دانلود تحقیق حرکت درمانی

فصل اول

تعاریف و دیدگاهها

    تصاویر و مدارکی در چین پیدا شده که نشان می دهد سه هزار سال قبل از میلاد مسیح انواعی از ورزش درمانی وجود داشته است.

    در قرون اخیر پرهنریک لینگ، سیستمی طبی برای ورزشهای سبک بوجود آورد که در سال 1884 در ایالات متحده آمریکا معرفی و با استقبال بسیاری روبرو شد.

    سیستم پرهنریک لینگ شامل یک سری حرکات موزون، هماهنگ و دقیق بود.

 در یونان اولین فردی که موضوع ژیمناستیک و تأثیر آن را مورد توجه قرار داد هرودوت بود.

    او در حدود 480 سال قبل از میلاد مسیح مطالب ارزشمندی نوشت و به عنوان یک معلم مجموعه ای از تمرینهایی که مبتنی بر اصول و قواعد هندسه بود به منظور از بین بردن ضعف بدنی شاگردان تدوین کرد.

   سقراط در یکی از نوشته های خود به نام ” گفتار استادانه “ که پروفسور لیخت آن را مورد بررسی قرار داده است، مفاهیم مربوط به عضله ها و حرکتهای آنها را بدین نحو بیان می کند:

   بیشترین خطر از بین رفتن بخشهایی از عضله ها هنگامی صورت می گیرد که بیماران از عضله ها استفاده نکرده باشند و آنها را تقریباً به حالت غیرفعال  نگه داشته باشند.

   سقراط راه رفتن را موجب کاهش چاقی و جلوگیری از اضافه وزن می شود توصیه می کند.او تأکید می کند که تمرینهای سخت پس از یک دوره استراحت طولانی باید با احتیاط صورت بگیرد تا سلامتی فرد را تأمین نماید.

   ابن خلدون و جرجانی از اندیشمندان اسلامی هستند که عقیده داشتند تحرکات و فعالیتهای بدنی برای موجود زنده از ضروریات می باشد.

   در دوران قرون وسطی رهبران کلیسا بر این عقیده بودند که باید زندگی و خواسته های مادی را تقبیح کرد و با دوری جستن از آن به تزکیه روح پرداخت و بدین سبب به پرورش جسم توجهی نداشتند.

   بدین سان دور نگاه داشتن جسم از بیماریها به کمک تمرینهای ورزشی به دست فراموشی سپرده شد.

   از قرن ششم تا یازدهم میلادی این طرز تفکر که انسان بیشتر برای رنج کشیدن زاده شده حاکم بر جامعه بود حتی دارو برای بیماران به میزان کم تجویز می شد.

   با شروع قرن چهاردهم و همزمان با دوره رنساس علاقه توجه به فرهنگ وتمدن یونان و روم نمایان شد و مسائل جدیدی که متناسب با آن دو.ره بود رایج شد که بخشی از آنها از تمدن مشرق زمین گرفته شده بود.

   در طول دو قرن بعد از درک اهمیت تمرین های درمانی، رشد و گسترش چشمگیری در چگونگی انواع مختلف تمرینها و درمانها پدیدار شد.

   در قرن هفدهم فردریک هافمن  بیشترین تأثیر را بر کار درمانی گذاشت.

   اومعتقد بود که حرکتهای روزمره زندگی از جمله بریدن درخت، دوختن لباس و غیره خود نوعی تمرین به حساب می آیند و تا اندازه ای باعث افزایش قدرت و حفظ سلامتی می شوند.

   در ادامه فعالیتهای هافمن، نیکولاس آندره تمرین هایی برای اصلاح آسیبها و انحرافات ستون مهره ها که باعث غیر طبیعی شدن آن قسمت از بدن می شوند پیشنهاد کرد که مورد بررسی قرار گرفت.

   در سال 1879 دادلی سارجنت در دانشگاه هاروارد بخشی به نام تربیت بدنی اصلاحی تأسیس کرد.

هدف این بخش اصلاح پاره ای از آسیب دیدگی ها بود.

   اندشه استفاده از تربیت بدنی به صورت تمرینهای اصلاحی برای از بین بردن طرز غلط قرار گرفتن بدن و نیز رشد کلی سلامتی تا زمان جنگ جهانی اول ادامه داشت.

   سپس بدنبال پیشرفت موفقیت آمیز تکنیکهای فیزوتراپی برای بهبود افراد فلج و سربازان جان به در برده از صدمات جنگ، استفاده از تمرینهای اصلاحی برای دانش آموزان مبتلا به معلولیتهای جسمی مطرح شد.

تاریخچه مختصری از درمان بیماران، مجروحان و معلولین به وسیله انواع روشهای درمانی

ماساژ

   یکی از روشهای درمان بیماران که قرنهاست مورد استفاده قرار دارد و برخی از متخصصان به آن، همچون اولین شکلهای درمانی می نگرند، مالیدن یا نوازش کردن بخش آسیب دیده یا دردناک است که اصطلاحاً ماساژ (Massage) نامیده می شود.

   واژه ماساژ از واژه لاتین ماسین (Massein) مشتق شده است که تقریباً معنی «مشت و مال» را می دهد.

   ابزار واقعی انجام ماساژ دست حساس، جستجوگر و درمانگر است.

   جالینوس 18 نوع ماساژ مختلف از جمله ماساژ نرم، سخت، متوسط، آماده کننده و برگشت به حالت اولیه را از یکدیگر متمایز ساخته است و بیان می دارد که می بایست از شرایط بدنی ورزشکار آگاهی داشت.

   نقاشیهایی از یونان  باستان در دست است که مالش پشت و سینه بوکس بازان، ماساژ تاندون آشیل دونده ها و ماساژ عضله ساق پا را نشان می دهد.

یکی از دانشمندان یونانی به نام دیم ماساژ را به عنوانیکی از بخشهای عمده مراقبت از ورزشکاران توصیف می کند.

در این زمینه در کتاب «تاریخ جهانی تربیت بدنی و علوم ورزشی» از حمام گرم و حمام آفتاب هم یاد کرده است.

وی هچنین نتیجه میگیرد که ماساژ ورزشی در آن دوران، تقریباً 500 سال پیش از عصر جدید، بیار متنوع و شامل کاربرد ابزارهای گوناگون و ترکیب ماساژ با سایر روشهای درمانی بوده است.

قابل توجه است که ماساژ تقریباً همواره با ژیمناستیک سبک و فعال، و تمرینهای هوازی انجام می گرفته است.

انسـتیتوی مـرکـزی ژیمــناستیک درسال 1813 در استـــکهلم ســوئد تأسیس شد.

پی.

اج.

لینگ یکی از مربیان متخصص ماساژ که مدرس آنجا بود اظهار می کرد که ماساژ دومین شاخه ژیمناستیک محسوب می شود.

امروزه انواع ماساژها وجود دارد که فواید خاص خود را دارند از جمله این ماساژها، ماساژ بافت پیوندی که بر اساس قطعه نگاری موضعی که با دست و بازتاب احشائی ماهیچه ای انجام می گیرد، ماساژ ضریع استخوانی و ماساژ زهکشی دستی لنف که روشهای امروزی تلفیقی از مفیدترین عناصر درمانی این روشها می باشد.

آب درمانی و حمام درمانی رومیها درمان با حمام گرم و سرد را می شناختند.

جالینوس غالباً ذکری از حمام درمانی به میان می آورد و انواهع متفاوت حمام درمانی را توصیف می کرد.

در زمان حا ضـر پزشکان استفاده از آب سرد را به عنوان یک روش درمان پذیرفته اند.

پزشک انگلیسی جان فلویر اهمیت نوینی برای آب درمانی قائل شد و اظهار کرد درمان با آب سرد نیز مانند استفاده از چشمه های آب معدنی نتایج مطلوبی ببار خواهد آورد.

سبستیان کنیپ در سال 1880 در شهر خود نخستین حمامهای درمانی را ایجاد نمود و بعدها یکی از چهرهای برجسته در گسترش آب درمانی در آلمان شد.

در سالهای 1951 تا 1964 دکتر هرمن کابات در آمریکا نظریه این حرکات را تدوین کرد.

کوشش فیزیوتراپیستهای آمریکایی (شرینگون و همکاران) مبنای علمی این شیوه را بوجود آوردند.

در سالهای بعد نحوه انجام این روش و حیطه کاربرد آن گسترش یافت.

در حرکت درمانی مدرن کاربرد این روش، بخش عمده ای از درمان اختلالات دستگاههای عصبی، اسکلتی و عضلانی وصدمات مربوط به آن محسوب می شود.

دست درمانی یا درمان دستی دست درمانی یا درمان با دست که چیروپرکسیس نیز گفته می شود از قدیمی ترین شیوه های پزشکی است.

هنر «شکسته بندی»از زمان بقراط، جالینوس و ابوعلی سینا معمول بوده است.

تاریخچه دست درمانی نوین با کار یک پزشک آمریکایی به نام ا.

تی.

استیل (1919- 1823) آغاز شده است.

وی تکنیک دست درمانی خود را برای درمان بیماریهای مفصلی واستئوپتی بکار گرفت.

در سال 1985 پالمر اولین مرکز حرکت درمانی با دست را در آمریکا تأسیس کرد.

در اروپا متخصصین تکنیک در مانی با دست را در مورد مفاصل و ستون مهره ها شناساندند.

در سال 1916 انجمن دست درمانی در آلمان تأسیس گردید.

این انستیتو مسئولیت پژوهش در مورد مفصل شناسی برای آسیبهای اندامها و ستون مهرها را برعهده داشت.

همچنین دورههای هفت هفته ای دست درمانی را برای آموزش کارشناسان، متخصصان حرکت درمانی و فیزیوتراپیستها بوجود آورد.

فصل دوم انواع حرکت درمانی حرکت درمانی استفاده از حرکت ونرمشهای ورزشی جهت بهبود وضع تعادل بدن و هماهنگ نمودن حرکات آن و معالجه و درمان بعضی از بیماریها و ناراحتیـهائی که معلول کم تحرکی و یا پرداختن غیراصــولی به حرکات و فعالیتهای بدنی هستند، می باشد.

مشخصات نیرو جهت نیرو میزان یا بزرگی نیرو نقطه اثر نیرو نیروهای مورد نیاز در حرکت درمانی نیروی جاذبه برای تقویت عضلات با حذف آن برای دامنه حرکت در موارد خاص استفاده می شود.

نیروی عضلانی که بیشتر در حرکت درمانی کاربرد دارد، مثلاً می تواند نیروی دست باشد که در جهت کمک مقاومت استفاده می شود.

نیروی خارجی در زمانی که می خواهیم حرکتی را به فرد بدهیم یا عملی را روی فرد انجام دهیم، به نیروی خارجی نیاز داریم.

این نیرو می تواند به وسیله یک سری وسایل، وزنه ها یا با وسایل میکانیکی مانند فنر صورت گیرد.

تکیه گاه (سطح اتکاء) سطح یا قاعده ای که فرد روی زمین برآن تکیه دارد یا قرار گرفته است.

هر مقدار سطح اتکاء فرد بیشتر باشد تعادل فرد بیشتر است.

تعادل وقتی نیروهای فعال شخص و همچنین نیروهای وارده بر او یکنواخت باشد فرد در حالت تعادل خواهد بود.

انواع تعادل تعادل پایدار - تعادلی است که وضعیت فرد تثبیت شده و بصورت ثابت مانده است مانند حالت نشستن و خوابیدن.

تعادل نا پایدار - حالتی که وضعیت فرد تثبیت نشده است مانند ایستادن روی یک پا.

تعادل خنثی - حالتی که اگر نیروئی به فرد وارد شود تعادل او بهم نمی خورد بلکه تنها مسیر او امکان دارد عوض شود مانند فردی که در حال دویدن است و اگر او را هل دهیم تنها مسیر حرکتش ممکن است عوض شود.

بی حرکتی بی حرکتی نسبی : هنگامی که می خواهیم با عضو و یا موضع خاصی حرکتی را انجام دهیم، عضو و موضع را کمی ثابت می کنیم تا حرکت به طرز دلخواه انجام گیرد.

بی حرکتی کامل : وقتی می خواهیم حرکتی را بصورت موضعی و خاص انجام دهیم، قسمتهای بالاتر را ثابت نگه داشته و با موضع مورد نظر حرکت را انجام می دهیم.

انواع حرکات در حرکت درمانی عموماً با دو نوع حرکت سر و کار داریم و با استفاده از این دو روش به درمان و مداوای بیماران می پردازیم که عبارتند از: حرکات فعال (Active) حرکات غیر فعال (Passive) حرکات فعال (Active) حرکاتی که توسط انقباض عضلانی خود فرد صورت می گیرد و نیروی خارجی در آن دخالت ندارد مانند خم کردن آرنج یا زانو توسط خود فرد.

معمولاًحرکاتی که به صورت مقاومتی انجام می گیرند از انواع حرکات فعال هستند و تغییراتی را درعضله و بدن مانند هایپرتروفی – افزایش قدرت و افزایش استقامت ایجاد می کنند.

حرکات غیر فعال (Passive) حرکاتی که توسط نیروی خارجی صورت می گیرد مانند خم کردن آرنج یا زانو توسط فرد دیگر.

حرکات غیر فعال معمولاً زمانی انجام می گیرند که فرد بدلیلی نتواند حرکتی را شخصاً انجام دهد یا محدودیت حرکتی داشته باشد و یا اینکه عضلات حرکت دهنده مفصل وی فلج باشند.

اثرات و فوائد حرکت درمانی حرکت درمانی باعث تسریع در بهبودی بیماری فرد می شود چنانچه بر اثر شکســــــتگی مدتی پای فرد در گچ ثابت و بی حرکت مانده باشد می توان با حرکت درمانی عضلات شخص را تقویت کرد تا سریعتر به بهبودی برسد.

حرکت درمانی موجب بکارگیری حداکثر عضلات و اندامهای سالم شخص می شود در هنگام مصدومیت یک عضو در بدن می توان به کمک اعضای سالم، عضو مصدوم را تقویت و وظایف آن را تا حدودی انجام داد.

حرکت درمانی موجب هماهنگی بهتر سیستم عصبی – عضلانی می شود اغلب افراد که در اثر بیمــــاری یا ضایـعه خاص، مدتها فاقد فعالیت و تحرک بوده اند، با انجام حرکت درمانی و نشان دادن توانائی و مهارت از خود از لحاظ روحــــی اعتماد به نفس مطلوبی بدست می آورند.

انجام نرمشهای حرکت درمانی تأثیرات فیزیولوژیکی دارد افزایش کارائی قلب، بهبود وضعیت سیستم تنفسی، افزایش گردش خون، بهتر شدن تغذیه عضلات و بافتها و بالاخره تقویت عضلات از جمله تأثیرات فیزیولوژیکی حرکت درمانی است.

حرکت درمانی موجب هماهنگی بهتر سیستم عصبی – عضلانی می شود در بعضی از بیماریها مانند سکته مغزی که تعدادی از سلولهای عصبی فرد از بین می رود و در نتیجه ارتباط بین مغز و عضلات قطع یا ضعیف می شود، حرکت درمـانی می تواند با کمک گرفتن از سلولهای باقیمانده عصبی ارتباط دوباره ای بین سیستم عصبی فرد با عضلات او برقرار کند.

با حرکت درمانی می توان بعضی از مهارتهای از دست رفته را دوباره کسب نمود چنانچه فردی دچار صدمه دیدگی در مچ پا شده باشد و این باعث کاهش مهارت در تعادل و هماهنگی مچ پای او شود، با حرکت درمانی می توان این مهارت را دوباره کسب نمود.

حرکت درمانی ازضعف و لاغری عضلات جلوگیری می کند از آنجائی که حرکت درمانی موجب افزایش گردش خون و بهبودی وضع تغذیه فیبرهای عضله می گردد، بنابراین با نرمشهای حرکت درمانی می توان از لاغری و آتروفی شدن عضلات پیشگیری کرد.

انجام حرکت درمانی مداوم، نقش مهمی در اصلاح وضعیت افراد دارد با نرمشهای حرکت درمانی هم می توان از بروز انحرافات ناشی از کار یکنواخت و ثابت که در ستون فقرات بدن رخ می دهد، جلوگیری نمود و هم در صورت بروز این انحرافات، حرکت درمانی نقش مهمی در درمان و برطرف کردن آن دارد.

حرکت درمانی می تواند بر غم و اندوه و ناراحتیهای روحی و روانی فرد غلبه کند چنانچه افـــــــراد به مدت کافی (حداقل 10 دقیقه) حرکات درمانی را انجام دهند، براثر ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی در بافتها بویژه ترشح برخی هورمونها مثل آندروفین شادابی و نشاط خاصی بدست می آورند.

حرکت درمانی ایجاد احساس آرامش و راحتی در فرد می کند نرمشهای ویژه در حرکت درمانی می تواند با شل کردن عضلات یا ریلاکسیشن به آرامش و راحتی فرد کمک کند.

حرکت درمانی موجب بدست آوردن دامنه طبیعی حرکات در مفاصل شود اگرچه ممکن است افراد در حین فعالیت و حرکات روزانه خود، مفاصل و اندامهای خود را حرکت دهند، ولی در اغلب موارد حرکات مفاصــــــل در دامنه کامل انجام نمی گیرد.

علل وعوامل کلی بروز ناهنجاری ها اختلال ژنتیکی و مادرزادی بیماریها و صدمات فقر حرکتی وعدم حرکت وجنبش مناسب عادات نامناسب در حالتها و وضعیتهای مختلف بدن انجام امور روزمره و فعالیتهای ورزشی و نامناسب مستمر تقلید الگوهای حرکتی و وضیعتهای غلط و نامناسب استفاده از پوشاک نامناسب کمبود محرکات رشدی مانند نور،آب و هوا وضعیت روانی و شخصیتی افراد افزایش وزن مسائل فرهنگی، تربیتی نژادی تیپ بدنی و وضعیت ظاهری سن اثرات وعوارض ناهنجاریهای وضعیتی خستگی عضلانی و عمومی تغییر شکل مفاصل کوتاهی و شلی عضلات برهم خوردن تعادل بیومکانیکی افت در عناصر آمادگی جسمانی مشکلات روانی اجتماعی اختلالات قلبی – عروقی اختلالات در امعاء و احشاء کاهش آمادگیهای حرکتی و روانی در یاد گیری بازدهی نامطلوب در انجام وظایف اجتماعی (شغل) دردهای عصبی، عضلانی و مفصلی فصل سوم دستگاه عصبی انسان و عملکردهای نادرست آن عصب عصب رسته ای از آکسون های متعلق به یاخته های عصبی موجود در دستگاه اعصاب پیرامونی است عصب های حسی اطلاعات را به دستگاه عصــبی مرکزی منتقل می کنند و عصب های حرکتــــی اطــلاعات را از دستگاه عصـبی مرکزی می گیرند.

دستگاه عصبی دستگاه عصبی شبکه ارتباطی بدن است، این دستگاه از میلیونها یاخته عصبی تشکیل شده است که با هماهنگی با هم کار می کنند تا تمام کارکردهای هماهنگ رفتــــــار را امکان پذیر کنند.

دستگاههای عصبی به دو بخش تقسیم می شوند : دستگاه اعصاب پیرامونی دستگاه عصبی مرکزی دستگاه عصبی مرکزی نخاع شوکی مغز نخاع شوکی اطلاعات را از عصبهای حسی به مغز می برد.

اطلاعات را از عصبهای حرکتی به ماهیچه ها می برد.

واسطه بین قوس های بازتاب است.

کارکردهای خودکار بدن را تنظیم می کند.

مغز دستگاه کنترل مرکزی است و هشیاری را ممکن می کند.

دستگاه اعصاب پیرامونی دستگاه اعصاب خودکار دستکاه اعصاب محیطی دستگاه عصبی خودکار همه کارکردهای غیرارادی بدن مانند ضربان قلب و گوارش را تنظیم می کند.

دستگاه عصبی تنی شامل اندام های حسی است که آگاهی از دنیای بیرونی را ممکن می کند، همچنین این دستگاه شامل اعصاب حرکتی نیز می باشد که حــرکات ارادی بدن را موجب می شود.

ضایعات نخاعی ضایعات نخاعی را به دو بخش فلج ســـخت (ضایعـات نرون حرکتی بالائی) و فلج شل ( ضایعات نرون حرکتی پایینی) تقسیم میکنند.

فلج سخت در افرادی دیده می شود که سطح ضایعه آنها در ناحیه گردنی و در قسمتهای مهره های بالائی پشتی باشد.

فلج شل در افرادی که سطح ضایعه آنها در قسمت پایین مهره های پشتی و کمری یا در رشته های حرکتی اعصاب محیطی است، دیده می شود.

تأثیر ورزش و فعالیتهای بدنی بر روی اعصاب تأثیر ورزش بر روی اعصاب موجب تغییرات فیزیولوژیکی در اندامها و از طرفی موجب هماهنگی بین اعضا و اعمال بدن می شود .

در نتیجه، آمادگی انتقال در اعصاب بالا می رود و در بدن این توانائی بوجود می آید تا عضلات متعددی با انقباض و انبساط خود این عمل را انجام دهند که بعضی از این عضلات می توانند کمک کننده و یا نگهدارنده حالت باشند.

عوامل مؤثر در دوره بارداری بر جنین حرکت اورگانیسم های زنده در رحم مادر آغاز می شود، لیکن نفوذ و اثر والدین در قابلیتهای واقعی فیزیکی و هوش فرزند انکارناپذیر است و لذا توسعه و تقویت ادراک و انجام مهارتهای حرکتی ممکن است کاملاً بستگی به رویدادهای قبل از تولد و یا هنگام تولد داشته باشد.

هر دو عامل توارث و محیط بر میزان و ابعاد رشد اثرگذار است.

اثرات مادر بر جنین آمادگی رحم برای دریافت تخمک مصرف الکل از طریق مادر مصرف داروها مصرف نیکوتین ویروسها و باکتریها حالات روانی طبیعی و غیرطبیعی میزان حرکت و فعالیت طبیعی و غیرطبیعی مادر تغذیه مادر ازدواج فامیلی رادیوگرافی و اشعه ایکس سن ازدواج و حاملگی مادر صحت و قدرت بدنی مادر از دوران قبل از آبستنی ناهنجاریهای حرکتی و عوامل مؤثر در دوران بارداری (دوران وضع حمل) سن مادر 6 درصد از اولین نوزادان مادران زیر پانزده سال طی اولین سال تولد می میرند.

سن مناسب بارداری بیـن 20 – 35 و یا درمنابعی دیگر بین 21 – 28 قلمداد کرده اند.

بارداری درسن بالای 40 سالـــگی خطــر ابتـــلاء نوزاد به عقب ماندگی ذهنی می شود.

تغذیه مادر تغذیه کافی در دوران بارداری برای مادر و نوزاد جهت سلامتی آنان ضروری و لازم است.

ازجمله کلسیم ناکافی در سفت شدن استخوانهای جنین اختلال ایجاد می کند.

مصرف داروها مادران باردار بدون تجویز دکتر حاذق مجاز به استفاده ازداروها نیستند حتی مصرف بیش از حد ویتامینها.

اعتیاد مصرف مواد مخدر بطور کلی اثرات سوء در جنین باقی می گذارد و در حقیقت جنین نیز معتاد به دنیا می آید.

مصرف دخانیات مصرف دخانیات بر جنین اثر سوء دارد از جمله باعث کوتاهتر و کوچکترشدن استخوانها، سقط جنین و غیر طبیعی شدن جنین می شود.

مصرف الکل الکل از جفت عبور کرده و وارد کیســـه آب آمونیـــاکی که محـافظ جنین است، می شود.

40 درصد نوزادانــــی که مادرانشان به الکلــیسم مزمن دچارند، معیوب به دنیا می آیند و ناهنـــــجاریهایی مانند عقب افـتادگی شدید رشــدی در رحم، تولد زودرس، نوعی کم هوشی و نقایص عضوی مختلف از جمله عیوب قلبی و چشم و گوش و انگشت اضافی و غیره می شود.

اشعه ایکس و رادیواکتیو اشعه ایکس می تواند باعث نواقص جسمانی و صدمات مغزی و افزایش آمادگی ابتلاء به برخی از اقسام سرطان و تقلیل عمر بشود.

بیشترین خطــــــــــر نواقص جسمانی از دو هفتگی تا شش هفتگی است.

بیماریها و اختلالات فیزیکی مادر در دوران بارداری بیماریهای ویروســـــــــی عفونی مانند سرخجـه، آبله و آبله مرغان و تورم کبد بخصوص در ماههای اولیه در دوران بارداری اثرات منفی از جمله منجر به نقایص قلبی، کری، کوری و عقب ماندگیهای ذهنی می شود.

عامل RH خون زمانی که مردی با RH مثبت، با زنی با RH منفی ازدواج کند خطر از بین رفتن جنین در رحم برای بچه دوم به بعد ممکن اتفاق بیفتد.

عوامل روانی در دوران بارداری هیجاناتی مانند ترس، خشم و اضطراب دستگاه عصبی خودکار مادر را به فعالیت وا داشته و باعث ترشح مواد شیمیایی در خون مادر می شود که از طریق جفت وارد جنین می گردد.

هیجانات مادر چنانچه ممتد باشد، علاوه بر نقایص بدنی، عقب ماندگی ذهنی را بخصوص در سه ماهه اول بارداری موجب می گردد.

نشانه و علائم کودکان مبتلا به ناهنجاریهای حرکتی متخصصــــان تربیت بدنی به احتمــال قوی، در میان دانش آموزان کلاس خود مبتلایان به ناراحتی حرکتی را خواهند داشت.

لذا می توان برخی از علل بروز و علائم آسیب های ناشی از این شرایط را بازگو کرد.

بیماریهائی که باعث عدم تحـــــرک اندامــــهای تحتانی می شود.

بیماریهائی که جابجائی را محدود می کند.

بیماریهائی که باعث عدم تحرک اندامهای تحتانی می شود آسیب دیدگی نخاع آسیب دیدگی بر اثر ضربه خارجی اسپینابی فیدا مایلو منینگوسل آسیب دیدگی نخاع اگر نخاع از مهره سوم گردنی یا بالاتر قطع شود سبب مرگ می شود.

قطع کامل نخاع از بالای دومین مهره پشتی باعث کوادرپلژی (فلج چهار دست و پا) و در خود دومــــین و پایین تر از آن باعث پاراپلژی (فلج اندام تحتانی) می شود.

در هر دو حالت وضعیت فلج بودن امکان دارد از فلج جزئی تا کامل متفاوت باشد.

آسیب دیدگی بر اثر ضربه خارجی هنگامی که نخاع قطع می شود، حالتی روی می دهد که هایپرفلکسی (تشدید انعکاسها) نام دارد، این حالت بیشتر برای مبتلایان به کوادرپلژی وجود دارد.

نشانه های این حالت متفاوت است و از سفید شدن اطراف دهان وتعریق جزئی تا بالا رفتن شدید فشارخون، سردردهای مزمن، تعریق شدید و هراس از هلاکت و نابودی تغــــییر می کند.

اسپینابی فیدا نوعی ناهنجاری مادرزادی است که بر اثر عدم پیوستگی قوس پشتی در یک یا دو مهره یا بیشتر به وجود می آید.

مایلو منینگوسل عبارت است از بیـــرون زدگی فتق پرده های نخاع و خود نخاع از محلی ناقص در طول ستون فقرات و نوعی ناهنجاری شدید است که خواه ناخواه تا حدودی روی دستگاه عصبی تأثیر می گذارد.

فعالیتهای پیشنهادی نوع فعالیتهای حرکتی اشخاص بستگی به نوع معلولیت افراد دارد و باید با استفاده از اطلاعات مربوط درباره سطح آسیب دیدگی و مشاهده وضع کنونی، آنان را مورد ارزیابی قرار داد.

در بیماران پاراپلژی کم سن و سال بازیهای گرفتن و پرتاب کردن به آسانی قابل اجرا است مانند : استفاده ازکیسه های لوبیا برای بازیهای اصابت به هدف زدن توپ به دیوار شکل تعدیل شده هندبال فعالیتهای بیماران پاراپلژی آنهایی هستند که بازوها و شانه ها را تقویت کنند.

همچنین باید تأکید بر فعالیتهایی باشد که محدوده کامل حرکت را درعضلات مستعد تشنج، وسعت دهد و بدین ترتیب از کوتاه شدن و تغییر شکل عضله جلوگــــیری بعمل آید و برای تقویت کلی بدن شنا اهمیت ویژه ای دارد و برای تقویت عضله های بیماران پاراپلژی نیز می توان از کار با وزنه استفاده نمود.

درمجموع برای اینکه بیماران پاراپلژی و کوادرپلژی از آمادگی بدنی برخوردار شوند و آن را حفظ کنند باید توجه ویژه ای داشت و تمرینهایی به این منظور درنظر گرفت.

بیماریهائی که جابجائی را محدود می کند دررفتگی مادرزادی مفصل ران بدشکلی مادرزادی استئو کندروز (التهاب استخوان و غضروف) فلج پا دررفتگی مادرزادی مفصل ران به جابجا شدن کامل یا ناقص انتهای ران که هنگام تولد وجود داشته گفته می شود.

در دخترها رایج است و بیشتر درسمت چپ آنها پیش می آید.

بدشکلی مادرزادی تالیپس عبارتست از تغییر شکل پا به گونه ای که از شکل یا حالت طبیعی خارج باشد و بیشتر مادرزادی است.

استئو کندروز (التهاب استخوان و غضروف) نوعی بیماری مربوط به اپی فیز (مرکز رشد) استخوان است، علت اصلی هنوز مشخص نیست.

انواع آن عبارتند از : لک گلوه – پروتز اوزگوت شولاتر اپی فیزیولیز لک گلوه - پروتز حالتی است که اپی فیز سر استخوان ران به آن مبــــــــتلا می شود.

این حالت اکثراً در پسرها بین 5 تا 10 سالگی دیده می شود.

دلیل احتمالی آن اختلال گردش خون بر اثر فشار بر روی مفصل ران یا ضربه وارده به این ناحیه است.

علائم بیماری در کودکان لنگی مختصر و دردناک بودن قسمت داخلی زانو.

اوزگوت شولاتر با جداشدن برآمدگی سر استخوان درشت نی ازآن مشخص می شود.

در پسرها 10 تا 15 ساله اتفاق می افتد (دوچرخه سواران) و براحتی معالجه می شود.

اپی فیزیولیز حالتی است اپی فیز از خود اســــتخوان جدا می شود و بعــد از جــــدا شدن سُر می خورد و در کنار بدنه استخوان قرار می گیرد و متداولترین آن در سر استخوان ران بوده است.

دوره بیماری از شدت آن تا مرحله بهبودی بین 1 تا 3 سال است و در صورتی که بیماری معالجه نشود تغییر شکل ثابت می ماند و معمولاً چاره بیماری جراحی است.

فلج پا یعنی از دست دادن قسمتی از یک پا یا تمام آن بر اثر جراحی یا حادثه که در آن صورت می توان از پای مصنوعی استفاده نمود.

فعالیت پیشنهادی مشکل عمـــده افرادی که از عصا یا چوب زیر بغل استفاده می کنند اینست که نمی توانند تعادل خود را بگونه ای حفظ کنند که یک دست آنها برای انجام کار آزاد باشد.

اگر از چوب دستی مخصوص استفاده شود در اکثر موارد اســتفاده از دست راحت تر است.

فعالیتهایی مانند والیبال، پرتاب توپ یا ضربه زدن با یک دست در همزمانی که در حرکت و سرعت لازم است، تمام کودکانی که از نظر جابجائی ناتوان هستند، با کمبود روبرویند.

درچنین فعالیتهای باید تعدیلهایی بوجود آید.

به عنوان مثال در پرتاب، می توان بجای توپ از بادکنک استفاده کرد و سرعت بازی را کاهش داد.

برای بازیکنانی که هنگام استفاده از دستها، به تکیه گاه نیاز دارند، می توان در محوطه بازی تیرهای فلزی یا چوبی نصب کرد تا بر آن تکیه دهند.

کودکانی که دچارمعلولیت دستگاه استخوان بندی هستند در داخل آب از اجرای مهارتهای حرکتی که در خارج برای او امکان پذیر نیست لذت می برند، حتی کودکانی که به بیماری لک گالوه - پروتز دچار هستند و از فعالیتهای بسیاری محرومند، می توانند از شنا لذت ببرند و تفریح کنند.

چه نوع حرکت ورزشی برای معلولان مناسب است ورزشهای مختلفی هست که می توان برای معلولین آموزش داد، منتهی برای هر فرد می توان ورزش بخصوصی را در نظر گرفت.

باید نظر هر فرد را مورد توجه قرار داد که چه ورزشی را دوست دارد و نیز باید توجه نمود که وضع جسمانی وی با چه نوع ورزشی تناسب دارد.

بنابراین بهتر است معلولان را بر حسب نوع افراد و معلولیتشان به گروههای مختلف تقسیم نمود و هر گروه را باهم ورزش داد و این یکی از بهترین راههاست که بدان وسیله می توان معلولان را به ورزش و فعالیتهای بدنی تشویق کرد.

آیا افراد معلول می توانند همراه افراد سالم ورزش کنند؟

حرکت درمان و ورزش در افرادی که به نوعی از ناراحتیها و بیماریهای قلبی وعروقـــــی و متابولیکی رنج می برند باید تحت نظارت و توصیه پزشک باشند و کلیه برنامه های حرکت درمانی متناسب و بر اساس اظهار نظر و راهنمائیهای اولیه پزشک تهیه و تنظیم، و اعمال گردد.

این افراد هرگز نباید در ورزشهای رقابتی شرکت کنند.

افرادی که قطع عضو دارند(آمپوتیشن) بهترین تمرین، ورزشهایی مانند ژیمناستیک و شناست که این ورزشها به تقویت اعضاء و رفع انقباض عضلات باقیمانده عضو کمک می کند.

البته ورزشــــــهایی مانند تنیس روی میز و سایر توپ بازی هایی که در حالت نشسته می تواند انجام گیرد، مفید است.

لازم به ذکر از ورزشهایی که باعث جهش و لی لی کردن می شود باید ممانعت کرد زیرا باعث آرتروز مفصل یا مفاصل باقیمانده میشود.

نابینایان و ناشنوایان ورزش نابینایان و ناشنوایان مشکلات مربوط به خود را دارد، اما در عین حال باید توجه داشت که اغلب آنان به دلیل محدودیت حرکتی پیش آمده در زندگی روزمره برایشان، با فقدان تحرک و فعالیت جسمانی روبرو بوده واین امر مشکلات و مسائل عدیده ای را برای آنان پدید می آورد.

به همین دلیل پرداختن به فعالیتهای بدنی و ورزشی برای این قبیل افراد بعنوان درمان، ضروری و لازم می باشد.

قابل توجه است که کار کردن با این معلولین باید با احتیاط و صبروحوصله زیاد انجام پذیرد.

فصل چهارم عوامل روانی – اجتماعی و ناهنجاریهای حرکتی علل ناهنجاریهای حرکتی از نظر روانی و اجتماعی امروزه به دلیل زندگی صنعتی و ماشینی، فشارهای روحی و عصبی زیادی برای افراد ایجاد می شود و به دلیل بالا رفتن توقـــعات زندگی و نوع برخورد انسانــــها و از بین رفتن عواطف دچار انواع استرسهای عصبی و فشارهای روانی می شود.

اختلافات روانی شامل موارد زیادی از جمله : افسردگی، انزواطلبی، استرس، خودکم بینی، هیجان، حسد، عدم اعتماد به نفس و غیره می باشد.

افسردگی و انواع آن افسردگی را می توان نوعی احساس بینوایی و ناتوانی دانست که اگر به کسی دست داد معمولاً با دلتنگی، پریشانی، درخود فرو رفتن، سستی و واکنشهای مشابه همراه است.

بنابراین افسردگی در آغاز نوعی حالت عاطفی است که در انســــان تأثیر کوتاه مدت دارد و به دو نـــــــوع ظاهر می شود : حاد مزمن ریشه های افسردگی مشکلات مادی مشکلات خانوادگی خود شناسی شکست در کار اعم از درس و فعالیت و ترس از شکست در آینده خصوصیات بدنی عواقب افسردگی بی اعتمادی نسبت به دیگران مصرف مواد مخدر اختلال در فعالیتهای انسان مشکلات روانی یا رفتاری ارائه چند راه حل آموزش دوران کودکی آموزش دوره بزرگسالی آموزش دوران کودکی برای جلوگیری افسردگی در این دوران رعایت چند نکته ضروری است : والدین با این کودک مانند کودکان عادی رفتار کنند.

برای انجام کارهای بدنی و فکری فرصت کافی و آزادی نسبی داده شود چون سرعت عمل آنها کمتر است.

کار با تکلیف درمحدوده توانایی آنها باشد و آمادگی ذهنی و جسمی آنها مورد توجه قرار گیرد.

هرگاه کودک کاری را شروع کرد وناتمام گذاشت والدین با او مدارا کنند و با ملایمت با او رفتار کرده و بدور از هرگونه فشار او را تشویق کنند.

دستورهایی که به این گونه کودکان داده می شود باید ساده باشد و برای آنان قابل درک بوده و به زبان خودشان با آنها صحبت کنند.

آموزش دوران بزرگسالی که روشهای ذیل پیشنهاد می شود : تقویت احساس هویت، شخصیت، استقلال و مسئولیت افراد کمک برای پذیرش توانائیهای ذهنی و بدنی بعنوان یک واقعیت راه حلهای ورزشی و حرکت درمانی از ویژگیهای افراد بیماری روانی و روحی نداشتن تحرک و فعالیت جسمی مطلوب است و ورزش تا عدم تحرک و افسردگی آنها را از بین می برد.

ورزش و حرکت درمانی در از بین بردن افسردگی ملایم و متوسط مؤثر است.

شکل ماهیت ورزش و حرکت درمانی برای بیماران روانی بایستی مناسب و امکان پذیر و لذت بخش باشد.

کودکان با دشواریهای حرکتی برخی از دانشمندان عقیده دارند رشد متعادل توانائیهای حرکتی، اساس یادگیریهای بعدی را تشکیل می دهد.

مشکلات حرکتی کودکان ممکن است از جنبه های مختلفی مورد توجه قرار گیرد که در این قسمت به عناوینی چند دسته از آنها اشاره می شود.

ناهنجاریهای حرکتبی که ماهیت ضعف یا بیمار عضلانی دارند که به دو گروه عمده تقسیم می شوند : توانائیهای حرکتی مربوط به عضـــلات بزرگ مانند چهار دست و پا راه رفتن، دویدن، لی لی کردن و...

توانائیهای حرکتی مربوط به عضلات ظریف مانند سوزن نخ کردن، قیچی کردن، رنگ کردن و ...