قوانین و مقررات شطرنج :
بازی شطرنج بین دو حریف انجام می شود که مهره های خود را به نوبت بر روی صفحه شطرنج حرکت می دهند .
نوبت حرکات بازیکن موقعی است که حرکت حریف او انجام شده باشد .
هدف هر بازیکن از انجام حمله این است که شاه حریف را در معرض کیش یا مات قرار دهد .
صفحه شطرنج یک شبکه از 64 مربع مساوی است که یک در میان به رنگ روشن و تیره هستند و هر یک از بازیکنان 16 مهره دارند .
مهره های شطرنج عبارتند از : شاه ، وزیر ، دورخ ، دوفیل ، دو اسب ، هشت پیاده ، به دو رنگ سیاه و سفید .
حرکت مهره ها :
وزیر همیشه در خانه همرنگ خودش قرار می گیرد و شاه در خانه متضاد رنگ خود قرار می گیرد خانه های عمودی را ستون و خانه های افقی را ردیف می گویند خانه های مورب را قطر می نامند و و در دیاگرام شطرنج 26 قطر وجود دارد که طول آنها از 2 خانه تا 8 خانه است .
فیل در قطری که خودش در ان قرار دارد به هر مربعی می تواند حرکت کند .
رخ در ستون یا عرضی که خودش در آن قرار گرفته به هر مربعی می توان حرکت کند .
حرکت وزیر ترکیبی از حرکات رخ و فیل است وزیر در ستون ، عرض ، یا قطری که در ان قرار دارد ، به هر مربعی می تواند حرکت کند .
اسب می تواند به مربع هایی حرکت کند که در یک عرض ، ستون یا قطر واحد نباشد اسب همچون حرف ال حرکت می کند .
فیل یا رخ یا وزیر نمیتواند از روی مهره های که در مقابلش قرار دارد عبور کند .
پیاده می تواند روبه جلو حرکت کند و یا مربع تحت اشغال مهره حریف را به طور مورب بگیرد .
اما در حرکت اول پیاده می تواند دو حرکت به جلو برود پیاده با رسیدن به ردیف هشتم به هر مهره ای به جز شاه می تواند ارتقاء یابد .
شاه می تواند مانند وزیر حرکت کند ، اما فقط یک خانه در هر حرکت شاه می تواند به دو صورت مختلف حرکت کند حرکت کردن به هر مربع مجاور که مورد حمله حریف نباشد و اینکه شاه از مربع اولیه اش دو مربع به طرف رخ جابه جا شود ، سپس به مربعی منتقل می شود که شاه همان موقع از آن عبور کرده است .
هر حرکت فقط با یک دست انجام میگیرد بازیکنی که نوبت حرکت اوست در صورتی که در ابتدا قصد خود را بیان کند ، می تواند یک یا چند مهره را مرتب کند اگر بازیکنی عمداً رخی را لمس کند و سپس شاه را لمس کند باید در ان جناح حرکت کند .
اگر هیچکدام از مهره ها را نتوان حرکت داد ، بازیکن می تواند هر حرکتی که قانع شد انجام دهد بازیکنی که با حرکت قانونی ، شاه حریف را کیش و مات کرده باشد ، بازی را برده است بازی بلافاصله به اتمام می رسد ، به شرطی که حرکتی موجب کیش و مات شده است قانونی باشد .
اگر هیچکدام از مهره ها را نتوان حرکت داد ، بازیکن می تواند هر حرکتی که قانع شد انجام دهد بازیکنی که با حرکت قانونی ، شاه حریف را کیش و مات کرده باشد ، بازی را برده است بازی بلافاصله به اتمام می رسد ، به شرطی که حرکتی موجب کیش و مات شده است قانونی باشد .
بازیکن که حریفش اعلام می کند تسلیم شده است بازی را برده است .
وقتی بازیکنی که نوبت اوست هیچ حرکت قانونی نداشته باشد و شاهش نیز در معرض کیش نباشد مساوی است و بازی پات شده است .
هر گاه پوزیسیونی پدیدار شود که هیچ یک از دو بازیکن نتواند با سلسله حرکتهای قانونی حریف را مات کنند ، بازی مساوی است و می گویند پوزیسیون مرده رسیده است .
اگر پوزیسیون یکسانی برای سومین بار در صفحه پدیدار شودف بازی می تواند مساوی شود .
ساعت شطرنج یعنی ساعتی با دو صفحه نمایش که طوری به هم ارتباط داشته باشند که در هنگام بازی فقط یکی از آنها بتواند کار کند .
سقوط پرچم یعنی خاتمه زمان اختصاص یافته به بازیکن .
زمانی که بازیکن در یک مدت صرفه جویی کند به زمان او در حرکت بعدی افزوده می شود .
در زمان تعیین شده برای آغاز بازی ، ساعت بازیکن یا مهره سفید به کار می افتد .
اگر هر دو پرچم با هم سقوط کرده و نتوان تشخیص داد کدام زودتر سقوط کرده می توان به بازی ادامه داد بازیکن فقط برای کمک خواستن از داور می توانند ساعت را متوقف کند .
اگر وضعیت غیر عادی پیش آید و یا لازم باشد که مهره ها به پوزیسیون قبلی برگردانده شوند ، داور قضاوت عالیه خود را در تعیین زمانهایی که ساعتها باید نمایش دهند استفاده خواهد کرد .
اگر در حین بازی معلوم شود که پوزیسیون اولیه مهره ها ناصحیح بوده است ، باید بازی جدیدی انجام گیرد .
اگر بازی با رنگهای معکوس آغاز شده باشد باید ادامه یابد ، مگر انکه داور غیر از این حکم کند .
اگر در حین بازی معلوم شود که حرکتی غیر قانونی انجام شده است باید پوزیسیون بلافاصله به قبل خلاف اعاده شود به جریمه اولین و دومین حرکت قانونی بازیکن ، داور باید در هر دو دقیقه زمان اضافی به حریف بدهد به جریمه سومین حرکت غیر قانونی همان بازیکن داور باید او را به او اعلام کند .
هر بازیکن در جریان بازی موظف است حرکتهای خودش و حرکتهای حریفش را به طرز صحیح و واضح و خوانا با نماد گذاری جبری ثبت کند اگر بازیکنی نتواند حرکتی را ثبت کند ، مقداری زمان به تصمیم داور باید از زمان مشخص شده او کسر شود برگه ثبت باید در کل بازی در معرض دید داور باشد اگر بازیکنی کمتر از 5 دقیقه در ساعت خود زمان داشته باشد و از 30 ثانیه زمان اضافی یا بیشتر حرکت اضافه می شود برخوردار نباشد بازیکن باید بلافاصله بعد از سقوط یکی از پرچمها پیش از آنکه مهره های را روی صفحه حرکت دهد باید برگه ثبت خود را تا آخرین حرکت کامل کند .
بازیکنی که می خواهد پیشنهاد تساوی بدهد ، باید این کار را پس از انجام حرکت در صفحه شطرنج و قبل ازمتوقف کردن ساعت خود و به کار انداختن ساعت حریف انجام دهد و هر دو بازیکن باید پیشنهاد تساوی را با نشانه ای در برگه ثبت خود یادداشت کنند اگر بازیکنی حرکت کند بی آنکه ادعای تساوی کرده باشد ، حق ادعای تساوی و نوبت حرکت را از دست می دهد .
اتمام سریع بازی عبارتست از آخرین مرحله بازی که در ان که بقیه حرکتها باید در زمانی محدود شود اگر بازیکنی که نوبت حرکت با اوست ، کمتر از 2 دقیقه در ساعت خود زمان داشته باشدف می تواند قبل از انکه پرچم ساعتش سقوط کند مدعی تساوی شود او باید ساعتها را متوقف کند و داور باطلبد .
اگر داور تصمیم گیری خود را به تعویق اندازد ، می توان به حریف دو دقیقه اضافی زمان تفکر داد و با صورت امکان در حضور داور ادامه خواهد یافت داور باید نتیجه نهایی را پس از سقوط یکی از پرچمها اعلام کند اگر داور ادعا را رد کند باید دو دقیقه زمان تفکر اضافی به حریف اعطا شود .
در صورتی که قبلا به گونه دیگری اعلام نشده باشد ، بازیکنی که بازی اش را می برد و یا به علت غیبت ، اخراج یا محرومیت حریف می برد 1 امتیاز می گیرد بازیکنی که بازی اش را می بازد یا سر میز حاضر نمی شود یا اخراج و یا محروم می شود 0 امتیاز می گیرد و بازیکنی که بازی اش را مساوی اعلام می کند 5و0 می گیرد .
بازیکنان نباید هیچگونه عملی را در پیش گیرند که موجب بی اعتباری بازی شطرنج شود .
بازیکنان در حین بازی حق ندارند از هیچگونه یادداشت منبع اطلاعات توصیه یا تجزیه و تحلیل صفحه ای دیگر استفاده کنند .
از برگه ثبت ، فقط برای ثبت حرکتها ، زمان ساعتها ، پیشنهاد تساوی و موضوعات مربوط به ادعا باید استفاده کنند .
بازیکنانی که بازیهایشان را به اتمام رسانده اند ، تماشاگر محسوب می شوند .
بازیکنان بدون کسب اجازه از داور حق ندارند ، محل بازی را ترک کنند بازیکنی که نوبت حرکت با اوست بدون اجازه داور حق ندارد محل بازی را ترک کند .
جریمه امتناع مکرر بازیکن از تبعیت قوانین شطرنج ، باخت بازی خواهد بود .
در مورد امتیاز حریف تصمیم خواهد گرفت .
اگر هر دو بازیکن مقصر شناخته شوند ، بازی هر دو بازیکن را با خته محسوب خواهد داشت .
داور باید مراقبت کند که قوانین شطرنج دقیقاً مراعات شود .
داور باید در جهت مصالح عالیه مسابقات عمل کند و مطمئن باشد که محیط مسابقه مطلوب است و بازیکنان آشفته نمی شوند .
داور می تواند یک یا چند مورد از جریمه های زیر را اعمال کند : اخطار افزایش زمان باقیمانده حریف کاهش زمان بازیکن خاطی دربازی کاهش امتیاز کسب شده بازیکن خاطی در بازی افزایش امتیاز کسب شده بازیکن خاطی در بازی افزایش امتیاز کسب شده حریف در بازی تا حداکثر امتیاز ممکن در آن بازی اخراج از کل مسابقه .