مقدمه
رقابت شدید کشورهایی که قادر به تولید با هزینه های پایین هستند، مشکلات زیادی برای بسیاری از صنایع فراهم آورده است. تولیدکنندگان صنایع برای ماندن در صحنه رقابت، باید راهکارهایی برای تطبیق خود با تغییرات بیابند. سازمانها امروز از حالت وظیفه ای خارج شدهاند و به صورت مشارکتی درآمدهاند. امروز در بازاریابی با مفهوم زیر صفر روبرو هستیم. یعنی زمان خرید، زمان ستاد برای تولید کالای سفارش داده شده، بازخورد مشتری به عرضه کننده کالا و همه موارد دیگر از این دست، باید به سمت صفر میل کنند. ترکیب این عوامل است که مزیت نسبی کشور را تشکیل می دهد.
استراتژی های بازاریابی به معنای کنکاش وپویش در راستای یافتن بازارهای مناسب از ابعاد گوناگون، چه از نظر اقتصادی و اجتماعی و چه از نظر فرهنگی و حقوقی و بستر سازی مداوم به منظور اعلام موجودیت وحفظ موقعیت حاصله می باشد.
استراتژی های رقابتی
اولین تهدیدهای رقابت خودمان هستیم. زمانی که در اوج هستیم، از خود غافلیم و در نتیجه خودمان را نمیبینیم.
با بیان این نکته که جامعه ما در حال گذار از جامعه غیر رقابتی به جامعه نیمه رقابتی و سرانجام رقابتی است به تشریح 8 نوع استراتژی رقابتی پرداخت. این 8 استراتژی عبارتند از:
1.استراتژی بازاریابی یکپارچه (Integration Marketing)
بازاریابی یکپارچه عبارت است از ادغام، هم افزایی، همیاری مجموعه عوامل ابزاری و رفتاری پراکنده در بازاریابی برای دستیابی به نتایج بیشتر و بهتر.
عوامل موثر در بازاریابی یکپارچه عبارتند از:
_ مدیریت تعاملی
_ سیستم ارتباطات و اطلاعات
_ همبستگی در درون سازمان
2. استراتژی بازاریابی شبکه ای (network Marketing)
بازاریابی شبکهای عبارت است از شناخت، ایجاد، عضویت و تقویت انواع شبکهها برای استفاده از انواع مزیتهای خود به منظور گسترش فرصتها، پاسخگویی به انتظارات و بهبود دستاوردها.
عوامل موثر این استراتژی عبارتند از:
_ مدیریت شبکه
_ همکاری و سازگاری
_ هماهنگی گروهی
_ فرهنگ شبکه
3-استراتژی بازاریابی گذار (Transition Marketing)
بازاریابی گذار، مدیریت تغییر و تحول برای گذار از بازاریابی جاری و موجود به بازاریابی آینده و مطلوب جهت ماندگاری در صحنه رقابت تعریف می شود.
عوامل زیر بر استراتژی بازاریابی گذار موثر هستند:
آشنایی با مدیریت تحول
آشنایی با ممیزی
4. استراتژی بازاریابی اکتشافی (Exploration Marketing)
استراتژی بازاریابی اکتشافی عبارت است از تلاش و کنکاش برای کشف، ایجاد و عرضه ارزش از طریق ارتباط با بازار و مشتریان، شناخت تقاضای پنهان و ارزش از دید مشتریان.
عوامل موثر استراتژی بازاریابی اکتشافی:
_ مدیریت ارتباط با مشتری
_ مدیریت تحقیق و توسعه
_ شم و شهود
_ تصورات و خیال پردازی
_ ایده زایی
5. استراتژی بازاریابی احیائی (Regeneration Marketing)
بازاریابی احیائی اصلاح و احیای فرایندها
6. استراتژی بازاریابی سرآمد (Excellence Marketing)
بازاریابی سرآمد عبارت است از دستیابی به کمال بهرهوری بازاریابی از طریق بازاریابی انسان مدار و بازاریابی همگانی جهت دستیابی به شایستگیهای جهانی.
استراتژی های بازاریابی سرآمد عبارتند از:
_ استراتژی انسان مدار
_ استراتژی همگانی
_ استراتژی ثمربخش
_ استراتژی بینظیر
7. استراتژی بازاریابی بدون مرز (Non-Border Marketing)
بازاریابی بدون مرز انجام فعالیتهای بازاریابی با حذف مرزهای زمان، مکان، محصول و بازار و بازاریابی جهانی را دربرمی گیرد.
استراتژی های بازاریابی بدون مرز عبارتند از:
_ استراتژی بازاریابی صادرات
_ استراتژی بازاریابی بین المللی
_ استراتژی بازاریابی بومی- جهانی
_ استراتژی بازاریابی جهانی
8. استراتژی بازاریابی ابراز شده (Tailored Marketing)
بازاریابی ابراز شده هم عبارت است از حساس بودن در آمادگی و واکنش سریع. استراتژی های بازاریابی ابراز شده به شرح زیر است:
_ استراتژی بازاریابی معکوس
_ استراتژی بازاریابی بلادرنگ
استراتژیهای مختلف انتخاب بازار هدف
سه نوع استراتژی برای طبقه بندی بازار هدف وجود داراد.
استراتژی بازاریابی یکسان:
اگر سازمان فقط یک نوع محصول یا خدمتی را به بازار عرضه کند و
کوشش نماید با یک برنامه بازاریابی همه خریدارن را جذب نماید.برای مثال
سالهای متمادی کوکاکولا به صورت نوشابه غیر الکلی با طعم بخصوص و در بطریهای یک اندازه به بازار عرضه می شد و یک شعار تبلیغاتی داشت. در این حالت و وضعیتهای مشابه شرکت به تفاوتهای نیاز خریداران و یا تفاوت منحنیهای تقاضا که بازار را تشکیل میدهند توجهی ندارادو بازار را به صورت یک مجموعه در نظر می گیرد .و نیاز مشابه و معمول مصرف کنندگان را براورده می کند. این نوع استراتژی به علت اقتصادی بودن طرفداران زیادی دارد زیرا هر چه خط تولید محدودتر باشد هزینه های تولید و نگهداری محصولات موجود و همچنین هزینه های مربوط به حمل ونقل کاهش می یابد.
در بازاریابی یکسان هزینه های تبلیغاتی نیز به حداقل میرسد. در این نوع استراتژی به تحقیقات و برنامه ریزیهای گوناگون برای هر خرده بازاری تیازی نیست در نتیجه هزینه های فعالیتهای بازرگانی در سطحی پایین نگه داشته می شود.
استراتژی بازاریابی تفکیکی:
با استفاده از این استراتژی سازمان تصمیم میگیرد در چند خرده بازار یا همه خرده بازارهای یک بازار فعالیت داشته باشد در این حالت برای هر خرده بازار محصول یا برنامه های بازاریابی مجزایی تهیه میکند وبا عرضه محصولات گوناگون و بهره گیریاز برنامه های بازار یابی متفاوت مقدار فروش را افزایش داده هر خرده بازار را بیشتر در اختیار می گیرد برای نمونه گروه صنعتی ملی با ساخت محصولات مختلف سعی دارد طبقات مختلف مردم را جزو مشتریان خود کند در سالهای اخیر به دلایل شرایط سخت رقابتی بسیاری از شرکتهای تولیدی به استراتژی بازار یابی تفکیکی روی اورده اند این امر سبب شده است تولیدات گوناگون در انواع بسیار متفاوت با استفاده از روشهای مختلف توزیع به بازار عرضه شود امروزه در ایران نوشابه زمزم در شیشه هایی با اندازه های مختلف و بسته بندیهای متنوع به فروش می رسد استفاده استراتژی بازاریابی تفکیکی بیش از بازاریابی یکسان در افزایش فروش موثر است ولی در مقابل هزینه ها را نیز افزایش می دهد به همین دلیل نمی توان گفت این استراتژی کامل و مطلوب است از انجا که هدف این استراتژی افزایش حجم فروش است برخی از بازاریابان از ان پشتیبانی می کنندتولیدکنندگان محصولات بهداشتی و ارایشی غذایی پوشاک و لوازم خانگی حتی موسسات خدماتی سعی می کنند با توجه به شرایط بازار وامکانات خود بدرستی از این استراتژی استفاده می کنند .
استراتژی بازار یابی تمرکزی :
در بازار یابی یکسان یا تفکیکی شرکت فعالیت خود را به کل بازار معطوف می دارد برخی از شرکتها راه حل سومی را انتخاب کرده اند بدین صورت که به جای تاکید بر سهم کوچکی از بازاری بزرگ سهم بزرگب از بازار ی کوچک را حوزه فعالیت خود قرار دهند برای مثال شرکت فولکس واگن از چندی پیش فعالیت خود را روی ان قسمت از بازار اتومبیل متمرکز ساخت که خواستار وسایل نقلیه کوچک ،ارزان و بادوام بودند . شرکتهای تولیدی با استفاده از استراتژی بازار یابی تمرکزی می توانند در یک خرده بازار موقعیت مستحکمی به دست اورند به دلیل انکه گذشت زمان اطلاعات وسیعی در زمینه مختصات بازار کسب می کنند .تولید کنندگان لباس پرستاری ، ورزشی و کارگری از این نوع استراتژی استفاده می کنند وبا شناخت نیازها و ویژگی بازار ، تخصص ومهارت بیشتری می یابند.
استراتژیهای بازار یابی بین الملل
صادرات:
اعطای امتیاز:
فرنچایزینگ:
تولیدقرار دادی :
قرارداد مدیریتی :
سرمایه گذاری مستقیم خارجی:
پیمانهای استراتژیک:
صادرات از زمانهای قدیم متداولترین روش ورود به بازار کشور میزبان بوده است.دولتها معمولا شرکتهای خود را به صادرات تشویق میکنند به خاطر اینکه صادرات میزان اشتغال را افزایش می دهد رقابت را تشدید می کند واز حاصل می کند
شرکت ها به دو روش میتوانند به صادرات به پردازند:
1) صادرات مستقیم
2) صادرات غیر مستقیم
هنگامی که یک شرکت کلیه فعالیتهای ضروری جهت فروش محصولات خود را در کشور میزبان به عهده می گیرد به (صادرات مستقیم) دست زده است. این فعالیتها عبارتند از :تعیین ظرفیت بازار. یافتن خریدار. تعیین کانال های توزیع و انجام امور اداری صادرات از قبیل :آماده سازی اسناد .اقدامات مربوط به حمل کالا و بیمه نمودن محموله.
هنگامی که شرکت تمایل به (صادرات غیر مستقیم) داشته باشد تمام این وظایف را به واسطهای مانند یک( شرکت مدیریت صادرات) ( (E.M.Cواگذار می کند وشرکت مدریت صادرات درقبال یک مبلغ معین یا حق العمل یا ترکیبی از هر دو به صادرات محصول اقدام می کند.