حقوق
(پلیس علمی)
پلیس علمی ( تشخیص هویت ) :
علومی که مرتبط به جرم و بزهکاری هستند و دستگاه قضائی را در کشف جرم ، احقاق حق و تامین آن یاری می کند مثل روانشناسی کیفری ، جرم شناسی
یکی از علوم جنایی ، جرم یابی است .
جرم یابی : درباره ی کاربرد علوم عادی در کشف جرائم ، شناسایی مجرمان و اثبات جرم به بحث می پردازد .
نمونه جرم یابی : پلیس علمی پزشک قانونی روانشناسی قضائی
اهمیت پلیس علمی : این علم بر اساس دلایل مادی و فیزیکی یا همان علوم تجربی استوار است .
به طور کلی دلایل اثبات جرم : اقرار ، شهادت شهود ، قسامه ، تحقیق محلی ، علم قاضی ، اسناد
دلایل : 1- مادی ( شواهد عینی ) 2- ذهنی (نظری )
دلایل مادی ( شواهد عینی ) : خون ،ا سپرم، مو، اثر انگلشت ، اسلحه ، گلوله ، خط و...
ویژگی های دلایل مادی :
دلایل مادی ویژگی هایی دارند که قابل لمس ، ارائه ، مشاهده ، ارائه و استناد هستند و به همین دلایل دارای اهمیت هستند . دلایل مادی قابل ردوانکار نیستند .
دلایل ذهنی (نظری ) : اقرار ، شهادت شهود ، قسم و ...
ویژگیهای دلایل نظری : اثبات واقعیت آنها مشکل است و همینطور قابل لمس ، مشاهده ، و استناد نیستند . در علم فقه و جزا آمده که قاضی می تواند به علم خودش بسنده کند .
تقسیمات پلیس علمی :
1. تشخیص هویت افراد ( اعم از عادی ، مجرمان و اجساد مجهول الهویه )
2. بررسی صحنه جرم و جمع آوری دلایل و مدارک جرم
3. بررسی آزمایشگاهی دلایل و مدارک جرم
4. آگاهی از شگرد کار و روشهای ارتکاب جرم
5. شناخت علل و انگیزه های مجرمان در ارتکاب جرم
6. تحلیل صحیح از چگونگی وقوع جرایم
7. نحوه صحیح مصاحبه با متهمان ، مظنونین و شاکی و بازجویی از آنها
تشخیص هویت اشخاص :
هویت مجموعه صفات و مشخصاتی است که موجب تشخیص یک فرد از افراد یا یک شی از اشیاء دیگر می شود .
عوارض مشخصه افراد و اشخاص
عوامل نیاز قانون به تشخیص هویت مجرمان :
1. سوابق کیفری و احوال شخصیه
2. رعایت اصل فردی بودن مسئولیت کیفری و شخصی بودن مجازات و نیز جلوگیری از اشتباه یا استبدال
3. شناسایی و تحت نظر قراردادن مجرمان حرفه ای پس از آزادی از زندان
4. شناسایی هویت واقعی مراجعین به بانکها ، دفاتر اسناد رسمی ، شرکت در مسابقات کنکور و بعضی افرادی که وضعیت خاص دارند مثل لالها ، کودکان
5. شناسایی اجساد و اشخاص مجهول الهویه به منظور پیگیری مسایل بعدی
روشهای به کارگیری تشخیص هویت :
1 روشهای قدیمی 2 روشهای جدید
روشهای قدیمی :
شناسایی مجرمان به واسطه قطع بودن برخی از اعضای بدن داغ کردن یا علامتگذاری مجرمان با فلز گداخته عبور دادن مجرمان از جلوی پلیس ، نگهبانان ، یا افراد با سابقه پوشاندن لباس مخصوص ، خال کوبی، شناخت انگیزه های افراد
تن پیمایی :( تشخیص هویت بر اساس توصیف و اندازه گیری قسمتهای از بدن)
ازروشهای قدیمی تشخیص هویت تن پیمانی است که بر اساس توصیف و اندازه گیری قسمتهای از بدن به منظور تشخیص هویت افراد در سال 184 میلادی آدلف کتله منجم ،ریاضی دان و آمار شناس بلژیکی از مطالعه روی اندامهای اشخاص و اندازه گیری آنها نظر داد: در جهان نمی توان 2 نفر را پیدا کرد که اندامهای آنها کاملا به یک اندازه باشند در سال 186 فردی بنام استیوفن که در زندان سورن بلژیک بود مبادرت به اندازه گیری بدن زندانیان نمود چون اصول مشخصی را برای کار خود ارائه نکرد کار ایشان مورد توجه قرار نگرفت در سال 1879 میلادی آلفوسن برتیون ( کارمند زندان پارس بود به دلیل اینکه روشهای تشخیص هویتن آن زمان کافی نبود لذا روی روشها و نظریه های کتله بفکر استفاده از تن پیمانی افتاد :گفت هر چه تعداد اندامهای مورد اندازه گیری بیشتر باشد مشخصات تن پیمانی بین دو نفر بیشتر خواهد بود . برای کار خود اصولی را ارائه داد .
1. رشد طولی بدن انسان بعد از 20 سال متوقف می شود
2. اندازه ی اندامهای اشخاص مختلف با هم متفاوتند
3. اندازه گیری ایشان د ر تن پیمایی شامل اندامهای خاص از بدن می شد به همه اندامها
4. اندازه گیری تن پیمایی با استفاده از ابزار ساده هم امکان پذیر است .
اندامهای که مورد نظرش بود = طول قد ، نیم تنه ی فوقانی ، دور سر ، عرض سر ، طول لاله ی گوش راست ، طول استخوان بازوی چپ ، طول دست چپ از آرنج تا نوک انگشت میانی ، طول انگشت میانی و کوچک دست چپ ، طول پای چپ ایشان در سال 1882 میلادی موافقت مقامات پلیس فرانسه را برای تن پیمایی به مدت 3 ماه در زندان گرفت . ایشان افراد را بر اساس اندازه ی اندامهای بدن سه دسته تقسیم کرد : 1 طول قد( که به سه قسمت
طول قد به 160، 180، 200 و نیم تنه 80، 90، 100 و دور سر 20 ، 30، 40
با همین روش توانست در همین سال هویت واقعی 49 نفر را تامین کند و تا سال 1892 به 680 نفر رسید
در کشور ما تن پیمانی درسال 1295 شمسی توسط مستشاران سوئدی در تهران راه انداختند که به آنترو پو متری هم گویند .
نواقص تن پیمایی :
1 تن پیمایی افراد زیر 20 سال بدلیل رشد طولی آنها ثابت نیست و تغییر می یابد .
2 به دلیل عدم امکان اندازه گیری دور عرض سر و طول دارای اشکال است ( در خانمها )
3 عدم دقت و وجود اختلاف بین اندازه گیری آنها
4 اظهار نظرها در مورد هویت و سوابق افراد نمی توانست قاطع و قابل اثبات باشد مثلا در سال 1902 فرد سیاه پوست را دستگیر کردند
آلفونس برتیون را پدر تشخیص هویت می نامند.
از کارهای دیگرش ارائه تصویر گویا ست ( مشخصات تن پیمانی مجرمان همراه هویت دقیق و روشن مشخصات از طریق رنگ مو ، چشم ، سر و صورت و یا آثاری که در بدن وجود دارد مثل خال کوبی ، خال .
این روش از اویل قرن 2 منسوب شد امروزه از برخی کارکردهای تن پیمانی استفاده می کنند . مثل رنگ چشم ، مو یا فرمهای استخدامی استفاده می کنند .