تولید آلومینا از بوکسیت رایج ترین روش تولید آلومینیوم می باشد و امروزه بیش از 95 درصد آلومینای مورد نیاز از بوکسیت تولید می شود. کانسار بوکسیت جاجرم بزرگترین ذخیره شناخته شده بوکسیت در ایران است این کانسار اولین بار در سال 47 شناسایی شد.نمونه برداری های انجام شده در سال های 1349 و1351 نشان داد که بوکسیت جاجرم دارای ارزش اقتصادی و به عنوان ماده اولیه تولید آلومینا قابل استفاده و بهره برداری است. عملیات اکتشافی آن از سال 1362 آغاز گردیده و ذخیره شناخته شده در آن حدود 20 میلیون تن برآورد گردیده است.میزان تولید سالیانه معدن در طول دوره بهره برداری جهت تامین خوراک 795 هزار تن در نظر گرفته شده است که ابتدا در طول دوره آماده سازی حدود 1250 هزار تن بوکسیت تولید خواهد داشت.
موقعیت جغرافیایی معدن آهک:
معدن آهک با تولید سالیانه 500 هزار تن برای تغذیه کارخانه در نظر گرفته شده است. این معدن در شمال شرق ایران در رشته کوه زیر کهر در 15 کیلومتری شمال شهرستان جاجرم می باشد. شهر جاجرم در شمال غربی استان خراسان و در 125 کیلومتری جنوب غرب بجنورد و در 160 کیلومتری شمال غرب سبزوار و در 125 کیلومتری شمال شرق شاهرود قرار گرفته است و کوه زو واقع در 15 کیلومتری شمال شرق جاجرم با عرض جغرافیایی 22 و 37 شمالی و طول 35 و65 شرقی قرار دارد.
عملیات آماده سازی و بازگشایی معدن آهک به شرح زیر است:
احداث راه دسترسی آسفالته از واحد خردایش تا معدن آهک به طول 450 متر و عرض 10 متر و احداث راه شوسه دسترسی به کار معدن آهک به طول 950 متر و عرض 12 متر و ایجاد فضای دسترسی و احداث اولین پله استخراج. وزن این فعالیت در مجموع فعالیت های معدن 4/3 درصد است. مصرف آهک در خط تولید حدود 350 هزار تن است با توجه به اتلاف سنگ در مراحل سنگ شکنی و استخراج سالانه باید 580 هزار تن سنگ آهک از معدن استخراج شود.
فرآیند کلی کارخانه استحصال هیدرات آلومینیوم از بوکسیت :
این روند توسط ترکیب آهک و بوکسیت استخراج شده از معادن پس از طی مراحل خردایش و سودی که توسط خطوط راه آهن از مبادی تولید به محل کارخانه حمل می شود درون آسیاب انجام می گردد در مراحل مختلف انحلال هیدرات در سود حل می شود و با اضافه کردن ذرات هیدرات عمل ترسیب انجام می گردد و بعد از مراحل فیلتراسیون و جدایش سود در مرحله ی پایانی بسته بندی و به عنوان محصول نهایی به فروش می رسد و گل قرمز به عنوان باطله در مخازن جدا کننده ته نشین و بعد از فیلتراسیون در سد باطله دپو می شود.
سنگ شناسی بوکسیت:
بوکسیت سنگ معدن اصلی آلومینیوم است که تشکیل آن در شرایط خاص هوازدگی صورت می گیرد و ذخایر آن معمولا در سطح یا اعماق کم متمرکز می شود . عنصر آلومینیوم اگرچه فراوان ترین فلز پوسته ی زمین و از نظر فراوانی عناصر سومین عنصر موجود در طبیعت است ولی ترکیب آن با عناصر دیگر به صورت پیچیده ای است از این رو استخراج آن از کانی های آلومینیوم مشکل و بدون صرفه است این عنصر تشکیل دهنده اصلی تمام رس ها خاک ها و سیلیکات های معمولی سنگ ها است.بوکسیت در گذشته به کانی اکسید آلومینیوم آبدار با فرمول 2H2O و AL2O3 اتلاق می شد اما اکنون چه در کانی شناسی وچه در صنعت به مجموعه ای از اکسیدهای آلومینیوم آبدار با نسبت های متفاوت آلومینیوم گفته می شود .به طور کلی بوکسیت در صورتی از نظر اقتصادی مناسب برای بهره برداری است که دارای حداقل50 درصد آلومینیوم و کمتر از 6 درصد سیلیس باشد . معمولا بوکسیت حاوی اکسید آهن سه ظرفیتی است که مقدار آن در ذخایر بوکسیت حدود 10 درصد است و این ذخایر ممکن است تا 4درصد اکسید تیتان داشته باشد.از نظر چگونگی تشکیل بوکسیت در شرایط خاص هوازدگی که مخصوص مناطق گرم است شکل می گیرد و محصولی از انباشته شدن سیلیکات های آلومینیوم تجزیه شده در سنگ هایی است که حاوی کوارتز آزاد کم هستند به این ترتیب که در این سنگ ها معمولا سیلیکاتها شکسته شده و سیلیس و قسمتی از آهن آزاد شده به صورت اکسید آلومینیوم همراه با تیتان و مقادیری از اکسید آهن (گاهی اکسید منگنز) و مقداری سیلیس به صورت محصول نهایی بر جای می ماند بعضی از زمین شناسان معتقدند که باکتری ها در انجام این واکنش ها نقش موثری دارند به هر حال برای تشکیل ذخایر بوکسیت این شرایط لازم است :