درعصر حاضر پیشرفت فن آوری در تمام زمینههای صنعتی گسترش و کاربرد وسیع ماشین آلات وسایل و تجهیزات مختلف را به همراه داشته است این رشد سریع سبب گردیده تا انسان در زندگی روزمره و شغلی خود هر چه بیشتر تحت تاثیر آشفتگیهی ناخوشآیند اکوستیکی یعنی صدا با شدتهای مختلف قرار گیرد به طوری که امروزه صدا جزئی از زندگی انسان را تشکیل میدهد به همین ترتیب صدا یکی از خطرات شغلی و صنعتی به شمار میآید و بسیاری از کارگران به ویژه کارگران بخش صنعت در معرض این عامل زیان آور قرار دارند .
صوت : صوت شکلی از انرژی است که توسط سازوکار شنوایی قابل تشخیص است و به بیان ساده صورت هر چیز است که شنیده می شود .
انواع صوت
اصوات معمولاً از بسامدهای بسیاری تشکیل میشوند میناب صوتی وسیع بوده و بر حس میزان شنوایی به سه ناحیه تقسیم میشوند : اصواتی با بسامد 20 تا HZ 000/20 رابینات شنوایی مینامند . ارتعاش صوتی با بسامدهای یاد شده حس شنوایی را در انسان تحریک میکنند . دربیناب فوق بسامدهای 500 تا HZ 20000 بسامدهای مکالمه را تشکیل میدهند ارتعاشهایی با بسامدهای کمتر از HZ 20 امواج مادون صوت می باشد که گوش انسان حساسیت چندانی به شنیدن آن ندارد . امواج صوتی با بسامد بیش از HZ 000/20 امواج فراصوت است که حس شنوایی را در انسان تحریک نمیکند . اصوات در بیناب شنوایی به چند نوع تقسیم میشوند :
1- صوت ساده : یک ارتعاش سینوسی تک بسامد است . صوت ساده بندرت در طبیعت وجود دارد و معمولاً برای مصارف علمی و پژوهشی در آزمایشگاه تولید میشود .
2- اصوات مختلط : این اصوات از چندین بسامد تشکیل شدهاند در صورتی که بسامدهای مختلف با نظمی خاص تکرار شوند آن را اصوات مختلط دورهای میگویند و می توان آن را تجزیه نمود که در هنگام تجزیه مشاهده می شود که اصوات مختلط دورهای از یک بسامد اصلی و بسامدهایی تشکیل شدها ند که مضربی از بسامد اصلی است که آنها را هماهنگهای بسامد اصلی گویند .
مشخصات بینابی صدا : صدا از نظر میناب به انواع مختلفی تقسیمبندی میشود :
1- صدای با باند پهن : صدایی است که انرژی صوتی در یک باند پهن بسامد توزیع میشود . منبع اصلی صدا با باند پهن در صنایع صدای تخلیه هوا از کمپرسورهای تولید باد است . بهترین نمونه آن صدایی مانند صدای غرش است .
2- صدای با باند باریک : صدایی است که انرژی صوتی در یک باند باریک بسامد توزیع میشود .
3- صدایی کوبهای ( ضربهای ) : صدایی است که تکرار آن در کمتر از کسری در ثانیه باشد صدای پرس سرعت انتشار امواج صوتی . صوت بوسیله تمام محیطهای ماری مانند گاز ،مایع و جامد منتشر میشود در این میان محیط کشسان گازی شکل هوا از اهمیت ویژهای برخوردار است .
زیرا راه اصلی ورود صوت به دستگاه شنوایی انسان از طریق این محیط می باشد .سرعت امواج صوتی را لریته صوت گویند که مقدار آن به ویژگیهای محیط انتشار بستگی دارد این ویژگیها عبارتند از : میزان کشسانی ، چگالی محیط انتشار پس می توان نتیجه گرفت که سرعت انتشار صوت به دما ، فشار و چگالی بستگی داشته و مستقل از بسامد و دامنه فشار صوت است :