنعت توریسم را در سطح کشور به عهده دارند که با همکاری سایر ارگانهای ذیربط در سراسر کشور، در پیشبرد توسعه توریسم و رسیدن به هدفهای مورد نظر گام برمی‌دارد.

تشکیلات معاونت سیاحتی و زیارتی شامل 5 واحد ذیل است: 1.

اداره کل نظارت بر خدمات سیاحتی 2.

مرکز مطالعات و تحقیقات ایرانگردی و جهانگردی 3.

دفتر برنامه‌ریزی وامور فنی 4.

مرکز آموزش عالی ایرانگردی و جهانگردی 5.

مرکز امور فرهنگی ایرانیان خارج از کشور با پایان جنگ تحمیلی و آرامش نسبی منطقه، دولت جمهوری اسلامی ایران با فراهم آوردن شرایط مناسب تلاش بی‌وقفه‌ای را جهت راه‌اندازی و رشد و گسترش توریسم کشور معمول داشته است.

اشتغال و جهانگردی مجموعه فعالیت های گسترده ای که معمولا توسعه گردشگری در کشور ایجاد می کند بیش از هر بخش فعالیت اقتصادی دیگر فرصت های شغلی فراهم می آورد .

این بدان علت است که صنعت جهانگردی اصولا یک فعالیت خدماتی است و نیروی انسانی بیشتری می طلبد .

اثرات افزایش اشتغال در بخش گردشگری کشورهای در حال توسعه مساعدتر از کشورهای صنعتی است زیرا در کشورهای در حال توسعه زمینه و امکانات رشد صنعتی محدود است .

فعالیت های صنعت جهانگردی عمدتا شامل صنایع ساختمانی ( مانند هتل ها ، متلها ، دهکده ها و امثال آنها ) صنایع غذایی ( مانند رستوران ها ، چایخانه ها ، و غیره ) بخش تجاری جهانگردی ( مانند آژانس های مسافرتی ، تور گردانهاو مشابه آن ) صنعت حمل و نقل ( مانند خطوط حمل ونقل هوایی ، شرکتهای حمل و نقل دریایی ، شرکتهای اتوبوس رانی ، خطوط راه آهن ، شرکت و آژانس های کرایه اتومبیل و غیره ) راهنمایان ، مراکز فروش کالاهای سوغاتی و هدایا ، صنایع دستی ، مراکز تفریحی و امثال آنها می باشد.

بررسیهایی که بخش جهانگردی بانک جهانی در مکزیک و کنیا به عمل آورده است ، نشان می دهد برای هر واحد سرمایه ای که در بخش گردشگری صرف می شود ، بیش از هر بخش فعالیت اقتصادی دیگر فرصتهای شغلی جدید ایجاد می گردد.

بررسی های مشابه ای که توسط سازمان جهانی در سایر کشورها به عمل آمده ، به نتایج مشابهی رسیده است .

رابطه میزان سرمایه گذاری و فرصتهای شغلی که بر اثر آن فراهم می شود ، در تمام کشورها و مناطق مختلف یکسان و به یک نسبت نیست بلکه بر اثر عوامل مشروح زیر متناوب می باشد: - خصوصیات سیستم اقتصادی و سیاست اشتغال کشور - ابعاد موسسات توریستی ، نوع مدیریت ، درجه ماشینی بودن صنایع ، میزان استفاده از خدمات کامپیوتری و فصلی بودن فعالیت.

با نگاهی به آمارها و پیش بینی های سازمان جهانی جهانگردی و شورای جهانگردی و مسافرت جهانی ،در می یابیم که صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین سازمان یا نهادی که می توان به کارگیری نیروی انسانی را داراست ، در بسیاری از کشورها به صورت بزرگترین کارفرما درآمده است: این صنعت در اروپای شرقی 4/9درصد از حقوق کلیه کارکنان را می پردازد - - در سال 1994 ، بیش از 1/7تریلیون دلار دستمزد یا حقوق از طریق صنعت گردشگری پرداخت شده است،یعنی مبلغی برابر با10/3درصد کل دستمزدها وحقوقهای کارکنان سراسر دنیا.

- در جزایر و کشورهای حوزه کارائیب 18/7درصد دستمزد و حقوق کارکنان از طریق صنعت گردشگری پرداخت می شود.

- پیش بینی می شود در سال 2005 مشاغلی که به وسیله صنعت جهانگردی ایجاد می شود ، به میزان 5/9درصد رشد یابد.

اشتغال زایی صنعت گردشگری به سه گروه به شرح زیر تفکیک می گردد: اشتغال مستقیم : مشاغلی که کارکنشان با جهانگردان در تماس هستند و به صورت مستقیم با تجربه های جهانگردی سرو کار دارند ، مانند : مهمانخانه ها ، کارکنان مهمانپذیرها ، شرکتهای هواپیمایی و کشتیرانی ، دفاتر خدمات جهانگردی ، کارکنان مراکز تفریحی و فروشگاههایی که در این بخش کار می کنند.

اشتغال غیر مستقیم : آنهایی هستند که با واحدهایی که در این صنعت به صورت مستقیم ایجاد شغل می کنند در تماس هستند ، مانند : شرکتهایی که مواد و ملزومات مورد نیاز مهمانپذیرها را تامین می کنند ، شرکتهای ساختمانی که مهمانخانه ها را می سازند و تولید کنندگان هواپیما.

اشتغال القایی : مشاغلی که ازمشاغل مستقیم و غیر مستقیم بخش جهانگردی در اقتصاد ملی به وجود می آیدارقام ارائه شده در بالا ، که منتج از بهره وری نیروی کار و سطوح پرداخت می باشد ، در عین حال نشانگر این نکته است که صنعت جهانگردی در کشورهایی که در سطوح پایین تری از توسعه قرار دارند ، به شکل قابل توجهی در سهم اشتغال نقش دارد.

سازمان جهانی جهانگردی از آنجا که سازمان جهانی جهانگردی مهمترین تشکیلات و سازمان بین المللی در زمینه فعالیت های گردشگری می باشد،لذا در زیر اشاراتی گذرا به آن سازمان خواهد شد.

سازمان جهانی جهانگردی در سال 1975 تاسیس وبزرگترین تشکیلات جهانی جهانگردی محسوب می گردد .

قبل از تاسیس این سازمان ، معتبرترین سازمان بین المللی و تخصصی جهانگردی (اتحادیه بین المللی سازمانهای رسمی مسافرتی).

بود که در سال 1925 تاسیس شده بود و بعدها جای خود را به سازمان جهانگردی سپردسازمان جهانی جهانگردی دارای106 عضو رسمی با ملیتهای مختلف و 158 سازمان فنی ، موسسه و اتحادیه های بین المللی و منطقه ای است .

مقر دائمی این سازمان در مادرید اسپانیا قرار دارد و هدف از تاسیس آن ترویج و توسعه جهانگردی است.

مهمترین زمینه های فعالیت سازمان جهانی جهانگردی جریان آزاد و بدون مانع جهانگردی از یک کشور به کشوری دیگر و در داخل هر کشور .

کمک به توسعه اقتصادی کشورها از طریق گسترش جهانگردی .

تقویت نقش جهانگردی به عنوان یک عامل حیاطی در بازرگانی جهان .

تاکید بر اثرات فرهنگی و اجتماعی جهانگردی بر زندگی ملل .

-حمایت از منافع ، حقوق جهانگردی و سازمانهای جهانگردی -آگاهی و نظارت دائم در زمینه های حفاظت محیط زیست و بهبود روش زندگی برنامه های عمومی کار سازمان جهانی جهانگردی همکاری برای توسعه آمار و تحقیقات بر روی بازار ارتباط و اسناد آموزش محیط زیست و برنامه ریزی کیفیت خدمات جهانگردی ساختار تشکیلاتی سازمان جهانی جهانگردی مجمع عمومی : بالاترین رکن سازمان است و جلسات آن سالانه تشکیل می شود.

- - شورای اجرایی : مسئول بررسی فعالیت ها و بودجه و سایر موضوعات مهم سازمان می باشد که جلسات آن سالی دوبار تشکیل می شود.

- کمسیون های منطقه ای : کشورهای عضو توسط مجمع عمومی به شش منطقه آفریقا ،آمریکا ، شرق آسیا و اقیانوسیه ، اروپا ،خاورمیانه وجنوب آسیا تقسیم شده اند،اجلاس این کمسیونها به صورت سالیانه برگزار می گردد.

انواع عضویت در سازمان جهانی جهانگردی اعضای کامل : شامل دولتهایی که دارای استقلال و حق حاکمیت هستند.

اعضای وابسته : شامل تشکیلات بین المللی ، بین الدولی و غیر دولتی با علایق ویژه جهانگردی.

اعضای پیوسته : دولتهایی که در زمینه امور خارجی خود دارای استقلال نیستند.

سازمان جهانی جهانگردی کمکهای .

کشف جاذبه های موجود و بالقوه جهانگردی ، انجام مطالعات مقدماتی برای سرمایه گذاری در امر جهانگردی ، ارائه برنامه های اساسی توسعه جهانگردی دستیابی به یک چارچوب استاندارد برای تشکیل ساختار اداری جهانگردی و شرکت های سهامی توسعه جهانگردی .

تدوین آیین نامه ها و مقررات جهانگردی .

جمع آوری آمار جهانگردی و پیش بینی و تحلیل آنها .

تشکیل روابط عمومی به منظور نظام بخشیدن به فعالیت های تبلیغاتی جهانگردی .

اجرای برنامه های آموزشی در زمینه های جهانگردی و هتلداری و فراهم نمودن امکانات لازم برای انجام مطالعات در زمینه تاسیس مراکز آموزش جهانگردی و هتلداری .

ارائه طرحها و پروژه هایی در خصوص تاسیسات جهانگردی ، برنامه ریزی ، بهره برداری ، اصلاح سیستم مهمان پذیری هتلها ، اردوگاههای تعطیلاتی ، استراحتگاهها ، کمپها و امثال آنها .

سرمایه گذاری در زمینه مطالعات اقتصادی .

تنظیم سیاست ها و برنامه ها و اهداف توسعه جهانگردی داخلی .

ایران از سال 1342 ابتدا به عضویت اتحادیه بین المللی سازمانهای رسمی مسافرتی و سپس در سال 1354 به عضویت کامل سازمان جهانی جهانگردی در آمده است.

سیمای جهانی جهانگردی مسافرت و صنعت جهانگردی به عنوان یکی از بزرگترین و متنوع ترین صنایع در دنیا به حساب می آید .

بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی در آمد ، اشتغال ، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیر بنایی می دانند .

در سراسر دنیا در کشورهای در حال توسعه ، یعنی در آنجا که شکلهای دیگر توسعه اقتصادی مثل تولید یا استخراج منابع طبیعی ، از نظر اقتصادی به صرفه نیست یا نقش چندان مهمی در صحنه تجارت و بازرگانی ندارد ، به توسعه صنعت گردشگری توجه زیادی می شود .

صنعت گردشگری یکی از پر رشدترین سیستم های اقتصادی جهان است .

اگر چه در برخی از دوره ها به دلایلی دچار رکود و جذر و مدهایی می شود ، ولی همواره عاملی برای بهبود وضع اقتصادی و فرهنگی بوده است .

جهانگردی فرصتی بزرگ برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه است که دارای چشم اندازهای طبیعی و میراث فرهنگی غنی هستند ، زیرا با تکیه بر این منابع می توانند مبنای برای ارتقای توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی فراهم آورند .

از سال 1950 که مسافرت در ابعاد جهانی توسعه یافت و به صورت یک فعالیت عمومی درآمد، هر سال بر تعداد جهانگردان افزوده شده و نرخ این افزایش به طور متوسط ، 7/2درصد بوده که در سال 1997 به 12/3درصد افزایش یافت .

در سال 1997 جهانگردان و کسانی که در سطح جهان با هدف گذراندن تعطیلات و تفریح به مسافرت رفتند ، بالغ بر 600 میلیون نفر و در آمد حاصل از آن به بیش از 449 میلیارد دلار رسید .

سازمان جهانی جهانگردی پیش بینی نموده است که در سال 2010 این تعداد به یک میلیارد و صد و هشت میلیون نفر خواهد رسید تعداد گردشگران بین المللی در سطح جهان از سال 1995 تا 1998 رشدی معادل 12/2درصد داشته است .

در دهه 1980 در آمد حاصل از جهانگردی در سطح بین المللی سرعتی بیش از تجارت جهانی داشت و در حال حاضر از نظر ارزش صادراتی ، در صد بسیار بالایی را تشکییل می دهد .

بر اساس آمارهای منتشره جهانی ، 9/10 درصد از کل تولید ناخالص جهان متعلق به صنعت گردشگری است.

4/11 درصد از کل سرمایه گذاری های جهانی ( تقریبا معادل با 700 میلیارد دلار ) به صنعت گردشگری تعلق دارد.

11 درصد از در آمد مالیاتی جهام ( تقریبا معادل 600 میلیارد دلار ) از صنعت جهانگردی ناشی می شود.

بودجه ای که به مسافرت و تفریح تخصیص می یابد ، سه برابر بودجه ای است که صرف امور دفاعی می شود.

هزینه گردشگری بین المللی معادل 12 درصد از صادرات جهان و بیش از25 درصد تجارت جهانی در بخش خدمات می باشد.

در آمد حاصل از گردشگری بین المللی طی سالهای 1995 تا 1998 ، در سطح جهان از 407 میلیارد دلار به 441 میلیارد دلار افزایش یافته ( یعنی 8/35درصد رشد داشته است فصل دوم...............

اهداف و مامویتها Mission & Vision ایران و معضلی به نام توریسم!

ایسکانیوز ـ مطابق با برآوردها و مفاد برنامه چهارم توسعه، می‌بایست تا سال پایانی این برنامه، دو میلیون توریست از ایران بازدید کنند.

هدفی که با توجه به شرایط فعلی تحقق آن اندکی دشوار می‌نمایاند چه آنکه بودجه اختصاص داده شده به سازمان میراث فرهنگی کشور، ‌بودجه امسال، هشت هزار میلیارد ریال، لحاظ شده است.

که با توجه به سهم 20 درصد گردشگری از این بودجه، فقط مبلغی در حدود 160 هزار دلار نصیب آن می‌شود.

در کشورهایی که از جاذبه‌های توریستی برخوردار هستند، توریسم به یک صنعت بدل شده است و به واسطه آن درآمدهای هنگفتی حاصل می‌شود، سهم درآمد حاصل از گردشگری در بودجه سالانه مصر، فرانسه و آمریکا گواه این امر است.

اما در ایران در حالی که پیشتر مسوولین امر از رشد سالانه 30 درصدی توریسم در کشور سخن می‌رانند، شرایط به گونه‌ای رقم خورده است که این رشد نه تنها محقق نخواهد شد، بلکه تنزل کیفی صنعت توریسم در کشور، بسیار متحمل است.

در برنامه سوم توسعه میزان جذب توریست، چهار میلیون نفر برآورده شده بود که تنها جذب 5/1 میلیون توریست محقق شد.

کمی آمار، برای روشن شدن موضوع صنعت توریسم در دنیا سومین صنعت پررونق بعد از صنایع نفت و خودروسازی است، صنایعی که مهم‌ترین شاخصه‌ی آن‌ها اشتغال‌زایی است.

با توجه به حجم سالانه‌ی درآمد توریسم، دولت ایران در برنامه‌ی سوم توسعه، بالا بردن تعداد گردشگران را از ‌1 میلیون و ‌300 هزار نفر در سال ‌78 به ‌4 میلیون نفر در سال ‌83 با متوسط نرخ رشدی برابر ‌24 درصد در نظر داشت و در همین راستا پیش‌بینی شده بود درآمد ارزی حاصل از گردشگری از ‌630 میلیون دلار در سال ‌78 به ‌2 میلیارد دلار در سال ‌83 با نرخ رشد ‌20 درصد افزایش یابد، اما تنها در سال ‌79 حدود ‌80 درصد از اهداف در جذب گردشگران خارجی تحقق پیدا کرد و سال ‌80 نیز باز هم کاهش یافت و به ‌60 درصد رسید، این در حالی است که متوسط نرخ پیش‌بینی شده در طول پنج سال برنامه‌ی سوم ‌24 درصد بوده که تنها ‌8/3 درصد آن به عمل درآمده است.

متأسفانه ایران اکنون به دلیل برنامه‌ریزی‌های نادرست سال‌های گذشته، حتی در میان ‌40 کشور برتر دنیا در جذب جهانگردان نیز قرار ندارد و درآمد ناچیز آن از این صنعت بزرگ تنها 700 میلیون دلار در سال است.

کارشناسان فن معتقدند که به ازای ورود هر گردشگر به ایران پنج شغل و حتی بنا به برآورد برخی از کارشناسان 10 شغل ایجاد می‌شود و این در حالی است که برای ایجاد هر شغلی باید 10 میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرد هر روز بدتر از دیروز شرایط اسفناک و الزامات محدود کننده‌ای که پیش پای گردشگران خارجی برای ورود به کشور وجود دارد از اصلی‌ترین دلایل تنزل روزافزون صنعت توریسم در کشور محسوب می‌شود.

مشکلات صدور روادید، دو نرخی نبودن قیمت هتل‌ها و موزه‌ها و...موجب شده است که گردشگران خارجی رغبتی برای ورود به ایران نداشته باشند.

در تیرماه سال گذشته حسین مرعشی ریاست موقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، تعداد گردشگران واقعی ورودی به ایران، ‌در سال 82 را 40 هزار نفر اعلام کرد که در مقایسه با 20 میلیون گردشگر ورودی فرانسه در سال بسیار تاسف آور است.

اما گویی اراده‌ای برای رفع معضلات قدیمی توریسم در کشور وجود ندارد.

در کشوری که قرار است درآمد صنعت توریسم از 7 صدم درصد در سال 1383 به 2 درصد در سال 1404 شمسی ارتقا یابد، هنوز زیرساخت‌های لازم برای نیل به این مقصود ایجاد شده است.

سرویس اجتماعی ایسکانیوز این مقوله را با صاحبنظران این عرصه درمیان می‌گذارد.

ورود گردشگران بین المللی به ایران روند ورود گردشگران بین المللی به ایران طی سالهای 1348 تا 1356 ( بجز سال 52 که با کاهش ورود گردشگران بین المللی ثبت شده است ) روند افزایشی ، و از سال 56 تا 67 با کاهش روبه رو بوده است .

این کاهش در سال 1366 به حداقل مقدار خود طی 30 سال گذشته رسیده است .ازسال 67 تا78 نیز تعداد گردشگران بین المللی ورودی به کشور با افزایش متناوب روبرو بوده است.

تفکیک ورود گردشگران بین المللی به کشور بر اساس مدل سفر سال 1371 تا 1378 بیانگر آن است که طی سالهای گذشته بیشترین ورود گردشگران بین المللی به ایران به ترتیب از مرزهای زمینی و هوایی و دریایی بوده است .

طی نه ماهه اول سال 79 ، 80 درصد از گردشگران از مرزهای زمینی ، 19 درصد از مرزهای هوایی و تنها 1 درصد از گردشگران ورودی به ایران از مرزهای دریایی وارد کشور شده اند.

تفکیک مبدا سفر گردشگران بر اساس مناطق عمده جهانی بیانگر آن است که بیشترین گردشگران ورودی به ایران از کشورهای اروپایی ( با احتساب کشورهای تازه استقلال یافته ) وارد ایران شده اند .

پس از اروپا بیشترین مسافران ورودی به ایران از کشورهای جنوب آسیا و پس از آن از کشورهای خاورمیانه بوده اند.

در سال 1378 رقمی بالغ بر 147 هزار نفراز گردشگران بین المللی ورودی به ایران به علت عدم ثبت ملیت گردشگران در ستون نا معین ثبت شده است.

خروج ایرانیان از کشور ملاحظه می گردد از سال 1348 تا 1378 به ازای هر سال تنها تعداد مسافران خروجی از کشور ، بدون تقسیم بندی مربوط به قصد سفر ، زمان (ماه) سفر ، جنسیت و غیره ، موجود می باشد.

همچنین ملاحظه می گردد خروج ایرانیان از کشور طی سالهای 1348 تا 1352 با روند افزایشی روبه رو بوده است که این روند از سال 1352 تا 1356 افزایشی بوده اما سرعت آن بیشتر بوده است .

این روند طی سالهای 1356 تا 1360 که مصادف با پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی بود ، با روند کاهش قابل توجهی مصادف می شود.