انسان موجودی است که دارای توانایی هایی است که به مدد استفاده از قدرت تعقل و تفکر میتواند به شکوفایی برسد.
تربیت جامع و همه جانبه مستلزم بوجود آوردن شرایط مناسب برای رشد تمام ابعاد شخصیت انسان و شکوفا شدن تواناییها و استعدادهای بالقوه ای است که خدای مهربان در وجود انسان به صورت فطری قرار داده است.
یکی از مهمترین مکانهای پرورش استعدادها و تواناییهای دانش آموزان خانه ی دوم آنها، مدرسه است.
سالهاست که مسابقات در رشته های مختلف در مدارس برگزار میشود و ماهر سال شاهد افزایش مسابقات و تنوع بیشتر آنها در مدارس هستیم.
با نگاهی گذرا در مییابیم که تعداد زیادی از هنرمندان، حافظان قرآن و نهج البلاغه ، محققان و پژوهندگان، شاعران و نویسندگان، روزی دانش آموزی بودند که در مسابقات مدارس شناسایی و فعال شده اند.
اگر مسابقات مدارس به صورت برنامه ریزی شده، مناسب با توانمندی دانش آموزان و هدفمند صورت گیرد، چون از عناصر مختلف از قبیل تعالیم دینی، هنر، زیبایی دوستی، و ...
که همه جزو کشش های فطری انسان است کمک میگیرد میتواند بهترین ابزار تربیتی و آموزشی باشد.
دانش آ موزان در مسابقات زندگی را به صورت واضح و روشن تجربه مینمایند و میآموزند چگونه مسائلشان را حل کنند، چگونه ارتباط برقرار نمایند، چگونه به پیروزی برسند، چطور با شکست مواجه شوند و ...
بیان مسئله
اهداف مسابقات قرآنی، نهج البلاغه؛ درسهایی از قرآنی چیست؟
اهداف مسابقات فرهنگی و هنری در مدارس چه میباشد؟
چگونه برنامه ریزی زمانی انجام دهم تا مسابقات با هم تداخل پیدا نکنند؟
چگونه میتوانیم با بهترین برنامه ریزی، مسابقات را با بهترین کیفیت برگزار کنم؟
چه عواملی میتواند انجام مسابقات را تسهیل نماید؟
چگونه با کمترین هزینه از وجود افراد متخصص در زمینه ی مسابقات کمک بگیرم؟
چه کار کنم تا دانش آموزان با اشتیاق و علاقه در مسابقات شرکت نمایند؟
فرضیه
تنظیم تقویم اجرایی منطبق با شرایط مدرسه و دانش اموزان نقش مهمی در جلوگیری از سردرگرمی مربیان دارد.
مطالعه در زمینه ی آشنایی اجمالی مربیان با تمام رشته های مسابقات باعث بالا رفتن توانایی نظارت و هدایت فعالیتها میشود.
استفاده از توانمندی اولیا دانش آموزان به سازماندهی مسابقات کمک میکند.
توصیف وضعیت موجود
بیست سال است که به عنوان معاون یا مربی پرورشی در مدارس مختلف اعم از دخترانه و پسرانه، راهنمایی و ابتدایی مشغول به انجام وظیفه هستم.
با شروع سال تحصیلی، بخشنامه های زیادی با عنوان پرورشی به سوی مدارس روانه میگردد، که هر کدام فعالیت خاصی را طلب میکند.
از جمله برنامه های ثابت همه ساله ی من اجرای مسابقات دانش آموزی دوره ای و پرسش مهر است که البته هر سال تغییراتی از لحاظ تعداد کیفیت ، نوع مسابقات دیده میشود اما در ساختار کلی، ثبوت دیده میشود.
اجرای مسابقات دوره ای و پرسش مهر اکثراً با مسابقات بخش های مختلف و بخشنامه های متعدد تداخل مییابد و من گیج و سردرگم با محدودیت هایی که دارم سعی میکنم به هر شکل که شده دانش آموزان را از این حق خود محروم ننمایم.
تداخل تمرین مسابقات با امتحانات و عدم استقبال دانش آموزان نیز مزید بر علت میگردد و حتی گاهی فکر مسابقات خواب شبانه را از من سلب مینماید و به دنبال آن حتماً اثرات منفی در خانواده به دانش آموزان و ...
را بوجود خواهد آورد.
پس با خودم فکر کردم حالا که این شکل هر ساله با من است تدبیر مینمایم تا با درایت و آگاهی همه جانبه بهترین راه کارها را برای بهبود وضعیت اجرای مسابقات از لحاظ کیفی و کمی پیدا کنم و با بکارگیری آنها هدفهای مهم این قبیل مسابقات را متحقق نمایم.
اهمیت و ضرورت تحقیق
رسول اکرم (ص):
ادبواولادکم فانکم مسئولون
فرزندان خود را تربیت نمائید، چه در برابر آنان، مسئولیت بس بزرگی دارید.
خاطراتم را ورق میزنم و به روزهایی فکر میکنم که راه تربیت را انتخاب کردم.
با خودم و خدای خودم عهد بستم که تمام تلاشم را برای به ثمر رسیدن گلهای ایران به کار گیرم.
بچهها را عاشقانه دوست داشتم و معصومیتی را که از فطرت پاکشان سرچشمه میگرفت، در چشمان قشنگشان میدیدم.
چه خوب است که لحظه ای فکر کردن از چندین سال عبادت برتر است.
با خودم فکر میکنم نکند درگیر و دار پاسخگویی به بخشنامه های اداری ، فوریت های فعالیتهای مدرسه، نوشتن گزارش کار و ...
شکفتن گلهای پاک را فراموش کنم .
هدف مسابقات مختلف شکوفایی دانش آموزان است و من که این راه را انتخاب کردم وظیفه دارم که خوب بیندیشم و راهم را تسهیل کنم تا فعالیتهای خودم و دانش آموزانم هدفمند گردد.
هدف و ضرورت انتخاب روش
تقویت روحیه ی تعاون و مسئولیت پذیری در فعالیت های مسابقات فرهنگی، هنری، قرآنی، پرسش مهر.
تقویت نگرش و رفتار منطقی دانش آموزان نسبت به مسابقات.
استفاده ی بهینه از همکاری اولیاء و نیروهای مختلف برای برگزاری مسابقات در مدرسه.
رشد شخصیت اجتماعی و افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان.
رشد شخصیت اجتماعی و افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان.
فصل دوم جمع آوری اطلاعات و شواهد (1) پیشینه تحقیق در خصوص بررسی هایم ابتدا لازم دیدم در مورد اهداف مسابقات و فعالیت های غیر رسمی مطالعاتی را انجام دهم و از کتابها و تحقیقات مربوط به موضوع ام با خبر شوم.
نظام تعلیم و تربیت، موظف است از طریق تدارک زمینه های تربیت کامل، شایستگیهای لازم برای تأمین سعادت و نیک بختی را در کودکان و نوجوانان ایجاد نماید.
منظور از این نوع کوشش تربیتی آن است که تمام استعدادهای افراد در زمینه های گوناگون به شکل موزون و هماهنگ رشد کند و شکوفا شود.
برنامه های رسمی و متداول در کلاس های درس مدارس عمدتاً بر پرورش حافظه و به کار انداختن قوای ذهنی شاگردان تاکید مینماید و رشد جنبه های اجتماعی و عاطفی افراد به ویژه در دوره ی راهنمایی و سنین حساس بلوغ جسمی نوجوانان مورد توجه جدی قرار نمی گیرد.
اغلب دروس رسمی فاصله ی زیادی با واقعیت های زندگی دارد، بنابراین شاگردان برای رویاروئی با مسائل و مشکلات زندگی نمی توانند آمادگی لازم و متناسب را از برنامه های رسمی بدست آورند.
از سوی دیگر شاگردان بر مبنای سن شناسنامه ای طبقه بندی شده اند و در نتیجه فرصت همکاری با شاگردان کوچک تر یا بزرگتر در محیط های کلاسی از آنان سلب میشود.
علایق و نیازهای خاص شاگردان به رغم وجود تفاوت های فردی مورد توجه قرار نگرفته و فرصت لازم برای تمرین آموخته های نظری و درک رابطهی بین این آموزهها با هم زیستی فراهم نمی شود.
چگونه میتوان این نقایص و نارساییها را جبران نمود؟
اندیشیدن به نارسایی های بالا، لزوم فعالیت های فرهنگی، هنری و مسابقات را در مدارس نشان میدهد.
اگر برنامههای فرهنگی و مسابقات کارشناسی شده و با درک کامل سطوح مختلف یادگیری و نیازهای سنین مختلف دانش آموزان برنامهریزی شود بهترین شرایط را برای جبران سایر نقایص دروس نظری فراهم مینماید.
اهداف فعالیتهای غیر رسمی در مدرسه: دیدگاه مدرسه محوری را ترویج میکند و به سیاست عدم تمرکز در تهیه و تدوین فعالیتها و برنامه ریزی درسی توجه میکند.
تعمیق فرایند یاددهی و یادگیری در زندگی دانش آموزان را مورد توجه قرار میدهد.
یادگیری را از مدرسه به خانواده و جامعه توسعه میدهد.
فرایند رشد اجتماعی دانش آموزان را تسهیل میکند.
ارزشهای دینی و فرهنگی را در دانش آموزان نهادینه مینماید.
ویژگی های فعالیت های غیر رسمی در مدرسه شرکت دانش آموزان آزادانه و با اختیار خواهد بود.
فعالیتها انعطاف پذیر میباشد.
فعالیتها با توجه به نیازها و تفاوت های فردی دانش آموزان متنوع میباشد.
فعالیتها بر آموزش غیر مستقیم تاکید میکند.
به رشد جنبه های گوناگون شخصیت دانش آموزان توجه میشود.
فعالیتها جنبه های نشاط و شادابی، تحرک و جنب و جوش را تقویت میکند.
نگاهی به فعالیت های مکمل و فوق برنامه در چند کشور انگلستان تنظیم فعالیتهای تربیتی در مدارس کشور انگلستان تا حدودی تحت نظارت باشگاه نظام آموزشی قرار میگیرد.
از مسائل اساسی مواد آموزشی در این کشور: موسیقی، هنر، موزه داری، باستان شناسی، تاریخ، جغرافیا، شطرنج و کوهنوردی تحت عنوان گروههای کاری مختلف مرتبط با فعالیت های روزانه مدرسه معرفی شده است.
همچنین محتوای مکمل و فوق برنامه را در بستری واحد تعریف کرده اند.
به عنوان مثال نمونه ای از گروه های کاری به شرح ذیل عنوان میشود: گروه های کاری هنری، نقاشی، طراحی و رسم، سفالگری، موسیقی، تئاتر و نمایش، سرود خوانی مجسمه سازی، حرکت موزون بدن، گروه کاری تاریخ، کلوپ شرقشناسی که منجر به توصیف وقایع تاریخی خاص مکان مورد نظر میشود.
گروه کاری پرنده شناسی، جهت مطالعات و تاریخ طبیعی.
کلوپ سخنرانی و فن خطابه: شامل فن سخنرانی، مناظره، مباحثه و شیوه های بحث.
گروه کاری اجتماعات، در هر ترم و یا در برنامه ی عمومی از افراد برجسته جهان در تجارت، سیاست و ارتباطات دعوت میشود که درباره ی موضوعات مهم مرتبط با آموزش دانش آموزان سخنرانی کنند و سپس به سئوالات دانش آموزان پاسخ دهند.
گروه صنایع دستی و گروه ورزشی از دیگر گروههای نظام باشگاهی آموزشی است که در کنار برنامه های رسمی مدرسه میتوان از آن یاد کرد.
بلژیک در کشور بلژیک در مقطع ابتدایی فعالیت های زیبایی شناسی و کاردستی، تربیتبدنی، روان تنی، شناخت و بررسی محیط، اخلاق و بهداشت، آواز و قوانین راهنماییرانندگی جزء درس هستند و در برنامه های این کشور در جدول ساعات تدریس پیش بینی شدهاند.
دانش آموزان در کلاسهای سوم و چهارم بر مبنای دروس اساسی انتخاب تکمیلی خود را زیر نظر مدرسه انجام میدهند و از این دو سال تحت عنوان دوسال مشاهده نام برده میشود.
از دیگر موارد آشنایی با منطق، مطالعات مسایل مربوط به طبیعت انسان و صنعت و فیزیک، فعالیتهای تجربی، هنری، صنعتی و زبان لاتین است فرانسه فعالیت های تکمیلی در فرانسه در مرکز اسناد و اطلاعات مؤسسات آموزشی انجام میشود.
در دوره ی راهنمایی ساعات دروس هفتگی، علاوه بر 24 ساعت تدریس دروس، دو یا سه ساعت دیگر نیز اضافه میشود که صرف موارد ذیل میشود که دانش آموزان ناگزیرند، یکی از موارد را انتخاب نمایند: زبان لاتین، یونانی، زبان خارجی دوم، مواد انتخابی در زمینه ی فن آوری، تقویت زبان خارجی اول، در صورتی که دانش آموزان بخواهند انتخاب یکی از دیگر مواردی که در بالا اشاره شد نیز وجود دارد.
سوریه مجموع ساعات برنامه ی درسی دانش آموزان دوره ی راهنمایی دروسی همچون علوم کلی، نقاشی، کار عملی (شامل ساعات کار دستی، کشاورزی برای پسران و سوزن دوزی یا خانه داری برای دختران) آواز و موسیقی، تربیت بدنی، آموزش های شبه نظامی با هم طراحی شده است.
یعنی فعالیت های فوق برنامه و مکمل در کنار هم دیده میشود.
مالزی آموزش هنر و موسیقی و مهارتهای زندگی مواد درسی ارزشمندی است که در برنامه ی جدید کشور مالزی به آن توجه شده است و تقریبا از ساعات برنامه ی مدرسه ای به فعالیت هایی مانندورزش، هنر و فعالیت های باشگاهی، آواز، کار عملی بازی، نمایش، بحث و گفتگو اختصاص یافته است.
سوئد در این کشور به منظور گسترش تجربیات و رشد همه جانبه ی دانش آموزان فعالیتهای فوق برنامه در سلسله فعالیت های مدارس قرار گرفته است و تنظیم فعالیت های تربیتی مدرسه تا حد زیادی در اختیار مدرسه، معلمان، والدین و دانش آموزان است.
محتوای فعالیت ها: سرگرمی و گردهمایی ها.
فعالیت های عقیدتی.
هنرهای زیبا، آواز، موسیقی، نمایشنامه، کارهای تصویری، قصه گویی، طراحی و نقاشی.
فعالیت های حفظ محیط زیست.
بازیهای گروهی نگهداری و پرورش حیوانات کوچک.
کارهای فنی و مهارتی مثل مکانیکی و ماشین نویسی.
مشارکت و اداره بخش هایی از امور مدرسه مثل کتابخانه ، پذیرایی، امور بهداشتی و مراقبت و محافظت از دانش آموزان کوچکتر (مشابه همین کار تحت عنوان باشگاه برادران، خواهران بزرگتر در آمریکا وجود دارد.) مطالعه ی مستقل یا گروهی که عمدتاً در کتابخانه انجام میگیرد.
اردوها و مسافرت های دانش آموزی ایالات متحده آمریکا هدف از فعالیت های فوق برنامه در آمریکا ایجاد فرصت هایی برای پرورش استعدادها و علایق است.
بخشی از فعالیت های فوق برنامه بنیه ی درسی و علمی دانش آموزان را تقویت میکند.
همچنین باشگاه هایی در رشته های گوناگون فعالیت دارند که میتوان به باشگاه های ورزشی، موسیقی، کامپیتر، هنرهای کامپیوتری، عکاسی و گروه های جوانان فعال، تشکیلات جوانان، باشگاه فیلم و عکس، فیلم های کلاسیک، باشگاه چند فرهنگی (فرهنگهای متفاوت)، فوتبال، تشکیلات، دانش آموزی (گردهمایی، جشن)فعالیت های باشگاهی در هر سال با سال های دیگر متفاوت است و این امر به علایق دانشآموزان بستگی دارد.
فعالیت های فوق برنامه در کشور آمریکا فعالیت های فوق برنامه در کشور آمریکا عبارتند از: 1- باشگاه حقوق حیوانات 2- باشگاه هنر 3- باشگاه مبارزه با سوء مصرف مواد مخدر 4- باشگاه فیلم 5- مجله ی ادبی 6- روزنامه مدرسه 7- باشگاه چند فرهنگی.
تنظیم و سازمان دهی فعالیت های فوق برنامه توسط مدارس کاملاً آزادانه و اختیاری انجام میشود.
بنابراین تا حدی طبیعی است که تنوع و تفاوت های زیادی در نوع و نحوه ی ادامه ی این فعالیتها دیده میشود و این تنوع بستگی زیادی به امکانات آموزشگاه و علایق دانش آموزان دارد و شامل ورزش به عنوان یکی از اصلی ترین اجزای فعالیت های فوق برنامه است که در رشته های شنا، ژیمناستیک، فوتبال، بسکتبال، تنیس، شطرنج و ...
فعالیت های هنری مثل سرود، موسیقی، روزنامه مدرسه، تئاتر، نمایش ، انجمن ادبی، فیلم و ...
میباشد.
- فعالیت های علمی و اجتماعی کامپیوتر، گروه های علمی گروه های اجتماعی مانند: پیشاهنگی، مبارزه با سوء مصرف مواد مخدر، کلاس های تقویتی و آموزشی است.
استرالیا اهم اهداف فعالیت های جنبی و فوق برنامه در کشور استرالیا را میتوان چنین برشمرد: محیط آموزشی لذت بخش شود.
استعداد بچهها در زمینه های مختلف علمی، هنری و غیره کشف شود.
دانش آموزان هدایت شغلی شوند.
دانش آموزان از طریق فعالیت های اجتماعی و گروهی رشد و توسعهی اجتماعی یابند.
فصل سوم جمعآوری اطلاعات (شواهد 2) تحلیل اطلاعات تحلیل اطلاعات پس از مطالعه ، اطلاعات حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مشاهده گردید که آگاهی از اهداف اجرای مسابقات برای اولیا و دانش آموزان بسیار کم است.
و همه آن را به عنوان مزاحمی برای دانش اندوزی تصور میکنند و دائم در صدد شانه خالی کردن از پذیرش شرکت در مسابقات هستند.
جالب است که بسیاری از همکاران نیز از شرکت دانش آموزان در مسابقات استقبال نمی نمایند.
با توجه به مطالعاتی که در زمینه ی فعالیت های غیر رسمی و نقش آنها در تقویت شخصیت سالم دانش آموزان احساس کردم به این نتیجه رسیدم که در درجه ی اول باید اهداف مسابقات را برای دست اندرکاران تربیت دانش آموزان و خود آنان تبین نمایم.
انتخاب راه جدید موقتی و اجرای راه موقتی برای اطلاع رسانی اهداف مسابقات در جلسات مختلف اولیا در مدرسه شرکت کردم و به بیان اهداف مسابقات پرداختم.
از طرفی در کلاس های دانش آموزان نیز به بیان اهداف مسابقات پرداختم و نحوه ی شرکت را بیان کردم.
ارزیابی اجرا و جمع آوری شواهد اطلاعات (شواهد 2) با وجود اطلاع رسانی اهداف مسابقات به اولیاء دانش آموزان باز دیدم که هنوز لزوم شرکت در برنامه های مختلف فرهنگی، هنری، قرآنی، غیر رسمی احساس نشده است و هنوز عده ی خاص و معدودی هستند که در این قبیل برنامهها علاقمندی نشان میدهند، پس لازم دیدم از راهکارهای متعدد دیگری جهت گسترش فرهنگ، شرکت در فعالیت های غیر درسی استفاده کنم.
انتخاب راه جدید تر و اجرای ارزشیابی راه جدید به همین منظور عکس هایی از دانش آموزان برگزیده و تجلیل شده ی سالهای قبل را تهیه نمودم و به صورت پوستر، زیر نویس شده در تابلو نصب کردم.
بروشوری تهیه نمودم که در آن مراحل رشد را ذکر کردم و به بیان اهداف مسابقات فرهنگی پرداختم.
در ضمن چشم انداز شرکت در فعالیت های غیر رسمی را در آینده ی فرزندان و تقویت روحیه ی اعتماد به نفس، فعالیت اجتماعی، تلاش برای موفقیت نحوه ی برخورد با شکست و ...
را یادآور شدم تا اولیا بدانند بسیاری از مهارتهای ارتباطی و زندگی را میتوان به صورت غیر مستقیم در حین فعالیت های غیر درسی به دست آورد.
با بررسی هایی که انجام دادم مشاهده میکردم که افرادی که داوطلب شرکت در مسابقات بودند روز به روز بیشتر میشد و خانوادهها نیز با آغوش بازتری شرکت بچهها را در مسابقات خواستار میگردیدند و حتی از من میخواستند که با توجه به اهمیت مسابقات دانش آموزشان را در مسابقات ترغیب نمایم.
بروشور دوم را هم در مورد موارد مسابقات و زمان بندی آنها تهیه و توزیع کردم.
که به این ترتیب توضیحات کامل به دانش آموزان داده میشود و دانش آموز میتوانست به راحتی با توجه به علاقه ی خود موضوع مورد نظر را انتخاب و در آن رشته فعالیت نماید.
فصل 3 جمع آوری اطلاعات (شواهد 3) برای اینکه بتوانم به بهترین راهکارها دست یابم تصمیم گرفتم علاوه بر دانش آموزان، از نظرات همکارانی که مجری مسابقات هستند نیز بهره مند گردم که حاصل جستجو هایم موارد زیر بود: مجهز نبودن مربیان امور تربیتی به آموزش کافی در زمینه ی مسابقات.
نامشخص بودن برنامه های اجرایی در سطح اداره در طول یک سال تحصیلی.
نامعلوم بودن نقاط ضعف و قوت فعالیتها و نداشتن ارزیابی مشخص از فعالیتها.
مجهز نبودن مدارس به امکانات لازم و به روز جهت استفاده ی بهینه در زمینه ی مسابقات.
تنوع و تعدد بیش از حد مسابقات و نداشتن فرصت کافی مربیان برای رسیدگی کامل به تمام امور مسابقات با توجه به حجم مسابقات و نداشتن فرصت کافی مربیان برای رسیدگی کامل به تمام امور مسابقات با توجه به حجم فعالیت های هر کدام از عناوین مسابقات.
تداخل وظایف مربی در زمینه ی برگزاری مسابقات با سایر فعالیتها او.
مسابقات فرهنگی که بر مبنای کشف استعدادها میباشد متاسفانه از هدف اصلی خود دور شده است.
نداشتن منابع کافی و منسجم برای انتخاب سرود، تئاتر و ...
فقدان تخصص و مهارت مربی تربیتی مانند: کارگردانی در تئاتر و سرود و ...
ناامیدی و سرخوردگی پس از پایان مسابقات چون حاصل تلاش های فراوان ولی کارشناسی نشده و غیر تخصصی عدم موفقیت در هدف هاست.
عدم تقدیر از مدارسی که با کمترین امکانات، کمترین تخصص، تلاش خود را در مسابقات انجام داده اند و مساوی بودن این قبیل مدارس با مدارسی که در مسابقات شرکت نکرده اند.
مسابقات سرود و تئاتر و نحوه ی اجرای آن در سازمان منطقه و داوری آنها قابل تأمل است و هر سال از سال پیش دلسرد کننده تر است.
و از دیگر نظرات مربیان عبارتند از: حجم زیاد فعالیت های پرورشی، سیل عظیم بخشنامههای اجرایی که هر کدام فعالیت های جداگانه ای در حیطه های مختلف را میطلبد، ایام الله مناسبتها، مشکلات داخل مدرسه مانند ورود به مدرسه ی جدید و از سر گرفتن تمام تلاشهای قبلی و آشنایی اولیا و دانش آموزان با مربی پرورشی جدید و همکاری با وی همه و همه مشکلاتی است که اگر با برنامه ریزی مسابقات تداخل پیدا کند موجب غافل شدن مربی از سازماندهی و هدایت گروهی از مسابقات میشود و بالطبع مجبور میشود مسابقه را به صورت صوری، بدون پشتوانه ی علمی اجرا نماید و یا از خیر اجرای مسابقه بگذرد که در نتیجه تعداد زیادی از دانش آموزان را از فعالیت فرهنگی یا هنری خاصی محروم نموده است.
تحلیل اطلاعات پس از مطالعه نظرات همکاران و مشخص شدن کاستیها متوجه شدم از نظر زمانی با توجه به بخشنامهها تداخلها یی از لحاظ فعالیت های اجرایی بوجود میآید که موجب فاصله گرفتن از اهداف مسابقات میشود.
انتخاب راه حل جدید موقتی با توجه به اظهارات همکاران و دانش آموزان و تجربیات خودم فکر کردم پیش بینی زمان اجرای بعضی مسابقات که هر سال به صورت تقریباً ثابت اجرا میگردد و برنامه ریزی مشخص زمانی میتواند جلوی این همه آشفتگی را بگیرد و به نحوه ی اجرای مسابقات نظم و سازمان دهی خوبی را ببخشد.
پس لیستی از عناوین مسابقات ثابت هر سال تهیه کردم که به شرح ذیل میباشد: طرح تهیهی جدول زمان بندی مسابقات 1- مسابقات قرآن در سه رشته قرائت مفاهیم حفظ 2- مسابقات احکام و نماز احکام انشاء نماز نقاشی نماز خوشنویسی نماز کاردستی نماز عکس نماز داستان نویسی نماز خاطره نویسی نماز نمایشنامه نماز نمایشنامه نماز 3- مسابقات شعر 4- مسابقات داستان نویسی 5- مسابقات کتابخوانی 6- مسابقات مطالعه و تحقیق 7- مسابقات نشریه دیواری 8- مسابقات سرود 9- مسابقات هنرهای دستی و تجسمی 10- مسابقات هنرهای نمایشی 11- سرود همگانی انتخاب راه جدیدتر و ارزشیابی راه جدید با توجه به اینکه هر سال عنوان مسابقات عوض میشود و بالطبع موضوع جدیدی را باید پی گیری کرد با خودم فکر کردم که میتوانم با توجه به تجربیات سالهای گذشته برنامه ریزی زمانی داشته باشم و مسابقاتی که موضوع آنها را نمی توانم قبل از اعلام از طریق بخشنامه پی گیری نمایم را با آنهایی که تقریباً موضوعات مشخص تری دارند را جدا نمایم و تداخل بین مسابقات را از بین ببرم به همین منظور جدول زیر را تهیه نمودم.
بسمه تعالی جدول برنامه ریزی مسابقات سال تحصلیلی - مدرسه نام معاون پرورشی برای اینکه برنامه ریزی جزئی تر داشته باشم جدول زیر را تهیه کردم که برای برنامه ریزی مسابقات منظم تر و با خیالی آسوده فعالیتم را با آرامش تنظیم کنم بدون انکه نگران کمبود زمان باشم و لیست ماه مربوطه را در محل قابل دیدم نصب نمایم و به پیگیری فعالیت خاص آن ماه بپردازم.
بسمه تعالی جدول برنامه ریزی مسابقات در مهر ماه سال تحصلیلی - مدرسهنام معاون پرورشی بسمه تعالی جدول برنامه ریزی مسابقات در آبان ماه سال تحصیلی - مدرسهنام معاون پرورشی بسمه تعالی جدول برنامه ریزی مسابقات در مهر ماه سال تحصیلی - مدرسهنام معاون پرورشی بسمه تعالی جدول برنامه ریزی مسابقات در دی ماه سال تحصیلی - مدرسهنام معاون پرورشی ارزشیابی اجرا: اجرای جدول زمان بندی تعیین شده موجب سهولت فعالیتها و جلوگیری از آشفتگی فکری مربی میشود و مربی ودانش آموز میداند که در این ماه تمام تمرکز خود را روی چه مسابقاتی جلب نماید بدون اینکه از سایر مسابقات غافل شود چون طبق زمان بندی توجه به لیست هر ماه هیچ خللی در کل روند مسابقات ایجاد نمی نماید.
از لحاظ بازده نیز چون موضوعات محورهای خاصی مییابد کیفیت فعالیتها هم بالاتر میرود و از سطحی اجرا شدن فراتر خواهد رفت.
طرح شاخه های موازی امروزه حتی برای یادگیری محتوای تدریس بر روش فعال و مشارکتی دانش آموزان و اکتشاف خود دانش آ موزان تاکید شده است.
یعنی در تعلیم و تربیت جدید معلم نقش هدایتگر و ایفا مینماید و این خود دانش آموز است که به تلاش میپردازد و به بصیرت و دانایی میرسد.
پس از زمینه ی مسائل تربیتی و برای تحقق اهداف مسابقات نیز باید خود دانش آموزان به تلاش بپردازد.
مدرسه مکان کسب تجارب زندگی است.
اگر دانش آموزان در مدرسه اشتباه نکنند، چگونه اصلاح کردن را بیاموزند.
دانش آموز از بدو ورود به مدرسه یک انسان کامل نیست بلکه او میخواهد از طریق مدرسه تکامل یابد: متأسفانه بعضی مواقع آن قدر افق های دور را میبینیم که از حال غافل میشویم.
برای تجربه کردن صحنه ای از زندگی اجتماعی خواستم یکی از اهداف مهم مسابقات یعنی پذیرش مسئولیت را در دانش آموزان تقویت نمایم.
به همین منظور با توجه به شناختی که از دانش آموزان داشتم و علاقهمندی و انجام محبوبیت سنجی (سوسیومتری) دانش آموزان افرادی را به عنوان سرگروه هر مسابقه تعیین کردیم که در مجموع کمیته ی برگزاری مسابقات را تشکیل دادند.
این شورا به عنوان شاخه های مسابقات هستند که در مجموع یک مسیر را طی میکنند و هدف تحقق آ رمانهای مسابقات میباشند، هر سرگروه دفاتری را دارد که طی شوراهایی که برگزار میشود موارد مصوب را به اطلاع زیر مجموعه های خودش که دانش آموزان شرکت کننده در مسابقه ی مربوطه هستند میرساند.
در ضمن فرمی برای ارزیابی مسئولین هر رشته از مسابقات تهیه شده که مربی و دانشآموز میتوانند به ارزیابی فعالیتها بپردازند و نقاط ضعف را اصلاح و نقاط قوت را تشویق و تائید نمایند.
ارزشیابی اجرا با استفاده از طرح شاخه های موازی حس مسئولیت پذیری در دانش آموزان افزایش مییافت و چون محبوبیت فرد مسئول نیز در انتخاب وی حائز اهمیت بود، هم دیگر دانش آموزان به طرف مسئول جذب میشوند و هم فرد مسئول سعی میکرد که نظر مخاطبین را بیشتر جلب نماید و با توجه به بند مربوط به ابتکار و خلاقیت، سعی میکرد از راه های مختلف، خصوصاً راه های تشویقی تعداد بیشتری از دانشآموزان را به مسابقات دعوت نماید و آنها را هدایت کند.
چون هر ماه یا حتی هفتگی ارزیابی صورت میگرفت پس فعالیتها به سمت رشد و کامل شدن سوق پیدا میکرد و اجازه ی هیچ استفاده ی منفی به سرگروه داده نمیشد تا از مسئولیت خود به نفع شخصی اش بهره مند گردد.
در زیر هر برگه ی ارزیابی سعی میکردم که به صورت توصیفی علاوه بر گوشزد اشکالات بیشتر به صورت تشویقی، دانش آموزان را به فعالیت بیشتر و بهتر ترغیب نمایم.
این طرح، همچنین باعث شد که دیگر مجبور نباشم، در زمانهایی که مهلت چند مسابقه با هم رو به اتمام است یا تغییری در شکل مسابقات پیش آمده، یکی یکی دنبال بچهها بگردم و موضوع را با آنها در میان بگذارم بلکه طی یک جلسه با مسئولین مسابقه اطلاعرسانی صورت میگرفت و آنها بعد از یادداشت مطالب در دفتر خود، پس ا ز چند ساعت، اطلاع رسانی کامل را به خوبی انجام میدادند.
طرح ارزشیابی توصیفی فعالیتهای پرورشی ارزشیابی حلقه ی پایانی فعالیتها نیست بلکه خود شروع دوباره ای است برای اصلاح، تغییر و تجدید.
ارزشیابی توصیفی فعالیت های پرورشی افق رفتارهای مورد انتظار از دانشآموزان را جلوی دیدگان آنها باز مینماید و در این فرایند، متر بی با محیط تعامل میکند، آن را تغییر میدهد و خود نیز تغییر مییابد.
به منظور تحقق اهداف تربیتی در مدارس تصمیم گرفتم کارنامه ی ارزشیابی توصیفی فعالیت های پرورشی را طراحی نمایم.
«بسمه تعالی » تقدیر از دانش آموزان مسئول، برگزیده، شرکت کننده در مسابقات هیچ چیز مثل تشویق صحیح، بجا، به موقع، به اندازه، افراد را به تلاش بر نمی انگیزد.
چون تشویق یک میل فطری انسان است.
هر انسانی به فطرت خود متمایل به کاملترشدن است و تشویق آدمی در این جهت و قدردانی از آنچه در این راه به دست آورده است انگیزه او را بیشتر میکند و باعث دلگرمی او میشود.
از طرفی حضرت علی (ع) در نهج البلاغه در رابطه با روش برخورد با بدان تشویق نیکوکاران را جلوی آنان از راه های انضباطی میدانند.
پس تشویق افراد فعال موجب تحریک بیشتر افراد غیر فعال میگردد.
برای ایجاد انگیزه ی بیشتر در دانش آموزان فعال و غیر فعال در زمینه ی برنامه های پرورشی (مسابقات) تصمیم گرفتم با تهیه ی هدایا و تقدیرنامه از افراد مسئول شورای مسابقات و برگزیدگان مسابقات چه در مدرسه و چه در منطقه تقدیر به عمل آورم.
همیشه به این آیه ی قرآن توجه میکنم: هل یستوی الذین یعلمون والذین لایعلمون پس آنهایی که حتی با کمترین تلاش در این حرکتهای دینی، فرهنگی در مدرسه فعالیت میکنند با افرادی که اصلاً تلاشی نمیکنند مساوی نباید باشند.
برای تشویق بچه های شرکت کنننده در فعالیتها برنامهی اردویی با توجه به علاقمندی دانش آموزان تنظیم شد، که هم دانش آموزان تشویق شوند و هم اینکه انگیزه ی بیشتری برای تلاش بیشتر پیدا نمایند.
طرح استفاده از دانش اولیا و همکاران یکی از مسائلی که همیشه در رابطه با اجرای مسابقات با آن دچار هستیم، نداشتن دانش کافی در همه ی زمینه های مسابقات بود برای جبران چنین نقصی سعی کردم در شغل اولیاء دانش آموزان بررسی به عمل آورم و لیستی از افرادی که در رشتههای مختلف میتوانستند مطلب در اختیارم قرار دهند، راهنماییام کنند و یا در تمرینات حضور یبابند را تنظیم کردم و در جلسه ای از آنها کمک خواستم بعضیها دعوتم را به دلایل مختلف از جمله مشغله کاری رد نمودند.
اما بعضی از اولیا پذیرفتند که با من همکاری نمایند.
کتابهایی را معرفی کردند و یا در طی آمادگی برای مسابقات حضور یافتند و راهنمایی هایی نمودند که از کمک آنها استفاده نمودم و به تجربیاتم افزوده شد و سعی کردم نقایصم را اصلاح نمایم و قدم های بهتری بردارم.
از تخصص همکاران نیز بهره مند شدم و با کمک و هدایت مدیریت محترم مدرسه در زمینه های هنری و ادبی از آنها یاری خواستم.
طرح استفاده از اوقات فراغت تابستانی اوقات فراغت تابستان بهترین زمان پرورش هنری، فرهنگی و ...
دانش آموزان در پوشش برنامه های غیر رسمی میباشد.
زمانی که اکثر اولیا و دانش آموزان در پی راهکاری برای بهینه استفاده کردن از آن و پرورش فرزندانشان میباشد.
پس چه مفید و سودمند است اگر ادامه ی فعالیت های مسابقات را در تابستان پی گیری نمائیم و با هماهنگی با مدیریت مدرسه و اولیا کلاسهای تخصصی تر برگزار نمائیم و حتی متن سرود، تئاتر و سایر مسابقات گروهی را که به نوعی در زمان سالتحصیلی یا مشکل بیشتری از لحاظ زمانی، برنامه ی درسی رسمی دانش آموزان و ...
مواجه هستند را در تابستان پی ریزی و برنامه ریزی نمائیم و در سال تحصیلی فقط حالت تمرین و پختگی کار مد نظر باشد.
نتیجه گیری بهبود اجرای مسابقات قرآنی، فرهنگی، پرسش مهر و ....
نیازمند همکاری، مشارکت و مساعدت کلیه عوامل مدرسه اولیا و دانش آموزان میباشد.
و برای بهبود اجرای آن یک نفر مسئول پرورشی کفایت نمی نماید بلکه مسئول پرورشی مدرسه باید برنامه ریز، همانگ کننده و وابط باشد.
از لحاظ زمانی نیز استفاده از زمان های فراغت دانش آموزان بسیار موثر و موجب پیوستگی و تداوم آموزشها میگردد و میتوان با اجرای برنامه ی منظم، هماهنگ و سازمان دهی شده بیشترین اثر تربیت دینی را در دانش آموزان آشکار نمود.
در چنین جریانی فرایند پرورشی اتفاق میافتد جریانی منظم و مستمر که هدف آن هدایت رشد جسمانی و روانی، یا به طور کلی هدایت رشد همه جانبه ی شخصیت پرورش یابندگان در جهت کسب و درک معارف بشری و هنجارهای مورد پذیرش جامعه و کمک به شکوفایی استعدادهای دانش آموزان است و به طور کلی فراهمکردن زمینه ی خدایی شدن دانش آموزان.
ان شاء الله که همه ی ما با برنامه ریزی صحیح و هماهنگ در تمام سطوح تعلیم و تربیت زمینه چنین تخلفی را فراهم نمائیم.
ان شاء الله فخرالملوک برادران چکیده عنوان پژوهش: چگونه میتوانم اجرای مسابقات قرآنی، فرهنگی، هنری و پرسش مهر دانش آموزان را بهبود بخشم؟
هدف و ضرورت انتخاب روش تقویت روحیه ی تعاون و مسئولیت پذیری در فعالیت های مسابقات فرهنگی، هنری، قرآنی، پرسش مهر.
استفاده ی بهینه از همکاری اولیا، نیروهای مختلف برای برگزاری مسابقات در مدرسه.
رشد شخصیت اجتماعی و افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان.
تقویت نگرش و رفتار منطقی دانش آموزان نسبت به مسابقات جمع آوری و تحلیل اطلاعات شواهد (1): با مطالعه از کتابها و تحقیقات انجام شده پی بردم که برنامه های رسمی و متداول در کلاسهای درس عمدتاً بر پرورش حافظه و به کار انداختن قوای ذهنی شاگردان تاکید مینماید و رشد جنبه های اجتماعی، عاطفی افراد مورد توجه قرار نمی گیرد.
برای کم کردن و یا از بین بردن چنین نقایصی استفاده از فعالیت های غیر رسمی مثل مسابقات نقش بسیار مهمی را ایفا میکند.
متأسفانه همکارن، اولیاء و دانش آموزان آگاهی کمی از نقش چنین فعالیت هایی دارند که اطلاع رسانی صحیح در این رابطه الزامی است.