توانایی تشخیص مفهوم مدیریت آموزشی و اصول آن.
آشنایی با مفهوم سیستم و انواع آن (سیستمهای باز و بسته و کارکردهای آنها)
آشنایی با مفهوم سازمان و انواع آن و کارکردهای سازمانهای رسمی و غیر رسمی
شناسایی سبکهای مدیریتی، آشنایی با اصول مدیریت و کاربرد آنها
مدیریت و رهبری از ارکان سازمان و جامعه است.
در بین انواع مدیریتها- مدیریت آموزشی- از جایگاه ویژهای برخوردار است و جایگاه مهمی در بهسازی و توسعه جامعه دارد.
عصر حاضر، عصر مدیریت ورهبری است وموفقیت نهادها و سازمانها تا حد زیادی به کارآئی و اثربخشی مدیریت بستگی دارد.
با آنکه همه مدیریتها به نوبه و در جای خود مهم و پردازش هستند، هیچ یک از آنها به اندازه مدیریت آموزشی حائز اهمیت نیست.
ترقی هر جامعهای در گرو نوع و چگونگی فعالیتی است که در مدارس انجام میگیرد و اثر مدیریت به عنوان رهبر آموزشی در مدرسه را نمیتوان نادیده گرفت.
از آنجا که مدیریت آموزشی نیز دربردارنده مفهوم کلی مدیریت در سازمان است، قبل از تعریف مدیریت آموزشی به تعریف مفهوم کلی مدیریت میپردازیم.
صاحب نظران زیادی در حیطه مدیریتی به انتشار افکار خود پرداختهاند.
از جمله استونر (stoner) میگوید: «مدیریت فرایند برنامه ریزی- سازماندهی، هدایت و کنترل کوششهای اعضایسازمان و استفاده از تمام منابع سازمان برای دستیابی به اهداف معین سازمانی است.
فلیپو (Flippo) مدیریت را «هماهنگی همه منابع از طریق فراگردهای برنامه ریزی و کنترل عملیات سازمان بطوریکه هدفها را بتوان بطور موثر و صرفه جویانه حاصل نمود» تعریف میکند.
در ارتباط با تعاریفی که از مفهوم مدیریت داریم، تعریف مدیریت آموزشی در بستر سازمان آموزشی کار مشکلی نخواهد بود.
فرهنگ لغات بین المللی تعلیم و تربیت مدیریت آموزشی را بکار بردن تکنیکها و روشهای اداره سازمانهای تربیتی با در نظر گرفتن هدفها و سیاستهای کلی تعلیم و تربیت تعریف میکند.
مدیریت آموزشی فرایندی است اجتماعی که با بکارگیری مهارتهای علمی و فنی و هنری کلیه نیروهای انسانی و مادی را سازماندهی و هماهنگ نموده و با فراهم آوردن زمینههای انگیزش و رشد با تامین نیازهای منطقی فردی و گروهی معلمان، دانش آموزان و کارکنان بطور صرفه جویانه به هدفهای تعلیم و تربیت برسد.
چون مدیریت آموزش با انسانها سر و کار دارد و کار او انسان سازی است، باید رفتار انسانرا بشناسد و روشهای تغییر رفتار رابداند.
مدیر باید افراد را از جنبههای مختلف روان شناختی با استفاده از علم روان شناسی و همچنین تاثیراتی که جامعه، محیط و فرهنگ به رفتار افراد دارد مورد شناسایی قرار دهد.
انجمن ملی مدیران دبیرستانهای امریکا، چند ویژگی برای مدیران آموزشی را لازم میدانند که از جمله:
الف: مهارتهای مدیریتی
1.
تجزیه و تحلیل مسائل: مدیر باید بتواند به جستجوی اطلاعات برای هدف معین بپردازد و مسائل را حل و تصمیم گیری کند.
2.
قضاوت: توان ارزشیابی انتقادی از ارتباطات کتبی و تصمیم گیری درباره حل و تامین نیازها را داشته باشد.
3.
توانایی سازمانی: توانایی زمان بندی- برنامه ریزی- کنترل کار دیگران و مهارت در استفاده بهینه از نیروها و تواناییهای دیگران
4.
مصمم بودن: درک درست و به موقع زمان تصمیم گیری یکی از ویژگیهای مهم رهبری آموزشی است.
ب: مهارتهای بین فردی
5.
رهبری: توانایی تعامل موثر با گروه برای راهنمایی آنها در انجام و تکمیل کارها و مسئولیتها.
6.
حساسیت: باید نسبت به نیازها- خواستهها و مشکلات شخصی اعضای زمان حساسیت داشته باشد.
7.
تحمل فشار: توانایی کار کردن در شرایط تحت فشار و توانایی فکر کردن در زمان وقوع مشکلات
ج: ارتباط
8.
ارتباط شفاهی: مدیر موفق باید بتواند درباره ایدهها و وقایع سخنرانی روشنی داشته باشد.
9.
ارتباط کتبی: مدیر باید بتواند ایدهها و افکار خود را کتبا به روشنی در اختیار مخاطبان قرار دهد.
د: سایر جنبههای مهارتی
10.
علایق مختلف: باید توانایی لازم در جهت شرکت در موضوعات و وقایع مختلف را داشته باشد.
او باید توان مشارکت در موضوعات آموزشی، سیاسی، اقتصادی، وقایع جاری و غیره را داشته باشد.
11.
انگیزه شخصی: باید شواهدی مبنی بر اهمیت کار برای ارضاء نیازهای شخصی داشته باشد تا بتواند موفقیتهای بیشتری کسب کند.
12.
ارزشهای آموزشی: داشتن فلسفه آموزش و پرورش کاملا مستدل و روشن و توان پذیرش ایدههای جدید و تغییرات از ویژگیهای مدیران آموزشی خوب است.
انگیزه در کار: انگیزه چیزی است که فرد را وادار به انجام دادن کاری میکند و البته رفتاری هدفمند که در جهت دستیابی به مقصودی انجام میشود.
رضایت شغلی: اگر کار برآورنده نیازهای انسان است موضوع رضایت شغلی نیز خود بخود مطرح میشود.
آیا افراد برای کسب درآمد کار میکنند یا اینکه کار دربر دارنده پاداشهای دیگری نیز هست؟
جذب وآموزش نیرو ازاولین شاخههای رشتهروان شناسی صنعتی بود که از خدمات روان شناسان بهره گرفت.
هدف از گزینش، اجتناب از عدم تناسب بین فرد و شغل یا منصبی است که به او واگذار میشود.
یکی از تکنیکهایی که کارفرمایان برای تصویب شغل به آن متوسل میشوند تجزیه و تحلیل شغل است.
تجزیه و تحلیل شغل به تعیین ویژگیهای شغل منتهی میشود که با توسل به آن کارفرما میتواند نوع مهارتها و ویژگیهای مورد نیاز را مشخص کند و کارمند یا کارگر احتمالی آینده نیز میتواند دقیقا از اقتضائات آن شغل آگاه گردد.
به این ترتیب هر دو طرف در همان ابتدای امر نوعی صافی در اختیار خواهند داشت.
تحلیل شغل معمولا تحت عنوان دانش، مهارت، و نگرش یاد میشود.
تحلیل شغل معمولا تحت عنوان دانش، مهارت، و نگرش یاد میشود.
وظایف اساسی مدیریت آموزشی الف- تصمیم گیری ه- انگیزش ب- نیاز سنجی و برنامه ریزی و- برقراری روابط انسانی ج- تامین و سازماندهی منابع و امکانات ز- نظارت و کنترل د- آموزش و آماده سازی نیروی انسانی ح- ارزشیابی و پاداش الف) تصمیم گیری: نزدیکترین مفهوم بهزندگی انساناست.
همه انسانها دارای اهدافی هستند که در نهایت میخواهند نیازهای جامعه و افراد آنرا تامین کنند.
سازمانها، مراکز تصمیم گیری درباره چگونگی و روشهای حل مسائل جامعه هستند.
منظور از فرایند تصمیم گیری یعنی کوششهای سازمان یافته برای کار گروهی که سازمان را از خود کامگی فردیو خودمحوری مدیر میرهاند وبه جایآن تصمیمگیری سازمانی را جانشین آن میسازد.
تصمیمگیری خوددارای مراحلی میباشد که مرحله اول یافتن فرصتهایی برای تصمیم گیری است مرحلهدوم یافتن رشتهها یا دورههایی ازعمل .
مرحله سوم انتخاب یک عملکرد یا راه حل از میان رشتهها یا دورههای عمل است و آخرین مرحله که مرحله چهارم از تصمیم گیری میباشد ارزشیابی از انتخابهای گذشته میباشد.
تصمیم گیری را میتوان به اشکال و انواع مختلف مورد بررسی قرار داد: 1.
تصمیمات مداخلهای: این تصمیم توسط یک فرد مقتدر اتخاذ میگردد و از طریق سلسله مراتب اقتدار به زیر دستان ابلاغ میشود.
2.
تصمیمات استینافی: این تصمیم حاصل مواردیاند که توسط زیر دستان پیشنهاد میشود.
3.
تصمیمات خلاق: این تصمیمات به خلاقیت و ابتکار مدیر بستگی دارد.
ب) نیاز سنجی و برنامه ریزی: برنامه ریزی آموزشی شامل پیش بینیهای کلان و کلی است که کل نظام آموزشی را دربرمیگیرد.
ج) تامین و سازماندهی منابع و امکانات: سازماندهی در سازمان آموزشی یعنی انتخاب افراد و منابع کارآمد و مناسب و قرار دادن آنها در جای لازم و تعیین روابط بین آنها به منظور دستیابی به اهاف نظام آموزشی.
د) آموزش و آماده سازی نیروی انسانی: یکی از وظایف مدیران آموزش کارکنان و آماده سازی نیروی انسانی ماهر میباشد.
ه) انگیزش: شناخت و درک نیازها، رفتار و شخصیت کارکنان و کارآموزان و هدایت رفتار آنها به سوی رفتاری مطلوب براساس احترام و ارزش و خود آگاهی است.
و) برقراری روابط انسانی: مدیر باید کوشش کند روابطی پویا و دو جانبه بین همه افراد بوجود آورد.
رابطه هدفدار پویا و دو جانبه رابطهای است که براساس نیازها و شرایط طرفینو سازمان از کیفیت وقوت لازم برخوردار باشد.
روابط انسانی روباطی است که درآن دوطرف احساس کنند که نیازهایاجتماعی و روانی آنها تامین میشود.
ز) نظارت و کنترل: نظارت و کنترل یعنی، بازدید و مراقبت از طرز پیشرفت اجرای عملیات با مقایسه با وضع مطلوب و تغییر و تصحیح عملیات به منظور جلوگیری از انحراف از تحقق اهداف سازمان آموزش است.
ح) ارزش یابی و پاداش: سازمانها برای تامین نیازها و رسیدن به اهداف انسانها، آرمانگرا و هدفمند هستند و براساس مسئولیت و وظیفهای که بر عهده هر سازمان است باید از میزان موفقیت خود در دستیابی به اهداف اطلاع و اطمینان حاصل کنند.
برای رسیدن به چنین مقصودی سازمانهای آموزشی که با سرمایههای انسانها و رسانیدن انسان به رشد و کمال سر و کار دارند.
به ارزیابی از کار خود و تعیین میزان پیشرفت و دستیابی به اهداف نیازمند هستند.
به عبارت بهتر ارزشیابی عبارت است از سنجش و اندازه گیری کار و نتیجه بدست آمده از کار با مقیاس و شاخصی که بتوان کمیت و کیفیت مورد نظر را با دقت بگونهای عینی و دور از داوریهای شخصی و ملاکهای مبهم اندازه گیری کرد.
در کشور ما ایران از دیرباز آموزش بویژه در رشتههای فرهنگی و هنری به شیوه استاد شاگردی مطرح بوده است و استاد هر انچه را که تجربه نموده، به شاگردان منتقل میکرد، از آنجا که حفظ و اشاعه هنر، دانش و مهارت از نسلی به نسل دیگر از ارکان و اجزاء مهم متشکله فرهنگ میباشد، لذا مرکز برنامه ریزی و آموزش نیروی انسانی به عنوان متولی آموزشهای بخش فرهنگ و هنر را بر عهده دارد.
نیاز به مدیریت و رهبری، در همه فعالیتهای اجتماعی، محسوس و حیاتی است.
این نیاز به ویژه در نظامهای آموزش و پرورش، اهمیت بسیار دارد.
زیرا آموزش و پرورش، نقش اساسی در گردش امور جامعه و تداوم و بقای آن بر عهده دارد و رهبری ومدیریت اثر بخش، لازمهتهیه واجرای برنامههای آموزشی و پرورشی نتیجه بخش و کیفی است.
مدیریت آموزشی عصر حاضر، باید قائل به عملکرد سیستم آموزشی مربوطه باشد وبا دریافتمستمر نتایجعینی آموزش و پرورش کارکنان سازمان- در اعمال تغییرات و تحول در امور آموزشی اهتمام ورزد؛ به نحوی که انگیزش لازم برای فراگیری دانش نو در تخصصهای مربوطه و ایجاد توانایی «نوآفرینی» در کلیه کارکنان سازمان فراهم آید.
ضرورت مدیریت آموزشی رشد و توسعه نظامهای آموزشی، تحت تاثیر تغییر و تحول روز افزون و شتابان دانش و معرفت و نقش آن در عرصه زندگی بشریت، از وجوه مشخص عصر ماست.
مدیریت و رهبری از ارکان سازمان و جامعه است و مدیریت آموزشی جایگاه مهمی در بهسازی و توسعه جامعه دارد.
کارکردهای مدیریت آموزشی مدیریت آموزشی یا نظام آموزش و پرورش، آشکار یا پنهان، وظایف و کارکردهای مختلفی را در جامعه بر عهده دارند.
از جمله کارکردهای آشکار، عبارت است از انتقال فرهنگ، پرورش اجتماعی، پرورش سیاسی، تربیت حرفهای و تخصصی، نوآوری و تغییر، یگانگی اجتماعی، رشد شخصیت و.....
برخی از کارکردهای نهان آن، عبارتنداز دگرگون سازی نظام طبقاتی جامعه، تسهیل حرکت اجتماعی، و....
هدایت و رهبری پس از برنامه ریزی و سازماندهی گام بعدی فراهم کردن موجباتی است که اعضای سازمان را در جهت هدفهای آن به فعالیت و حرکت درآورد.
هدف ازرهبری درمدیریت، راهنمایی زیر دستان برای بهتر فهمیدن هدفهای سازمان و براگیختن آنها به کار و فعالیت موثر است.
از این رو وظیفه هدایت زیر دستان گرچه مفهومی ساده به نظر میرسد، ولی روشهای آن پیچیده و مشکل است.
تعریف رهبری منظور از رهبری در مدیریت، فراگرد اثر گذاری و نفوذ در رفتار زیر دستان برای هدایت آنان در ایفای وظایف سازمانی است.
همه کوششهای مدیر، به منظور تحقق توامان نیازها و هدفهای سازمان و اعضای آن است.
بنابراین، رهبری در مدیریت، حایز اهمیت است.
قلمرو خاص مدیریت آموزشی پیش از شناخت قلمرو مدیریت آموزشی نخست باید بدانیم مدیران آموزشی چه کسانیاند و قلمرو فعالیت آنان را در ایفای نقش خود کدام است.
مدیران آموزشی، کسانی هستند که در تصمیم گیریهای آموزشی و پرورشی نقش دارند و رفتار و عمل آنان، جریان آموزش و پرورش را مستقیما تحت تاثیر قرار میدهد.
هر یک ازمدیران درحوزه تصمیم گیری خود، حوزه یا قلمرو خاص مدیریت آموزشی را شکل و معنا میبخشد و موجبات توسعه و تعالی یا کاهش آنرا فراهم میآورند.
با نگریستن به حوزه مدیریت آموزشی به عنوان یک نظام آموزشی، درمییابیم که این نظام، سازمان رسمی بزرگ و گستردهای که هدفهای بسیار مهمی را برای جامعه محقق میسازد.
مدیریت موثر در هر سازمانی، به ویژه سازمان آموزشی، مستلزم شناخت ابعاد و جوانب گوناگون و پیچیده آن است.
توانایی تشخیص مفهوم مدیریت و اصول آن مدیریت عبارت است از کار با افراد و گروهها به منظور کسب اهداف سازمانی سبک مدیریتی عبارت است از «تعبیر و تفسیر خاصی که شیوه عملکرد مناسب خود را ایجاب میکند» مهارتهای مدیر: برای انجام فرایند مدیریت سه زمینه مهارت را ضروری دانستهاند: - مهارتهای فنی: توانایی حاصل از تجربیات، آموزش و کارآموزی در به کارگیری دانش، فنون و تجهیزات لازم برای انجام کارهای خاص را مهارت فنی گویند.
- مهارتهای انسانی: توانایی و اعتقاد به کار همراه مردم و به وسیله آنان که شامل شناخت انگیزش و کاربرد رهبری موثر در رابطه با آنان میباشد را مهارت انسانی میگویند.
- مهارتهای نظری: قدرت درک پیچیدگیهای سازمان و جایگاه عملیات خود فرد در سازمان مهارت نظری نامیده میشود.
سازمانبه عنوان یک نهاد اجتماعی به دلیل «اهداف بنیانی» فراتر از ارتباطات روزمره، نوعی ارتباطات سازمانی بین افراد برقرار میسازد و بدیهی است که در این راستا ارتباطات و چگونگی جهت گیری آنها به سمت «اهداف سازمانی» از مسائل ضروری مورد توجه مدیران است.
ریشه بسیاری از مشکلات فردی، سازمانی و اجتماعی را میتوان در کمبود ارتباطات موثر، نقش سیستم ارتباطی یا بطور کلی سوء تعبیر و تفسیرهای ارتباطی جستجو کرد.
ارتباطات عبارت است از انتقال اطلاعات از فرستنده به دریافت کننده، بطوریکه اطلاعات برای فرستنده و گیرنده قابل درک مشابه باشد.
ارتباطات از جهت متفاوتی میتوان طبقه بندی کرد.
از لحاظ عکس العمل در میحط استقرار به شرح زیر است: الف- ارتباطات یک جانبه اگر عکس العمل گیرنده نسبت به پیام ابراز نشود آنرا ارتباط یک جانبه گویند.
ب- ارتباطات دو جانبه چنانچه محیط استقرار بگونهای باشد که گیرنده، عکس العملها و نظرهای خود را دربارهمحتوای پیام به اطلاع فرستنده برساند و عملا این چنین کند، به این نوع ارتباط دو جانبه گویند.
ویژگیهای سازمانهای رسمی: سازمان رسمی توسط ساختار، اهداف سازمانی و روابط توصیف شده از سوی مدیریت مشخص شده است.
بطور کلی سازمانهای رسمی از خصوصیاتی برخوردارند که گرچه در هدفها دو سازمان ممکن است تا حدودی با یکدیگر متفاوت باشند.
اما این ویژگیها در هر سازمان وجود دارن: 1.
تعیین دقیق ساختار فعالیتها؛ سازمانهای رسمی بخشی از یک کارخانه که در آن هر معاون مستقیما به رئیس گزارش میدهد و مدیران مناطق جغرافیایی، با مدیر اجرایی کارخانه ارتباط مستقیم دارد.
بقا و دوام سازمان؛ هر چند اعضا و کارکنان تغییر کند اما سازمان خود پا برجاست.
رشد و پویایی سازمان؛ سازمانها اگر در وفاق با هم باشند و هم دوام دارند و هم رشد میکنند.
دلایل نیاز به سازمانهای رسمی: - توانایی ذهنی محدود انسان - تفاوت در تواناییها و مهارتها - محدودیتهای زمانی سازمان غیر رسمی (Informal organization) سازمان غیر رسمی به عنوان «سایه سازمان» نیز تعبیر میشود.
که در دل سازمان رسمی پدیدار میشود و بدون آن نمیتواند ایجاد شود.
و سازمان غیر رسمی دارای سازماندهی متزلزل، و قابل انعطاف است.
نحوه عضویت در سازمان غیر رسمی به دشواری میتوان تعیین شدهای نیست.
سازمان غیر رسمی تعریف و یا توافقی بر مبنای اهداف سازمانی ندارد.
سازمان غیر رسمی از روابط غیر رسمی و غیر مجاز تشکیل شده است که به طور اجتناب ناپذیر، در بین افراد و گروههای موجود دل سازمان رسمی پدید میآید.
علت بوجود آمدن سازمانهای غیر رسمی ناشی از لزوم تحقق یافتن نیازهای انسانی مهمی است که نمیتوان از طریق سازمان رسمی به ارضای آنها دست یافت.
از جمله این نیازها: - ارضای نیاز اجتماعی است: میل به پذیرفته شدن و نیاز به داشتن روابط با دیگران، یکی از قویترین زمینههای فکری و امیال انسانی به شمار میآید.
- احساس وابستگی و احراز هویت - کمک برای دستیابی به اهداف - علم به رفتار مورد قبول - فرصت برای نفوذ و خلاقیت - همدردی داشتن - استمرار بخشیدن به ارزشهای فرهنگی گروه - ارتباطات و اطلاعات ویژگیهای سازمان غیر رسمی استانداردهای رفتاری اجبار به پیروی و سازگاری رهبری غیر رسمی سیستم موقعیتی توانایی اجرای مقررات و آیین نامههای موسسات کارآموزی شناسایی: ویژگیها- قوانین و مقررات تاسیس- فرایند اخذ مجوز و اصول اجرای مقررات و آیین نامههای تاسیس آموزشگاههای فنی و حرفهای.
آشنایی با مسایل و مسئولیتهای حقوقی مدیریت آموزشگاه بسمه تعالی همکاران محترم، موسسین- مدیران- مربیان و کارآموزان آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای سراسر کشور حمد و سپاس خداوند متعال را بجا میآورم که به ما توفیق داد در نظام مقدس جمهوری اسلامی که رهبر بزرگ انقلاب اسلامی، آن حکیم فرزانه حضرت آیت ا...
العظمی امام خمنی رضوان ا...
تعالی علیه و وارث بر حقش حضرت آیت ا....
خامنهای بتوانیم خدمتگزار خوبی برای مردم ولایت مدار ایران اسلامی باشیم، به اطلاع میرسانم در نظامها جهان تغییرات با حفظ ساختار کل نظام اداری وجود دارد وما نیزجدای از این واقعیت نیستیم آیین نامه آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای پس از چند سال بکارگیری احتیاج مبرم به بازنگری داشت و همکاران محترم ما طی نامه شماره 7677 مورخ 24/2/84 پیشنهاداتی برای تصویب برای دولت ارسال لیکن به دلیل تغییر دولت و روی کار آمدن دولت نهم با نگاهی جدید و حمایت از بخش خصوصی باعث شد جناب آقای دکتر جهرمی وزیر محترم کار و امور اجتماعی طی نامه شماره 87586 مورخ 7/10/1384 پیشنهاد آیین نامه اعطای مشوقها به شماره 14390 مورخ 6/2/1385 تسهیلاترا برای آموزشگاههاارسال، درمورخه 6544 مورخ 28/1/85 رئیس کمیسیون اجتماعی و دولت الکترونیک درخواست نمود سازمان در صورتیکه نظرات جدیدی دارید اعلام، سازمان طی نامه شماره 4251/210 مورخ 7/4/85 و شماره 15892 مورخ 15/4/85 و شماره 15125/210 مورخ 7/4/85 ضمن اعزام نمایندگان پیشنهادات اصلاحی را با حضور در کمیسیون مطرح و اعضای محترم دولت در جلسات 24/3/1385 و 8/5/85 و نهایتا در مورخه 18/5/85 تصویب نهایی نمود و طی نامه شماره 56508/ ت 32865 هـ مورخه 18/5/1385 به وزیر محترم کار جناب آقای دکتر جهرمی ابلاغ، اینجانب ضمن تقدیر و تشکر از همکاران که در تدوین و اصلاح زحمات فراوانی را متحمل شوند، به مناسبت مبعث پیامبر گرامی اسلامی حضرت محمد صلوات ا...
علیه که سال 1385 بنام مبارک ایشان مزین میباشد.
اجرای آیین نامه جدید را ابلاغ مینمایم.
والسلام علی کردان فصل اول- کلیات و تعاریف ماده 1: در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند: الف- سازمان: سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی ب- آموزشگاه: آموزشگاه فنی و حرفهای آزاد که در آن یک یا چند رشته براساس برنامههای مصوب و مطابق با استانداردهای سازمان آموزش داده میشود.
پ- موسس: شخص حقیقی یا حقوقی که پس از طی مراحل ذکر شده در این آیین نامه از سازمان پروانه تاسیس آموزشگاه، با اعتبار پنج ساله دریافت مینماید.
تبصره- شرایط و ضوابط صدور پروانه تاسیس و سایر مجوزها به کارکنان شاغل در وزارتخانهها وموسسات و شرکتهای دولتی برابر ضوابط سازمان تعیین میگردد.
ت- پروانه تاسیس آموزشگاه: مجوز تاسیس و بهرهبرداری از آموزشگاه است و دارنده آن مسئول آموزشگاه شناخته میشود.
ث- مدیر آموزشگاه: فردی است حائز شرایط ماده (5) این آیین نامه که از طرف موسس یا دارنده پروانه تاسیس جهت حضور در آموزشگاه و اداره آن به سازمان معرفی میشود.
ج- مربی آموزشگاه: فردی است که تدریس دروس نظری و عملی را بعهده دارد و دارای شرایط مندرج در فصل سوم این آیین نامه است.
چ- کارآموز: فردی است که به منظور فراگیری مهارت، حرفه یا رشته معینی در آموزشگاه ثبت نام میکند.
ح- قرارداد کارآموزی: قراردادی که بین دارنده پروانه تاسیس و یا مدیر آموزشگاه و کارآموز به منظور آموزش براساس مقررات این آیین نامه منعقد میشود.
خ- مهارت: مجموعه اطلاعات نظری و تواناییهای عملی لازم برای انجام یک حرفه معین یا بخشی از آن میباشد.
د- حرفه: مجموعه مهارتهای مورد نیاز یک شغل میباشد.
ذ- رشته: مجموعه برنامههای آموزشی مربوط به فراگیری چند حرفه هم خانواده میباشد.
ر- دوره: مدتزمان آموزشهای نظری و عملی برابر استاندارد مصوب سازمان است.
ز- هیئت نظارت مرکزی: هیئتی است که به منظور تعیین خط مشی، تدوین و پیشنهاد اصلاح آیین نامه و تعیین ضوابط مربوط به امور آموزشگاههای فنی و حرفهای آزاد و ایجاد هماهنگی و نظارت بر فعالیت هیئتهای نظارت استانها تشکیل میگردد و بالاترین مرجع نظارت و تصمیم گیری بر امور مراکز آموزشی بخش خصوصی میباشد.
ژ- هیئت نظارت استان: هیئتی است که با شرح وظایف و حدود اختیارات مشخص شده برای هیئت نظارت مرکزی، موضوع بند (ز) این ماده و ماده (2) این آیین نامه که رسیدگی به امور آموزشگاههای استان را به عهده دارند.
ماده 2- هیئت نظارت مرکزی میتواند در موارد زیر ضوابط، دستورالعملها و جداول مربوطه را تدوین، تصویب و ابلاغ نماید.
الف- شرح وظایف و مسئولیتها و ترکیب اعضای هیئتهای استان ب- تشخیص صلاحیتهای فردی موضوع بند (پ) مواد (5) و (15) این آیین نامه پ- آیین نامه تخلفات و مجازاتها ت- جداول مربوطه به تخلفات و مجازاتها ث- شرح وظایف و مسئولیتهای موسس، مدیر و مربی و کارآموز ج- صدور و تمدید مجوزها به اشخاص حقیقی و حقوقی چ- ضوابط آموزشی، اداری، مالی ح- مراکز آموزشی غیر مجاز خ- رسیدگی به امور آموزشگاههای آزاد د- احراز صلاحیت فنی و حرفهای مدیر و مربی آموزشگاه ذ- نظام تشویق و تنبیه و رسیدگی به اعتراض متقاضیان به تصمیمات هیئتهای نظارت استان ر- ضوابط مربوط به جداول شماره (1) و شماره ((2) در این آیین نامه که تایید شده به مهر دفتر هیئت دولت میباشد.
ز- تعیین و تغییر مدت اعتبار مجوزها (پروانه تاسیس، کارتهای مدیریت و مربیگری) ژ- تعیین و تغییر وجوهات مندرج در آیین نامه تبصره- سایر وظایف و اختیارات هیئت نظارت مرکزی و ترکیب اعضای آن به پیشنهاد رئیس سازمان و تایید وزیر کار و امور اجتماعی تعیین میگردد و اعضای هیئت مذکور با حکم رئیس سازمان منصوب میشوند.
ماده 3: تاسیس آموزشگاه منوط به صدور اجازه از طرف سازمان میباشد.
تبصره- مجوز فعالیت آموزشی موسسات کارآموزی آزاد ایرانی در خارج از کشور و همچنین موسسات و مراکز کارآموزی آزاد خارجی در ایران توسط سازمان صادر خواهدشد.
مسئولیت تطبیق صدور مجوز فعالیت، صدور گواهینامهها و استانداردهای آموزشی نمایندگیهای خارجی در داخل کشور برای اجرای آموزشهای مهارتی غیر رسمی به عهده سازمان است.
ماده 4: میزان بازدهی قابل قبول هر دوره آموزشی آموزشگاه عبارت است از قبولی حداقل شصت درصد (60٪) کارآموزان شرکت کننده در آزمون پایان دوره که توسط سازمان انجام میشود.
میزان فوق قابل تغییر توسط سازمان میباشد.
فصل دوم: شرایط موسس و مدیر آموزشگاه و صدور پروانه آموزشگاههای فنی و حرفهای آزاد ماده 5: موسس و مدیر آموزشگاه باید دارای شرایط ذیل باشند: الف- تابعیت ایران ب- مسلمان یا پیرو یکی از اقلیتهای دینی شناخت شده و ملزم به پیروی از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
پ- دارا بودن صلاحیت اخلاقی، سیاسی و فرهنگی و عدم وابستگی به رژیم گذشته (براساس تشخیص هیئت نظارت مرکزی) و نداشتن سوء پیشینه کیفری موثر و برخورداری از حسن شهرت.
ت- دارا بودن مدرک تحصیلی (برای مدیر آموزشگاه) براساس جدول شماره (1) پیوست این آیین نامه که تایید شده به مهر دفتر هیئت دولت میباشد.
ث- عدم اعتیاد به مواد مخدر و داشتن سلامت جسمی در طول فعالیت آموزش به تشخیص مراجع مورد تایید سازمان.
ج- دارا بودن برگ پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت دائم برای آقایان.
چ- التزام رعایت کلی مفاد این آیین نامه.
ح- دارا بودن حداقل (25) سال سن تبصره1- مناطقی که متقاضی با شرط سنی موضوع این بند کم باشد یا وجود نداشته باشد سازمان میتواند شرایط سنی پایینتر را بپذیرد.
تبصره 2: پروانه تاسیس آموزشگاه بنام اشخاص حقوقی در صورت معرفی مدیر آموزشگاه و مربی واجد شرایط این آیین نامه صادر خواهد شد.
تبصره 3: مدیر آموزشگاه و مربیانی که از سوی دستگاهها و سازمانهای دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی تایید و معرفی شدهاند از مفاد بندهای (پ) و (ت) و (ث) این ماده و بندهای (پ) و (ت) ماده (15) معاف میباشند.
تبصره 4: اداره ثبت شرکتها مکلف است در خصوص ثبت آموزشگاههای متقاضی فعالیت آموزشهای فنی و حرفهای آزاد با ارائه مجوز از سازمان اقدام نماید.
تبصره 6: موسس در صورت دارا بودن شرایط ماده (5) این آیین نامه پس از ارائه مدراک لازم به سازمان باید نسبت به معرفی مدیر آموزشگاه و مربی واجد شرایط اقدام نماید.
تبصره 1: موسس در صورتی که بخواهد خود عهده دار اداره آموزشگاه باشد ضمن احراز شرایط ماده (5) این آیین نامه باید در آزمون مدیریت آموزشی شرکت نماید و در صورت موفقیت در آزمون کارت مدیریت آموزشگاه با اعتبار پنج ساله و قابل تمدید به وی اعطاء میشود.
در صورت عدم استمرار شرایط ماده یاد شده کارت مزبور لغو و تمدید نخواهد شد.
تبصره 2: موسس در صورتی که بخواهد خود عهده دار امر آموزش کارآموزان نیز باشد باید ضمن احراز شرایط ماده (15) این آیین نامه در آزمون صلاحیت فنی و حرفهای در حرفه مورد تقاضا شرکت نماید.
تبصره 3: متقاضیان دریافت کارت مدیریت و مربیگری آموزشگاه لازم است جهت شرکت در آزمونهای موضوع تبصرههای (1) و (2) ماده (6) این آیین نامه مبلغ چهل هزار (40000) ریال به حسابی که سازمان تعیین میکند واریز نمایند.
ماده 7: وظایف موسس به شرح زیر تعیین میشود: الف- درخواستصدور و تمدید پروانهتاسیس آموزشگاه از سازمان و تحویل مدارک لازم.
ب- معرفی مدیر آموزشگاه و مربی واجد شرایط به سازمان.
پ- معرفی محل آموزشگاه و فراهم آوردن تجهیزات آموزشی مورد تایید کارشناس سازمان و منطبق با استانداردهای آموزشی.
ماده 8: سازمان مکلف است به موسس واجد شرایط مفاد مواد (5) و (6) این آیین نامه که ظرف مدت مقرر شده محل و تجهیزات مورد تایید سازمان را معرفی و آماده نموده است، پروانه تاسیس آموزشگاه اعطاء نمایند.
تبصره: موسس آموزشگاه میتواند براساس ضوابط سازمان، با معرفی مدیر آموزشگاه و مربیان واجد شرایط و کسب مجوز از سازمان دورههای آموزشی مختلف را اجراء نماید.
ماده 9: پروانه تاسیس صادره به مدت پنج سال اعتبار دارد که در صورت استمرار شرایط صدور آن و پرداخت هزینه مندرج در جدول شماره (2) این آیین نامه که تایید شده به مهر دفتر هیئت دولت میباشد تمدید میگردد.
تبصره: پروانه تاسیس صادره تا زمان دارا بودن شرایط مندرج در ماده (5) این آیین نامه و انجام تعهدات قانونی دارنده آن معتبر است و در صورت لغو و اعلام آن توسط سازمان، نیروهای انتظامی از ادامه فعالیت آموزشگاه جلوگیری میکنند.
ماده 10: مسئولیت رعایت کلیه مقررات و ضوابط این آیین نامه و نظارت بر امور آموزشگاه به عهده دارنده پروانه تاسیس میباشد.
تبصره: اجرای ضوابط آموزشی، تهیه و نگهداری دفاتر بازرسی، حضور و غیاب و آمار وثبت نتایج امتحانات براساس دستورالعمل سازمان، شرکت در جلسات توجیهی که از طرف سازمان تشکیل میگردد و نظارت مستمر بر اجرای صحیح برنامههای آموزشی از وظایف مدیر آموزشگاه میباشد.
ماده 11: دارنده پروانه تاسیس آموزشگاه قرارداد استخدامی منعقده با مربی و مدیر را به صورتی تنظیم مینماید که مدت تمدید استخدام یا قرارداد در فاصله پایان دوره آموزشی قرار گیرد، به نحوی که جابجایی مربی و مدیر نیز جز در فاصله دو دوره آموزشی انجام نپذیرد.
ماده 12: دارنده پروانه تاسیس موظف است موجبات شرکت کارآموزانی را که دوره را طبق قرارداد کارآموزی به پایان میرسانند در آزمونی که توسط سازمان برگزار میگردد فراهم نماید.
ماده 13: دارندهپروانه تاسیسآموزشگاه موظفاست به شکایات، نظرات و پیشنهادات کارآموزان و مربیان آموزشگاه رسیدگی نماید.
ماده 14: کارآموزان موظفند پس از پایان دوره آموزشی به منظور شرکت در آزمون مبلغ چهل هزار (000/40) ریال به حسابی که از سوی سازمان تعیین میگردد، واریز نمایند.
تبصره 1: کارآموزان آموزشگاههای وابسته یا تحت پوشش دستگاههای دولتی و موسسات عام المنفعه خصوصی که هیچگونه شهریهای دریافت نمیکنند از پرداخت مبلغ فوق معاف میباشند.
تبصره 2: افرادی که هزینه آموزش آنها در آموزشگاههای خصوصی از طرف دستگاههای دولتی و ارگانها پرداخت شده است یا با معرفی سازمان آموزش فنی و حرفهای به طور رایگان در این آموزشگاهها آموزش میبینند، از بپرداخت مبلغ یاد شده معاف هستند.
بدیهی است در صورت پرداخت شهریه مبلغ مذکور از شهریه مقرر کسر میگردد.
فصل سوم: مربیان، شرایط اشتغال و مسئولیت آنها ماده 15: مربیان باید حائز شرایط زیر باشند: الف- تابعیت ایران ب- مسلمان یا پیرو یکی از اقلیتهای دینی شناخته شده و ملزم به رعایت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پ- دارا بودن صلاحیت اخلاقی، سیاسی و فرهنگی و عدم وابستگی به رژیم گذشته (براساس تشخیص هیئت نظارت مرکزی) و نداشتن سوء پیشینه کیفری موثر و برخورداری از حسن شهرت.
ت- عدم اعتیاد به مواد مخدر و دارا بودن سلامت جسمی متناسب با حرفه مورد آموزش به تشخیص مراجع مورد تایید سازمان.
ث- دارا بودن گواهی پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت دائم برای مردان.
ج- دارا بودن مدرک تحصیلی مرتبط با رشته یا حرفه مورد آموزش براساس جدول شماره (1) این آیین نامه که تایید شده به مهر دفتر هیئت دولت میباشد.
ماده 16: متقاضیان مربیگری در صورتی که در آزمون صلاحیت فنی و حرفهای که توسط سازمان برگزار میگردد قبول شوند برای آنها کارت مربیگری که مدت اعتبار آن پنج سال است ازسوی سازمانصادر میشود و در صورت عدم استمرار شرایط مندرج در ماده (15) این آیین نامه اعتبار کارت مزبور تمدید نمی شود و در صورت تغییر استاندارد مربوط و با بخشی از آن، تمدید کارت منوط به بررسی مجدد صلاحیت فنی و حرفهای صاحب کارت خواهد بود.
ماده 17: مربیانی که بدون عذر موجه از ادامه آموزش در طول دوره خودداری نمایند حسب اعلام دارنده پروانه تاسیس آموزشگاه و تشخیص سازمان پس از یکبار اخطار کتبی کارت مربیگری آنان باطل میگردد.
فصل چهارم: مقررات مربوط به کارآموزان ماده 18: سن کارآموز برای شرکت در دورههای آموزشی نباید کمتر از (12) سال تمام باشد.
تبصره1- حداقلسن کارآموز با توجه به تبصره ماده (2) قانون کارآموزی- مصوب 1349- در موارد خاص با تصویب وزیر کار و امور اجتماعی قابل تغییر است.
تبصره 2- پذیرش کارآموزان کمتر از 15 سال تمام منوط به ارائه اجازه کتبی ولی یا قیم قانونی کارآموز است.
تبصره 3- پذیرش، آموزش و صدور گواهینامه مهارت برای اتباع خارجی از آموزشگاهها با ارایه مجوز اقامت از مراجع ذی ربط مجاز است.
ماده 19: حداقل میزان سواد کارآموزان جهت شرکت در دورههای آموزشی براساس استاندارد حرفه مربوطه از طرف سازمان تعیین میگردد.
فصل پنجم: نظارت و بازرسی و مقررات مربوط به لغو پروانه تاسیس و تعطیل آموزشگاه ماده 20: نظارت و بازرسی در امور آموزشگاهها توسط افرادی صورت میگیرد که دارای معرفی نامه (کارت شناسایی مخصوص بازرسی) صادره از طرف سازمان میباشند.
ماده 21: دارندگان پروانه تاسیس مکلفند مدارک و اطلاعات مربوطه را هنگام مراجعه در اختیار بازرسان قرار هند.
تبصره 1: خارج کردن فتوکپی مدارک از آموزشگاه توسط بازرسان صرفا با ارائه مجوز کتبی سازمان مجاز اسنو تبصره 2: بازرسین در صورت مشاهده هرگونه تخلفی از مفاد این آیین نامه، ضمن درج موضوع در دفتر بازرسی آموزشگاه مراتب را به سازمان گزارش مینمایند.
در صورت تکرار تخلف، مراتب جهت اتخاذ تصمیم در مورد تعطیل موقت و یا لغو پروانه تاسیس آموزشگاه، به هیئت نظارت مرکزی ارجاع میشود.
تبصره 3: در صورت عدم ارائه دفتر بازرسی و مدارک و اطلاعات مربوطه، گزارش بازرسان ملاک عمل خواهد بود.
ماده 22: حداکثر مدتمجاز برایتوقف فعالیت آموزشگاه با کسب اجازه قبلی دو سال میباشد در صورتی که این مدت بیش از دو سال باشد لازم است برای باز گشایی آن اقدام به کسب پروانه تاسیس مجدد شود.