دانلود تحقیق ساخت ورقه‌ای چیست؟

نگاه اجمالی

ورقه ورقه شدن به نحو مطلوبی در بسیاری از توده‌های گرانیتی ، به ویژه در کوارتز ، مونزونیت و گرانیت و به مقدار کمتر در گراننودیوریت ، ماسه سنگهای توده‌ای و سنگهای دیگر که فاقد درزه‌های دیگری هستند، گسترش می‌یابد.

ساخت ورقه‌ای چیست؟

ساخت ورقه‌ای آشکارار یک پدیده سطحی یا نزدیک به سطح است، به دلیل این که درزه‌ها بطور نزدیک بهم و به موازات توپوگرافی قرار می‌گیرند.

ورقه ورقه شدن بطور گسترده در معادن گرانیت مطالعه شده است.

ضخامت ورقه‌ها کمتر از یک متر در نزدیکی سطح زمین و بین 5 تا 10 متر در اعماق 30 تا 40 متری است.

خم شدگی ورقه‌های مشاهده شده در سطح زمین به سمت خارج است.

این خم شدگی ممکن است بطور ناگهانی در معادن رخ داده و سبب ریزش سنگها شود.

دلایل ورقه ورقه شدن

فرضیه‌های مختلفی برای پدیده ورقه ورقه شدن مطرح است :      
ورقه ورقه شدن گرانیت به موازات مرز بالایی پیکره آذرین نفوذی ، به عنوان ترکهای کششی در طی سرد شدن سنگ بعد از تبلور تشکیل می‌گردد.

شواهد صحرایی این فرضیه را رد می‌کند، زیرا ورقه ورقه شدن با مرزهای آذرین ارتباطی ندارد.

ورقه ورقه شدن یک پدیده کششی است که در نتیجه کاهش فشار در طی فرسایش ایجاد می‌گردد.

چون در نتیجه فرسایش ، کاهش تدریجی در سطح پوسته و در طی آن کاهش در فشار وارد بر توده سنگ بوجود می‌آید و به سبب کاهش فشار ، سنگ در تمام جهات منبسط می‌شود.

در جهت قائم چون فشار وارده کمتر است پدیده انبساط بهتر صورت می‌گیرد.

نظریه دوم درباره ورقه ورقه شدن مقبول‌تر است.

زمین ساخت ورقه ای
جابه جایی قاره ها   
در سال 1912 میلادی یک دانشمند آلمانی به نام «وگنر» با شواهدی که بدست آورده بود، اظهار داشت که حدود 200 میلیون سال پیش تمام خشکی ها به هم متصل بوده و خشکی یک تکه ای را ساخته اند.

این خشکی عظیم رفته رفته به دو خشکی بزرگ تقسیم شد و پس از میلیون ها سال هر یک از دو خشکی قطعه قطعه شده و قاره های امروزی را بوجود آوردند.

در فاصله سال های 1950 تا 1968 پیشرفت شایان فناوری، امکان مطالعه زمین شناسان را بر روی قسمت های ناشناخته ی زمین، خصوصاً کف اقیانوسها فراهم آورد.

در سال 1968 با توجه به مجموعه اطلاعات و شواهد بدست آمده ، نظریه وگنر مبدل به یک نظریه ی جامعتری با عنوان زمین ساخت ورقه ای شد.

بر اساس این نظریه، سنگ کره ی زمین یک تکه نیست.

بلکه از تعدادی ورقه های کوچک و بزرگ تشکیل شده است.

برخی از این ورقه ها در زیر اقیانوس ها واقعند.

برخی در زیر قاره ها و پاره ای هم ، قسمت هایی از هر دو را در بر می گیرند.

همه ی ورقه ها که تا عمق حدود 20 تا 150 کیلومتری ادامه دارند، می توانندآزادانه و مستقل از هم حرکت کنند.

دانشمندان عقیده دارند که دما و فشار در زیر سنگ کره به اندازه ای است که سنگ ها حالتی شکل پذیرو خمیر مانند دارند.

دما در همه ی قسمتهای این بخش خمیری یکسان نیست.

قسمت های زیرین دمای بیشتر و قسمت هایی رویی دمای کمتری دارد.

این اختلاف دما سبب می شود که قسمت های زیرین چگالی کمتری نسبت به قسمتهای رویی داشته باشد.

اختلاف چگالی در قسمت های خمیری گوشته سبب برقراری جریان جابه جایی (همرفتی) بسیار کندی می شود( حدود چند سانتی متر در سال) یعنی مواد سازنده نرم کره به آرامی بالا می آیند، سپس به طرفین ...

و انجام به سمت پایین کشیده می شوند.

وقتی در نرم کره چنین جریانی بوجود می آید.

ورقه های سنگ کره بر روی آن می خزند و همراه آن جابه جا می شوند.

در این حالت ورقه های سنگ کره د رمحلی که جریان رو به بالا باشد از هم دور می شوند و سپس به زیر ورقه ی مقابل فرو می روند.

پدیده های حاصل از حرکت ورقه ها: ورقه ها به سه شکل مختلف می توانند نسبت به هم جابه جا شوند 1 – ورقه های دور شونده : بیشتر محل هایی که ورقه ها از هم دور می شوند، در اقیانوس ها قرار دارند .

در این مناطق ،‌مواد مذاب از شکاف موجود در بین دو ورقه خارج شده و درهمان سخت می شوند و پوسته جدیدی را بوجود می آورند.

از این رو، هر ساله چند سانتی متر بر وسعت اقیانوس ها افزوده می شود، خروج مواد مذاب در این مناطق سبب بوجود آمدن رشته کوههایی در میان اقیانوس ها می شود.

این رشته کوهها زنجیره ی پیوسته ای را می سازند به طول آن در مجموع بیش از 60000 کیلومتر است.

رشته کوههای میان اقیانوسی، محل وقوع تعدادی از زمین لرزه ها و آتش فشان هاست.

ورقه های نزدیک شوند : 2 – چون ورقه های نزدیک شونده خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مختلفی دارند .

پدیده های حاصل به یکی از صورت های زیر خواهد بود.

الف – برخورد ورقه های اقیانوسی با ورقه قاره ای : در این محل ها ورقه ی اقیانوسی به زیر ورقه ی قاره ای کشیده می شود و با خم شدن لبه ی ورقه ها، گودال عمیق اقیانوسی به موازات قاره و در داخل اقیانوس بوجود می آید.

ورقه های ایقانوسی به همراه خود تعدادی از رسوبات دریایی را به پائین می کشاند.

وقتی این مواد به عمق حدود 100 متر می رسند، ذوب می شوند و از شکاف های ورقه ای قاره ای ،‌خود را به بالا می کشند و سبب بوجود آمدن کوههای آتش فشانی بر روی قاره ها می شوند.

گودال های عمیق در اطراف آن، محل وقوع زلزله های شدید است.

ب – برخورد ورقه های اقیانوسی : در این محل ها، یکی از ورقه ها به زیر دیگری فرو می رود و با خم شدن لبه ورقه ها، گودال عمیق اقیانوسی بوجود می آید.

ورقه ی فرو رانده شده مانند حالت قبل ذوب می شود و مواد مذاب حاصل از آن، این بار از بستردریا خارج می گردد.

با ادامه فعالیت این آتش فشان ها، جزایری سر از آب بیرون می آورند که به مجموعه ی آن ها جزایر اقیانوسی گفته می شود.

اطراف این گودال ها محل وقوع تعداد دیگری از زلزله های شدید است.

پ – برخورد دو ورقه ای قاره ای : در این محل ها، ورقه ای به زیر ورقه دیگر فرو نمی رود، زیرا جرم هر دو کم و مساوی است نتیجه چنین برخوردی،‌ایجاد کوه و زلزله های شدید است.

ورقه هایی که در کنار هم می لغزند: در این محل ها نه پوسته ی جدیدی بوجود می آید و نه ورقه ای تخریب می شود.

بلکه فقط ورقه ا از کنار هم عبور می کنند، در بیشتر مواقع ممکن است این جا به جایی برای مدتی صورت نگیرد و انرژی ذخیره گردد و به هنگام آزاد شدن انرژی ، حرکت ناگهانی ورقه ها سبب زلزله های شدیدی شود.

2 – فکر کنید در محل ورقه های دورشونده،‌مرتباً سنگ کره ی جدید تشکیل می شود، در این صورت آیا وسعت زمین هم اکنون در حال افزایش است؟

اگر پدیده جبرانی وجود نداشته باشد، باید بر وسعت زمین همچنان افزوده شود، اما سطح زمین مقداری ثابت است یعنی در مناطقی مانند محل برخورد ورقه های نزدیک شوند، قسمتی از سنگ کره از بین می رود.

فکر کنید 1 – گفته می شود هر چقدر تعداد زلزله های کوچک در یک منطقه بیشتر باشد ،بهتر است به نظر شما دلیل چیست؟

به همراه وقوع هر زلزله هر چند کوچک مقداری از انرژی ذخیره شده آزاد می شود و درنتیجه از احتمال وقوع زلزله شدید – که با آزاد شدن انرژی زیادی همراه است کاسته می گردد.

2 – کدام پدیده ی زمین شناسی در تمام حاشیه های ورقه های سازنده سنگ کره زمین بوجود می آید؟

زلزله ، تقریباً تمامی زمین لرزه های دنیا در حاشیه ی ورقه های سازنده سنگ کره زمین بوجود می آیند.

سؤال از متن فصل 4 : 1 – حرکت ورقه ها نسبت به هم سه شکل مختلف می تواند صورت بگیرد .

این سه شکل کدامند؟

1) دو ورقه از هم دور می شوند .

2) دو ورقه با یکدیگر برخورد می کنند 3) دو ورقه در کنار هم می لغزند 2 – چگونگی دور شدن تدریجی دو ورقه از یکدیگر را توضیح دهید.

مواد مذاب از شکاف موجود در بین ورقه خارج شده و در همان جا سخت می شوند و پوسته ی جدیدی را بوجود می آورند.

3 – پدیده های حاصل از برخورد دو ورقه اقیانوسی با ورقه قاره ای را نام ببرید.

1 ) گودال عمیق اقیانوسی 2) کوه های آتش فسانی 4 – چرا در محل ورقه هایی که در کنار هم می لغزند، زلزله های شدیدی رخ می دهد؟

در این محل ها فقط ورقه ها از کنار هم عبور می کنند.

در بیشتر مواقع ممکن است این جا به جایی برای مدتی صورت نگیرد و انرژی ذخیره گردد و به هنگام آزاد شدن انرژی، حرکت ناگهانی ورقه ها سبب زلزله های شدید می شود.

5 – نتیجه برخورد دو ورقه ی قاره ای چیست؟

در این محل ها، رقه ای به زیر ورقه ی دیگر نمی رود.

زیرا جرم هر دو، کم و مساوی است .

نتیجه ی چنین برخوردی ایجاد کوه و زلزله های شدید است