معرفی محصول
نان غذای اصلی و پایه مردم بسیاری از کشورهای جهان را تشکیل داده و روزانه قسمت اعظم انرژی، پروتئین، املاح معدنی و ویتامینهای گروه B مورد نیاز آنها را تامین می نماید. در ایران نیز حدود 65-60 درصد پروتئین و کالری و حدود 3-2 گرم املاح معدنی و قسمت اعظم نمک طعام مورد نیاز روزانه از خوردن نان تامین می گردد.
تهیه و تولید نانهای نازک و مسطح و سایر نانها بدون کاربرد تکنولوژی نمیتواند در طویل المدت ادامه یابد. تاریخچه تولید و مصرف نان درجهان نشان داده است که ابتدا نان به صورت نازک و مسطح تولید می شده لیکن به مرور به شکل نیمه حجیم و در کشورهای پیشرفته جهان به شکل کاملاً حجیم درآمده است. اصولاً تولید نانهای نازک و مسطح به دلیل آنکه سریعاً خشک و بیات شده و دارای ضایعات زیادی می باشند. از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیستند . براساس آمار موجود حدود 50 درصد از مردم جهان از نانهای حجیم استفاده می کنند و نیمی دیگر که در مر کز آمریکا و بخشهائی از آمریکای جنوبی، آفریقا و قسمتی از شرق و جنوب شرقی آسیا زندگی می کنند، (ایران و کشورهای عربی نیز در این مجموعه واقعند) از نانهای مسطح و نازک نیز تغذیه می کنند.
تا چند سال قبل، روش تهیه نان در ایران به صورت صد در صد سنتی بود، اما به تدریج در کنار واحدهای سنتی، واحدهای تولید نان های حجیم نیز شروع به کار نمودند، این شیوه جدید تولید بدون هیچ پژوهش و برنامه مدون ادامه یافت. درحالی که تهیه نان خوب نیاز به اطلاعات دقیق از "شناخت آرد، روش های تهیه خمیر، عمل آوری و دقت درسیستم پخت" دارد. بسته بندی و نگهداری دقیق و صحیح نان نیز زمینه های لازم جهت کاهش ضایعات و در نتیجه، حرکت به سوی خودکفایی در تولید و صرفه جویی در مصرف گندم را مهیا می سازد . با به کار گیری روش های نوین تهیه و عمل آوری خمیر، ماشین آلات مناسب و تکنولوژی مدرن می توان نانی خوب، با ارزش غذایی بالاتر و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تهیه و تولید نمود.
نام و کد محصول (آیسیک)
15411142
نان باگت
1-
15411144
نان ساندویچی
2-
15411141
انواع نان اروپائی
3-
15411145
نان همبرگر
4-
15411123
نان شیرمال
5-
15411143
نان سوخاری
6-
15411160
پیراشکی
7-
2-1- شماره تعرفه گمرکی
شماره تعرفه گمرکی این محصولات 19051 با عنوان "نان خشک و ترد (crispbread) موسوم به کنگه بروت(knackebrot) ، 19052 نان زنجبیلی و همانند آن و 19054 با شرح " نان سوخاری (Rusk ، نان برشته شده و محصولات برشته شده مشابه) میباشد.
3-1- شرایط واردات
از لحاظ قانونی محدودیتی برای واردات این محصول وجود ندارد. کیفیت محصولات وارداتی با استانداردهای ملی تطبیق داده میشود. اما با توجه به ماهیت محصول از لحاظ زمان ماندگاری و فاصله کوتاه بین فرآیند تولید و زمان مصرف، واضح است که نیاز کشور به نان از منابع تولید داخلی تامین میشود. البته نان در اشکال دیگر مانند نانهای سوخاری و برشته و خشک شده به میزان اندک وارد میشوند که میزان دقیق آن در بخش (3-2) آورده شده است. از آنجا موضوع مورد بررسی در این گزارش انواع نانهای فانتزی (حجیم و نیمه حجیم) است از پرداختن به سایر فرآورده ها مانند نان زنجبیلی و ...که بیشتر در ردیف کلوچه ها و بیسکوئیتها قرار میگیرند، خودداری میشود.
4-1- بررسی و ارائه استانداردها
استاندارد تعیین و تدوین شده توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران که اجرای آن با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام شده است در مورد این محصول با شماره 2338 و با موضوع " ویژگیها و روشهای آزمون نانهای حجیم و نیمه حجیم" ارائه شده که خلاصه آن در ذیل آورده شده است. آخرین تجدید نظر در این استاندارد در تاریخ 1377/12/16اعمال شده است.
بر اساس این استاندارد نان حجیم و نیمه حجیم به نانی گفته میشود که از آرد، آب، نمک، مخمر(خمیر ترش) و در صورت نیاز مواد افزودنی مجاز طی فرایند پخت تهیه میگردد. چنانچه ضخامت بافت آن بین 2/5- 5سانتیمتر باشد در گروه نانهای نیمه حجیم و بیش از آن در گروه نانهای حجیم قرار میگیرد.
مواد اولیه اصلی : عبارتست از آرد گندم، آب، نمک، مخمر(خمیر ترش) که ویژگیهای آنها به شرح زیر میباشد:
1- آرد گندم : مطابق استاندارد شماره 103(ویژگیهای آرد گندم ) میباشد.
2- آب: مطابق استاندارد شماره 1053 (ویژگیهای آب آشامیدنی) میباشد.
3- نمک: مطابق استاندارد شماره 26 (ویژگیهای نمک طعام) میباشد.
4- مخمر: مطابق استاندارد شماره 2577(ویژگیها و روشهای آزمون خمیر مایه نان ) میباشد.
5- سایر مواد اولیه: علاوه بر مواد اصلی، مواد زیر را میتوان در تهیه نانهای حجیم و نیمه حجیم به کار برد: شکر،گلوکز مایع، شیره، خرما، شیره انگور، عسل، مالت، عصاره مالت، گلوتن، آرد سایر غلات، روغن، کره مارگارین، شیر و شیرخشک.
ویژگیهای مواد فوق باید با استانداردهای مربوطه مطابقت داشته باشد. برای استفاده از مواد افزودنی مجاز باید مجوز لازم از مراجع ذیصلاح بهداشتی کسب شود. میزان این مواد باید تا حدی باشد که تاثیر نامطلوبی برروی کیفیت نان حاصله، ایجاد ننماید.
انواع نانهای حجیم و نیمه حجیم باید دارای ویژگیهای عمومی زیر باشد:
1- شکل ظاهری: سطح نان باید عاری از برآمدگیها و فرورفتگی های غیر عادی باشد.
2- پوسته رویه نان: باید به رنگ قهوه ای روشن و یا طلائی بوده و در کلیه سطوح یکنواخت باشد و خیلی ضخیم یا ظریف و نازک و نرم و یا سخت نباشد.
3- تخلخل: در کلیه قسمتهای داخلی نان خلل و فرج باید نسبتا" ریز و تقریبا"یکنواخت بوده و غیر متراکم باشد.
4- برگشت پذیری به حالت اول (الاستیسیته): نان باید از الاستیسیته کافی برخوردار باشد بطوریکه پس از وارد کردن نیرو و حذف آن شکل نان به آرامی به حالت اول برگردد.
5- ساختار نان (بافت): در هنگام برش نان نباید به چاقوی برش بچسبد و قطعات بریده شده به راحتی از هم تفکیک گردد. ضمنا" زبر، خمیری و خیلی خشک نباشد.
6- بو و مزه: نان باید دارای بوی معطر مخصوص به خود بوده و فاقد بوهای نامطبوع مثل ترشیدگی و مزه قلیایی و نشاسته ای باشد.
سایر ویژگیها: باید مطابق با جدول شماره 1باشد.
جدول (1): ویژگیهای انواع نانهای حجیم و نیمه حجیم
ردیف
انواع نان
ویژگیها
روشن
تیره
مخصوص
1
رطوبت (درصد وزنی)
حداکثر 40
حداکثر 40
حداکثر 40
2
خاکستر(درصد وزنی بر مبنای ماده خشک)
حداکثر 5/2
80/2- 51/2
حداکثر 5/3
3
خاکستر غیرمحلول دراسید
(درصد وزنی بر مبنای ماده خشک)
حداکثر 1/0
حداکثر 1/0
حداکثر 1/0
4
نمک (درصد وزنی بر مبنای ماده خشک)
حداکثر 8/1
حداکثر 4/1
حداکثر 5/1
5
PH
6-5
6-5
6-5
ناپذیرفتنی ها
1- جوش شیرین: مصرف جوش شیرین در نانهای حجیم و نیمه حجیم مجاز نمیباشد.
2- مواد خارجی: نان باید فاقد مواد خارجی شامل سنگ، شن، بقایای حشرات، مو و غیره باشد.
3- کپک زدگی: نان باید فاقد هرگونه آثار کپک زدگی باشد.
روش عرضه
نان میتواند به صورت باز و یا در بسته بندیهای مجاز مانند پلی پروپیلن، پلی اتیلن، سلوفان، کاغذهای مناسب و مجاز، آلومینیم فویل و کارتن بسته بندی شود. ویژگیهای موارد فوق باید با استانداردهای شماره 3115 (ویژگیهای لفافهای آماده شده با لایه آلومینیوم برای بسته بندی مواد خوراکی ) و شماره 3341 (ویژگیهای جعبه های مقوائی مواد خوراکی ) مطابقت داشته باشد. منظور از بسته بندی و عرضه نان در وزنهای مختلف، تازه نگهداشتن و جلوگیری از کاهش شدید رطوبت، حفظ کیفیت و مواد معطر، جلوگیری از بروز آلودگیهای ثانویه شیمیایی و میکروبی و معرفی تولید کننده میباشد.
نان پس از تولید، رطوبت از دست میدهد و میزان آن به عواملی چون نوع، شکل، ابعاد و نوع بسته بندی آن بستگی دارد. بنابراین کاهش وزن درانواع نان متفاوت بوده و نباید از ارقام ذکر شده در ذیل تجاوز نماید.
تا 300گرم
5درصد
از 401تا 500گرم
3درصد
تا 300گرم
5درصد
از 401تا 500گرم
3درصد
نشانه گذاری
موارد زیر باید به طور خوانا و روشن روی بسته بندی ذکر گردد:
نام و نوع فرآورده
نام و نشانی کامل محل تولید
وزن خالص
نام مواد متشکله
شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
شماره سری ساخت
تاریخ تولید و انقضای قابلیت مصرف به روز، ماه و سال
شرایط نگهداری (درجای خشک و خنک نگهداری شود)