این بیماری یک بیماری ویروسی است که توسط نوعی ویروس از خانواده کورناویروس که تا بحال در انسان و حیوان بیماریزایی نداشته است حادث میشود .
ویروس عامل این بیماری سریع دچار موتاسیون میشود و از دسترس سیستم ایمنی و داروها دور میماند و از طرفی بعلت همین سرعت در تغییر است که تابحال واکسنی علیه آن تهیه نشده است اما بهر طریق بشر راه مبارزه با آنرا کشف خواهد کرد .
این بیماری بشکل یک ذات الریه عفونی با علائم تب سرفه و اشکالات تنفسی بروز میکند و درصورت عدم تشخیص بموقع میتواند منجر به مرگ فرد مبتلا شود .
در حال حاضر ۲۷ کشور دنیا مواردی از ابتلا به این بیماری را گزارش کرده اند و تا امروز تعداد مبتلایان به سارس معادل ۴۲۸۸ نفر میباشد که ۲۵۱ تن از آنان جان خود را از دست داده اند و تعداد ۲۰۳۲ نفر نیز از آن جان سالم بدر برده اند .
کشورهائی که انتقال بیماری در آنها وجود دارد عبارتند از : کانادا - چین - هنگ کنگ - تایوان - سنگاپور - انگلیس - ایالات متحده آمریکا و ویتنام
تماس با ترشحات مخاط تنفسی فرد آلوده بیماری را به فرد سالم انتقال میدهد
سارس
بیماری بسیار شدید تنفسی (Severe Acute Respiratory Syndrome) که اصطلاحا سارس خوانده می شود تاکنون جان بیش از 500 نفر را در سراسر جهان
گرفته و بیش از 7300 نفر را مبتلا کرده است.این عفونت مرگبار سازمان بهداشت جهانی را واداشته است هشداری سراسری برای پزشکان و دولت ها صادر کند.
منشا عفونت :
نخستین گزارش های مربوط به آلودگی به ویروس سارس ، در پی مرگ یک بازرگان آمریکایی در اواسط ماه مارس در بیمارستانی در هنگ کنگ منتشر شد.
وی به چین و ویتنام سفر کرده بود.
به دنبال آن سفر، شماری از کارمندان بیمارستانی آن کشورها و همچنین کارمندان هنگ کنگی بیمار شدند.با این حال، گمان می ورد سرمنشا این ویروس استان جنوبی گوانگدانگ چین در ماه اوت بوده که در ماه نوامبر توسط مسافران هوایی در جهان منتشر شده است.
نشانه های بیماری :
کارشناسان معتقدند که پس از ورود ویروس سارس به بدن، احتمالا تا ده روزطول می کشد تا علائم بیماری ظهور کند.
نشانه های شناخته شده بیماری مانند نشانه هایآنفولانزا از جمله تب شدید، سردرد، گلودرد و سرفه است.بیمارانی که اخیرا از کشوری که سارس در آن شیوع یافته بازگشته اند یا گمان می کنند در تماس با یک فرد آلوده قرار گرفته اند، باید در صورت بروز این علائم به پزشک مراجعه کنند.در ابتدا اعلام شده بود که نرخ مرگ و میر 4 درصد است ،یعنی 4 نفر تلفات در هر 100 مورد بیماری، ولی نتیجه تحقیقات اخیر نشان می دهد که نرخ مرگ و میر ناشی از این بیماری هفت تا 13 درصد در میان جوانان و تقریبا 50 درصد در میان افراد 60 ساله و بالاتر است.با این حال، این نسبت می تواند با توجه به کیفیت مراقبت های بهداشتی متغیر باشد.
واکسن یا درمان سارس :
سارس واکسن ندارد.
همچنین معالجه ضد ویروسی خاصی برای مقابله با سارس موجود نیست.
با این حال، به نظر می رسد ترکیبی از آنتی بیوتیک ها و ضدویروس ها در صورت درمان در مراحل اولیه موثر باشد.در برخی موارد سارس به ذات الریه منجر می شود و تنفس را برای بیمار به شدت دشوار می سازد.
برخی از این بیماران به تنفس مصنوعی در بیمارستان نیاز پیدا می کنند.
نشانه های بیماری : کارشناسان معتقدند که پس از ورود ویروس سارس به بدن، احتمالا تا ده روزطول می کشد تا علائم بیماری ظهور کند.
نشانه های شناخته شده بیماری مانند نشانه هایآنفولانزا از جمله تب شدید، سردرد، گلودرد و سرفه است.بیمارانی که اخیرا از کشوری که سارس در آن شیوع یافته بازگشته اند یا گمان می کنند در تماس با یک فرد آلوده قرار گرفته اند، باید در صورت بروز این علائم به پزشک مراجعه کنند.در ابتدا اعلام شده بود که نرخ مرگ و میر 4 درصد است ،یعنی 4 نفر تلفات در هر 100 مورد بیماری، ولی نتیجه تحقیقات اخیر نشان می دهد که نرخ مرگ و میر ناشی از این بیماری هفت تا 13 درصد در میان جوانان و تقریبا 50 درصد در میان افراد 60 ساله و بالاتر است.با این حال، این نسبت می تواند با توجه به کیفیت مراقبت های بهداشتی متغیر باشد.
واکسن یا درمان سارس : سارس واکسن ندارد.
برخی از این بیماران به تنفس مصنوعی در بیمارستان نیاز پیدا می کنند.
عامل عفونت : دانشمندان اکنون بر این باورند که عامل عفونت را پیدا کرده اند.دانشمندان در "مرکز کنترل بیماری های آمریکا" معتقدند که ویروس کورونا (Corona)، عضوی از خانواده ویروس های سرماخوردگی است.سازمان بهداشت جهانی بر این باور است که این نمونه جهشی از ویروس سرماخوردگی است که برای انسان خطرناک است.مقام های بهداشتی به ویژه نگران جهش ناگهانی شمار جوانان مبتلا به سارس هستند.بسیاری از تلفات بیماری در میان سالخوردگان روی داده است، اما بیماری همچنین جان یک مرد سالم 37 ساله در هنگ کنگ و دو نفر میانسال، حدود 55 ساله، را گرفته است.
راه های سرایت بیماری: عفونت احتمالا از طریق مایعات بدن انسان که در اثر عطسه یا سرفه منتشرمی شود سرایت می کند.
یک گزارش رسمی درباره شیوع گسترده آن در یک مجتمع مسکونی در هنگ کنگ نتیجه گیری کرد که ویروس از طریق لوله فاضلاب منتشر شده است.
سازمان بهداشت جهانی احتمال سرایت آن از طریق تماس با اشیا را رد نمی کنند.دولت هنگ کنگ به مردم توصیه کرده است از اماکن پرازدحام و بسته بپرهیزند.مسافران هوایی این ویروس را به آمریکا و اروپا منتقل کرده اند.خطوط هوایی اصرار می ورزند که یک فرد آلوده نمی تواند بیماری را در داخل هواپیما منتشر کند.
با این حال، سازمان بهداشت جهانی می گوید که افرادی که حداکثر دو ردیف آن طرف از فرد آلوده نشسته اند در معرض خطر قرار خواهند گرفت.
راه های محافظت از بدن در مقابل آلودگی : برخی از مردم در شرق آسیا ماسک به صورت می زنند، اما معلوم نیست این ماسک ها واقعا چه تاثیری در محافظت از بدن در مقابل ورود ویروس دارد.
پروفسور جان آکسفورد ، ویروس شناس کالج کوئینزمری در لندن،گفت: "کارهای زیادی نیست که شخص بتواند بکند، مگر آنکه برود در انزوا زندگی کند." اقدامات دولت ها و خطوط هوایی برای جلوگیری از انتشار بیماری: هشدارهای سازمان بهداشت جهانی واکنش هایی را در میان کارشناسان بهداشتی ده ها کشور برانگیخته است.از پزشکان درخواست شده است در جستجوی موارد این بیماری، به ویژه در میان بیمارانی که به تازگی از خارج بازگشته اند، باشند و مراکز بهداشت عمومی را باخبر کنند تا بر انتشار آن نظارت شود.همچنین از خطوط هوایی درخواست شده است در جستجوی مسافرانی که به هنگام سوار شدن به هواپیما بیمار به نظر می رسند باشد.همچنین به آنها توصیه شده است هواپیماها را در تلاشی برای جلوگیری ازانتشار ویروس ضدعفونی کنند.
در بیمارستان ها، به کارمندان دستور داده شدهاست برای جلوگیری از عفونت های بیشتر دقت به خرج دهند.
سارس (سندرم تنفسی حاد شدید) اتیولوژی: عامل بیماری یک کوروناویروس جدید بنام SARS-CoV می باشد.
این بیماری اولین بار در فوریه 2003 در آسیا مشاهده شد و ظرف چند ماه در بیش از بیست کشور در امریکای شمالی جنوبی اروپا و آسیا انتشار یافت.
از جولای 2003 به بعد مورد دیگری از سارس مشاهده نشد و بنظر می رسد اپیدمی آن فعلا پایان یافته باشد.
تعاریف مورد مشکوک: هر فردی که با تب (درجه حرارت بیش از 38 درجه) و سرفه یا سختی در تنفس مراجعه کند یا بیماری که بعلت بیماری حاد تنفسی غیرقابل توجیه پس از اول نوامبر 2002 فوت کرده باشد و اتوپسی روی وی انجام نشده باشد.
علاوه بر موارد فوق باید در طول 10 روز گذشته یک یا چند مورد از تماسهای زیر نیز وجود داشته باشد: تماس نزدیک با یک مورد مشکوک یا احتمالی سارس سابقه مسافرت اخیر به مناطق دارای بیماران سارس مورد احتمالی: مورد مشکوک باضافه شواهد رادیولوژیک پنومونی یا سندرم دیسترس تنفسی مورد مشکوک باضافه شواهد اتوپسی سندرم دیسترس تنفسی بدون علت مشخص معیارهای خروج از تعریف در صورتیکه تشخیص دیگری مسجل شود تشخیص سارس منتفی است.
توضیحات علاوه بر تب و سرفه و مشکلات تنفسی سارس ممکن است با علائم دیگری مثل سردرد میالژی بی اشتهایی خستگی گیجی راش یا اسهال خود را نشان دهد.
تست های آزمایشگاهی علاوه بر آزمایش های روتین در تمام موارد احتمالی یا موارد مشکوکی که تماس نزدیک با موارد احتمالی داشته اند باید آزمایش های زیر انجام شود: دو نمونه خون برای سرولوژی با فاصله حداقل دو هفته ( مرحله حاد و نقاهت).
نمونه خون (حداقل 10 میلی لیتر) حاوی مواد ضدانعقاد.
نمونه سواب حلق که باید در محیط کشت ویروس قرار گیرد.
سواب یا نمونه آسپیره شده نازوفارنکس در محیط کشت ویروس نمونه تازه یا در محیط کشت قرار داده شده مدفوع (در صورت وجود اسهال) تست های زیر نیز در صورت امکان بهتر است انجام شوند: نمونه بال ( برونکوآلوئولار لاواژ) یا آسپیره تراشه در ظرف استریل نمونه CSF در صورت وجود علائم مننژیت تمام بافتهای بدست آمده از بیوپسی یا اتوپسی به دو صورت تازه و فیکس شده درمان موارد مشکوک مورد را به مقامات بهداشتی محلی اطلاع دهید.
موارد تماس(محل کار، مدرسه یا تجمعات دیگر) را مورد بررسی و تحقیق کامل قرار دهید.
مطمئن شوید وسایل کنترل عفونت در محل وجود داشته باشند( ایزولیشن تنفسی با فشار پایین)، ماسک ، گان، دستکش و محافظ چشم.
برای اطلاعات کاملتر به www.sars.gc.ca مراجعه کنید.
شرح حال کاملی از سفرها یا تماس های بیمار بگیرید.
تست های روتین مثل CBC ، ABG و نیزCXR را انجام دهید و در صورت لزوم تکرار کنید.
اطلاعات کامل در مورد بیماری سارس را به بیمار بدهید.
در صورت نیاز بیمار را بستری کنید.
در غیر اینصورت به بیمار بگویید با بدتر شدن علائم سریعا مراجعه کند.
مایعات کافی را به بیمار برسانید.
موارد احتمالی هنوز موئرترین رژیم درمانی سارس مشخص نشده است.
اما در حال حاضر موارد زیر توصیه می شوند: آنتی بیوتیک وسیع الطیف برای پنومونی احتمالی اکتسابی (بر اساس مندل 2000) ریباویرین در حال حاضر فقط برای مقاصد تحقیقاتی در سارس بکار میرود و بعلت گزارش برخی عوارض جنبی شدید فعلا توصیه نمی شود.
استروئیدها در چند بیمار در هنگ کنگ مفید گزارش شده اند اما هنوز استفاده روتین از آنها توصیه نمی شود.
بررسی روی آلفا اینترفرون هم هنوز در مرحله تحقیقاتی قرار دارد.
در مجموع در حال حاضر آنچه توصیه می شود تنها هیدریشن کافی، درمان حمایتی و انتی بیوتیک وسیع الطیف است.
در مورد افراد بدون علامت که سابقه سفر به مناطق آلوده یا تماس با بیماران سارس داشته اند 10 روز قرنطینه الزامیست.