تاریخچه شنا
ظهور و گسترش شنا، ریشه در احتیاجات عصر انقلاب صنعتی و شهرنشینی اواخر قرن نوزدهم دارد.
این توسعه ابتدا از انگلستان آغاز شد و از آنجا به قاره اروپا و آمریکا و سرانجام به همه دنیا گسترش یافت.
اولین استخرهای سرپوشیده به ترتیب در شهرهای لیورپول ۱۸۳۸، وین ۱۸۴۲ و برلین ۱۸۵۵ ساخته شد و بعد از آن اولین تشکیلات شنا شکل گرفت.
در سال ۱۸۶۹ برخی از باشگاههای لندن به انجمن شنای «متروپولتین» پیوستند که در سال ۱۸۷۴ به انجمن شنای بریتانیا تبدیل شد.
در سال ۱۸۸۴ اتحادیه شنای آماتور شکل گرفت و دو سال بعد با انجمن شنای بریتانیا تلفیق شده، «انجمن شنای آماتور بریتانیا- ASA» را پدید آوردند.
سرانجام با عبور کاپیتان متیو وب از کانال مانش در سال ۱۸۷۵ و پدید آمدن باشگاهها و فدراسیونها در کشورهای مختلف اروپا، آمریکا و استرالیا، شنا محبوبیت یافت وارتباطات و مسابقات بینالمللی شروع شد.
در آن زمان رشتههای شنا تا بدین حد متنوع نبودند.
تا مدتها شنای قورباغه و شناهایی که از شنای قورباغه نشات گرفته بود مثل شنای زیربغل و شنای پشت حکمفرما بودند.
بعدها شنای انگلیسی پهلو دست بالا به وجود آمد که هنگام استراحت، دست بالا قرار میگرفت.
تروجن با مشاهده بومیان آمریکایی، استراحت دست را به تناوب، خارج از آب قرار داد و این شنا را با یک ضربه پای قورباغه ترکیب کرد.
پیشرفت بعدی اجرای دو ضربه پا در یک دور شنا بود یعنی یک ضربه در هر حرکت دست که موجب کوتاهتر و سریع شدن حرکات دست شد.
بعدها ضربه عمودی پا جایگزین ضربه پای شنای قورباغه شد و شنای کرال سینه متولد شد.
ریچارد کاویل استرالیایی این حرکت را در اوایل قرن بیستم با نام ضربه کرال استرالیایی با چهار ضربه پا معرفی کرد و در سال ۱۹۵۶ هموطن او سسیل هیلی این حرکات را به اروپا برد.
در همین زمان کرال در آمریکا پیشرفت کرد و بالاخره شیوه آمریکایی شش ضربه پا جهان را فتح کرد.
شنای پشت هم همین الگو را دنبال میکرد تا سال ۱۹۰۸ شیوه سُنتی شنای پشت حاکم بود ولی از المپیک ۱۹۱۲ قهرمانان تنها کرال پشت را اجرا کردند.
تا قبل از ساخت سکوی شیرجه، شناگران در آب «استارت» میزدند یعنی قبل از شروع مسابقه در آب میایستادند یا دراز میکشیدند.
در سال ۱۹۳۳ یک آمریکایی به نام «هنری میوز» نوع جدیدی از شنای قورباغه را در مسابقات به نمایش گذاشت او زمان استراحت (Recovery)، دستها را مانند کرال سینه خارج از آب قرار میداد و شنای پروانه را توسعه داد.
نزدیک به دو دهه فرق زیادی بین این روش و قورباغه قایل نبودند، کاربرد هر دو شیوه در شنای قورباغه بود و حتی شناگر میتوانست هنگام مسابقه یکی را به دیگری تبدیل کند.
اما این شیوه درگیریهای زیادی ایجاد کرد.
تا آنجا که مجله سویمینگ تایمز اینگونه از المپیک ۱۹۴۸ لندن گزارش داد:
« توفان جدیدی وزیدن گرفته است که میتواند به شکاف درفینا منجر شود.»
هشدار سویمینگ تایمز از آنجا بود که هفت نفر اول شنای ۲۰۰ متر قورباغه در فینالی که در ویمبلی برگزار شد از شنای پروانه استفاده کرده بودند و به این ترتیب بگومگوهای شدیدی در کنگره فینا بوجود آمد.
سرانجام از بین ۷۳ رای دهنده در فینا ۴۲ نفر رای بر جدایی شنای پروانه از شنای قورباغه دادند و اعلام کردند تدوین قوانین و مقررات مسابقات شنا باید به «سازمان اداری فینا» ارجاع شود.
سازمان اداری فینا در هشتم اگوست ۱۹۴۸ پیشنهاد کنگره را پذیرفت.
اما IOC از افزایش برنامه شنای المپیک خودداری کرد.
ریتر دبیر افتخاری فینا در ۱۱ آگوست ۱۹۴۸ در نامهای به همه اعضای سازمان اداری از آنان خواست تصمیم جدی اتخاذ کنند.
از میان ده عضو، نه عضو به درخواست ریتر پاسخ دادند که سه نفر شنای پروانه را شنایی کاملاً جدید و مجزا از قورباغه دانستند و شش عضو آن را همردیف شنای قورباغه میدانستند.
به این ترتیب با وجود مخالفت رییس وقت فینا، باز هم دو شیوه شنا به شنای قورباغه رسمیت یافت.
در سال ۱۹۳۵ جک سیگ شناگر آمریکایی نوعی ضربه پا مانند دم ماهی را ابداع کرد او و مربیاش آرم بروستر شنای «دولفین قورباغهای» را به وجود آوردند.
این نوع شنا به دلیل شکل عمودی حرکتش تا سال ۱۹۵۲ به عنوان شنای پروانه و زیر مجموعه شنای قورباغه محسوب میشد.
سرانجام در کنگره فینا که به مناسبت المپیک هلسینکی برگزار شد، شنای قورباغه و پروانه از هم جدا شدند و شنای دلفینی با نام شنای پروانه پذیرفته شد.
در مسابقات المپیک ۱۹۵۶ هنگامی که ما سارویورکاوا قهرمان المپیک و چند تن دیگر از شناگران بیشتر مسیر را در زیر آب شنا کردند مشکلاتی جدید شکل گرفت.
کنگره فینا تصمیمی جدید اتخاذ کرد که به دنبال آن شنای زیرآبی حذف شد و شناگران موظف شدند هنگام هر شروع و برگشت سر خود را به شکلی قرار دهند که آب را بشکافد.
فقط در شنای قورباغه فرو رفتن در آب مجاز بود ولی در هر دو (چرخه) سر باید یکبار آب را میشکافت.
کنگره فینا در المپیک ۱۹۸۸ تصمیم گرفت شنای زیرآبی را به میزان حداکثر ۱۵ متر مجاز بشمارد چون در این دوره استفاده از ضربه دولفین در شنای کرال پشت افزایش یافت.
پرافتخارترین شناگر المپیک در همه دورهها، مارک اسپتیز آمریکایی بود که در بازیهای مونیخ موفق به کسب هفت مدال طلا شد که چهار مدال انفرادی و سه مدال در رقابتهای امدادی و همراه با سایر هم تیمیهایش بود.
در بین زنان نیز کریستین اتو با کسب شش مدال طلا در المپیک ۱۹۸۸ سئول که شامل چهار طلای انفرادی و دو طلای امدادی بود پرافتخارترین زن در مسابقات شنای المپیک محسوب میشود.
در بین زنان نیز کریستین اتو با کسب شش مدال طلا در المپیک ۱۹۸۸ سئول که شامل چهار طلای انفرادی و دو طلای امدادی بود پرافتخارترین زن در مسابقات شنای المپیک محسوب میشود.
برخی از مسابقاتی که در حال حاضر فینا برگزار میکند عبارتند از: ▪ مسابقات شنای قهرمانی جهان ▪ مسابقات جام جهانی شنا ▪ مسابقات نخبگان شنای جهان ▪ مسابقات جهانی شنا در استخرهای کوتاه مسیر(20 مسیر) ورزش شنا در ایران ورزش شنا البته به صورت مدرن آن، در ایران دارای قدمت زیادی نیست و در طی سالیان فعالیت این رشته ورزشی شناگران ایران به افتخار چندانی در عرصه مسابقات آسیایی و جهانی دست نیافته اند.
در گذشته مکان هایی شبیه استخر سرپوشیده در حمام ها می ساختند به نام چاله حوض.
طول این چاله حوض ها که حداکثر از ۱۰ متر تجاوز نمی کرد، برای شنا کردن و آب بازی بود.
در اطراف چاله حوض ها، سکوهایی به ارتفاع ۲ تا ۳ متر وجود داشت که از بالای آن به درون آب می پریدند و عملیاتی مانند پشتک و وارو انجام می دادند.
روشنایی چاله حوض ها از سوراخ کوچکی که در سقف بود، تأمین می شد.در این گونه آبگیرهای غیربهداشتی، هیچ گونه مقرراتی وجود نداشت و هر کس می توانست قبل از استحمام یا پس از آن وارد چاله حوض شود و به آب بازی و شنا بپردازد.
تا سال ۱۳۱۴ که در باغ فردوس شمیران و منظریه استخر احداث گردید جز در اردوگاه نظامی اقدسیه تهران، استخری وجود نداشت.از سال ۱۳۱۴ و در استخر منظریه تهران ورزش شنا به شکل اصولی تمرین داده می شد.
اولین استخر شنای ۵۰ متری تهران در سال ۱۳۱۹ در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی) احداث گردید.
فدراسیون شنا در سال ۱۳۳۵ تأسیس شد و نصرت اله شاهمیر به عنوان اولین رئیس فدراسیون منصوب گردید.
در طی سالیان حضور ایران در رقابت های مختلف تنها مقام های شاخص بدست آمده توسط ورزشکاران ایران در شنا، شیرجه و واترپلو، مدال برنز تقی عسگری در مسابقه های شیرجه بازی های آسیایی و مدال طلای تیم واترپلو ایران در بازی های آسیایی ۱۹۷۴ تهران است.
شنا ورزشی برای همه اکثریت مردم اگر گرایشی به فوتبال یا بسکتبال نداشته باشند، برای ورزش کردن به سمت دستگاه های پیاده روی می روند.
از آنجا که این دستگاه ها معمولاً در هر باشگاه ورزشی وجود دارد، برای آنها که می خواهند ورزش کنند راحت ترین راه به نظر می آاید.
اما، اگر یک سری به استخر محلتان بزنید، در آنجا با ورزشی کاملاً متفاوت با سایر ورزش ها آشنا خواهید شد.
حتماً تا به حال شنیده اید که شنا ورزشی بسیار عالی است، اما وقت برای یادگیری آن نگذاشته اید.
در اینجا ما اطلاعات لازم اولیه در رابطه با این ورزش را در اختیارتان می گذاریم.
انواع حرکات انواع اصلی حرکات شنا شامل شنای آزاد، کرال سینه، پروانه و کرال پشت می باشد که شنای پروانه دشوارترین این حرکات به شمار می آید.
شنای آزاد که کرال جلو یا کرال استرالیایی هم نامیده می شود، کاملاً از اسمش پیداست.
در این حرکت هیچ محدودیتی برای چگونگی حرکت دست و پا وجود ندارد.
شما فقط باید بتوانید نیمی از بدن را بالای آب نگاه دارید (به استثنای 15 متر اول و بعد از هر دور).
این حرکت احتمالاً بهترین حرکت برای آنهاست که تازه شروع کرده اند.
شنای آزاد برای 150 تا 180 پوند مایل حدوداً 500 تا 700 کالری در ساعت می سوزاند.
کرال سینه از طرف دیگر، حرکاتی کاملاً تعریف شده و مشخص دارد.
شانه ها باید با آب در یک خط قرار بگیرند، و حرکات دست ها و پاها باید با هم انجام شود و یک عمل را انجام دهند.
دست ها از سینه دور شده و به دور بدن می گردد و بعد دوباره به جای اولیه باز می گردد (پاها نیز دقیقاً همین عمل را انجام می دهند).
اگر با این حرکت یک ساعت شنا کنید، حدود 750 کالری خواهید سوزاند.
در طی حرکت پروانه دو دست از عقب به سمت هم حرکت می کنند، از بالای آب رد شده و به جلوی سر رسیده و بعد دوباره به زیر آب می روند.
در این حرکت پاها حرکت دلفینی انجام می دهند.
در این حرکت ماهیچه های شانه کاملاً درگیر می شوند و حرکتی کاملاً دشوار است.
به همین دلیل پیشنهاد می شود کسانی که در شنا تجربه دارند ســراغ یــادگیری این حرکت بروند و از آنجا که دشوارترین حرکت شنا به حساب می آید، بیشترین انرژی را می گیرد و شما حدوداً 800 کالری در ساعت خواهید سوزاند.
در آخر حرکت کرال پشت در حالتی انجام می شود که پشت شما روی آب قرار دارد.
دست ها و پاها را می توان به همان شیوه شنای آزاد حرکت داد و حداقل 500 کالری در ساعت خواهید سوزاند.
در این حرکت باید کاملاً از موقعیت بدنتان داخل استخر مطلع شوید چون وقتی از پشت خوابیده اید نمی توانید جلوی خود را ببینید.
فرض کنید که قادر به انجام کلیه این حرکات هستید، در این حالت حرکت پروانه بهترین حرکت برای شما خواهد بود اگر قصد کاهش وزن داشته باشید، این حرکت عضله سازی نیز می کند.
به این دلیل که شما بیشترین حجم کالری را در یک ساعت خواهید سوزاند و این کمک می کند که وزن بدن کاهش یابد.
اما اگر هدف شما از شنا کردن عضله سازی است، باید این ورزش را تا آخرین درجه شدت انجام دهید، اما در زمانی کوتاه تر.
در این حالت شما کالری های زیادی نخواهید سوزاند، اما به ساختن ماهیچه کمک خواهید کرد.
نکات مهم از آنجا که این ورزش در آب انجام می شود، نکات و توجهاتی را باید مد نظر قرار دهید.
یکی از مهمترین جنبه های شنا کردن این است که بتوانید تنفستان را منظم کنید.
چون سرتان فقط زمانهایی مشخص به روی آب می آید، باید تنفستان را با هر حرکت تنظیم کنید.
حتی برای بعضی افراد الزامی است که این کار را قبل از شروع ورزش کمی تمرین کنند.
اگر نتوانید ریتم تنفستان را تنظیم کنید، بسیار برایتان ایجاد مشکل خواهد شد و دیگر نمی توانید فواید چندانی از این ورزش ببرید، چون در این ورزش تنفس و ماهیچه ها با هم کار می کنند.
همچنین بهتر است قبل از انجام این حرکات برای یک دور کامل، خوب به آن حرکت مسلط شوید.
اگر این حرکات را درست انجام ندهید، خیلی زود خسته خواهید شد.
اگر حرکات بدنتان با یک نظم هماهنگ انجام شوند، شما قادر خواهید بود که خود را روی ضربان قلبتان متمرکز کرده و بنابراین شدت ورزش را بالاتر ببرید.
تجهیزات مسئله دیگر در رابطه با شنا این است که ورزشی کاملاً کم خرج است و اسباب و لوازم آن تقریباً دیر از بین می رود.
برای این ورزش شما به یک دست مایو احتیاج خواهید داشت.
ممکن است بخواهید یک عینک شنا هم خریداری کنید تا بتوانید زیر آب را به خوبی ببینید.
و اگر آب رفتن توی گوشهایتان اذیتتان می کند، باید یک گوش گیر هم داشته باشید.
برای آنها که می خواهند سرعت شنا کردنشان بالاتر رود، کلاه شنا کمک زیادی خواهد کرد.
چون به شما کمک می کند که سریعتر داخل آب حرکت کنید.
شنا را هم به برنامه ورزشتان اضافه کنید بنا بر هدفی که از ورزش کردن دارید، راه های مختلفی وجود دارد تا شنا را هم به برنامه ورزشتان اضافه کنید.
اگر فقط برای سلامتی شنا می کنید، می توانید 30 تا 45 دقیقه با شدتی متوسط سه یا چهار مرتبه در هفته این کار را انجام دهید.
برای بالا تر بردن سلامتی می توانید شدت این ورزش را نیز بالاتر ببرید.
خیلی خوب است اگر همراه با شنا ورزش دیگری نیز انجام دهید.
مثلاً یک روز در میان شنا کنید و روزهای میان آنرا ورزش دیگری انجام دهید.
به یاد داشته باشید که اصلاً نیازی نیست که همیشه به طور یکنواخت یک حرکت شنا را انجام دهید.
می توانید برای جلوگیری از خستگی و دلزدگی همه این حرکات را در شرایط مختلف انجام دهید.
با این کار ورزش کاربردی تری خواهید داشت.
محل های شنا برای افرادی که در شهرها زندگی می کنند، استخر تقریباً تنها انتخاب می تواند باشد.
اما سعی کنید استخری را انتخاب کنید که به اندازه کافی بزرگ باشد تا همه وقتتان را مشغول دور زدن نباشید.
اگر برایتان مقدور است که در رودخانه یا دریا شنا کنید، تمرینتان بهتر خواهد شد چون موج ها باعث خواهند شد که مقاومت بدنتان بالاتر برود.
مزیت دیگری که شنا در رودخانه و دریا دارد این است که شما می توانید نیمی از زمانتان را شنا کرده و بعد باقی آن را به دویدن کنار ساحل بگذرانید.
دویدن روی شن های ساحل شدت بیشتری نسبت به دویدن روی تردمیل دارد.
مزایای ورزش شنا تاثیر مثبت ورزش بر سلامت روحی و جسمی ما غیر قابل انکار است.
بهترین حالت، زمانی است که شما برنامه ورزشی خاصی که متناسب با شیوه زندگی، علایق و شرایط جسمیتان باشد برگزینید، زیرا ورزش کاری است که باید از آن لذت ببرید.
اگر در فصل تابستان، گرما شما را از انجام ورزش منصرف میکند، به جای آنکه ورزش را قطع کنید، به شنا بپردازید.
شنا نه تنها موجب طراوت و شادابی میشود، بلکه میتواند تاثیری معجزه آسا بر جسم و از بین رفتن آن کیلوهای اضافه بگذارد.
راهنمای ورزش شنا تاثیر مثبت فراوانی که چند مرتبه شنا در طول یا عرض استخر بر سلامت ما میگذارد، باورکردنی نیست.
شنا سلامت را بهوبود بخشیده و موجب تناسب تمام بدن میشود و قدرت، استقامت و انعطاف آنرا تقویت میکند.
شنا به عنوان یک ورزش، با بدن بسیار ملایمتر برخورد میکند و آسیبهای ناشی از آن در حد اقل هستند.
وزن بدن در آب به یک دهم وزن واقعی تقلیل یافته و خاصیت شناوری در آب، از شدت ضربه های وارد شده بر مفاصل میکاهد.
کم شدن وزن در آب به افرادی که بدن آماده ای ندارند کمک میکند تا راحتتر حرکت کنند.
به این ترتیب، شنا به خصوص برای افراد مبتلا به آرتروز، مشکلات پشت و کمر، مشکلات ناشی از اضافه وزن، بارداری و در کل افرادی که نمیتوانند به ورزشهای خشکی بپردازند، بهترین انتخاب خواهد بود.
مزایای ورزش شنا علی رغم سبکی بدن در آب، شنا ورزشی سنگین به شمار میرود و تمام عضلات اصلی بدن را به حرکت وامیدارد.
شنای کرال سینه، غورباقه و کرال پشت تقریبا از تمام عضلات اصلی بدن- شکم، عضلات دوسر و سه سر، سرین، عضلات پشت ران و چهارسر- استفاده میکنند.
شنا علاوه بر استفاده از گروههای متعدد ماهیچه ها، موجب انعطاف پذیری و حفظ نرمی مفاصل به خصوص در ناحیه لگن، گردن، شانه و دست و پا میشود.
شنا در دسته ورزشهای ایروبیک-هوازی- قرار دارد زیرا چند دور شنا بیش از سه دقیقه زمان میبرد و مقدار مصرف اکسیژن عضلات بسیار زیاد است.
از مزایای دیگر شنا میتوان به کاهش فشار خون اشاره کرد که به نوبه خود موجب کاهش خطر سکته قلبی میشود.
این ورزش توان قلب را بالا برده و میزان خون پمپ شده به بدن را افزایش میدهد و همچنین با افزایش جریان خون در ریه، موجب سوخت کالری بیشتر میشود.
بنابر گزارش کارشناسان، ورزشهای آبی دارای مزایای جسمی، اجتماعی و روحی متعددی هستند که تعدادی از آنها بدین قرارند: ـ بهبود یافتن قدرت و انعطاف پذیری بدن ـ استقامت و تعادل عضلانی بهتر (به همین دلیل بسیاری از ورزشکاران حرفه ای در رشته های دیگر، به تمرینات آبی هم میپردازند) ـ قلب قدرتمند ـ تناسب اندام ـ بهبود جریان خون ـ توان بخشی درمانی برای عضلات مستهلک و آسیب دیده و بهبود از تصادفات و آسیبهای بدنی ـ کنترل وزن ـ از بین رفتن اضطراب و تنشهای روحی ـ افزایش انرژی این تصور غلط وجود دارد که چون بدن در طی شنا کردن متحمل فشار زیادی نمیشود، پس نمیتوان آنرا ورزش خوبی دانست، در صورتی که هر چند بدن در آب سبک میشود، اما برای هر حرکت باید بر مقاومت آب غلبه کرده، انرژی زیادی مصرف کند، به این ترتیب حتی راه رفتن در آب از پیاده روی در خشکی کالری بیشتری میسوزاند.
انواع ورزشهای قابل اجرا در آب از این قرارند: 1 ـ راه رفتن و دویدن آهسته در آب : این دو ورزش در آب دارای همان مزایای راه رفتن و دویدن در خشکی هستند، اما آسیبهای کمتری دربر دارند.
راه رفتن در آب میتواند در حالی که آب تا کمر یا سینه رسیده باشد انجام شود.
مقاومت آب تاثیر این دو ورزش را بالا میبرد.
2 ـ ایروبیک در آب : همانطور که گفتیم، ایروبیک در آب شامل حرکاتی برای تقویت قلب و عروق است، حرکات ایروبیک ریتمیک و منظم هستند و میتوان حرکات رابه مدت 20 دقیقه در آب اجرا نمود.
مقاومت آب، تاثیر مثبت این حرکات را افزای میدهد.
3 ـ یوگا و حرکات نرمشی در آب : آب خود به عنوان ماده ای آرامش بخش شناخته شده است و حرکات آرام، آهسته و روان بخشی از یوگا در آب هستند.
4 ـ حرکات کششی و انعطاف پذیری : بهترین محیط برای تمرین و افزایش انعطاف پذیری بدن آب است که شامل حرکات کششی و حرکاتی برای تمام بدن است.
5 ـ ورزشهایی برای تقویت و تناسب اندام : شامل حرکاتی برای بالاتنه و پایین تنه است که هرچند مقاومت آب میتواند تاثیر آنها را بسیار افزایش دهد اما گاهی با وسایل مخصوص اجرا میشود تا این مقاومت هرچه بیشتر شود.
نتیجه این حرکات عضلاتی کشیده، محکم و زیباست.
6 ـ دویدن آهسته و سریع در آب عمیق : در این ورزش، پا به کف استخر نمیرسد و حرکات دویدن در استخر عمیق اجرا میشود.
به همین منظور از کمربندها، کفشها و ابزارهای مختلفی برای شناور ماندن استفاده میشود.
7 ـ ورزشهایی در لبه استخر : دیوار استخر بهترین وسیله برای نگهداشتن بدن در حال انجام حرکات است و خود به عنوان یک وسیله برای انجام حرکات به کار میرود.
8 ـ کشش : حرکات کششی آهسته در میان حرکات ورزشی پر تحرک انجام میگیرد و موجب استراحت و بازگشت عضلات به حالت عادی شده، از دردناک شدن و کوفتگی بدن جلوگیری میکند.
9 ـ شنا : شنا معمولترین ورزش در آب است که به شیوه های مختلف-کرال سینه و پشت، غورباقه و پروانه- اجرا میشود.
شما میتوانید شنا را با آموختن یکی از انواع آن آغاز کرده و پس از مهارت یافتن در آن به انواع دیگر شنا بپردازید.
تغذیه مناسب برای ورزش شنا شنا از جمله ورزش هایی است که نیاز به دوره های تمرینی سخت دارد.
بطور معمول هر شناگر حرفه ای هفته ای 3-2 جلسه تمرین 6 ساعته خواهد داشت.
علاوه بر این تمرینات که در آب انجام می شود، ممکن است در برنامه تمرینی این ورزشکاران تمرینات ایروبیک از قبیل دو یا دوچرخه سواری نیز منظور شود.
از طرف دیگر مسابقات المپیک شنا عموماً بصورت دوره های 7-3 روزه انجام می شوند و در هر روز شناگران در دو نوبت صبح و عصر به رقابت می پردازند.
زمان هر مسابقه بسته به نوع آن و مقدار مسافتی که باید طی شود، از 20 ثانیه تا 15 دقیقه متغیر است.
در مسابقاتی غیر از مسابقات المپیک ممکن است شناگران 3-2 بار در روز و هر بار به مدت 20 دقیقه تا چند ساعت با یکدیگر به رقابت بپردازند؛ بنابراین شنا ورزشی است که با توجه به زمان و مسافت طی شده ، در آن سیستم بی هوازی و یا هوازی غالب خواهد بود.
موفقیت در شنا نیز مانند سایر رشته های ورزشی به عواملی نظیر تمرینات، ساختارهای بدنی و رژیم غذایی بستگی دارد.
شناگران همانند سایر ورزشکاران نیاز به پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع از تمام گروه های غذایی دارند که از تمام فاکتورهای اساسی و لازم جهت حفظ بدن در شرایط ایده آل تمرین و مسابقه برخوردار باشد.
شناگران به سهولت بین 5000- 2000 کیلو کالری انرژی را در روز، طی تمرینات ورزشی خود مصرف می کنند که این میزان وابسته به سن، جنس، اندازه ی بدن و ساعات فعالیت ورزشی متغیر می باشد و درشت مغذی ها تامین کننده ی انرژی مورد نیاز جهت انقباض عضلانی و ماده ی اولیه در ساخت و رشد بافت های بدن هستند.
بطور کلی رژیم غذایی یک شناگر باید شامل کربوهیدرات، چربی کم و مقادیر متوسطی از پروتئین باشد.
کربوهیدرات : کربوهیدارت اولین و مهم ترین منبع تأمین انرژی بدن در هنگام فعالیت های ورزشی می باشد.
دلیل این امر سرعت سوخت و ساز آنهاست، بدان معنی که این مواد به سرعت متابولیزه شده و انرژی خود را آزاد می کنند.
تولید و تداوم انرژی در حین فعالیت های شدید عضلانی به در دسترس بودن گلیکوژن عضله و قند خود بستگی دارد.
مواد غذایی کربوهیدراتی ، اولین و مهم ترین منبع تامین انرژی برای ورزشکاران هستند.
مواد غذایی کربوهیدارتی شامل : انواع نان ، برنج و سایر غلات ، سیب زمینی و کشمش است.
امکان انجام تمرینات سبک، با سطح ناچیز منابع کربوهیدارتی میسر می باشد، اما تأمین انرژی مورد نیاز عضلات و حفظ توان انقباضی آنها برای انجام فعالیت های بیشتر و سنگین تر به هنگام تخلیه سوختی این منابع غیر ممکن است.
براساس مطالعات باید 65- 55 درصد انرژی مورد نیاز در یک ورزشکار از کربوهیدرات تامین شود که این میزان حدود 600- 400 گرم بوده و 2400- 1500 کیلو کالری انرژی تولید می کند.
در جامعه ی آمریکا میانگین مصرف کربوهیدرات 46 درصد کل انرژی است، در حالی که در کشور ما میانگین مصرف کربوهیدرات بالاتر از این حد می باشد.
با این وجود برای اطمینان از دریافت مقادیر کافی کربوهیدرات بهتر است مصرف مواد غذایی نظیر نان ها، برنج، غلات آماده، ماکارونی، سیب زمینی و میوه جاتی نظیر سیب ، موز ، ا نگور و پرتقال مورد توجه قرار گیرد.
پروتئین : بدن برای ساخت و ترمیم عضلات به پروتئین نیاز دارد.
علاوه بر این ممکن است به عنوان منبع محدودی از انرژی، در فعالیت های ورزشی مورد استفاده قرار گیرند.
با این وجود باید توجه داشت که دریافت بیش از حد پروتئین، منجر به ساخت عضلات بیشتر و یا قوی تر شدن عضلات نخواهد شد.
بدن مقدار پروتئین مورد نیاز خود را مصرف نموده و مابقی را به چربی تبدیل می کند.
توصیه می شود فقط 20 درصد از انرژی روزانه شناگران به پروتئین اختصاص داده شود.
تحقیقات انجام شده بر روی شناگران نشانگر آن است که این افراد به ازای هر کیلوگرم از وزن خود، 2 گرم پروتئین مصرف می کنند.
این میزان بیش از میزان لازم جهت تامین نیازهای معمول یک ورزشکار است.
لذا کمبود این ماده ی مغذی در این گروه نباید مشاهده شود.
از طرف دیگر گیاهخواران از جمله افراد در معرض خطر کمبود دریافت پروتئین هستند.
افراد گیاهخوار باید مقادیر بیشتری شیر و لبنیات ، آجیل ، مغزها و سویا را مصرف کنند تا نیاز آنان به پروتئین برطرف شود.
البته مقادیر زیاد شیر پرچرب و مغزها ممکن است با افزایش مصرف چربی همراه باشد.
لیکن به دلیل عدم مصرف گوشت قرمز که یکی از مهم ترین منابع چربی در برنامه ی غذایی است، این افراد وضعیت خطرناکی از نظر افزایش دریافت چربی نخواهند داشت.
چربی : چربی ها سوخت خوبی برای فعالیت بدنی استقامتی دراز مدت (مثل شنا) هستند، اما این مواد در فعالیت های عضلانی سریع و با شدت زیاد، مقدار انرژی بسیار کمی آزاد می کنند که این امر به جهت کند بودن سوخت و ساز آن ها است.
از طرف دیگر یک شناگر می باید در برنامه ی غذایی معمول خود، مصرف چربی ها را در حد مورد نظر یعنی 25- 20درصد از کل انرژی حفظ نماید.
مطالعات نشانگر آن است که دریافت چربی در این محدوده، عملکرد ورزشی فرد را تسهیل می کند.
برای این امر می باید مصرف تخم مرغ ، کره، غذاهای سرخ کرده و مغزها (گردو، پسته و ...) را کنترل کرد.
اکثر ورزشکاران بر این باورند که چربی ها برای سلامتی بدن مفید نمی باشند و آنها را از رژیم غذایی خود حذف می کنند.
اما در حقیقت در هنگام فعالیت های ورزشی، چربی ها به عنوان منابع ثانویه تولید انرژی برای ورزشکاران محسوب می شوند تا به عنوان یک منبع انرژی ایفای نقش نمایند.
بنابراین ورزشکاران می توانند دریافت چربی را تا حدی محدود نمایند، اما جایز به حذف تمام چربی ها از برنامه غذای خود نمی باشند.
لذا توصیه می شود حداقل 20 درصد از انرژی روزانه ی شناگران به چربی اختصاص داده شود.
ویتامین ها و مواد معدنی نیاز به برخی ویتامین ها و مواد معدنی در طی دوره ی تمرین و مسابقات ورزشی بیش از میزان توصیه شده است.
البته دریافت مقادیر زیاد مواد غذایی که به دلیل افزایش نیاز به انرژی صورت می گیرد، تا حدودی این افزایش نیاز را مرتفع می کند.
در غیر این صورت به کارگیری یک مکمل که حاوی ریز مغذی ها در حد توصیه شده ی روزانه باشد، لازم است.
تمرینات بدنی شدید از جمله استرس های اکسیداتیوی محسوب می شوند که برای جلوگیری از اثرات منفی آنها توصیه می شود شناگران در کنار استفاده از منابع غذایی حاوی ویتامین ها، از مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان های طبیعی یعنی ویتامین های A ،E ، C و بتاکاروتن نیز استفاده نمایند.
شناگران در حین مسابقات و تمرینات، تقریبا از تمامی عضلات خود برای عملکرد هر چه بهتر استفاده می کنند.
در چنین شرایطی خون رسانی به عضلات مختلف بدن و مواد مغذی موثر در سلامت این سیستم نظیر آهن، ویتامین B12، اسید فولیک و ...
از اهمیتی خاص برخوردارند.
برای جلوگیری از تخریب عضلانی ناشی از ورزش ، باید از مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان های طبیعی یعنی ویتامین های A ، E، C و بتاکاروتن استفاده شود و در صورت نیاز به مصرف مکمل، این کار باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود.
علاوه بر این زنان شناگر در معرض کمبود آهن و کلسیم هستند.
این افراد می توانند برای رفع نیاز کلسیم خود از منابع غنی آن یعنی شیر کم چرب، ماست ، پنیر و ماهی ساردین استفاده کنند.
بهترین منابع غذایی آهن ، جگر، دل و قلوه ، حبوبات ، آجیل و برگه میوه ها است.
آهن از جمله املاحی است که در نتیجه تمرینات سنگین، بدن با کمبود آن مواجه خواهد شد.
توصیه می شود شناگران منابع غنی از این ماده را در برنامه غذایی خود بگنجانند.
همچنین توجه به روی، سلنیوم، کروم و قلع نیز به دلیل نقش آنها در واکنش های اکسیداتیو، در کنار توجه به سایر مواد معدنی، ضروری می باشد.
مایعات : شناگران نیز همانند ورزشکاران سایر رشته های ورزشی عرق کرده و مایعات بدن خود را از دست می دهند.
این اتلاف می تواند به بیش از 3 لیتر در روز برسد.
بنابراین مصرف مایعات کافی برای جایگزینی مایعات اتلافی یک شناگر حایز اهمیت است.
وزن بدن و تغییرات آن در طی تمرین، راهنمای خوبی برای تعیین میزان مایعات مورد نیاز است.
دریافت مایعات باید در حدی باشد که کاهش وزن شناگر تا مرحله ی بعدی مسابقه جایگزین گردد.
یک روش مطلوب جهت مصرف مایعات پس از ورزش، مصرف 8- 2 لیوان مایعات به ازای هر کیلو گرم وزن از دست رفته است.
جلوگیری از هدر رفتن آب بدن (دهیدراتاسیون): - آب به تنهایی قادر به جلوگیری از هدر رفتن آب بدن شناگران نمی باشد.
در صورتیکه شناگر کمتر از یک ساعت و حتی کمتر از چند دقیقه تا شروع مسابقه زمان داشته باشد، نیز دریافت مایعات در صورت تحمل ورزشکار بلامانع می باشد.
برای جلوگیری از بروز کم آبی در بدن ، باید قبل از احساس تشنگی آب و مایعات نوشید.
- در طول دوره ی تمرین و یا مسابقه در صورت امکان، شناگر باید با فاصله زمانی 15 دقیقه، 180-120 میلی لیتر مایعات حاوی 6 تا 9 درصد کربوهیدارت مصرف نماید.
باید به خاطر داشت مصرف مایعات باید قبل از بروز احساس تشنگی صورت گیرد؛ زیرا تشنگی از علائم هدر رفتن آب بدن است.
پس شناگر باید قبل از بروز دهیدراتاسیون، مایعات دریافت نماید.
مصرف آبمیوه بهترین نوشیدنی جهت تامین مایعات بدن است.
- با وجود مصرف مایعات قبل و حین تمرین و یا مسابقه، در پایان فعالیت بدنی شناگر باز هم دچار دهیدراتاسیون خواهد شد و باید آب از دست رفته بدن را سریعاً جبران نماید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ منایع : اینترنت