واترپلوی مردان از جمله اولین ورزش‌های تیمی معرفی شده در بازی‌های جدید المپیک در سال ۱۹۰۰ بوده است.
اکنون واترپلو در بسیاری از کشورها مورد استقبال واقع شده است؛ علی‌الخصوص در اروپا (مشخصاً در مجارستان، یونان، ایتالیا، روسیه و یوگسلاوی سابق)، ایالات متحده، کانادا و استرالیا.
این بازی در حال حاضر شامل تیم‌هائی متشکل از هفت بازیکن (و حداکثر تا شش نفر ذخیره) به همراه توپ واترپلو که به اندازهٔ توپ فوتبال می‌باشد که به‌دلیل دارا بودن خاصیت ضد آبی از نایلون ساخته شده است.
● توسعه بازی واترپلو
قواین واترپلو در قرن نوزدهم در بریتانیای کبیر توسط ویلیام‌ویلسون توسعه یافت.
بازی جدید چیزی شبیه به فوتبال آمریکائی بود که در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و دریاچه‌های انگلستان و اسکاتلند، با توپی که از لاستیک هندی ساخته شده بود، انجام می‌شد.
این ”راگبی آبی“ به تدریج و براساس تلفظ کلمهٔ ”پولو“ در زبان بالتی (۱) به معنای توپ، ”واترپلو“ نامیده شد.
بازی اولیه خشونت فیزیکی، کشتی و نگه داشتن بازیکن حریف را در زیر آب، جهت بازپس‌گیری توپ، مجاز می‌شمرد، دروازه‌بان بیرون از منطقهٔ بازی می‌ایستاد و با پریدن در آب و بر روی هر حریفی که قصد گل‌زدن به واسطهٔ قرار دادن توپ در سطح تعیین شد داشت، از دروازه دفاع می‌نمود.
این بازی تا دهه ۱۹۸۰ به تدریج پیشرفت کرد تا جائی که شامل بازی سریع تیمی با یک توپ بود و بر شنا کردن، پاس دادن و گل زدن از طریق شوت کردن داخل یک دروازهٔ توری تأکید می‌نمود.
تنها هنگامی می‌شد جهت به دست آوردن توپ از بازیکن حریف تلاش نمود که او توپ را نگه داشته باشد البته نمی‌توان او را زیر آب برد.
در سال ۱۸۸۸ لیگ واترپولی لندن جهت حل مشکل گوناگونی در قوانین منطقه‌ای تأسیس شد و مجموعه قوانینی تصویب نمود تا رقابت تیمی را ممکن ساخته و پایهٔ بازی کنونی را شکل دهد.
اولین دورهٔ بازی‌های واترپلو با قهرمانی انگلیس در سال ۱۸۸۸ صورت پذیرفت.
در سال ۱۸۹۰ اولین بازی بین‌المللی واترپلو انجام شد و اسکاتلند چهار بر صفر انگلستان را شکست داد.
این بازی بین سال‌های ۱۸۹۰ و ۱۹۰۰ در اروپا با رقابت تیم‌ها در آلمان، اتریش، فرانسه، بلژیک، مجارستان و ایتالیا که از قوانین بریتانیائی استفاده می‌کردند، گسترش یافت.
بازی متفاوتی در ایالات متحده انجام می‌شد که همراه با بازی خشونت‌آمیز نگه داشتن، زیر آبی رفتن و محکم در دست نگه داشتن یک توپ رم و نیمه باد که می‌شد آن را در زیر آب نگه داشت، انجام می‌شد.
در نتیجه تیم‌های اروپائی در مسابقات قهرمانی المپیک ۱۹۰۴ در ”سن‌لوئیس“ رقابت ننمودند.
تا سال ۱۹۱۴ اکثر تیم‌های آمریکائی قبول کردند از قوانین بین‌المللی پیروی کنند.
در سال ۱۹۲۹ یک کمیتهٔ بین‌المللی واترپلو متشکل از نمایندگان بریتانای کبیر و فدراسیون بین‌المللی شنای آماتور (فینا) شکل گرفت.
قوانین برای بازی‌های بین‌المللی پیشرفت یافتند و در سال ۱۹۳۰ به اجرا گذاشته شدند.
از آن پس فینا ساختار اکم بر این بازی بوده است.
در گذر سال‌ها هم تغییرات تکنیکی و هم تغییرات قانونی بر مشخصه‌های این بازی تأثیر گذاشت.
در سال ۱۹۲۸ مربی مجار واترپلو ”بلاکمجدی“، پس هوائی یا پاس خشک را ابداع نمود.
این بازی بین سال‌های ۱۸۹۰ و ۱۹۰۰ در اروپا با رقابت تیم‌ها در آلمان، اتریش، فرانسه، بلژیک، مجارستان و ایتالیا که از قوانین بریتانیائی استفاده می‌کردند، گسترش یافت.
در سال ۱۹۲۸ مربی مجار واترپلو ”بلاکمجدی“، پس هوائی یا پاس خشک را ابداع نمود.
تکنیکی که در آن بازیکن توپ را مستقیماً از راه هوا به بازیکن دیگر می‌فرستد، یعنی او توپ را بدون برخورد با آب دریافت می‌کند.
پیش از آن بازیکنان می‌گذاشتند ابتدا توپ در آب بیافتد و سپس آن را بر می‌داشتند اما پاس خشک این بازی خشن را پویاتر نمود و باعث برتری مجارستان در واترپلو برای بیش از شصت سال شد.
در سال ۱۹۳۶ ”جیمزآر.
اسمیت“ مربی واترپلوی کالیفرنیا و نویسنهٔ کتب متعددی دربارهٔ علم مکانیک واترپلو، توپ واترپلوئی از جنس پوششی از الیاف لاستیکی روی یک محفظهٔ بادکردنی ابداع نمود که موجب بهبود در اجرای عمل شد.
توپ چرمی قبلی، آب جذب می‌کرد و در حین بازی سنگین‌تر می‌شد.
در سال ۱۹۴۹ تغییرات قوانین اجازه داد بازی بدون وقفه پس از سوت داور به دلیل یک خطای معمولی ادامه پیدا کند و سرعت بازی بالا برود.
در دههٔ ۱۹۷۰ خطای اخراج، جایگزین سیستم امتیازی برای خطاهای سنگین شد.
بازیکنان خاطی به یک دقیقه اخراج مجازات می‌شدند و تیم‌شان مجبور بود با بازیکنان کمتری بازی کند.
حق مالکیت توپ محدود به ۴۵ ثانیه قبل از تلاش برای به ثمر رساندن گل می‌شد.
از آن پس، زمان مجازات‌ها و مالکیت کاهش یافت.
شوت مستقیم به سمت دروازه از خط هفت متر پس از اعلام یک پرتاپ آزاد در سال ۱۹۹۴ مجاز گردید و در سال ۲۰۰۵ به پرتاپ پنج متر تغییر یافت.
مهارت های اولیه: برای انجام ورزش واترپلو ورزشکار باید در بعضی کارها مهارت داشته باشد.
اولین فاکتور لازم برای شروع این ورزش، مهارت در شنا است.
در این ورزش، بازیکنان باید بتوانند طول 30 متری استخر را بارها و بارها شنا کنند.
نوع شنا کردن بازیکنان واترپلو با شنای کلاسیک متفاوت است.
در این روش بازیکنان از یک استیل آزاد استفاده می کنند به طوری که هنگام شنا کردن همیشه سر آنها از آب بیرون خواهد بود تا بتوانند بر بازی مسلط باشند.
مهارت دومی که بازیکنان باید به دست آورند، شیوه کنترل توپ با یک دست است.
همچنین این ورزشکاران باید بتوانند توپ را با هر دو دست خود کنترل کنند.
مهارت دیگری که ورزشکاران این رشته باید داشته باشند، نوعی پا دوچرخه است که در آن حرکات پا به صورت دایره وار انجام می شود.
در این حرکت که ورزشکاران از آن برای نگه داشتن خود روی سطح آب استفاده می کنند، انرژی بسیار کم مصرف می شود.
ورزشکاران ورزش واترپلو باید از تمرکز و سرعت عمل بالایی برخوردار باشند تا بتوانند بر تیم حریف غلبه کنند.
قوانین ورزش واترپلو: هر تیم از 12 بازیکن تشکیل شده است که شامل هفت بازیکن اصلی و پنج بازیکن ذخیره است.
بازیکنان اصلی دارای یک دروازه بان و شش بازیکن زمین هستند.
این شش بازیکن می توانند هم در نقش حمله و هم در نقش دفاعی ظاهر شوند و جای مخصوص به خود ندارند.
یکی از قوانین مهم واترپلو این است که بازیکنان زمین اجازه ندارند توپ را با دو دست بگیرند و باید آن را فقط با یک دست کنترل کنند.
در فاصله دو متری از دروازه بان های هر تیم نشانه هایی به نام خط دو متری وجود دارد.
بازیکنان تیم مقابل اگر توپ نداشته باشند نباید وارد این محوطه شوند.
مدت زمان بازی برای آقایان در جهار ست هفت دقیقه ای و برای خانم ها چهار ست چهار تا شش دقیقه ای است.
اثرات مفید بدنی واترپلو ورزشی آبی و تیمی است.
بنابراین از یک طرف باعث بروز آثار ورزش شنا می شود و از طرف دیگر اثر مفید ورزش های توپی را به همراه دارد.
بازیکنان این رشته باید از قدرت و سرعت بالایی برخوردار باشند.
در این ورزش تمام اعضای بدن مانند یک زنجیر عمل می کنند.
یعنی ورزشکار باید از تمام عضلات خود کمک بگیرید تا بتواند نیروی لازم را به توپ وارد کند.
اعضای مختلف بدن مثل دست ها، لگن و پاها باید بتوانند حرکات چرخشی خاصی را انجام دهند.
بنابراین علاوه بر قدرت، انعطاف پذیری نیز در این ورزش لازم و ضروری است.
بعضی از حرکات باعث می شوند سرعت توپ افزایش یابد مثل چرخش مناسب در ناحیه کمر و شانه و همچنین قدرت به عقب بردن بازوها و آرنج و توانایی خم کردن مچ دست.
به دست آوردن مهارت در این زمینه ها نیاز به تمرین فراوان دارد.
بازیکنان علاوه بر قدرت و انعطاف پذیری باید از تمرکز کافی و قدرت طراحی نقشه برای تمرکز بر حریف هم برخوردار باشند.
بنابراین به طور خلاصه می توان گفت که ورزش واترپلو دارای اثرهای مفید زیر است: - افزایش قدرت بدنی به خصوص در ناحیه عضلات ران، بازوها و مچ دست - افزایش انعطاف پذیری - افزایش سرعت عکس العمل در پاسخ به محرک ها - افزایش قدرت تمرکز، هماهنگی و طراحی نقشه آسیب های ورزش واترپلو برخی از اسیب های واترپلو ناشی از انجام این ورزش در آب است مثل حساسیت و قرمزی چشم، آفتاب سوختگی و عفونت های پوستی.
اما از آسیب های شایع و مخصوص به این ورزش می توان به موارد زیر اشاره کرد: کشیدگی تاندون های شانه: این آسیب بسیار شایع است زیرا ورزشکاران برای افزایش قدرت و سرعت پرتاپ توپ به عضلات و تاندون های این ناحیه فشار زیادی وارد می کنند و باعث کشیدگی و گاهی پارگی تاندون های این ناحیه می شوند.
آسیب به انگشتان: سرعت سریع توپ و برخورد آن با انگشتان دست ورزشکاران باعث ضرب دیدگی، کبودی و حتی بروز زخم و شکستگی در این نواحی می شود.
آسیب ناحیه صورت: واترپلو ورزش پر برخوردی است و ورزشکاران به سهو یا به عمد ضرباتی را به بازیکن حریف وارد می کنند.
در نتیجه کبودی زیر چشم و پارگی لب از جمله آسیب های شایع است.
عواملی که سبب بروز آسیب بیشتر می شوند: -نداشتن بنیه و انعطاف پذیری لازم برای این ورزش -بی تجربگی و مهارت ناکافی در اجرای تکنیک ها -استفاده نکردن از وسایل ایمنی مثل کلاه ایمنی و وسایل حفاظتی از گوش و دهان پیشگیری از آسیب ها رعایت چند نکته از بروز آسیب بدنی جلوگیری می کند: -منظم ورزش کنید تا بدن شما برای این ورزش قدرت و انعطاف پذیری کافی را به دست آورد.
-علاوه بر تمرینات واترپلو، از سایر تمرین ها بدن سازی به منظور ارتقای سطح قدرت و انعطاف پذیری بدن استفاده کنید.
- حتما" در حین و بعد از ورزش آب فراوان بنوشید.
-قبل از ورزش بدن خود را گرم کنید.
- بعد از خروج از آب، تمرینات کشش را فراموش نکنید.
- از وسایل ایمنی و عینک شنا استفاده کنید.
- اگر احساس کردید آسیب دیده اید، بلافاصله ورزش را متوقف کنید و در صورت لزوم از کمپرس یخ و بالا نگه داشتن اندان آسیب دیده استفاده کرده و به پزشک مراجعه کنید و تا بهبود کامل ورزش نکنید