حرکت درمانی
استفاده از حرکت ونرمشهای ورزشی جهت بهبود وضع تعادل بدن و هماهنگ نمودن حرکات آن و معالجه و درمان بعضی از بیماریها و ناراحتیهائی که معلول کم تحرکی و یا پرداختن غیراصولی به حرکات و فعالیتهای بدنی هستند، می باشد.
مشخصات نیرو
جهت نیرو
میزان یا بزرگی نیرو
نقطه اثر نیرو
نیروهای مورد نیاز در حرکت درمانی
نیروی جاذبه برای تقویت عضلات با حذف آن برای دامنه حرکت در موارد خاص استفاده می شود.
نیروی عضلانی که بیشتر در حرکت درمانی کاربرد دارد، مثلاً می تواند نیروی دست باشد که در جهت کمک مقاومت استفاده می شود.
نیروی خارجی در زمانی که می خواهیم حرکتی را به فرد بدهیم یا عملی را روی فرد انجام دهیم، به نیروی خارجی نیاز داریم.
این نیرو می تواند به وسیله یک سری وسایل، وزنه ها یا با وسایل میکانیکی مانند فنر صورت گیرد.
تکیه گاه (سطح اتکاء)
سطح یا قاعده ای که فرد روی زمین برآن تکیه دارد یا قرار گرفته است.
هر مقدار سطح اتکاء فرد بیشتر باشد تعادل فرد بیشتر است.
تعادل
وقتی نیروهای فعال شخص و همچنین نیروهای وارده بر او یکنواخت باشد فرد در حالت تعادل خواهد بود.
انواع تعادل
تعادل پایدار - تعادلی است که وضعیت فرد تثبیت شده و بصورت ثابت مانده است مانند حالت نشستن و خوابیدن.
تعادل نا پایدار - حالتی که وضعیت فرد تثبیت نشده است مانند ایستادن روی یک پا.
تعادل خنثی - حالتی که اگر نیروئی به فرد وارد شود تعادل او بهم نمی خورد بلکه تنها مسیر او امکان دارد عوض شود مانند فردی که در حال دویدن است و اگر او را هل دهیم تنها مسیر حرکتش ممکن است عوض شود.
بی حرکتی
بی حرکتی نسبی : هنگامی که می خواهیم با عضو و یا موضع خاصی حرکتی را انجام دهیم، عضو و موضع را کمی ثابت می کنیم تا حرکت به طرز دلخواه انجام گیرد.
بی حرکتی کامل : وقتی می خواهیم حرکتی را بصورت موضعی و خاص انجام دهیم، قسمتهای بالاتر را ثابت نگه داشته و با موضع مورد نظر حرکت را انجام می دهیم.
انواع حرکات
در حرکت درمانی عموماً با دو نوع حرکت سر و کار داریم و با استفاده از این دو روش به درمان و مداوای بیماران می پردازیم که عبارتند از:
حرکات فعال (Active)
حرکات غیر فعال (Passive)
حرکات فعال (Active)
حرکاتی که توسط انقباض عضلانی خود فرد صورت می گیرد و نیروی خارجی در آن دخالت ندارد مانند خم کردن آرنج یا زانو توسط خود فرد.
معمولاًحرکاتی که به صورت مقاومتی انجام می گیرند از انواع حرکات فعال هستند و تغییراتی را درعضله و بدن مانند هایپرتروفی – افزایش قدرت و افزایش استقامت ایجاد می کنند.
حرکات غیر فعال (Passive)
حرکاتی که توسط نیروی خارجی صورت می گیرد مانند خم کردن آرنج یا زانو توسط فرد دیگر.
حرکات غیر فعال معمولاً زمانی انجام می گیرند که فرد بدلیلی نتواند حرکتی را شخصاً انجام دهد یا محدودیت حرکتی داشته باشد و یا اینکه عضلات حرکت دهنده مفصل وی فلج باشند.
اثرات و فوائد حرکت درمانی
حرکت درمانی باعث تسریع در بهبودی بیماری فرد می شود
چنانچه بر اثر شکستگی مدتی پای فرد در گچ ثابت و بی حرکت مانده باشد می توان با حرکت درمانی عضلات شخص را تقویت کرد تا سریعتر به بهبودی برسد.
چنانچه بر اثر شکســــــتگی مدتی پای فرد در گچ ثابت و بی حرکت مانده باشد می توان با حرکت درمانی عضلات شخص را تقویت کرد تا سریعتر به بهبودی برسد.
حرکت درمانی موجب بکارگیری حداکثر عضلات و اندامهای سالم شخص می شود در هنگام مصدومیت یک عضو در بدن می توان به کمک اعضای سالم، عضو مصدوم را تقویت و وظایف آن را تا حدودی انجام داد.
حرکت درمانی موجب هماهنگی بهتر سیستم عصبی – عضلانی می شود اغلب افراد که در اثر بیمــــاری یا ضایـعه خاص، مدتها فاقد فعالیت و تحرک بوده اند، با انجام حرکت درمانی و نشان دادن توانائی و مهارت از خود از لحاظ روحــــی اعتماد به نفس مطلوبی بدست می آورند.
انجام نرمشهای حرکت درمانی تأثیرات فیزیولوژیکی دارد افزایش کارائی قلب، بهبود وضعیت سیستم تنفسی، افزایش گردش خون، بهتر شدن تغذیه عضلات و بافتها و بالاخره تقویت عضلات از جمله تأثیرات فیزیولوژیکی حرکت درمانی است.
حرکت درمانی موجب هماهنگی بهتر سیستم عصبی – عضلانی می شود در بعضی از بیماریها مانند سکته مغزی که تعدادی از سلولهای عصبی فرد از بین می رود و در نتیجه ارتباط بین مغز و عضلات قطع یا ضعیف می شود، حرکت درمـانی می تواند با کمک گرفتن از سلولهای باقیمانده عصبی ارتباط دوباره ای بین سیستم عصبی فرد با عضلات او برقرار کند.
با حرکت درمانی می توان بعضی از مهارتهای از دست رفته را دوباره کسب نمود چنانچه فردی دچار صدمه دیدگی در مچ پا شده باشد و این باعث کاهش مهارت در تعادل و هماهنگی مچ پای او شود، با حرکت درمانی می توان این مهارت را دوباره کسب نمود.
حرکت درمانی ازضعف و لاغری عضلات جلوگیری می کند از آنجائی که حرکت درمانی موجب افزایش گردش خون و بهبودی وضع تغذیه فیبرهای عضله می گردد، بنابراین با نرمشهای حرکت درمانی می توان از لاغری و آتروفی شدن عضلات پیشگیری کرد.
انجام حرکت درمانی مداوم، نقش مهمی در اصلاح وضعیت افراد دارد با نرمشهای حرکت درمانی هم می توان از بروز انحرافات ناشی از کار یکنواخت و ثابت که در ستون فقرات بدن رخ می دهد، جلوگیری نمود و هم در صورت بروز این انحرافات، حرکت درمانی نقش مهمی در درمان و برطرف کردن آن دارد.
حرکت درمانی می تواند بر غم و اندوه و ناراحتیهای روحی و روانی فرد غلبه کند چنانچه افـــــــراد به مدت کافی (حداقل 10 دقیقه) حرکات درمانی را انجام دهند، براثر ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی در بافتها بویژه ترشح برخی هورمونها مثل آندروفین شادابی و نشاط خاصی بدست می آورند.
حرکت درمانی ایجاد احساس آرامش و راحتی در فرد می کند نرمشهای ویژه در حرکت درمانی می تواند با شل کردن عضلات یا ریلاکسیشن به آرامش و راحتی فرد کمک کند.
حرکت درمانی موجب بدست آوردن دامنه طبیعی حرکات در مفاصل شود اگرچه ممکن است افراد در حین فعالیت و حرکات روزانه خود، مفاصل و اندامهای خود را حرکت دهند، ولی در اغلب موارد حرکات مفاصــــــل در دامنه کامل انجام نمی گیرد.
علل وعوامل کلی بروز ناهنجاری ها اختلال ژنتیکی و مادرزادی بیماریها و صدمات فقر حرکتی وعدم حرکت وجنبش مناسب عادات نامناسب در حالتها و وضعیتهای مختلف بدن انجام امور روزمره و فعالیتهای ورزشی و نامناسب مستمر تقلید الگوهای حرکتی و وضیعتهای غلط و نامناسب استفاده از پوشاک نامناسب کمبود محرکات رشدی مانند نور،آب و هوا وضعیت روانی و شخصیتی افراد افزایش وزن مسائل فرهنگی، تربیتی نژادی تیپ بدنی و وضعیت ظاهری سن اثرات وعوارض ناهنجاریهای وضعیتی خستگی عضلانی و عمومی تغییر شکل مفاصل کوتاهی و شلی عضلات برهم خوردن تعادل بیومکانیکی افت در عناصر آمادگی جسمانی مشکلات روانی اجتماعی اختلالات قلبی – عروقی اختلالات در امعاء و احشاء کاهش آمادگیهای حرکتی و روانی در یاد گیری بازدهی نامطلوب در انجام وظایف اجتماعی (شغل) دردهای عصبی، عضلانی و مفصلی روشهای حرکت درمانی روشهای حرکت درمانی حرکات فعال حرکات غیر فعال حرکات فعال حــرکاتی هستند که توسط انقباض عضلانــی خود فرد ایجاد می گردد و سبب درمان و تقویت ضعف و ناراحتیها پیش آمده در موضع مورد درمان می گردد.
این حرکات به دسته های زیر تقسیم می شود : حرکات آزاد حرکات مقاومتی حرکات کمکی حرکات کمکی مقاومتی حرکات آزاد این حرکات بدون هیچگونه نیروی خارجی و در دامنه حرکتی توسط نیروی عضلانی فرد انجام می گیرد.
حرکت نرمشی مفصل آرنج در دامنه حرکتی خودش حرکات مقاومتی حرکاتی هستند که فرد علاوه براینکه می تواند در دامنه کامل حرکتی عضله حرکت انجام دهد، می تواند به همراه یک نیروی مقاومتی هم این حرکت را انجام دهد.
تمرین با وزنه حرکات کمکی حرکاتی هستند که توسط شخص انجام می گیرند منتهی در یک قسمت از دامنه حرکتی احتیاج به کمک دارد.
زمانی که حرکت مفصل آرنج تا نیمه انجام می گردد و برای ادامه نیاز به کمک دارد.
حرکات کمکی مقاومتی حرکاتی که شخص تا یک قسمت از دامنه حرکتی با مقاومت انجام می دهد و در قسمتی دیگر احتیاج به کمک دارد.
زمانی که حرکت مفصل آرنج تا نیمه با وزنه انجام می گردد و برای ادامه حرکت نیاز به کمک دارد.
انواع حرکات آزاد حرکات موضعی : این حرکات به ناحیه ای کوچک و یا مفاصل محدودی از بدن مربوط می شوند.
مانند چرخش کتف حرکات عمومی : شامل موارد زیاد یا کل بدن می شوند.
مانند راه رفتن حرکات فاعلی یا شخصی : در این حرکات فکر شخص تماماً متوجه نحوه انجام حرکت است و سعی می کند که الگوی حرکتی صحیح باشد.
مانند اغلب حرکات نرمشی حرکات مفعولی : در این حرکات هدف فرد دستیابی به هر محرکی است که در کنار او و مرتبط با او است.
مانند به دنبال توپ رفتن روشهای عمومی اِعمال حرکات فعال وضعیت شروع حرکات باید بهترین و کامل ترین وضعیت را داشته باشد.
جلب علاقه و مساعدت بیمار توسط فرد درمان کننده باید انجام گیرد.
حرکات را ابتدا آهسته آغاز و متناسب با هدف درمان سرعت حرکات را تنظیم می کنیم.
مدت زمان انجام حرکات در هر جلسه بستگی به ظرفیت کاری هر فرد دارد.
آثار اِعمال حرکات فعال ریلکس و راحت آرام شدن عضله اصلی درگیر حرکت تحریک مفاصل و در نتیجه ترشح مایع سینوویال و روغن کاری مفاصل هماهنگی بین اعصاب و عضلات افزایش قدرت عضلانی کسب اطمینان و اعتماد به نفس جهت توسعه حرکات و تواناییهای بیمار تقویت و هماهنگی دستگاه تنفس و گردش خون بیمار نتایج حرکات فعال حفظ و حتی افزایش دامنه حرکتی افزایش جریان خون موضع حفظ و حتی جلوگیری از کوتاهی طول عضله جلوگیری از تغییر شکل در مفصل ریلکس شدن عضلات موضع زنده نگه داشتن خاطره حرکتی در حافظه فرد کاهش تورم در موضع عوامل مؤثر در کارائی عضله قدرت عضله استقامت عضله حجم عضله سرعت انقباض عضله هماهنگی عضله حرکات غیر فعال حرکاتی که توسط یک نیروی خارجی صورت می گیرد و انقباضات عضلانی فرد در این حرکت توسط او صورت نمی گیرد.
این حرکات زمانی که فرد محدودیت حرکتی داشته و یا عضلات او در مفصل موردنظر فلج باشند.
انواع حرکات غیر فعال شل کردن غیر فعال فشاری غیر فعال شل کردن غیر فعال عموماً دراین روش عضلات خم و راست کننده مفصل فلج می باشند و ما میتوانیم به کمک دست این عمل را انجام دهیم.
باز و بسته کردن آرنج با کمک دست فشاری غیر فعال زمانی که محدودیت حرکتی در مفصل وجود داشته باشد برای افزایش دامنه حرکتی احتیاج به اِعمال فشار داریم.
زمانــی که دست بالا نمـــی آید و با فشـار این عمـل انجـام می شود.
روشهای اِعمال حرکات غیرفعال باید اطلاعات کافی در از آناتومی و فیزیولوژی مفصل و دامنه حرکتی بیمار داشته باشیم.
قبل از شروع حرکت بیمار باید در مورد حرکت موردنظر توجیه و آرامش داشته باشد و این آرامش در طول درمان حفظ شود.
برای انجام یک حرکت غیرفعال باید قسمت بالا و نزدیک آن مفصل ثابت شود.
بسته به نوع ضایعه (فلج سخت – فلج شل) سرعت حرکت متفاوت خواهد بود و مدت اجرای حرکت بستگی به میزان تحمل بیمار دارد.
ماساژ ماساژ عبارت است از روشهای علمی و سیستماتیک مالش بافتهای مختلف بدن، و اگرچه با وسایل مختلفی مانند دستگاه لرزش و غلتک قابل اجراست ولی این دستگاهها جایگزین دست نمی شوند.
این روش دستی بمنظور تسکین درد، افزایش دامنه حرکتی، کاهش تورم یا حفظ و افزایش انعطاف پذیری بافتهای بیمار اجرا می شود.
انواع حرکات ماساژ معمولاً حرکات ماساژ در چهار گروه ساده طبقه بندی می شوند.
نوازش کردن (استروک) فشردن ضربه زدن حرکات لرزشی همه حرکات می توانند به وسیله فشار، جهت حرکت و قسمتی از دست که استفاده می شود تغییر کنند.
همه باید در حرکات سعی شود که از یک سرعت معین استفاده شود و ریتم حرکت نیز در طول درمان ثابت باقی بماند.
نوازش کردن حرکات نوازش کردن شامل حرکت دست یا قسمتهایی از آن روی منطقه نسبتاً وسیعی از بدن می باشد.
فشار وارده در طول استروک کم و بیش ثابت و بدون تغییر باقی می ماند.
هر میزان فشاری که از کوچکترین تماس ممکن تا فشار بسیار می تواند بکار رود.
انواع نوازش کردن استروک سطحی استروک عمقی افلوراژ استروک سطحی استروک سطحـــی با فشار اندک و با اســــتفاده از تمام سطــح کف دست انجام می گیرد، انگشتان در کنار یکدیگر نگاه داشته می شوند و بر حسب اینکه لازم باشد، سطح کف دست برای جفت شدن با قسمتی از بدن که تحت ماساژ است، افزایش یا کاهش یابد، از یک یا دو دست استفاده می کنند شست می تواند در حالت دور شده یا نزدیک شده قرار می گیرد.
ملاحظات در استروک سطحی دستیابی به این تکنیک مستلزم تمرین طولانی و توجه دقیق به نکات زیر است : فشار باید خیلی ملایم باشد، تماس و قطع تماس دست با پوست بیمار در شروع و خاتمه حرکت باید بسیار ملایم و تدریجی انجام شود، بطوریکه فرد تقریباً آن را احساس نکند.
دست باید انعطاف پذیر و تحت کنترل باشد.
تمام سطح کف دست در تماس با پوست قرار گیرد و فشار در تمام نواحی بطور مساوی وارد شود.
حرکت را در هر جهت مطلوبی می توان انجام داد ولی جهت حرکت استروک سطحی در اندامها معمولاً هم جهت با رویش طبیعی موهاست.
اثرات و موارد استفاده از استروک سطحی استروک سطحی بطور کلی حسی است و اثر مکانیکی ندارد.
بر حسب سرعت آهسته یا سریع اثر تسکینی یا تحریکی دارد.
استروک تسکینی در هر 5 ثانیه انجام می شود.
استروک تحریکی در 5 ثانیه چهار استروک انجام میشود.
استروک عمقی هر استروکی که با فشار کافی همراه باشد بطوریکه بتواند بر اثرات رفلکسی، اثرات مکانیکی هم ایجاد کند، حتی اگر این فشار سبک و ملایم باشد.
هدف ازاین استروک عمقی کمک به گردش وریدی و لنفاوی بواسطه اثرات مکانیکی آن بر بافتهاست.
روش انجام استروک عمقی با توجه به قسمتی از بدن که ماساژ روی آن انجام می شـــــــود می توان استروک را با هر قســـمتی از دست یا با هر دو دست انجـــام داد.
معمـــولاً از همـه سطح کف دســت، انگشــتان و شست اســـتفاده می کنند.
در پایان استروک دست در تماس با بدن باقی مانده و با استروک سطحی از روی همان ناحیه به محل اول برمی گردد.
هدف از حفظ تماس دست در هنگام استروک بازگشتی، جلوگیری از تحریک رفلکسی پایانه های عصبی پوست است که با تماس و تماس مجدد با پوست بیمار ایجاد می شود.
افلوراژ این تکنیک شامل حرکت نوازش کردن در جهت جریان وریدی و لنفاوی است که در آن رعایت نکات زیر لازم است : ریلاکس بودن دستهای درمانگر باید شکل و فرم قسمت مورد درمان را به خود بگیرد.
استفاده از فشار مناسب که درجه و میزان آن برای بدست آوردن حداکثر بازدهی قابل تغییر است.
هر استروک باید به نزدیکترین گروه از گروههای لنفاوی سطحی اعمال شود.
جهت حرکت درماساژ افلوراژ از پایین به بالا و بصورت یکسویه می باشد.
نظریات در تکنیک افلوراژ حرکت را با یک فشار مناسب پایین عضو شروع کرده، به سمت بالا برویم و در پایان حرکت در حالی که دست خود را چند ثانیه نگه داشته ایم میزان فشار را بیشتر کنیم.
در شروع حرکت میزان فشار کم باشد و پس از رسیدن به بطن عضله فشار بیشتر شود و مجــدداً در انتهای حرکت فشار کم شود.
(برحسب وضعیت بیمار و تجربه می توان روش مناسب تر برای هر مریض را انتخاب کرد) اثرات افلوراژ تسریع جریان خون به طرف قلب بوسیله فشار مکانیکی روی وریدهای سطحی.
تسریع جریان و لنف به همان طریق افزایش گردش خون پوست تحریک گیرندههای فشاری و لمس پوست استفاده از افلوراژ برای تسکین درد زمانی که در بافت تورم وجود دارد و منجر به تجمع مواد متابولیک شده، بسیار مناسب است.
موارد استفاده از افلوراژ تورم به دنبال صدمه تورم عضو پس از برداشتن گچ و بی حرکتی طولانی تورم به دنبال قطع عضو در موارد فوق پس از خاتمه تکنیک عضو مورد نظر را بانداژ می کنیم تا حالت بدست آمده باقی بماند.
اگر علت ایجاد تورم عفونت باشد، نمی توان از افلوراژ استفاده کرد، چرا که به گسترش عفونت کمک می کند.
فشردن (نیدینگ) حرکت نیدینگ شامل گرفتن و رها کردن مکرر بافتها با یک یا هر دو دست یا قسمتهایی از دستهاست و حرکات بلند کردن، غلتاندن و فشردن را شامل می شود.
ویژگی مشخص این حرکت در مقابل استرکینگ این است که در این حالت، فشار اعمال شده بصورت متناوب بکار می رود.
اهداف حرکت نیدینگ، کشش بافتهای کوتاه شده، شل کردن بافتهای چسبنده و کمک به جریان وریدی و لنفاوی است.
نکات ضروری وضعیت راحت بیمار انجام حرکات بطور آهسته با ملایمت و ریتمیک قالب شدن دست با منطقه مورد درمان انواع نیدینگ فشرده و سپس رها می شوند.
بافتها را گرفته، بلند کرده، فشرده و سپس رها می شوند.
در حالی که دست روی سطح بدن است، بافتها بین انگشتان و شست بغلطند.
وضعیت V , C در دستها بر حــسب منطـقه درمان می توان از وضعیت C باز یا C بسته استفاده کرد.
برای نواحی کوچکتر شست در حالت جمع شده قرار می گیرد و از وضعیت V شکل اســــتفاده می شود.
اثرات و موارد استفاده تکنیکهای نیدینگ کشش عضلات و بافتهای کوتاه شده دفع مواد ناشی از سوخت وساز عضله بدنبال بی حرکتی آزادسازی چسبندگی افزایش گردش خون اثر آرام بخشی تسکین دردهای مزمن تسکین درد روی باقیمانده عضو (stump) ضربه زدن حرکات ضربه ای یکسری حرکات کوتاه، سریع و جهشی تمامی دست یا دستها به تناوب با بدن می باشد که می تواند بصورت ضربه ای یا لرزشی بکار رود.
انواع حرکات ضربه ای ضربه با لبه داخلی دست ضربات فنجانی شکل ضربه با انگشتان ضربه با مشت نیمه بسته ماساژ به حالت نیشگون گرفتن ضربه با نوک انگشتان حرکات لرزشی ویبراسیون شکل ملایمی از لرزش است که توسط دستها یا نوک انگشتان به بدن بیما رمنتقل می شود.
اثرات و موارد استفاده حرکات لرزشی ناراحتیهای تنفسی داشتن اثر مطلوب در مسیر عصب ریلاکس کردن عضلات داشتن اثر مطلوب در پارگی های خفیف و تشکیل لخته خونی تسکین دردهای مزمن عضلانی جایگزین مناسبی برای دستگاه شوک الکتریکی ممنوعیتهای ماساژ درد ناشی از بیماریهای قلبی فتق دیسک (مرحله حاد) اختلالات روانی شکستگی های جوش نخورده پارگیهای شدید تاندون زخم های پوستی آسیب های ورزشی آسیب دیدیگی استخوان از رایجترین مشکلات ورزشکاران می باشد.
آسیبهای ورزشی در اثر ضربه های شدید یا کششهای متمادی و بیش از حد در حین انجام حرکات ورزشی به وجود می آیند.
صدمات ورزشی میتوانند استخوانها یا بافت نرم (رباط، ماهیچه و تاندون) و یا هردو را دچار مشکل نمایند.
برخلاف تصور بسیاری افراد، کودکان، با عکس العملهایی ناپخته، عدم توانایی در تشخیص و پرهیز از خطر و توانایی کم در ایجاد هماهنگی در حرکات، بسیار بیشتر از بزرگسالان در معرض آسیبهای ورزشی هستند.
سالانه تعداد افراد بسیاری دچار صدمات ورزشی میشوند که نیمی از آنها با انجام معالجات خانگی و یا بدون رسیدگی خاص بهبود یافته و نیم دیگر به رسیدگی پزشکی نیاز پیدا میکنند.
بر اساس محاسبات آماری در هر 1000 نفر، 26 نفر به آسیبهای ورزشی دچار میشوند و بالاترین میزان این صدمات متوجه کودکان 14-5 سال است.
در این آمارها بیشترین تعداد مصدومین را پسران 17-12 ساله تشکیل میدهند، که میزان این آسیبها از نظر تعداد نفرات صدمه دیده، در ورزشهای جمعی که امکان برخورد در آنها زیاد است و از نظر وخامت، در ورزشهای انفرادی بیشتر است.
انواع آسیبهای ورزشی حدود 95% این آسیبها را کوفتگی و ضرب دیدگی بافت نرم تشکیل میدهد.
کبودی رایج ترین اثر این ضرب دیدگی هاست و دلیل بروز آن زخم های زیر پوست یا آسیب دیدگی موی رگهای سطحی و جمع شدن خون در زیر پوست است.
یک سوم تمام صدمات ورزشی را اصطلاحا رگ به رگ شدن میگویند.
این آسیب در واقع پیچیدن یا پارگی قسمتی ازرباط است.
رباط رشته محکمی است که پیوند دهنده استخوانها به یکدیگر بوده و مفاصل را محکم در جای خود نگه میدارد.
ضرب دیدگی یا پیچ خوردگی از انواع دیگر آسیبهای شایع در ورزش است.
این حالت پیچیدگی و کشش ماهیچه یا تاندون است که گاهی به پارگی آنها می انجامد.
تاندونها بافتهای محکمی هستند که پیوند دهنده ماهیچه ها به استخوانها هستند.
التهاب تاندون و یا التهاب یکی از محفظه های کوچک پر از مایعی که موجب حرکت روان تاندون بر روی استخوان میشوند در اثر تکرار بیش از حد حرکاتی که موجب وارد شدن فشار بر مفاصل میشوند به وجود می آید.
آسیبهای استخوانی شکستگی استخوان 5 تا 6% کل آسیبهای ورزشی را تشکیل میدهد.
استخوانهای بازو و پا بیش از همه در معرض شکستگی قرار دارند.
شکستگی ستون فقرات یا جمجمه در حین حرکات ورزشی بسیار نادر است.
استخوانهای پا از ران تا کف آن بسیار مستعد شکستگی در اثر فشار هستند و زمانی رخ میدهند که ماهیچه ها دچار پیچیدگی شده یا در اثر انقباض بیش از حد موجب خم شدن و شکستن استخوان میشوند.
این نوع شکستگی بخصوص در میان رقصندگان باله، دوندگان استقامت و افرادی که استخوانهای باریک دارند شایع است.
شکستگی ساق پا با دردناک شدن و تورم جلو، داخل و پشت ساق پا همراه است که در هنگام حرکت بسیار دردناک شده و درد آن مدام شدت پیدا میکند.
این آسیب در اثر حرکات پر فشار یا کوبیدن های مداوم پا بر روی زمین در ورزشهایی چون ایروبیک، دو استقامت، بسکتبال و والیبال عارض میشود.
آسیب دیدیگی مغزی خطرناکترین حالت آسیب دیدگی ها می باشد.
آسیبهای مغزی آسیبهای مغزی، دلیل اصلی صدمات منجر به مرگ در حرکات ورزشی است.
ضربه مغزی ممکن است حتا با ضربه ای مختصر به سر ایجاد شود و به بیهوشی یا از دست دادن تعادل، هماهنگی حرکات، قوه ادراک، شنوایی، حافظه و بینایی منجر شود.
عوامل اصلی صدمات ورزشی شامل : • لوازم ورزشی که اشتباه به کار برده شده اند • سقوط • برخورد شدید دو بازیکن که بر اثر سرعت زیاد (مثلا در هاکی روی یخ) یا خشونت ذاتی ورزش (مانند راگبی) ایجاد میشود • آسیب دیدگی سطحی یا پارگی بخشهایی از بدن که به طور مداوم تحت فشار یا کشیدگی قرار گرفته اند علائم این آسیبها عبارتند از : • لقی یا از جا درآمدن یک مفصل • تورم • ضعف بررسی آسیب شناسی : علائمی که به طور مداوم موجب تشدید یا کاهش توانایی ورزشکار در بازی شده و گاهی هم دردناک نبوده و فقط با خستگی غیر معمول همراه هستند، باید توسط جراح ارتوپد مورد معاینه قرار گیرد.
تشخیص به موقع از تبدیل شدن مشکلات کوچک به صدمات جدی و مشکلات طولانی جلوگیری میکند.
یک جراح ارتوپد اشخاصی را که، • از شرکت در ورزش به دلیل درد ناشی از آسیب شدید منع شده اند • قابلیت ورزشی آنها به دلیل مشکلات مزمن ناشی از یک آسیب ورزشی کم شده است • کسانی که آسیب ورزشی در آنها موجب از شکل افتادگی بازو یا پا شده است را مورد نظر قرار می دهد.
او با معاینه موضعی، پرسیدن سوالهایی در رابطه با چگونگی آسیب دیدگی و نوع علائمی که بیمار داشته است و همچنین با گرفتن عکسهایی با اشعه ایکس، استخوانها و بافت نرم آسیب دیده را بررسی میکند.
اشخاصی که دچار ضربه مغزی شده اند باید فورا مورد معاینه قرار گیرند و تا زمان دریافت نتیجه نرمال تحت نظر باشند و تا این زمان هر 5 دقیقه یک بار مورد معاینه قرار بگیرند.
معاینات اصلی در هر 5 دقیقه عبارتند از اندازه گیری هشیاری، تمرکز و حافظه کوتاه مدت فرد مصدوم.
علائم دیگر تشخیص صدمه مغزی عبارتند از گیجی، سردرد، تهوع و مشکل بینایی.
شیوه های درمان : درمان صدمات مختصر بافت نرم معمولا شامل محکم بستن محل آسیب دیده با نوار کشی، کمپرس یخ و استراحت است.
داروهای ضد التهاب خوراکی یا تزریقی برای تورم کیسه های مفصلی تجویز میشوند.
برای تاندونهای آسیب دیده داروهای ضد التهاب همراه با ورزش مخصوص تجویز میشود.
اگر تاندونی دچار پارگی شده باشد، برای درمان آن به عمل جراحی نیاز است.
جراحیهای ارتوپدی برای پیچیدگیها یا ضرب دیدگیهای جدی توصیه میشوند.
درمان این صدمات نه تنها شامل برطرف کردن درد و التهاب که شامل برگرداندن ورزشکار به حالت و تواناییهای اولیه او است.
معمولا به ورزشکاران آسیب دیده توصیه میشود که تا بهبود کامل، فعالیتهای خود را محدود نمایند.
پزشک آنها شاید تمرینهای خاصی را برای ورزشکاری که دچار آسیبهای متعدد شده است تجویز نماید اما صدمات جدی،ورزشکار را برای مدتی از انجام عملیات ورزشی محروم خواهد کرد.
پیشگیری : کودکانی که میخواهند در یک فعالیت ورزشی سازمان یافته شرکت کنند باید ابتدا توسط متخصص معاینه شوند و در باره نوع ورزشی که میخواهند انجام دهند با پزشک خود مشورت نمایند.
پزشک متخصص باید، • هر گونه آسیب قبلی را با دقت معاینه کرده و اهمیت آنرا در ورزش مورد نظر بسنجد.
• در صورت لزوم برای جلوگیری از رشد یا عدم رشد نامطلوب عضلات و استخوانهای کودک تمرینهای اضافه تجویز کند • به سیستم استخوان بندی و دستگاه گردش خون کودک توجه کند و قابلیت بدنی او را تایید یا رد کند همانطور که میبینید اگر پزشک بداند که ورزش مورد نظر شما چیست میتواند بگوید که کدام بخش بدن بیشتر در معرض فشار خواهد بود و برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی توصیه هایی بکند چند برنامه دیگر برای جلوگیری از آسیبهای ورزشی عبارتند از: • حفظ فرم صحیح و سلامت بدن • اطلاع و اطاعت از قوانینی که موجب تنظیم حرکات میشود • استراحت در هنگام خستگی، بیماری یا درد • عدم استفاده از نیرو بخشهای مصنوعی.
این مواد ممکن است توانایی شما را در لحظه افزایش دهند اما در دراز مدت با خطر مرگ همراه هستند • مراقبت و استفاده صحیح از لوازم ورزشی • پوشیدن البسه مناسب و به کار بردن لوازم محافظ (مانند زانو بند و کلاه ایمنی)