دانلود تحقیق موانع توسعه کارآفرینی در ایران

مقدمه :

امروزه کارآفرینی به عنوان یک راهبرد اثربخش برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها شناخته شده است.

کارآفرینی به معنی فرآیند کشف و بهره برداری از فرصت ها به منظور ارزش آفرینی در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بوده و پایه و اساس توسعه پایدار و همه جانبه تلقی می شود.

بدین ترتیب توسعه کارآفرینی نقش شایسته ای برای حضور فعال در بازارهای جهانی، مقابله با رقبا، اشتغال زائی پایدار، توسعه عدالت، کاهش فقر و حل مشکلات جامعه، دولت و بخش عمومی دارد.توسعه ی کارآفرینی فرآیندی پیچیده، بلند مدت و فراگیر است که البته نقش به سزایی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارد.

به طوری که امروزه کارآفرینی به استراتژیک ترین و مهم ترین ابزار توسعه اقتصادی جوامع پیشرفته تبدیل شده است.

مطالعات و بررسی های جهانی کارآفرینی نشان می دهد که بین نرخ فعالیت های کارآفرینانه و تولید ناخالص داخلی در برخی از کشورها مانند ایالات متحده به میزان 57 درصد همبستگی وجود دارد (2006).

از این رو افزایش فعالیت های کارآفرینانه همواره با افزایش تولید ناخالص ملی و در نتیجه افزایش درآمد ملی، رفاه و آسایش در جامعه می باشد.به همین دلیل گرایش به کارآفرینی در سراسر دنیا افزایش یافته است.

برای مثال در کشور هند برای توسعه کارآفرینی، سازمان ملی کارآفرینی و توسعه ی کسب و کارهای کوچک ایجاد شده است.

در حالی که در کشور مالزی وزارتخانه ای به نام وزارت توسعه ی کارآفرینی ایجاد شده است.

سایر کشورهای آسیایی نیز برای توسعه کارآفرینی، علاوه بر کمک های مالی و حقوقی، به ایجاد و گسترش زمینه های قانونی آن پرداخته اند.توسعه ی کارآفرینی در ایران نیز بعنوان اجرایی ترین و عملی ترین استراتژی برون رفت از بن بست ها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی نیازمند شناسایی و رفع موانع آن است.

ظرفیت سازی برای توسعه کارآفرینی از یک سو مستلزم ارائه آموزش ها و مهارت های کارآفرینی با رویکرد بازار محور و براساس نیازهای جامعه در همه سطوح آموزشی می باشد، اما از سوی دیگر توسعه کارآفرینی نیازمند شناخت و رفع موانع و ایجاد زمینه های مناسب جهت توسعه ی فعالیت های تولیدی و خدماتی می باشد.

تردیدی نیست که حضور پررنگ دولت در اقتصاد ایران و موانعی که برای رقابت مؤثربخش خصوصی و کارآفرینان وجود دارد، توسعه کارآفرینی را کند و بلکه ناممکن می سازد.

شاید بتوان گفت که کارآفرینان قبل از آنکه رقابت بخش خصوصی را برای فعالیت های خود احساس کنند موانعی مانند قوانین و مقررات اداری و انحصارات دولتی را مانع کسب و کار خود می بینند.در این مقاله موانع و چالش های توسعه کارآفرینی در ایران از سه بعد عوامل ضد انگیزشی، موانع قانونی و محیط کسب و کار مورد بررسی قرار می گیرد.

بیان مسئله

امروزه به دنبال ورود به قرن بیست و یکم و دانش بشری بیش از پیش دستخوش پیشرفت ها و تحولات گوناگون شده است .

این پیشرفت های سریع و شگفت انگیز در زمینه های علمی و فناوری ایجاب می کند که سطح علمی و تخصصی در رشته های مختلف از لحاظ کمی و کیفی و نوع نگرش به آن ها ارتقاء یابد .

در این رهگذر با نوآوری و ابداعات جدید فراهم آوردن زمینه های تازه در عرصه های کار و تولید ، ماهیت اشتغال در جامعه چهره ای نوین می یابد و برای احراز شایستگی وارد شدن در حیطه های شغلی مختلف افراد، بایستی توانایی های ویژه دیگری را علاوه بر تخصص های فنی و حرفه ای خود کسب نمایند .

در غیر اینصورت فرصت های اشتغال را از دست خواهند داد.

تردیدی نیست کسب چنین سطحی از دانش و توانمندی ، فرد را قادر می سازد تا بتواند با تکیه بر استعدادهای سرشار خدادادی و ذاتی که در وجود هر انسانی نهفته است، معماری سرنوشت خود را شخصاً انجام دهد و به موفقیت های چشم گیری در عرصه کسب و کار نائل گردد، هنگامی که افراد جامعه به سطحی از ارتقاء توانمندهای خود برسند بالطبع جامعه وارد مرحله ای از شکوفایی و رونق اقتصادی خواهد شد، آن چه که گردآورنده پژوهش حاضر را ملزم به این حرکت کرد تحقیقی در این رابطه با این مسئله بود که موانع تحقق بخشیدن کارآفرینی در چرخه اقتصاد ملی ایران را هر چند به صورت اجمالی بیان نماید و مباحث مربوط به عقب ماندگی، پیشرفت ، وابستگی ، توسعه و وابستگی ، استعمار و سرمایه داری تا چه حد می تواند ما در ارائه بهتر و جامع تر این مسئله یاری رساند ، امید آن است که نهایت بتوانیم به ریشه یابی و علل موانع توسعه و کارآفرینی در ایران هر چند به صورت اجمالی دست یابیم.

ضرورت و اهمیت

جوامع امروزی برای توسعه ی فعالیت های کارآفرینان نیازمند نهادینه نمودن فرهنگ کارآفرینی هستند.

مهم ترین نقش کارآفرینی،نوآوری است که به معنای ایجاد سازگاری و هماهنگی متقابل بین بخش های مختلف می باشد که این امر از طریق القای فرهنگ کارآفرینی تجلی می یابد.

همچنین به معنای استفاده از منابع به منظور بهره گیری از فرصت ها در جهت پیشرفت و توسعه است.

از آنجایی که کارآفرینی باعث ایجاد اشتغال، انتقال تکنولوژی، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد رفاه و ثروت می شود، بنابراین به منظور بهره مندی از کارکردها و مزایای آن، متناسب نمودن آن با فرهنگ و شرایط جامعه ایرانی، امری حیاتی است.

پیشینه تحقیق

در سال های اخیر مطالعات زیادی در خصوص کارآفرینی انجام شده است که از جمله تحقیقاتی که به روش پیمایشی درباره کارآفرینی در ایران صورت گرفته می توان به مدل احمدپور ) 0397 ( و مدل اعتماد سلماسی ) 2110 ( اشاره کرد.

اعتماد و سلماسی – تحقیقی درباره ی 01 کسب و کار کوچک فعال در زمینه ی صنایع معدنی در 01 استان ایان انجام داده اند و تأثیر 4 دسته متغیر مؤثر را برچگونگی کسب و کارها سنجیده اند.

این مدل، تحلیلی جامع از چگونگی فرایند شروع به کارآفرینی دست نمی دهد.

همچنین نمونه ی مورد بررسی از پراکندگی مناسب در انواع کسب و کارها برخوردار نیست.

مدل احمدپور نیز به ایجاد یک واحد کارآفرین از منظر فرایند سیستمی نگاه کرده و متغیرها را در سه دسته ورودی، خروجی و پردازش مورد بررسی  قرار داده است.

این مدل نیز نگاهی عمومی نسبت به مسأله دارد و ویژگی های خاص کارآفرینی در ایران را مد نظر قرار نمی دهد.

در مدل علیرضا فیاض بخش ) 0390 ( در مورد شروع به کارآفرینی، که نتیجه ی آن فراهم آمدن همزمان پتانسیل کارآفرینی و تمایل به کارآفرینی می باشد، بیان می شود که هر جامعه با توجه به ارزش ها و ویژگی های خود باید مفهوم کارآفرینی را تعریف و راه های

گسترش و ترویج آن را مشخص نماید.

نتایج حاکی از آن است که ویژگی های شخصیتی مختص کارآفرینان ایرانی مانع ساختار رانتی ایران در زمینه ی گردش اطلاعات شده است.

در نهایت به این نتیجه می رسد که خلاقیت کارآفرینان بیشتر معطوف به شیوه ی جدید ارائه محصول و خدمات بوده است و نوآوری کمتر در میان کارآفرینان ایرانی دیده شده است بر این اساس موارد زیر را ارائه نموده است:

0( شناخت سبک های مدیریتی کارآفرینان ایرانی 2( شناخت جامعه ی کارآفرینان ایران 3( توسعه ی مدل در مورد کل فرایند کارآفرینی با توجه به جدید بودن موضوع و کمبود تحقیقات مربوط به کارآفرینی و بومی سازی آن در ایران، نیاز به ارائه مدلی جامع برای بومی سازی کارآفرینی احساس می شود.

ضرورت توسعه کارآفرینی در شرایط کنونی

امروزه، جوامع با تحولات و تهدیدات گسترده بین المللی روبه رو هستند .

تحولات و دگرگونی های نظام اجتماعی- اقتصادی عصر حاضر ، ناشی از پیشرفت های شگرف علمی و تکنولوژیک است که به نوبه خود به دیدگاهها، ضرورت ها و نیازهای جدیدی منجر شده است .

برای پاسخ به این نیازها و همراهی با تحولات و دگرگونی های مزبور ، دیگر نمی توان به روش ها و فرایندهای موجود اکتفا کرد .

از این رو تضمین و تداوم حیات و بقای جوامع، نیازمند تامین راه ها و روش های جدید به منظور مقابله با مشکلات است.

بنابراین نوآوری، ابداع ، خلق محصولات ، فرایندها و روش های جدید بیش از پیش ضرورت می یابد .

برای دستیابی به این هدف ، سیاستمداران با کمک اقتصاددانان و کارگزاران به دنبال ارائه الگویی هستند که نقش کارآفرینی را در توسعه همه جانبه به ویژه اقتصاد تقویت کنند.

کشورهای پیشرفته صنعتی ، خیلی سریع توانستند نقش کارآفرینان را در توسعه اقتصادی کشف کنند و به دنبال توسعه و ترویج چنین فرهنگی در میان مدیران اقتصادی تلاش کرده و در این راستا سیاست های حمایتی مناسبی را در تقویت ویژگی های کارآفرینانه افراد و بقای روحیه کارآفرینی در سطح جامعه اتخاذ کنند.

در واقع امروزه ، در عرصه چهانی ، افراد خلاق، نوآور و مبتکر به عنوان کارآفرینان ، منشأ تحولات بزرگی در زمینه صنعتی ، تولیدی و خدماتی شده اند و نقش آنان به عنوان موتور توسعه اقتصادی ، قهرمانان ملی و توسعه صنعتی، محرک و مشوق سرمایه گذاری ، عامل ایجاد اشتغال ، گزینه اصلی انتقال فناوری و عامل رفع خلل و تنگناهای بازار ، در جوامع تبیین یافته است.

چرخ های توسعه اقتصادی همواره با توسعه کارآفرینی به حرمت در می آیند ، از این رو پرورش نیروهای خلاق و نوآور ، یکی از مباحث مهم در سطح صنعت، خدمات و دانشگاهها است .

امروزه ، همگان دریافته اند جوامعی که بیشتر به فکر متکی بوده ان تا به منابع زیرزمینی ، در بلند مدت موفق تر و سرافرازتر بوده اند.

منابع زیرزمینی در کشورهای جهان سوم با وجود مزیت های آن از جمله موانع توسعه یافتگی محسوب شده است.

در صورتی که نبود این منابع در برخی از کشورها باعث شده است تا آنها با استفاده از نیروی فکر، خلاقیت و ایتکار و در یک کلمه ، کارآفرینی ، از جمله کشور های پیشرو در جهان کنونی شوند.

به ویژه در عصر حاضر ، که عصر دانایی و خلاقیت و عصر تلفیق اندیشه ها و ابتکارات است ، توجه به کارآفرینی ، در توسعه و پیشرفت کشورها بسیار اهمیت دارد .

کارآفرینی از منابع مهم و پایان ناپذیر جوامع بشری است ، منبی که به توان و خلاقیت انسان ها بر می گردد.

افزایش میزان توجه سیاستگذاران ، دولتمردان و مدیران به این موضوع حساس و ضروری در جامعه در حال رشد ما، زمینه مناسبی برای بروز استعدادهای افراد کارآفرین را به منظور توسعه اقتصادی کشور فراهم ساخت که رسیدن به این هدف ، نیازمند همکاری نزدیک دولت در تدوین سیاست ها ، خط مشی ها و قوانین و محافل علمی در ارائه راهکارهای اجرایی برای شناسایی ، پرورش و شکوفایی استعدادهای این افراد است تا ایینکه بتوانیم هر چه بهتر و بیشتر از این ذخایر گرانبها و پایان ناپذیر به نحو احسن استفاده کنیم.

افزایش میزان توجه سیاستگذاران ، دولتمردان و مدیران به این موضوع حساس و ضروری در جامعه در حال رشد ما، زمینه مناسبی برای بروز استعدادهای افراد کارآفرین را به منظور توسعه اقتصادی کشور فراهم ساخت که رسیدن به این هدف ، نیازمند همکاری نزدیک دولت در تدوین سیاست ها ، خط مشی ها و قوانین و محافل علمی در ارائه راهکارهای اجرایی برای شناسایی ، پرورش و شکوفایی استعدادهای این افراد است تا ایینکه بتوانیم هر چه بهتر و بیشتر از این ذخایر گرانبها و پایان ناپذیر به نحو احسن استفاده کنیم.

موانع کار آفرینی : این پرسش ها که چرا یک فرد از فردی دیگر موفق تر است ، یا اینکه چرا یک شرکت عملکرد اقتصادی بهتری از شرکتی دیگر دارد و یا این که چرا یک کشور از کشور دیگر پیشرفته تر است دریچه جدیدی برایم باز کرد و متوجه شدم که ما در طی 40 سال گذشته در آشنایی ،معرفی ،فرهنگ سازی و نهادینه کردن موضوع کارآفرینی در سطح جامعه ،یک غفلت استراتژیک داشته ایم .این مفهوم اصلا وارد دانشگاههای ما نشده است ،در حالی که در آمریکا حدود 2000 دانشکده در سطح لیسانس ، فوق لیسانس و دکترا دوره کارآفرینی دارند.

بحث کارآفرینی یک بحث توسعه ای است .الگو های مختلفی برای توسعه در دنیا وجود دارد،از جمله توسعه های درون زا یا برون زا،توسعه های مبتنی بر مزیت های رقابتی یا مبتنی بر الگو های جمعیتی خاص،ولی آخرین مدل توسعه در واقع توسعه از طریق کارآفرینی است .

شما وقتی به کشوری مثل ژاپن نگاه می کنید می بینید که الگوی توسعه آن ،از مسیر شرکت های بزرگ بوده است .مخصوصا از دوران روی کار آمدن امپراطوری میجی و سقوط حاکمیت سامورایی ها که دولت از طریق شرکت های بزرگ توسعه را آغاز کرد و هولدینگ هایی مثل میتسوبیشی ،سومی تومو،میتسو یی ،پاناسونیک،تویوتا در این کشور شکل گرفت .در کشورهایی مثل سنگاپور یا تایوان می بینید که توسعه از طریق اسمی (شرکت های کوچک و متوسط)است .

شرکت های کوچک و متوسط در اندونزی حتی وزارت اسمی دارند.این کشورها الگوی توسعه شان از طریق شرکت های کوچک است.

در کره جنوبی هم توسعه ابتدا از طریق شرکت های بزرگ بود .شرکت های بزرگی مثل سامسونگ و ال.جی محور قرار گرفتند.در کشورهای سوسیالیستی مثل شوروی ،توسعه از طریق دولت و تمرکز دولتی بوده در واقع توسعه تا آن زمان ، ترکیبی از این سه محور بوده است .

ولی آخرین پدیده ای که از آن صحبت می کنند، ابتدا رشد و توسعه اقتصادی از طریق Primary Economy یعنی اقتصاد اولیه بود ولی در حال حاضر می گویندSecondry Economy یعنی توسعه از طریق کارآفرینی که در این روش توسعه ،تمرکز بر روی افراد خاصی است که مدل های انگیزشی و خلاقانه دارند.

افرادی که به آنها قهرمانان صنعتی و قهرمانان توسعه می گوئیم .افراد خاصی که می آیند و لکوموتیو ران توسعه می شوند.

کارآفرینان چنین نقش کلیدی را در توسعه دارند.

کارآفرینی ویژگی ای نیست که در همه باشد.در تعریف به فردی می گوییم که دارای ایده و فکری جدید است و از طریق ایجاد یک کسب و کار می تواند یک مغازه ،یا کار در منزل یا فروشگاه یا شرکت باشد، یک محصول یا خدمت جدیدی به بازار ارائه دهد.

این بحث بسیار مهمی است ‌که بدانیم لکوموتیوران توسعه چه کسی است؟

در بنگاههای اقتصادی ، از گذشته این بحث وجود داشته است‌ که انسان ها از زمان غار نشینی همیشه به دنبال تغییر بودند.این عامل تغییر چیست شما وقتی به اقتصاد دان‌ ها نگاه می کنید،مثلا مرکانتلیستها می گفتند کشوری موفق است که منابع اولیه بیشتری (مثل طلا و نقره ) داشته باشد و فعالیتهای تجاری،عامل و موجد ارزش افزوده باشد.

اما در اقتصاد مکتب دیگری به نام Naturalism یا طبیعیون به وجود آمد که می گفتند کشوری موفق است که زمین بیشتری داشته باشد.

توماس مان گفت : زمین یگانه سرچشمه نعمت است این اقتصاد دانان ، فعالیتهای کشاورزی را محور توسعه می‌ دانستند.

بعد ها عده ای از کلاسیک ها آمدند و گفتند کشوری که تولید در آن محور باشد موفق است .در این مرحله شومپیتر که او را پدر کارآفرینی می دانیم،آمد و حرف بسیار جالبی زد .این اقتصاد دان مکتب اطریش در سال 1934 گفت که عامل اساسی توسعه، نوآوری است همه حرف او این بود که ایجاد شرکت های جدید توسط کارآفرینان نو آفرین ، موجب خروج شرکت های قدیمی از صحنه بازار می شود .این تخریب را تخریب خلاق نامگذاری کرد.این تخریب خلاق در چند حالت بوجود می آید: این که کسی محصول یا خدمت جدید ارائه دهد ، در تولید فرآیند جدیدی ایجاد کند ، بازار جدیدی ایجاد کند ،منبع جدید و یا اینکه تشکیلات جدیدی را در داخل تشکیلات قدیمی بوجود آورد.

مثلا زمانی که معلمان از یک تکه چوب در پای تخته کلاس درس استفاده می کردند،نجارها کارشان ساخت این تکه چوب ها بود .در این زمان یک انسان خلاق از آلومینیم برای این کار استفاده کرد.به طوری که آن تکه چوب بلند تبدیل به یک قطعه آلومینیمی قابل حمل شد که به عنوان خودکار و نوشت ابزار مصرف می شد.

در این حال اوضاع نجارها به هم ریخت .پس از آن ،فکر جدید دیگری آمد و از یک باتری کوچک و لیزر یک پوینتر ساخت که موجب شد بازار قبلی کنار زده شود .شمومپیتر می گوید که در اقتصاد هر چه از نوآوریها زاد و ولد بیشتری داشته و چرخه تخریب خلاق گسترده تر باشد، اقتصاد پویا و کارآمدتر است.

با این حساب اساس کارآفرینی ،نوآوری است .این مطلب در واقع جوهره ناب کارآفرینی است.ولی ما در فضای ساده تر به ایجاد شرکت های جدید هم کارآفرینی می گوییم .به این معنا ،برای شناخت اقتصاد توسعه یافته در یک کشور می توان به میزان ایجاد شرکت های مختلف هم توجه کرد .طبق آمارها تا سال 2010 در آمریکا هشت میلیون شرکت ایجاد می شود .در کشور ما آخرین آمارها از تعداد شرکت‌هایی که می خواهند اظهارنامه مالیاتی بدهند تا جامعه حسابداران رسمی به کار آنها رسیدگی کنند چیزی حدود 50 هزار شرکت است .که این تعداد با نگاه به شرکت های داخل بورس ،خیلی کمتر خواهد شد.

اصولا کشور توسعه یافته کشوری است که یک اقتصاد قوی داشته باشد .من اقتصاد قوی را با دو پارامتر می توان نشان داد.

یکی وجود کارآفرینانی که قدرت نوآوری داشته باشند و دیگری وجود کارآفرینانی که تمایل به ایجاد کسب و کار دارند و شرکت تاسیس می کنند.

شومپیتر اعتقاد دارد که کارآفرینی موتور توسعه اقتصادی است .اساس حرف او این است که موتور توسعه اقتصادی در واقع نوآوری است .

روشن نبودن این مفهوم در کشور ما به خاطر این است که ما به مسائل مختلف نگاه صنفی داریم.اگر ما به دنبال به وجود آوردن یک کشور موفق هستیم ،باید بتوانیم یک اقتصاد موفق سازماندهی کنیم .

و اقتصاد موفق در گرو استراتژی های مدون، جامع و فراگیر است که کارآفرینی در آن محور قرار میگیرد.باید فضایی را بوجود آوریم که کارآفرینان در آن فضا بتوانند رشد و نمو کنند.

پانزده سال قبل مجله ای را که در آن لیست 500 شرکت برتر دنیا نوشته شده بود خواندم .در ابتدای این لیست ،شرکت های نفتی ،بانکی ،و شرکت های مختلف آمریکایی ،انگلیسی ،ژاپنی ،هلندی و امثالهم بودند.

شرکت هایی مثل شل ، تویوتا، جی ای ،جی ام و غیره ،در انتهای لیست به شرکت هایی از کشور چین ، مالزی و ترکیه برخورد کردم .این سوال برایم بوجودآمد که چرا اقتصاد ما قدرت معرفی حتی یک شرکت در سطح 500 شرکت دارای کلاس جهانی را ندارد .از آنجا بود که فهمیدم اقتصادی موفق است که قدرت سازماندهی شرکت های برتر را در سطح جهانی داشته باشد .قدرتی که ما نداریم.این کارآفرینان هستند که می توانند چنین شرکت هایی را ایجاد کنند.

از موانع کارآفرینی در کشور ما یکی دولتی بودن اقتصاد است .کارآفرینی در بستر بخش خصوصی می تواند رشد و نمو داشته باشد .ما این فضا را ایجاد نکرده ایم.در واقع اصلی ترین مانع کارآفرینی در کشور ما ،نگاه و نگرش دولت است دولت با این مفهوم آشنا نیست .بسیاری از مسوولین کارآفرینی را مترادف با اشتغال می دانند.در صورتی که اینطور نیست .ایجاد اشتغال در واقع خروجی مجموعه کارآفرینی است .اگر نگاه سیستمی داشته باشیم ،چنانچه ورودی یک سیستم کارآفرینی باشد، خروجی این سیستم ایجاد اشتغال است .

در واقع مفهوم کارآفرینی هنوز شناخته نشده و این یکی دیگر از موانع کارآفرینی در کشور ما است.در واقع باید برای مجموعه دولت و سیاستمداران نظام مفهوم کارآفرینی و اهمیت آن تشریح شود.

موانع سازمانی کارآفرینی موانع زیادی بر کارآفرینی معرفی شده است اما همه آن ها تحت عنوان موانع کارآفرینی نبوده بلکه به عنوان موانع خلاقیت و نوآوری و غیره ارائه شده است.

میکلیزوبلاک( 1989) موانع سازمانی را شامل موارد زیر داشته اند: رویه های اجرائی نامناسب سازمان در برخورد با اشتباهات برنامه ریزی بلند مدت سبک( ساختار) مدیریت وظیفه مدار ترفیع افراد شازشکار یا موافق هم چنین مک میلان و همکاران(1986) موانع ذیل را برای کارآفرینی سازمانی معرفی کرده اند: مشکلات عملیاتی برنامه ریزی بی دقت و ناکافی انتظارات سازمانی غیر واقعی کافی نبودن حمایت سازمان از فعالیت های کارآفرینان اشتباه خواندن بازار(Misreding The Market).

روش های تغییر فرهنگ سازمانی سنتی به فرهنگ کارآفرینانه: الف) پنج پیشنهاد برای تغییر فرهنگ سنتی به فرهنگ کارآفرینانه تشخیص گروه های موافق و تأثیر گذار جهت ایجاد همدلی و توافق عمومی برای تغییر تاکید بر اعتماد متقابل بر همه موارد به خصوص در مورد تغییرات تمرکز بر آموزش به عنوان جزئی از پروسه تغییر گذاشتن وقت کافی برای ایجاد تغییر تشویق افراد در سازگاری با محیط خارجی سازمان ها بر انجام موارد فوق احتیاج به دلیل موجهی برای تغییر دارد که می تواند افزایش یا کاهش فروش، تهدیدات محیطی ، رقبا و کالاهای جانشین و مواردی از این قبیل باشد.

ب) شش پیشنهاد برای تغییر فرهنگ سنتی به فرهنگ کارآفرینی شرکت همه افراد در ایجاد تغییر ( با زور و حکم، تغییر ایجاد نمی شود).

تأکید بر نتیجه و دستیابی به دورنما ایجاد تغییر در همه سیستم های سازمانی به صورت یکپارچه ایجاد شرایطی که در همه حالت برد- برد به سر برند.

استمرار تعهد و قوت هیجان افراد همه تغییرات باید تحت نام فرهنگ مورد نظر جدید خواسته شود.

مثلاً گفته شود خواسته فرهنگی این است و خود افراد بر رفتار و ارزش ها و مفروضات زیربنایی لازم آن تمرکز کنند.

موانع توسعه کارآفرینی در ایران چالش های کارآفرینی در ایران کارآفرین نیروی محرک در توسعه اقتصاد است و کارآفرین دانشجو ، کارآفرینی است که با استفاده از یافته های علمی خود به فعالیت های اقتصادی نو می پردازند و دانش را به اقتصاد مرتبط می سازد .

اما توفیق در کارآفرینی نیاز به ترویج، هدایت و حمایت دارد .

گروه دانشگاهی "مهر" در گفتکو با برخی از صاحبنظران کارآفرینی کشور به بررسی چالش های موجود در زمینه کارآفرینی در کشور پرداخته است که ماحصل گفتگو به شرح زیر است: رییس مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف: ایجاد سازمان های مجازی سبب گسترش کارآفرینی در کشور می شود .

دولت باید امکان به وجود آمدن سازمان های مجازی را فراهم نماید.

تسهیل گردش اطلاعات از طریق اینترنت به کارآفرین کمک های فراوانی می کند به این صورت که می تواند اطلاعات خویش را در اختیار عموم قرار دهد یا با جستجو در بانک های اطلاعاتی، حوزه ای که مایل به فعالیت در آن است را بیشتر و بهتر بشناسد و سپس فعالیت خویش را آگاهانه آغاز کند.

IT برای کارآفرینی یک تیغ دولبه است در 5-4 سال گذشته معقول ترین افراد کسانی بودند که در فضای IT کار کرده اند اما از سویی بزرگترین ورشکستگی ها هم در فضای IT به وقوع پیوسته است .

فضای IT فضای بسیار مناسبی است هر چند امکان شکست در آن بسیار بالاست.

او ایجاد سازمان های مجازی را راهی برای گسترش کارآفرینی در کشور عنوان کرد و اظهار داشت : ایجاد سازمان های مجازی که بیشتر فعالیتهایشان از طریق اینترنت صورت می گیرد و نقش ترویج آموزش، مشاوره و حمایت مالی را به صورت مجازی بر عهده دارند، می توانند کمک شایانی به گسترش فرهنگ کارآفرینی در کشور عرضه کنند.

وی تأکید کرد : توصیه می کنم سازمان های مجازی توسط بخش خصوصی ایجاد شوند و دولت فقط امکان به وجود آمدن آنها را فراهم نماید.

استاد دانشگاه شهید بهشتی عنوان کرد: افزایش حجم سرمایه گذاری در عرصه های نو، آینده کارآفرینی ایران را امید بخش می سازد.

برای رسیدن به توسعه تنها اعتقاد به این موضوع کافی نیست باید بستر لازم برای توسعه همه جانبه فراهم شود.

او تصریح کرد: در سه دهه پیش این نظریه مطرح بود که دولت در فعالیت های اقتصادی شرکت کند و شرکت های بزرگ تولید کننده فولاد ، شرکت های هواپیمایی و مسافربری ، بانک های بزرگ دولتی ، شرکت های بیمه و ...

همه دولتی باشند اما پس از مدتی مشاهده کردند که این شرکت ها نه تنها از نظر کیفیت تولید، بلکه از نظر قیمت نیز قدرت رقابت با شرکت های بخش خصوصی ژاپن و آمریکا را ندارند به همین دلیل دولت به عنوان ابزار کارآفرین از سه دهه پیش کنار گذاشته شد و تنها بخش تنظیم سیاست ها را به عهده گرفت و کار را به بخش خصوصی واگذار کرد.

وی افزود : امروزه کارخانه های اتومبیل سازی ، نیروگاههای برق و بانک ها در اکثر کشورهای جهان خصوصی هستند و در بخش خصوصی به موفقیت رسیدند و این اهمیت بخش کارآفرینی را نشان می دهد.

مسوولان جامعه اگر معتقد به فرآیند توسعه باشند طبعا به دنبال ابزار توسعه هم خواهند رفت .

یعنی کاستی‌هایی که در ساختار اقتصاد ایران وجود دارد را شناسایی کرده و در صدد ترمیم آن بر می آیند.

علی رغم مشکلات موجود برای نخستین بار در تاریخ کشور، حجم سرمایه گذاریهای ما به ویژه توسط بخش خصوصی در عرصه های نو قابل توجه است .

با این اوصاف من در مجموع آینده کارآفرینی را در ایران امید بخش می دانم.

رئیس مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی امیر کبیر : ناشناخته بودن مقوله کارآفرینی از موانع گسترش فرهنگ کارآفرینی در کشور است .

ناشناخته بودن مقوله کارآفرینی ، ارزش نداشتن سرمایه در کشور، عدم امنیت ، منزلت اجتماعی و وجود موانع امنیتی و اطلاعاتی از جمله موانع موجود در راه گسترش فرهنگ کارآفرینی در کشور می باشد.

مسوولان کشور باید موانع موجود برای تولید محصول و ایجاد شرکت را از میان بردارند و به تقویت روحیه تولید و کسب و کار بپردازند .

از جمله عواملی که می تواند در گسترش فرهنگ کارآفرینی مفید واقع شود، تشویق جوانان و نوجوانان به کارهای تولیدی ، خدماتی و سبک و کار و ایجاد فضای مناسب برای آنها می باشد که البته در رأس همه این موارد دولت قرار دارد.

رییس منطقه آزاد قشم عنوان کرد: سازمان های دولتی توانایی ایجاد شرایط لازم برای بروز کارآفرینی و خلاقیت را ندارند.

متأسفانه مکانیزم لازم برای گسترش فرهنگ کارآفرینی در سازمان های دولتی وجود ندارد.

مهندس انوار در خصوص ایجاد فرهنگ کارآفرینی در ایران افزود : کارآفرینی کار آسانی نیست و نیازمند خلاقیت، ابتکار و ایده پردازی است .

در کشورمان خلاقیت، ابتکار و شرایط و فضای لازم برای آن مهیاست ولی متأسفانه از این شرایط به دست آمده به نحو احسن استفاده نمی شود .

وی در ادامه افزود : من همواره افراد را به جستجوی ایده های جدید در داخل و خارج از کشور و شناسایی و الگو برداری از آنها تشویق کرده ام .

ولی متأسفانه به دلیل شرایط سختی که در ادارات و سازمانها از نظر تأمین منابع مالی و امور جاری وجود دارد تا کنون به اهداف مورد نظر نرسیده ایم .

تعداد اشخاص خلاق در کشور معدود است واکثر قریب به اتفاق افراد مجریان خوبی هستند اما ورای این افراد باید ایده پردازان قوی نیز جذب شوند.

رئیس سازمان منطقه آزاد قشم درپاسخ به این سوال که چگونه می توان از مدیران، کارآفرینان لایقی ایجاد کرد، گفت: به میزان همسویی نیازهای روحی و مادی افراد با اهداف یک سازمان امکان بروز خلاقیت در آنها فراهم می شود ، که البته ساختارهای دولتی ما توانایی فراهم کردن این شرایط را ندارند.

در سازمان دولتی به دلیل آنکه افراد حقوق بگیر هستند، اساساً انگیزه ای برای بروز خلاقیت وجود ندارد .

البته در بخش خصوصی شرایط کمی متفاوت است در این بخش ها می توان منافع شرکت را با نیازهای روحی و مادی افراد همسو کرد.

در این مجموعه ها، پاداش هایی که افراد به افراد داده می شود انگیزه را برای حرکت و خلاقیت در آنها ایجاد می نماید ، متأسفانه ما این مکانیزم را در سازمان های دولتی نداریم.

مدیر عامل شرکت تجارت الکترونیک پارسیان: با وجود تمام عقب ماندگی در بخش صنعت، در کارآفرینی می توانیم به روز باشیم توسعه فناوری اطلاعات در کشور فرصت های کارآفرینی جدیدی را ایجاد می کند.

در دهه های اخیر بخش خدمات یکی از بخش های اشتغال زا و بسیار پول ساز در کشورها بوده است .

به عنوان مثال کشورهای بزرگی همچون انگلستان که عمده درآمدشان از بخش خدمات است، بخش صنایع قسمت کمی از درآمد ملی انگلستان را تشکیل می دهد.

بخش خدمات شامل مواردی همچون بانک، بیمه و تجارت الکترونیک است.

الکترونیک ، تجارت الکترونیک و IT به طور اعم یکی از بخش مدیر عامل شرکت تجارت پارسیان افزود: کمک به توسعه هر چه بیشتر بخش فناوری اطلاعات در کشور امری ضروری است و فرصت های کارآفرینی جدیدی را برای ما فراهم می نماید.

تجارت الکترونیک یکی از روش هایی است که به رفاه و آسایش مردم کمک می کند .

وی یادآور شد: امیدواریم بتوانیم با ارائه خدمات مناسب ، ایجاد زمینه های لازم برای توسعه فناوری اطلاعات و تشویق مردم به مصرف بیشتر محصولات ساخت داخل به مردم خدمت کنیم و علاوه بر اینها به دنبال کارهای خدماتی نوین نیز باشیم .

ما علی رغم عقب ماندگی هایی که در برخی از زمینه های صنعت داریم در کارآفرینی می توانیم به روز باشیم.

عضو کمیته کارآفرینی دانشگاه تهران : ترویج کارآفرینی در سایه حمایت های مالی دولت امکان پذیر می شود.

تنها حمایت مراکز رشد برای ترویج کارآفرینی کافی نیست و باید در کنار مراکز رشد ، فضایی برای حمایت‌های مالی ترویج کارآفرینی از سوی دولت در نظر گرفته شود.

وی در خصوص حمایت های دولت از مراکز رشد گفت: اگر یکسری از افراد در اثر انجام فعالیت های ترویجی به این نتیجه برسند که می بایست به سمت کارآفرینی روی آورند ، علاوه بر آموزش ها و مهارت‌هایی که کسب کرده اند در مراکز رشد یک دوره کوتاه طی می کنند تا قانون رقابت و ایستادن در کنار شرکت های بزرگ رقیب را دریابند.

اینگونه افراد پس از ورود به محیط کسب و کار نیازمند حمایت های مالی می باشند.

البته تا حدودی مراکز رشد می توانند از لحاظ مالی ، اطلاعاتی و مشاوره ای کارآفرینان را تأمین کنند ولی می بایست در کنار این مراکز، فضایی برای حمایت های مالی در نظر گرفته شود.

حمایت های تنها به یک دوره زمانی خاص اختصاص ندارد و به این شکل نیست که زمانی که یک کارآفرین فعالیت های خود را شروع کرد دیگر از حمایت های مالی محروم گردد .

حتی ممکن است سال ها از تأسیس یک شرکت بگذرد ولی باز یک کارآفرین بخواهد ایده جدیدی را توسعه دهد.

در اکثر کشورها مراکز رشد فراوانی وجود دارد ولی در کنار آنها سازمانهایی نیز وجود دارند که وام در اختیار کارآفرینان قرار می دهند به طور مثال در این مورد می توان به سازمان SBA در آمریکای شمالی اشاره کرد.

در حوزه اطلاعاتی نیز دولت می تواند اطلاعاتی در زمینه تأسیس سازمانها از طریق اتاق بازرگانی، کتابخانه ها و اینترنت در اختیار کارآفرینان قرار دهد.

در حوزه قانون گذاری نیز دولت می تواند به دفاع از کارآفرین در مقابل ایده هایش بپردازد و از وی حمایت کند ضرورت کارآفرینی دانش آموختگان در شرایط کنونی ایجاد فرصت های شغلی برای انبوه بیکاران کشور ، به ویژه دانش آموختگان بیکار، اصلی ترین و مهم ترین دغدغه ی سیاست گزاران و تصمیم گیران کلان کشور است .

لذا ترویج و اشاعه مفاهیم و راهکارهای عملی کارآفرینی در عرصه‌ی جامعه، بویژه در بین دانش آموختگان می تواند مکمل این تلاش ها باشد.

بی تردید گسترش کارآفرینی می تواند گره گشای بسیاری از مشکلات موجود در بخش اشتغال کشور بوده و راه توسعه ی همه جانبه را هموار نماید .

خوشبختانه امروزه ضرورت ایجاد زمینه های فعالیت‌های کارافرینی مورد توجه قرار گرفته است ؛ لکن هرگونه تلاش برای فعالیت افراد ، مستلزم حمایت دولت و دستگاه های متولی توسعه اشتغال و فراهم کردن زمینه مساعد برای بروز خلاقیت و نوآوری کارآفرینان و دانش آموختگان رشته های فنی و حرفه ای است .

زیرا در این شرایط می توان انتظار داشت که سایر اقشار جامعه نیز بتوانند توان و مهارت های خود را در این جهت معطوف نمایند و بدین ترتیب طیف وسیعی از بیکاران نیز دارای شغل مناسب و پایدار شوند .

سرمایه گذاری برای تمهید مقدمات و لوازم خود اشتغالی افراد و فارغ التحصیلان نظیر تسهیلات مالی ، اطلاع رسانی آموزش و فراهم آوردن بسترهای قانونی ، به دلیل توان تخصصی و قدرت نوآوری دانش آموختگان ، از اهمیّت بیشتری نسبت به سایر زمینه های سرمایه گذاری برخوردار است .