اسپرین یعنی کشیدگی یا پارگی لیگامنت.
این پارگی ممکن است به صورت کامل، سطحی و یا جزئی باشد.
صحبت درباره پارگی کامل یا شدید لیگامنت که بسیار جدی است و معمولاً هم نیاز به عمل جراحی میباشد از بحث ما خارج است.
خوشبختانه اکثر کشیدگیهای ورزشی ناشی از پاره شدن سطحی لیگامنت میباشد، که بهبودی کامل آن در طول چند هفته میسر است.
در کشیدگی جزئی فقط چند تا از رشتههای لیگامنت پاره و یا کشیده میشوند، بدین لحاظ صدمه و آسیبدیدگی هم بسیار جزئی است.
در پارهای مواقع یک لیگامنت از استخوان جدا شده و با خود تکه استخوانی را همراه میآورد.
که در این حالت (کندگی استخوان یا جدا شدن رباط و یا تاندون) نامیده میشود.
(یعنی پارگی قسمتی از بافت که از نسج خود جدا شده باشد).
مشکل است که این نوع کشیدگی یا شکستگی را بدون عکسبرداری با اشعه (X) ایکس تشخیص داد.
اکثر پزشکان ورزشی برای هر نوع کشیدگی، عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس را اصرار میورزند.
در حالی که من استفاده از اشعه ایکس را هنگامی تجویز میکنم که تغییر شکل، تورم و درد شدید در محل آسیب دیده مشاهده شود.
چنانچه تورم و درد در طول 24 ساعت از بین نرود، در این صورت به عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس نیاز میباشد.
بهتر است در مورد لیگامنتها یا رباطها بیشتر بدانیم
لیگامنتها به وسیله رگهای خونی تغذیه میشوند، و هر نوع پارگی لیگامنت سبب پاره شدن یکی از رگهای موئین میشود، و در نتیجه خونریزی داخل مفصل ایجاد میشود.
این همان چیزی است که تورم سریع یک مفصل آسیب دیده را موجب میشود.
میزان و اندازه یک تورم همواره خاک از کشیدگی یا پارگی شدید نیست، بلکه این تورم نشان دهنده آسیبی است که به رگهای خونی وارد شده و لیگامنتها صدمه ندیدهاند.
معمولاً پزشکان معالج کشیدگیها را با روش (I.C.E) انجام میدهند.
(I) مخفف یخ، (C) مخفف کمپرس با حوله تر و (E) مخفف تبخیر و تصعید به عضو آسیبدیده است.
استفاده از یخ در ماساژ دادن موضع درد، کمکی به منقبض شدن رگهای خونی داخل مفصل و کاهش خونریزی است.
عمل کمپرس و تصعید بیشتر برای نقصان خونریزی داخل مفصل صورت میگیرد.
هنگامی که خونریزی متوقف شدف معمولاً بعد از 48 24 ساعت به ورزشکار اجازه داده میشود تا حرکات محدودی را روی مفصل انجام دهد.
در صورتی که حرکت، درد و ناراحتی مفصل را سبب شود، شخص مصدوم فقط میتواند به فعالیتهایی مبادرت ورزد که موجب بروز درد نشود.
در اینجا درد به عنوان یک راهنما به حساب میآید.
به هیچ وجه برای معالجه کشیدگی از حرارت درمانی استفاده نکنید، زیرا حرارت سبب افزایش جریان خون در یک نقطه و موجب افزایش میزان تورم میشود.
استفاده از حرارت زمان درمان را طولانیتر میکند.
بسیاری از متخصصات و مربیان ورزشی استفاده از گرداب را برای معالجه و مداوای کشیدگی توصیه میکنند.
در حالیکه حرارت درمانی سبب افزایش جریان خون میشود و نباید از این روش به عنوان درمان استفاده کرد و گاهی اوقات، پزشکان به شخص آسیب دیده استفاده از گرداب یا حرارت را، آنهم بعد از گذشت مدت زمانی حدود 72 48 ساعت بعد از آسیبدیدگی توصیه میکنند.
به هر حال این نوع معالجه برای درمان آسیب های ورزشی متداول نیست.
علت بروز اکثر کشیدگی یا پیچیدگیهای مکرر به مفاصل بیثباتی هستند که نیاز به معالجه پیچیدهتری دارند.
بهتر است درباره مفصل بیثبات بیشتر صحبت کنیم.
مفصل بیثبات، مفصلی است که نمیتواند در یک جهت حرکت طبیعی و معمولی داشته باشند، و یا هر جا که لازم باشد نتوان آن را مهار نمود.
مثلاً زانوئی که به پهلو خم میشود مفصل بیثبات است، چنانچه این مفصل در حالت طبیعی قفل شود قادر به تحمل وزن بدن نخواهد بود.
پارهای از این مفاصل نیاز به جراحی دارند و تعدادی هم ممکن است تا زمانی که لیگامنتها التیام پیدا کنند نیاز به گچ گرفتن مفصل داشته باشند.
این تصمیمات میبایست توسط پزشک متخصص اتخاذ شود.
کشیدگی با اسپرین درجه دوم
این نوع کشیدگی بسیار شدیدتر از کشیدگی نوع اول (خفیف) است، زیرا لیگامنت پاره شده در این نوع آسیبدیدگی به اندازهای ضعیف میشود که تحمل وزن بدن روی پاها توأم با درد شدید میشود، ولیکن مفصل ثابت و استوار است.
علائم مشخصه آن درد و تورم در طول رشته لیگامنت است.
معالجحه این نوع کشیدگی همانند کشیدگی درجه اول (خفیف) با همان روش (I.C.E) میباشد.
توصیه میشود به هیچ وجه در یکی دو روز اول آسیب دیدگی وزن بدن را روی پاها قرار ندهید.
چنانچه درد و تورم بعد از 24 ساعت کاهش یافت، همانند کشیدگی نوع اول (خفیف) آن را معالجه کنید، و در صورتی که درد و تورم کاهش پیدا نکرد، بهتر است به اصلاح و مصلحت پزشک و با استفاده از برنامهای مشخص و معین، مانند باندپیچی کردن، راه رفتن با چوب زیربغل به مفصل آسیبدیده فرصت بهبودی بدهید.
در پارهای مواقع ممکن است پزشک گچ گرفتن پا را تجویز کند.
زیرا گچ گرفتن و باندپیچی مفصل سبب میشود که لیگامنتهای آسیب دیده به سرعت التیام پیدا کنند.
ورزشکاری که دچار این نوع کشیدگی (درجه دوم) میشود، برای مدت دو تا چهار هفته از تمرین دور خواهد ماند.
توصیه میشود به هیچ وجه در یکی دو روز اول آسیب دیدگی وزن بدن را روی پاها قرار ندهید.
چنانچه درد و تورم بعد از 24 ساعت کاهش یافت، همانند کشیدگی نوع اول (خفیف) آن را معالجه کنید، و در صورتی که درد و تورم کاهش پیدا نکرد، بهتر است به اصلاح و مصلحت پزشک و با استفاده از برنامهای مشخص و معین، مانند باندپیچی کردن، راه رفتن با چوب زیربغل به مفصل آسیبدیده فرصت بهبودی بدهید.
ورزشکاری که دچار این نوع کشیدگی (درجه دوم) میشود، برای مدت دو تا چهار هفته از تمرین دور خواهد ماند.
کشیدگی شدید یا اسپرین درجه سوم پارگی کامل لیگامنت را اسپرین یا کشیدگی (درجه سوم) می نامند که در اکثر موارد ورزشکار مصدوم صدای پاره شدن یا ترکیدن لیگامنت خویش را میشنود.
در این نوع کشیدگی تحنمل وزن بدن روی پای آسیب دیده غیر ممکن است، قوزک پا در جهت مخالف تورم، ثبات و استحکام ندارد، و هنگامی که ورزشکار مصدوم روی لبه میز بنشیند مچ پای آسیب دیده به جای اینکه در موقعیت و حالت طبیعی قرار بگیرد، به طرف پهلو از ناحیه تورم کج میشود.
البته درد، تورم و حساس بودن بسیار شدید است.
این نوع اسپرین یا کشیدگی به معالجه توسط پزشک متخصص نیاز دارد.
بسیاری از پزشکان با عمل جراحی انتهای پارگی لیگامنت را میدوزند، و بعضی از پزشکان هم نیز ناحیه آسیب دیده را گچ میگیرند تا قسمت پاره شده مدت زمانی حدود هشت تا دوازده هفته نیاز دارد.
ورزشکارانی که دچار اسپرین هایی از نوع (درجه اول، دوم و سوم) میشوند، به منظور آمادهسازی و جلوگیری از آسیبهای مجدد، بایستی بعد از تخفیف درد مرحلهای شامل تمرینات جنبشپذیری و تقویتی را پشت سر بگذرانند.
این تمرینات شامل بر: دوران دادن یا چرخش مفصل مچ پا که تمرینی مناسب جهت آرام نگه داشتن مفصل مچ پا است.
گذاشتن گچ نوشتن بین انگشتان پا و اقدام به عمل نوشتن تمرین مناسبی جهت توسعه جنبشپذیری مفصل مچ پا است.
منظور اصلی در اینجا به حرکت درآوردن مچ پا است نه تمام پا.
به کمک انگشتان پا اشیاء کوچکی نظیر مهره را از روی زمین برداشتن.
عمل برخاستن یا بلند شدن روی پنجه پا: در این تمرین ورزشکار پاهای خود را به اندازه عرض شانه از یکدیگر باز میکند، و تا جائی که میتواند روی انگشتان پای خود بلند میشود، و بعد از چند ثانیه مکث کردن دو مرتبه به حالت اول باز میگردد.
هنگامی که ورزشکار قادر شد این تمرین را سه نوبت 15 ثانیهای و بدون درد انجام دهد، بایستی تمرن برخاستن روی پنجه پا (به طرف داخل و سپس پنجهها به طرف خارج) را انجام دهد.
و بالأخره باید این ورزشکار تمرین بلند شدن یا برخاستن روی پنجه پا را روی لبه پله یا جعبه انجام دهد.
در این تمرین، شخص، بایستی پاشنه پایش را لبه پله پائینتر بیاورد، و مجاز است از وسیله کمکی مانند نرده پله استفاده کند.
راه رفتن به شکل (V) معکوس: این نوع راه رفتن سبب تقویت لیگامنتهای جانب پا میشود.
(تصویر 1) به دنبال هر نوع آسیب دیدگی مفصل مچ پا، بهتر است قبل از انجام هر تمرین با باندپیچی کردن مچ پا احساس ایمنی بیشتری را فراهم آورید، و تا زمانی که لیگامنت کاملاً التیام نیافته عمل باندپیچی کردن وسیلهای جهت کاهش آسیبدیدگی مجدد محسوب میشود.
به همین لحاظ روشهای گوناگون هم برای باندپیچی کردن وجود دارد.
بسیاری از ورزشکاران رشتههایی مانند فوتبال، دو و میدانی، تنیس، بسکتبال، هاکی روی چمن ...
قبل از هر تمرین مچ پای خودشان را باندپیچی میکنند، با وجود این بسیاری از پزشکان هنوز تردید دارند که باندپیچی کردن مچ پا میتواند سودمند باشد یا نه؟
اصولاً ورزشکارانی که دارای عضلات قوی عستند، و دامنه جنبشپذیری مفاصل آنان خوبست، نیازی به باندپیچی کردن ندارند.
معمولاً ورزشکاران زمانی مبادرت به باندپیچی کردن مفصل می کنند که قبلاً آسیب دیده باشند.
ورزشکارانی هم وجود دارند که از مچ پا تا بالای ساق پای خودشان را باندپیچی میکنند، این عمل نه تنها سبب تقویت ساختمان مفصل نمیشود، بلکه یک پوششی اضافی بر روی مفصل است.
اسپرین صدمات وارد بر رباط یا لیگامنت را اسپرین مینامند.
هنگامی که فشار وارد بر رباط بیش از توانایی تحمل آن باشد تارهای رباط یا محل اتصال آن، دچار صدمه خواهد شد.
وظیفه لیگامنت جلوگیری از حرکات غیر طبیعی مفصل بوده و ضمناً به مفصل اجازه میدهد که حرکات طبیعی خود را انجام دهد.
رباط در مواردی دو استخوان را محکم به یکدیگر متصل میکنند.
ضمن این که اجازه میدهد حرکت ناچیزی در عضو نیز وجود داشته باشد.
مانند رباط درشتنی ـ نازکنی که استخوان درشتنی و نازک نی را در ناحیه سر پائین به یکدیگر متصل مینماید رباط فوق اجازه میدهد تا مقداری حرکت چرخشی در مفصل صورت گیرد به علاوه از جدا شدن درشت نی و نازکنی ممانعت به عمل میآورد.
بعضی دیگر از رباطها علاوه بر این که مفصل را استحکام میبخشند اجازه میدهند مفصل دامنه حرکت و نوسان نسبتاً وسیع داشته و از حرکت غیرطبیعی نیز جلوگیری مینمایند.
چنانچه حرکت غیرطبیعی مفصل تا درجهای ادامه پیدا کند که بیش از توانایی تحمل رباط باشد، یک چنین حرکتی منجر به اسپرین خواهد شد.
علاوه بر حرکات غیرطبیعی که به رباط آسیب میرساند ضربه و نیروی مستقیم نیز ممکن است رباط را مجروح نماید.
به محض وارد آمدن نیرو بر رباط، آن رباط سخت شده و نیرو را به یکی از دو محل اتصال و یا یکی از نقاط دیگر آن منتقل میکند، اگر محل اتصال رباط به استخوان همراه با قسمتی از استخوان از بقیه استخوان جدا شود، صدمهای را ایجاد خواهد کرد که اسپرین فراکچر خوانده میشود.
در چنین مواردی محلی از رباط آسیب خواهد دید که ضعیفترین قسمت در طول آن باشد.
این محل در طول رباط و یا در یکی از دو محل اتصال رباط ممکن است وجود داشته باشد و ممکن است محلی باشد که قبلاً آسیب دیده است.
شدت صدمه با طول زمان و مقدار نیروی وارد آمده بر رباط در ارتباط است.
چنانچه نیروی وارده خیلی سریع متوقف شود عملکرد و کار رباط به مقدار ناچیزی به مخاطره خواهد افتاد و تعداد بسیار کمی از تارهای رباط صدمه خواهند دید.
در چنین مواردی خون مردگی در موضع همراه با رسوب فیبرین ایجاد خواهد شد.
فیبرین توسط فیبروبلاستها مورد هجوم قرار میگیرد و در صورتی که یان جریان مکرراً ادامه داشته باشد در نهایت رباط بهبود مییابد و به حالت اولیه و طبیعی خود برمیگردد.
اگر صدمه شدیدتر باشد تارهای بیشتری از رباط پاره خواهد شد، در نتیجه رباط عملکرد خود را به طور قابل ملاحظهای از دست میدهد.
در مواردی که رباط به طور کامل پاره شده باشد عملکرد آن کاملاً از بین خواهد رفت.
در مواقعی که پارگی کامل در رباط اتفاق افتاده باشد، خونریزی زیادی در موضع صورت میگیرد.
این خونریزی با خیز و تجمع غیرطبیعی مایع در فضای بین سلولی بافت ها و تورم سلولها توأم خواهد بود.
در چنین مواقعی جریان التیام بسیار کند خواهد بود ضمناً بهبود صددرصد کمتر امکانپذیر خواهد بود.
چنانچه صدمه مزبور بدون معالجه رها شود، به عوض ترمیم رباط توسط بافت های مربوطه، ترمیم توسط بافت لیفی صورت میگیرد.
برای بهبود رباط احتیاج به زمان طولانی خواهد بود، ضمن این که بعد از درمان رباط آن استحکام قبلی خود را نخواهد داشت و مرتباً در معرض صدمه قرار خواهد داشت و در نهایت رباط استحکام خود را از دست میدهد عدم ثبات رباط نتیجه تغییر بافتهای آن از نوع عالی به نوع پست تر می باشد.
با توجه به شدت صدمه، اسپرین به سه درجه تقسیم میشود که عبارتند از: اسپرین درجه یک، دو و سه.
در اسپرین درجه یک تعداد کمی از تارهای رباط پاره میشود و مقدار کمی خونمردگی در رباط ایجاد میشود ولی عملکرد و کار رباط دچار اختلال نمیشود، به علاوه نزول قدرت در رباط قابل ملاحظه نمیباشد.
در اسپرین درجه یک رباط ضعیف نمیشود و درمان به روش (symptomatic) انجام میگیرد.
در اسپرین درجه دو مقدار پارگی تارها به میزانی است که سبب از بین رفتن مقداری از کار رباط خواهد شد.
شدت صدمه وارد به رباط در اسپرین درجه دو متفاوت است.
در بعضی موارد محدوده کمی از رباط دچار پارگی میشود و چنین مواردی، عملکرد و کار رباط تقریباً دست نخورده باقی خواهد ماند.
در موارد دیگر اسپرین فراکچر به صورت کامل یا ناقص اتفاق افتد.
چنانچه اسپرین فراکچر ناقص باشد مقدار کمتری رباط از بین خواهد رفت ولی اگر اسپرین فراکچر کامل باشد عملکرد و کار رباط به طور کلی از بین میرود.
در چنین مواقعی نأکید بر حمایت از عضو صدمه دیده باید باشد، زیرا شدت صدمه ممکن است قابل تشخیص نباشد.
در جریان التیام محل صدمه دیده، بافت فایبروس (لیفی) ممکن است جانشین رباط شود.
اگر صدمه شدید باشد، احتمالاً مقدار قابل ملاحظهای بافت لیفی در عضو به وجود میآید که برای همیشه در آن باقی خواهند ماند، در نتیجه آن قسمت از رباط گرفتار ضعیف خواهد شد.
بعد از صدمات نسبتاً شدید، حمایت رباط صدمه دیده اجباری است، زیرا مراعات چنین مهمی سبب تسریع در امر درمان شده و از ضعف همیشگی رباط جلوگیری مینماید.
ضمناً این سخن موجز که میگوید یک بار اپرسین همیشه اسپرین از نقطه نظر پزشکی مدرن قابل قبول نیست.
بلی، اسپرین قابل درمان است، تحولات بسیاری در طب جدید در ارتباط با اسپرین صورت گرفته است.
اکثر قریب به اتفاق پزشکان ارتوپد معتقدند که برای برگشت به حالت اولیه و درمان صددرصد رباط پاره شده، عمل جراحی ضرورت دارد.
برای این که جریان بهبود و ترمیم به طور کامل صورت گیرد احتیاج به 6، 8 تا 10 هفته استراحت میباشد.
در این مدت دو انتهای (ناحیه) پاره شده رباط در مقابل یکدیگر قرار گرفته و ثابت شوند.
در اسپرین درجه دو رباط به طور کامل پاره نمیشود، ضمناً آن قسمتی از رباط که پاره نشده از در رفتگی مفصل جلوگیری مینماید.
مدت زمانی که برای درمان کامل اسپرین درجه دو لازم می باشد، بین 6 تا 10 هفته است.
در موردی که درمان بدون عمل جراحی صورت میگیرد بعد از دو تا سه هفته علائم صدمه مثل خیز وتورم فروکش خواهد کرد.
در این هنگام مفصل ثابت و دارای استحکام است و حتی فشار و حرکتهای غیرطبیعی نیز خالی از درد خواهد بود.
یادآور میشود که در این موقع رباط صدمه دیده در مرحله اولیه درمان قرار دارد و قدرت آن به اندازه مرحله قبل از آسیب نیست.
بعد از درمان روزی که ورزشکار پا به میدان میگذارد، رباط بهبود یافته، ممکن است مجدداً توسط همان مکانیزمی که قبلاً رباط را مجروح کرده است صدمه بخورد.
پس در چنین مواقعی امکان وقوع مجدد صدمه وجود دارد و اغلب رباط صدمه دیده به طور مکرر صدمه میخورد.
احتمالاً مفصلی که در گذشته محکم و ثابت بوده، به صورت مفصلی بیثبات در خواهد آمد.
درمان رباط صدمه خورده در یک مدت کوتاه ممکن است به نحو بسیار خوبی ادامه یابد ولی چون مدت حمایت کافی نبوده و مواظبت ادامه نیافته، بنابراین درمان ناقص میماند ضمن اینکه درمان قطعی طولانیتر میشود.
در اسپرین درجه سه عملکرد رباط به طور کلی از بین میرود.
نیروی وارد بر رباط ممکن است آن را در یکی از دو قسمت اتصال و یا نواحی دیگر پاره کند ضمن این که این نوع اسپرین همراه با خونریزی زیاد خواهد بود.
از آنجایی که سرعت بهبود رباط پاره شده با در مقابل گذاشتن صحیح دو انتهای جدا شده از یکدیگر مرتبط است بنابراین قرار داده دقیق دو انتهای پاره شده در محل صحیح و مربوط آن از اهمیت فوق العادهای برخوردار است.
دلیل این مدعا آزمایشاتی است که بر روی رباط صدمه دیده گروهی از سگ ها صورت گرفته است.
درمواردی که دو انتهای پاره شده رباط درست در مقابل یکدیگر قرار نگیرند، بهبود محل آسیب دیده توسط بافتهای از جنس رباط صورت نخواهد نگرفت.
در مواردی که دو انتهای جدا شده رباط درست به یکدیگر متصل نشوند، فاصله بین دو سر جدا شده رباط به وسیله بافت لیفی بهبود خواهد یافت.
در صورت اخیر رباط به هیچ وجه خصوصیت طبیعی و اصلی اولیه خود را به دست نخواهد آورد.
به طور خلاصه، درمان اسپرین درجه یک نسبتاً کماهمیت بوده و باید از درد و یا از حرکاتی که ایجاد درد مینمایند پرهیز نمود.
در اسپرین درجه دو حمایت از لیگامنت صدمه دیده از اهمیت فوق العادهای برخوردار است، زیرا چنین امری سبب تسهیل در بهبود و ترمیم بافتهای صدمه دیده میشود.
در اسپرین درجه سه دو انتهای پاره شده رباط باید مجدداً در مقابل یکدیگر قرار گیرند تا هم طول رباط دستخوش تغییر نگردد و هم قدرت طبیعی آن حفظ شود.
اسپرین مچ پا (پیچیدگی) اسپرین مچ پا اغلب به علت پیچیدگی داخلی و یا خارجی مچ پا اتفاق میافتد.
پیچیدگی داخلی یا خارجی، ممکن است سبب وارد آمدن صدمه به بافتهای داخلی و یا خارجی مفصل مچ پا بشود.
مچ پا ممکن است به اسپرین درجه یک، دو و یا سه مبتلا شود (شکل 6).
بیشترین اسپرین مچ پا بر اثر چرخش داخلی مچ پا صورت میگیرد.
چرخش داخلی مچ پا ممکن است باعث کشیدگی لیگامنتهای جانب خارجی و در نتیجه پارگی آن بسود.
همان مکانیزمی که سبب اسپرین جانب خارجی مفصل مچ پا میشود ممکن است کشیدگی زائدهای سریرکسیمال استخوان پنجم کف پا را ایجاد کند.
علاوه بر صدمات فوق، استرین شدید تاندون آشیل، تاندون نازکنی و وارد آمدن صدمه بر پرده سینوویال و کپسول مفصلی نیز میتواند منتج از مکانیزم فوق باشد.
مواظبتهای اولیه از اسپرین مچ پا عبارتند از: 1.
تشخیص شدت صدمه، 2.
گذاشتن یخ بر روی موضع، فشار، و بالا گرفتن محل صدمه دیده میباشد.
اسپرین لیگامنتهای جانبی اسپرین لیگامنتهای جانبی.
اسپرین لیگامنتهای جانبی زانو در فعالیتهای ورزشی بسیار اتفاق می افتد.
همانطوری که قبلاً اشاره شد ثبات و پایداری جانب داخلی و خارجی مفصل زانو توسط لیگامنتهای دو طرفی درشتنی و دو طرفی نازکنی تضمین میشود.
اکثراً لیگامنت دو طرفی درشتنی، گرفتار اسپرین میشود.
ضرباتی که بر جانب خارجی از زانو وارد میآید ممکن است منجر به اسپرین رباط دو طرفی درشت میشود.
صدماتی که بر لیگامنت دو طرفی درشت نی وارد میآید، به مراتب شدیدتر از صدماتی است که بر لیگامنت دو طرفی نازکنی وارد میآید زیرا بین کپسول و لیگامنت مربوطه رابطه مستقیم وجود دارد.
اسپرین لیگامنتهای دو طرفی درشتنی و نازکنی دارای درجات گوناگون میباشد.
شدت و یا درجات گوناگون اسپرین این لیگامنتها با عواملی در ارتباط است.
این عوامل عبارتند از: موقعیت زانو، صدمه قبلی، قدرت عضلاتی که از روی مفصل عبور میکنند.
میزان نیرو و زاویه ضربه، ثابت بودن پا و شرایط سطح زمین بازی برعکس اسپرین لیگامنت دو طرفی درشتنی، اسپرین لیگامنت دو طرفی نازکنی بر اثر ضرباتی ایجاد میشود که بر جانب داخلی زانو وارد میآیند.
صاحبنظران و متخصصان ارتوپد معتقدند که ضربات اولیه باعث پارگی مینیسک نمیشوند.
آنان را اعتقاد بر این است که ضربات و صدمات مکرر که بر لیگامنتهای طرفی زانو وارد میآید باعث کشیدگی لیگامنتهای مذکور میشود و این امر زمینه را برای وارد آمدن صدمه به مینیسک ایجاد مینماید.
اسپرین جزئی و شدید زانو موجب عدم ثبات مفصل زانو میشود و در نتیجه اندامهای داخلی زانو صدمهپذیر خواهند شد.
برای حمایت مفصل زانو، قدرت عضلانی که از روی مفصل زانو عبور میکنند، کمک بسیار ارزندهای است که به لیگامنتهای زانو در فعالیتهایی که امکان صدمه زانو زیاد است این عضلات باید از حداکثر آمادگی برخوردار باشند.
اسپرین مفصل لگن اسپرین مفصل لگن: هر حرکتی که بیش از دامنه طبیعی مفصل لگن خاصره صورت گیرد منجر به وارد آمدن آسیب به بافتهای نرم در این ناحیه از بدن خواهد شد.
ضمناً پیچیدگی شدید و یا برخورد حریف با این ناحیه از بدن بافتهای نرم این ناحیه از بدن را آسیب خواهد زد.
ثابت شدن پا در یک محل و حرکت بدن درد جهت مخالف از دیگر مکانیزمهایی است که سبب اسپرین مفصل لگن خاصره میشود.
اسپرین مفصل ران دارای تمام علاوم صدمات حاد میباشد.
عدم توانایی جهت حرکت دایرهای این مفصل نشانه اسپرین مفصل لگن خاصره میباشد.
استرین و اسپرین گردن مکانیسم استرین و اسپرین، همان مکانیسمهایی میباشند که در سطح شدیدتر باعث شکستگی و در رفتگی مهرههای گردن میشوند.
مکانیسمهایی که سبب استرین و اسپرین گردن میشوند عبارتند از: پیچیدگیهای ناگهانی، باز شدن بیش از اندازه گردن و حرکت سر به طرف جلو یا عقب.
نیرویی که سبب استرین عضلات گردن میشود کمتر از نیرویی است که باعث اسپرین گردن میشود.
عضلاتی از گردن که بیشتر دچار استرین میشوند عبارتند از: قسمت بالای عضله ذوزنقهای و عضله جناغی چنبری پستانی.
استخوانهای زند زیرین و زبرین نیز ممکن است در معرض ضرب و شتم قرار گیرند.
ضربه مستقیمی که بر زائده آرنجی وارد آید و یا نیرویی که به قسمت سر استخوان زند زبرین منتقل میشود، ممکن است منجر به شکستگی شود.
در بعضی مواقع، بعد از شکستگی آرنج ممکن است که تغییر شکل قابل مشاهده نباشد ولی در برخی موارد دیگر این تغییر شکل ممکن است قابل رویت باشد.
معمولاً در محلی که صدمه وارد شده است تورم، خونریزی زیرجلدی و اسپاسم عضلانی وجود خواهد داشت.
یکی از مشکلاتی که بعد از شکستگی استخوان بازو ممکن است اتفاق بیفتد، فلج ناشی از ضایعه عصبی و یا ولکمن پارالایز میباشد.
آسیب مذکور به دلیل اسپاسم عضلانی و یا فشار استخوان بر روی سرخرگ بازویی صورت میگیرد که در این صورت جریان خون در رگ مزبور متوقف شده و خون در قسمتهای پائینتر یعنی ساعد، مچ و دست جریان (گردش) نخواهد داشت.
به منظور پیشگیری از ضایعه فوق بهتر است آرنج مصدوم آتلبندی شده و هر چه زودتر او را به پزشک متخصص برسانیم.
کبودی، اسپرین و استرین کبودی: کبودی زیر جلدی مفصل آرنج در ورزشهایی که ارتباط جسمانی در آنها وجود دارد، مکرراً اتفاق میافتد و این امر به علت کمبود بافتهای محافظ و صدمهپذیر بودن مفصل آرنج میباشد.
کبودی بر روی استخوانهای اطراف این مفصل به دلیل ضربات متوالی است که بر اثر پرتابهای مکرر صورت میگیرد.
این ضربات متوالی به استخوان نفوذ کرده و سبب خونریزی داخلی میشود.
بعد از وارد آمدن صدمه بر کیسه زلالی زائده آرنجی و پرده سینوویال، در زیر جلد ممکن است خونریزی تولید شود.
این خونریزی با تورم آرنج توأم خواهد بود و بهتر است که خیلی سریع درمان شود.
روش درمان در چنین مواردی استفاده از سرما و فشار تا 24 ساعت میباشد.
در صورت شدید بودن باید ورزشکار خیلی سریع به پزشک مراجعه کند تا به وسیله عکسبرداری وقوع شکستگی و یا عدم آن مشخص گردد.
استرین و اسپرین: تشخیص اسپرین و استرین از یکدیگر در ناحیه مفصل آرنج بسیار مشکل میباشد، و به همین جهت باید فرض شود که این دو صدمه توأماً اتفاق افتادهاند.
معمولاً همراه با وارد آمدن صدمه به تاندونهای اطراف مفصل و به کپسول مفصلی نیز صدمه وارد میشود.
برعکس این حالت نیز صادق است، یعنی با وارد آمدن صدمه به کپسول مفصلی به تاندونهای اطراف مفصل نیز صدمه وارد خواهد شد.
مکانیزم صدمات فوق اغلب به شرح زیر است، سقوط بر روی آرنج و دستی که از مچ به طرف خارج باز باشد منجر به باز شدن بیش از اندازه مفصل آرنج میشود.
در نتیجه به آرنج صدمه وارد خواهد شد.
اگر این چنین سقوطی باعث در رفتگی و یا شکستگی در مفصل نشود، ممکن است به کپسول مفصلی و بافتهای تاندون در قسمت قدامی مفصل لطمه بزند.
درون گشتن و برون گشتن شدید و ناگهانی نیز به کپسول مفصلی و تاندونهای اطراف مفصل صدمه وارد خواهد کرد.
البته مکانیزم اخیر هنگامی ایجاد صدمه خواهد کرد که آرنج کاملاً باز شده باشد.
به علاوه بر کشش آرنج در حالی که آرنج کاملاً باز است، نیز منجر به وارد آمدن صدمه به کپسول مفصلی و تاندونهای اطراف مفصل میشود.
برای تشخیص استرین و اسپرین آرنج از ورزشکار میخواهیم آرنج را در زاویه 45 درجه خم کرده و مچ را خم و انگشتان را باز نگاه دارد.
در این حالت بروز درد نشان دهنده اسپرین و استرین در مفصل آرنج خواهد بود.
اگر چنین دردی شدید باشد، بخصوص ورزشکاران زیر 20 سال، ممکن است از علائم جداشدگی اپیفیز باشد.
درمان فوری تا 24 ساعت عبارت خواهد بود از: استفاده از سرما، وارد آوردن فشار بر موضع (جهت جلوگیری از خونریزی) همراه با آویزان کردن ساعد به گردن با زاویه 45 درجه نسبت به بازو.
بعد از کنترل خونریزی داخلی جهت درمان توسط گرما میتوان از استخر گردان استفاده نمود و ضمناً قسمت بالا و پائین محل صدمه دیده را میتوان ماساژ داد.
اگر تمرین و ماساژ زود شروع شود و یا خیلی شدید و یا مستقیماً بر روی موضع صدمه دیده انجام گیرد، مانند در رفتگی و شکستگی که در موضع میوزیت اسیفیکن ایجاد میشود، در اسپرین و استرین نیز چنین اتفاقی ممکن است صورت گیرد.
بعد از وارد آمدن حرکت از دست رفته مفصل آرنج ابتدا توسط تمرینات سبک و کمشدت غیر فعال، سپس و هنگامی که شرایط مناسب شد، توسط تمرینات فعال باید به مرحله اولیه برگردانیده شود.
تا هنگامی که قدرت و تحرک کافی در مفصل آرنج ایجاد نشده است، قبل از اقدام به فعالیت ورزشی باید ورزشکار آرنج صدمه دیده را بانداژ نماید تا از استرین مجدد آن که در نتیجه باز شدن بیش از اندازه صورت میگیرد جلوگیری شود.
کشیدگی رباطها کشیدگی رباطها نوعی آسیب مفصلی است.
در این آسیل رباطها و بافت نرم اطراف مفصل در اثر کشیدگی و پیچخوردگی ناگهانی دچار پارگی میشوند.
بیشتر این کشیدگیها خفیف هستند.
در حالی که در بعضی موارد میتواند به قدری شدید باشد که با پارگی رباطها، وکرها و سایر نسوج اطراف مفصل توأم گردد.
در چنین مواردی اغلب آسیب از یک شکستگی غیر قابل افتراق بوده و برای انجام درمانهای اولیه باید همانند شکستگی رفتار کرد.
شایعترین مفاصلی که دچار کشیدگی رباطها میشوند مفاصل مچ پا و زانوها هستند باید به درد، حساسیت موضعی و تورم اطراف مفصل دقت کرد هر حرکتی میتواند موجب افزایش خونریزی در موضع آسیب و تشدید ضایعه گردد.
درمانهای اولیه ورزشکار را در یک موقعیت راحت قرار دهید و ناحیه آسیب دیده را بیحرکت نگه دارید به مدت 20 دقیقه از یخ استفاده کنید.
استفاده از یخ را در هر یک ساعت یک بار و به مدت 24 ساعت ادامه دهید.
در مواقعی که یخ استفاده نمیکنید عضو آسیب دیده را بانداژ کنید.
این بانداژ مفصل را حفاظت کرده و از تورم بیشتر آن جلوگیری میکند.
اگر در هنگام ایجاد آب یخ در دسترس نبود برای خارج کردن کفش و جوراب ورزشکار عجله نکنید چرا که این عمل باعث دستکاری عضو آسیب دیده و تورم بیشتر میشود و افزایش تورم، درد طولانیمدت، حساسیت موضعی و قرمزی پوست در ناحیه آسیبدیده نشانه تداوم خونریزی در موضع هستند.
در دوران نقاهت و بهبودی کامل از آسیب پیچخوردگی حداقل 6 هفته میباشد.
ممکن است در موردی که شدت آسیب به حدی باشد که رباط پاره شده باشد نیاز به عمل جراحی احساسشود.
منبع کلیدهای آسیب ورزشی، دکتر ثابتی، خشایارـ دکتر طباطبایی، رامین ـ دکتر خندهرو، بابک.
فهرست مطالب کشیدگیها (اسپرین) 1 کشیدگی با اسپرین درجه دوم 3 کشیدگی شدید یا اسپرین درجه سوم 3 اسپرین 5 اسپرین مچ پا (پیچیدگی) 9 اسپرین لیگامنتهای جانبی 9 اسپرین مفصل لگن 10 استرین و اسپرین گردن 11 کبودی، اسپرین و استرین 11 کشیدگی رباطها 13 درمانهای اولیه 14