خانواده
خانواده، نظامی است که تمامی اجزای آن بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند. ارتباط و تعامل اعضای خانواده و تأثیر متقابل آنان بر رشد و سلامت یکدیگر، موضوع عمده مشاوره خانواده است. سلامت روانی و رابطه مطلوب والدین، تأثیری مثبت بر شکلگیری شخصیت و احساس امنیت و آرامش فرزندان دارد. از سویی، سلامت و پیشرفت فرزندان تأثیر مثبتی بر احساس رضایت والدین خواهد داشت. از سوی دیگر، اختلافنظر فرزندان با والدین در مورد مسائل اعتقادی، اجتماعی، از جمله روابط با جنس مخالف، نوع پوشش، نحوه تفریحات و غیره …. زمینه بروز مشکلات در بین آنان میباشد. لذا بررسی نحوه ارتباط و تعامل اعضای خانواده و تأثیر متقابل آنان بر رشد و سلامت به یکدیگر از عمدهترین موضوعاتی است که در مشاوره خانواده به آن پرداخت میشود.
مشاوره خانواده به ارائه خدمات مشاورهای در زمینه مسائلی میپردازد که به نحوی با خانواده و مسائل آن مرتبط است. نمونهای از این مسائل عبارتند از ازدواج و تشکیل خانواده (تربیت فرزندان) شیوههای ارتباطی مؤثر بین همسران بررسی اختلافات خانوادگی و ارائه راه کارهای مناسب برای درمان مشکلات نوجوانی و مشاوره و شناسایی مشکلات روحی و ... .اهمیت و لزوم مشاوره خانواده
با توجه به شیوههای زندگی نوین و پیچیدهتر شدن شرایط زندگی افراد با استرسها و فشارهای حاصل از این زندگی مواجه هستند. مشاوره خانواده فرآیندی است که راه کارهای مناسب برای سازگاری افراد با این شرایط و مدیریت استرس فراهم میسازد. علاوه بر این چنین شرایط پیچیده زندگی نیاز افراد به دریافت اطلاعات مناسب در زمینههای مختلف را موجب میشود. از اینرو مشاوره خانواده چنین وظیفهای را بر عهده میگیرد، به ارائه راهنمایی ، اطلاع رسانی و حل مسائل خانوادگی مبادرت میورزد.
موضوعات قابل طرح در مشاوره خانواده
هر چند میتوان گفت که بطور کلی تمام زمینههایی که با خانواده و مسائل آن مرتبط هستند به عنوان موضوع قابل طرح در مشاوره خانواده مطرح هستند، اما به مواردی از موضوعات رایج در این فرآیند اشاره میشود:
ازدواج و تشکیل خانواده یا مشاوره قبل ازدواج
هر چند مشاوره قبل از ازدواج عموما اصطلاح کلیتری است و زمینههای مختلف را در جریان ازدواج در بر میگیرد از جمله مشاورههای پزشکی و ژنتیکی. اما مشاوره قبل از ازدواج از لحاظ روان شناختی موضوع بسیار مهمی است که امروزه مورد توجه فراوان قرار گرفته است. آشنایی افراد با مشکلاتی که اغلب بعد از ازدواج منجر به پدیدههای شومی چون طلاق میشود، انگیزه افراد را برای انجام مشاوره قبل از ازدواج از لحاظ روان شناختی برانگیخته است.