مقدمه
کودک و بازی:
از ویژگیهای دوره ی کودکی بازی کردن است. (( روانشناسان دوره ی کودکی را دوره ی بازی کردن نامیده اند)) بازی شیوه ی طبیعی فعالیت دراین دوره است.فعالیت آمیخته به بازی قبل ازسن سه سالگی آغازمی شودبه تدریج گسترش می یابد وحالت ابتکاری وخلاق به خود می گیرد. برهمین اساس است که روانشناسان خردسالی را دوره ی بازیهای خلاق نیز نامیده اند .
یعنی کودک به تدریج با ابتکاراتی که از خود نشان می دهد به بازیهای خودحالت ابداعی می دهد وکودکان باهوشتر معمولا به بازیهای ویژه و خلاق تر روی می آورند . بازیهای این کودکان از پیچیدگی و هدفداری بیشتر برخوردار است .
بازی های کودک در سنین مختلف ویژگیهای مخصوصی دارد ابتدا بازی او با اشیاء است وسپس شامل انسانها می شود ، از سنین 3 و 4 سالگی بتدریج به بازی های گروهی و اجتماعی روی می آورند .
در این بازیها کوذک به قواعد و مقررات بازیهای گروهی تن در می دهد و با دیگران همکاری می کند و دراین همکاریست که او رفتار با دیگران را تمرین می کند و با اصول وقواعد زندگی جمعی و چگونگی سلوک با دیگران و مراعات انضباط عملی بتدریج آشنا می شود واین به رشد اجتماعی و اخلاقی او کمک می کند .
هنگام بازی ، کودک با مشکلاتی روبرو شده ناگزیربه حل آنها می شود . به این ترتیب ، هم مقاومت در برابر مشکلات و راه های حل مساله را می آموزد و هم بر اعتماد به نفس او افزوده می شود . علاوه بر این بازی از عوامل موثری است که حس کنجکاوی ، ابتکار وخلاقیت کودک را برمی انگیزد و به رشد و گسترش توان ذهنی او کمک می کند .
حس کودکان نیز در تعیین بازی نقش دارد . دختران به علت روحیه ی آرامتری که دارند معمولا بازیهای ساکت وآرام از قبیل بازی با عروسک وغیره را انتخاب
می کنند . حال آنکه پسران بازیهای دشوارتر را که محتاج جنب وجوش بیشتری هستند برمی گزینند. کودکان را هنگام بازی بهتر ودقیقتر می توان شناخت .
نقشها یی که دربازی برعهده می گیرند ورفتارهای آنها دراین هنگام نشان دهنده ی عوا مل درونی آنها است و ازاین لحاظ اهمیتی ویژه دارد .
کودکانی که از توجه کافی در خانواده برخوردار نیستند یا مورد تبعیض واقع شده اند، کودکانی که احساس امنیت نمی کنند یا مورد تنبیه زیاد قرار می گیرند ، در بازیها حالت اضطراب و احساس تنهایی را منعکس می کنند که باید برای رفع آن کوشید . در هر حال ، بازی کودکان در حکم آینه ایست که روحیات ، استعدادها و زمینه های روانی کودک را نشان می دهد و در شناخت کودکان باید از آنها استفاده کرد .
علاوه بر جنبه های روانی ، بازی در رشد جسمی کودک نیز حائز اهمیت است . بازی به حفظ سلامت جسمی و عصبی کودک کمک می کند و به پرورش اعضاء و حواس او می انجامد .
این جنبه در پسران که به جنب و جوش وتحرک بیشتری نیاز دارند از اهمیتی بیشتر برخوردار است ، از این رو محیط زندگی کودکان و بویژه پسران باید طوری باشد که بتوانند از تحرک کافی برخوردار باشند . متاسفانه سبک زندگی شهری ، بویژه زندگی آپارتمانی چنان است که این نیاز ضروری کودکان را رفع نمی کند کودکانی که در آپارتمان ها و محیط های محدود زندگی می کنند ، باید ازامکانات پارک وامثال آن برای بازی و جست وخیز استفاده کنند . نباید برای رفاه خود، کودکان را از جنب وجوش باز داریم ، بلکه باید سعی کنیم امکاناتی را فراهم آوریم که کودکان در محیط های مناسبتر به بازی و جنب و جوش بپردازند . در این صورت با صرف نیروهای اضافی و تخلیه ی عصبی از هیجانات عصبی آنها کاسته شده ، در محیط خانه آرامش بیشتری خواهند داشت .
هرگز نباید برای رهایی از سر و صدای کودکان آنها را در محیط های نامناسب و در کوچه و خیابان رها کرد .