طرح مسأله
نظام مارکسیستی –لنینیستی در اتحاد شوروی پس از 74 سال (1991-1917) تلاش برای تحقق سوسیالیسم فروپاشید.
بر اساس مجموعه نظریات ارائه شده هم از دیدگاه حامیان نظریه های مارکسیستی و هم مخالفان آن نظام سیاسی – اقتصادی – اجتماعی اتحاد شوروی از پاسخگویی به نیازهای مردم این کشور بازماند .
آمیختن نظریه های مارکسیستی با سنت های انقلابی روس و تداوم فرهنگ سیاسی روس در اتحاد شوروی ترکیب ناهمگونی را به وجود اورد که در طول دوران حاکمیت نظام کمونیستی ، هر چند توانست این کشور ره به یک ابرقدرت مبدل سازد ولی بر اساس تعارض شدید با ویژگی های فطری انسان ها سرانجام اضمحلال یافت .
نظام سیاسی تمرکزگرا و اقتدارطلب اتحاد شوروی که حزب کمونیست را به عنوان نماینده طبقه کارگر بر این کشور حاکم ساخت ، علی رغم کنترل شدید مردم و کاربرد ابزارهای گوناگون سرکوب و خفقان ، سرانجام در مقابل امواج اعتراض و عصیان ملیت ها و اقوامی که سالیان دراز تحت سلطه و سیطره «مرکز» سرکرده بودند تاب مقاومت نیاورد.
دگرگونی های وسیع اجتماعی به ویژه در ساختار جمعیتی و لایه بندی اجتماعی در اتحاد شوروی و سنت دیرپای قدرت فردی که در پوشش دبیرکل حزب کمونیست در این کشور اعمال می شد سرانجام تحولات دهه 1980 را تسریع و تعمیق بخشید تا سرانجام در زندان ملیتها گشوده شد .
نظام اقتصادی حاکم بر اتحاد شوروی که تحت تاثیر نظریه های راهبردی حزی کمونیست و به ویژه استالین به این شکل پا گرفت خود از عوامل اضمحلال بود .
نظام کنترل اداری آمرانه اقتصاد که کاملاً به شکل متمرکز اداره می شد و مجال هرگونه سودجویی فردی را در سطوح پایین و میانی از میان می برد ، نظامی که ویژگی های اصلی فطرت انسان را نمی پذیرفت ، علی رغم دستاوردهای عظیم صنعتی برای اتحاد شوروی از براوردن نیازهای عادی و روزمره مردم اتحاد شوروی فروماند.
و این فروماندگی با تخصیص منابع اقتصادی مادی و غیر مادی ، انسانی و غیر انسانی به بخش صنایع عظیم نظامی و جنگی تشدید شد .
فشارهای ایالات متحده و ترس از بیگانگان که ریشه در درون اجتماعات روس داشته توجیه گر این توجه شدید و افراط آمیز بود .
نظام فدرالی اتحاد شوروی که بر اساس ادعای رعایت کامل حقوق ملیتها و اقوام مختلف شکل گرفته بود در عمل تفاوت های چشمگیری با مکتوبات قانونی و متن قانون اساسی یافت .
میراث نظام تزاری و پرستش شدید ملیت روس در این نظام و بازتاب های عینی و عمل آن ، نفوذ کامل مقامات روس در جمهوری های مختلف و اختصاص امکانات و امتیازات ویژه به ملیت روس ( تا دوران گورباچف همه وزرای اتحاد شوروی روس بودند) زمینه های عصیان و ناارامی را در میان ملت ها آماده ساخت تا در پرتو سیاست گلاس نوست مجال ظهور یابند .
و هر چند گورباچف تلاش های زیادی را برای حفظ اتحاد ؛ در چارچوبه ای جدید انجام داد ولی موفق نشد این سیل بنیان کن را مهار سازد و آتش خشم ملیت های ساکن در مجموعه اتحاد سرانجام نظام را به نابودی کشانید .
و این دقیقاً همان مساله ای بود که از آغاز دوران گلاس نوست رقبای غربی اتحاد شوروی در انتظار آن بودند .
و سرانجام در پایان سال 1991 نظام سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی اتحاد شوروی مدت هفتادوچهار سال رهبران آن تلاش کرده بودند ، آن را خاستگاه سوسیالیم و در حقیقت مدل « سوسیالیسم تحقق یافته » معرفی نمایند و در واقع آمیزه ای از اندیشه های مارکس با سنت های سیاسی روس بود ، از هم فرو پاشید .
نظامی که دهه های متمادی با کتمان نیازها و ویژیگی های فطری انسانی در پی ارائه یک جامعه نمونه به جهانیان و به محرومان و ستمدیدگان عالم بوده و خود به یکی از بزرگترین حکومت های استثمار گر مبدل گردیده بود سرانجام قربانی تضادهای خود شد که به مصداق آیه شریفه ی « قل سیروا فی الارض فانظروا کیف کان عاقبه المکذبین» بررسی زمینه ها و علل این تحولات بر احاد و جوامع مختلف ضروری است .
و سرانجام در پایان سال 1991 نظام سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی اتحاد شوروی مدت هفتادوچهار سال رهبران آن تلاش کرده بودند ، آن را خاستگاه سوسیالیم و در حقیقت مدل « سوسیالیسم تحقق یافته » معرفی نمایند و در واقع آمیزه ای از اندیشه های مارکس با سنت های سیاسی روس بود ، از هم فرو پاشید .
نظامی که دهه های متمادی با کتمان نیازها و ویژیگی های فطری انسانی در پی ارائه یک جامعه نمونه به جهانیان و به محرومان و ستمدیدگان عالم بوده و خود به یکی از بزرگترین حکومت های استثمار گر مبدل گردیده بود سرانجام قربانی تضادهای خود شد که به مصداق آیه شریفه ی « قل سیروا فی الارض فانظروا کیف کان عاقبه المکذبین» بررسی زمینه ها و علل این تحولات بر احاد و جوامع مختلف ضروری است .
سوال اصلی علل فروپاشی شوروی چه بود ؟
سوالات فرعی نقش خارجی اتحاد شوروی در صحنه جهانی چه بود ؟
چرا سیستم اقتصادی شوروی بعد از سال ها رشد سقوط کرد ؟
چه عوامل ساختاری بلندمدتی نقش کلیدی در تسریع سقوط شوروی داشتند ؟
ریشه ها و دلایل بحران روسیه چه بود ؟
مفروضات بحران در منطقه و علل دخالت بقیه کشورها در امور منطقه ای شوروی برای پیشبرد اهداف سیاست گرایانه ای خود فرضیه هر اندازه حزب کمونیست و برنامه ریزی بی جان تر می شد.
وجود بازار اجتناب ناپذیرتر می شد.
در ۱۹۸۷ ، تصمیم روی آوری به سوی اصلاحات سیاسی رادیکال این فرض را به دنبال داشت که، «نظام اداری- دستوری» - یعنی حکومت مرکزی و حزبی- مشکل اصلی است.
چنین فرضی تجدید نظرطلبان و اقتصاددانان آن را به طور گریزناپذیر به سوی چنان اندیشه اقتصادی راند که فقط به مکانیسم های خود به خود بازار، مالکیت خصوصی، و سود وابسته است.
طرفداران بازار، در شرایط از هم گسیختگی وزارتخانه های مرکزی در مسکو و حزب ناتوان برای هدایت گذار، توجه خاصی به «شوک درمانی»، نظام تحمیلی بازار آزاد، بی محافظ یا با محافظان اندک، که به یکباره از بالا اعمال شود، معطوف داشتند.
مفاهیم کلیدی اقتصاد سوسیالیستی ،شوروی،نظام بین الملل، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی یا اتحاد شوروی یا بطور خلاصه شوروی، کشوری بود متشکل از روسیه و چندین جمهوری متحد، که از زمان تأسیس در ۱۹۲۲ تا زمان انحلال در ۱۹۹۱ بخش بزرگی از شرق اروپا و شمال آسیا را در برمی‌گرفت و پهناورترین کشور جهان شناخته می‌شد.
(نام این کشور به روسی: Союз Советских Социалистических Республик (تلفظ: سایوز سوویِتسکیح سوسیالیستی‌چِسکیح رسپوبلیک) است که با مخفف( CCCP )تلفظ ( اس‌اس‌اس‌اِر) نمایش داده می‌شود.
نام انگلیسی و بین‌المللی آن Union of Soviet Socialist Republics یا بطور خلاصه Soviet Union است که با مخفف USSR نگاشته می‌شود.
اتحاد جماهیر شوروی حاصل انقلاب ۱۹۱۷ روسیه بود و روسیه بخش بزرگ‌تر آن را تشکیل می‌داد.
پس از پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ و درطی دوره‌ای که به جنگ سرد موسوم است، شوروی و آمریکا ابرقدرت‌های جهانی به شمار می‌رفتند، و بر تمام مسایل جهانی مانند سیاست‌های اقتصادی، روابط بین‌المللی، تحرکات نظامی، روابط فرهنگی، پیشرفت دانش به خصوص در فن‌آوری فضایی تاثیر داشتند.
در این کشور تمام قدرت سیاسی و اداری در دست تنها حزب مجاز، حزب کمونیست اتحاد شوروی بود.
علل انتخاب موضوع علاقه شخصی و جذابیت موضوع بررسی متون مورد استفاده 1.اتحاد شوروی از تکوین تا فروپاشی ،الهه کولائی ، دارای 11 فصل 2.شوروی و جهان سوم ، کارول سایوتز، سیلویا وودبای ، ترجمه علیرضا طیب ، دارای 7 فصل 3.ریشه های دگرگونی در اتحاد جماهیر شوروی ، محمدجواد امیدوار نیا ، دارای 7 فصل 4.دانشنامه آزاد ویکی پدیا 5-ارنت،هانا.توتالیتاریسم.ترجمه:محسن ثلاثی.1363 6-امپریالیسم و عقب ماندگی، دکتر همایون الهی،1367 7-وب سایت گوگل متغیرها ( متغیر مستقل و وابسته ) شوروی : متغیر مستقل علل فروپاشی : متغیر وابسته روش تحقیق روش جمع اوری اطلاعات در این تحقیق چه بوده است ؟
کتابخانه ای ، اینترنت روش های تحلیلی و بررسی اطلاعات در تحقیق چه بوده است ؟کیفی مشخص کردن نوع تحقیق از نظر اهداف تحقیق را بیان کنید ؟
علت و معلولی سازماندهی تحقیق بخش اول : علل فروپاشی اتحاد شوروی فصل 1: دیدگاه های مختلف درباره شوروی فصل دوم : رمینه های پیدایی انقلاب اکتبر 1917 بخش دوم : فروپاشی شوروی فصل اول : روابط شوروی و جهان سوم فصل دوم :مشکلات اصلاحات در شوروی و مقایسه آن با چین فصل سوم : کودتای اوت 1991 و فروپاشی اتحاد شوروی