دانلود ‫پروژه بانک اطلاعاتی

بخش 1 : مقدمه

1-1 مقدمه ای بر بانک اطلاعاتی

دادِگان (پایگاه داده‌ها یا بانک اطلاعاتی) به مجموعه‌ای از اطلاعات با ساختار منظم و سامانمند گفته می‌شود.

این پایگاه‌های اطلاعاتی معمولاً در قالبی که برای دستگاه‌ها و رایانه‌ها قابل خواندن و قابل دسترسی باشند ذخیره می‌شوند.

البته چنین شیوه ذخیره‌سازی اطلاعات تنها روش موجود نیست و شیوه‌های دیگری مانند ذخیره‌سازی ساده در پرونده‌ها نیز استفاده می‌گردد.

مسئله‌ای که ذخیره‌سازی داده‌ها در دادگان را موثر می‌سازد وجود یک ساختار مفهومی است برای ذخیره‌سازی و روابط بین داده‌هااست.

پایگاه داده در اصل مجموعه‌ای سازمان یافته از اطلاعات است.این واژه از دانش رایانه سرچشمه می‌‌گیرد ،اما کاربر وسیع و عمومی نیز دارد، این وسعت به اندازه‌ای است که مرکز اروپایی پایگاه داده (که تعاریف خردمندانه‌ای برای پایگاه داده ایجاد می‌‌کند) شامل تعاریف غیر الکترونیکی برای پایگاه داده می‌‌باشد.

در این نوشتار به کاربرد های تکنیکی برای این اصطلاح محدود می‌‌شود.
 

یک تعریف ممکن این است که: پایگاه داده مجموعه‌ای از رکورد های ذخیره شده در رایانه با یک روش سیستماتیک (اصولی) مثل یک برنامه رایانه‌ای است که می‌‌تواند به سوالات کاربر پاسخ دهد.

برای ذخیره و بازیابی بهتر، هر رکورد معمولا به صورت مجموعه‌ای از اجزای داده‌ای یا رویداد ها سازماندهی می‌‌گردد.

بخش های بازیابی شده در هر پرسش به اطلاعاتی تبدیل می‌‌شود که برای اتخاذ یک تصمیم کاربرد دارد.

برنامه رایانه‌ای که برای مدیریت و پرسش و پاسخ بین پایگاه‌های داده‌ای استفاده می‌‌شود را مدیر سیستم پایگاه داده‌ای یا به اختصار (DBMS) می‌‌نامیم.

خصوصیات و طراحی سیستم های پایگاه داده‌ای در علم اطلاعات مطالعه می‌‌شود.

 
مفهوم اصلی پایگاه داده این است که پایگاه داده مجموعه‌ای از رکورد ها یا تکه هایی از یک شناخت است.نوعا در یک پایگاه داده توصیف ساخت یافته‌ای برای موجودیت های نگه داری شده در پایگاه داده وجود دارد: این توصیف با یک الگو یا مدل شناخته می‌‌شود.

مدل توصیفی، اشیا پایگاه‌های داده و ارتباط بین آنها را نشان می‌‌دهد.

روش های متفاوتی برای سازماندهی این مدل ها وجود دارد که به آنها مدل های پایگاه داده گوییم.

پرکاربرد‌ترین مدلی که امروزه بسیار استفاده می‌‌شود، مدل رابطه‌ای است که به طور عام به صورت زیر تعریف می‌‌شود: نمایش تمام اطلاعاتی که به فرم جداول مرتبط که هریک از سطر ها و ستونها تشکیل شده است (تعریف حقیقی آن در علم ریاضیات برسی می‌‌شود).

در این مدل وابستگی ها به کمک مقادیر مشترک در بیش از یک جدول نشان داده می‌‌شود.

مدل های دیگری مثل مدل سلسله مراتب و مدل شبکه‌ای به طور صریح تری ارتباط ها را نشان می‌‌دهند.
در مباحث تخصصی تر اصتلاح دادگان یا پایگاه داده به صورت مجموعه‌ای از رکورد های مرتبط با هم تعریف می‌‌شود.

بسیاری از حرفه‌ای ها مجموعه‌ای از داده هایی با خصوصیات یکسان به منظور ایجاد یک پایگاه داده‌ای یکتا استفاده می‌‌کنند.

معمولا DBMS ها بر اساس مدل هایی که استفاده می‌‌کنند تقسیم بندی می‌‌شوند: ارتباطی،شی گرا، شبکه‌ای و امثال آن.

مدل های داده‌ای به تعیین زبانهای دسترسی به پایگاه‌های داده علاقه مند هستند.

بخش قابل توجهی از مهندسی DBMS مستقل از مدل های می‌‌باشد و به فاکتور هایی همچون اجرا، همزمانی،جامعیت و بازیافت از خطاهای سخت افزاری وابسطه است.در این سطح تفاوت های بسیاری بین محصولات وجود دارد.

موارد زیر به صورت خلاصه شرح داده می شود:
2-1 تاریخچه پایگاه داده
3-1 انواع دادگان ها
4-1  مدل های پایگاه داده
1-4-1  مدل تخت
2-4-1  مدل شبکه ای(Network)
3-4-1  مدل رابطه ای
4-4-1  پایگاه داده‌های چند بعدی
5-4-1  پایگاه داده‌های شیء
5-1 ویژگی‌های سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها
6-1 فهرست سیستم‌های متداول مدیریت دادگان

2-1 تاریخچه پایگاه داده

اولین کاربردهای اصطلاح پایگاه داده به June 1963 باز می‌گردد، یعنی زمانی که شرکت System Development Corporation مسئولیت اجرایی یک طرح به نام "توسعه و مدیریت محاسباتی یک پایگاه داده‌ای مرکزی" را بر عهده گرفت.

پایگاه داده به عنوان یک واژه واحد در اوایل دهه 70 در اروپا و در اواخر دهه 70 در خبر نامه‌های معتبر آمریکایی به کار رفت.(بانک داده‌ای یا Databank در اوایل سال 1966 در روزنامه واشنگتن کار رفت).
 

تصویر:اولین سیستم مدیریت پایگاه داده در دهه 60 گسترش یافت.

از پیشگامان این شاخه چارلز باخمن می‌‌باشد.

مقالات باخمن این را نشان داد که فرضیات او کاربرد بسیار موثرتری برای دسترسی به وسایل ذخیره سازی را مهیا می‌‌کند.

در آن زمانها پردازش داده بر پایه کارت های منگنه و نوار های مغناطیسی بود که پردازش سری اطلاعات را مهیا می‌‌کند.

دو نوع مدل داده‌ای در آن زمانها ایجاد شد:CODASYL موجب توسعه مدل شبکه‌ای شدکه ریشه در نظریات باخمن داشت و مدل سلسله مراتبی که توسط North American Rockwell ایجاد شد و بعدا با اقباس از آن شرکت IBM محصولIMS را تولید نمود.

مدل رابطه‌ای توسط E.

F.

Codd در سال 1970 ارائه شد.او مدل های موجود را مورد انتقاد قرار می‌‌داد.

برای مدتی نسبتا طولانی این مدل در مجامع علمی مورد تایید بود.

اولین محصول موفق برای میکرو کامپیوتر ها dBASE بودکه برای سیستم عامل هایCP/M و PC-DOS/MS-DOS ساخته شد.

در جریان سال 1980 پژوهش بر روی مدل توزیع شده (distributed database) و ماشین های دادگانی (database machines) متمرکز شد، اما تاثیر کمی بر بازار گذاشت.

در سال 1990 توجهات به طرف مدل شی گرا(object-oriented databases) جلب شد.

این مدل جهت کنترل داده‌های مرکب لازم بود و به سادگی بر روی پایگاه داده‌های خاص، مهندسی داده(شامل مهندسی نرم افزار منابع) و داده‌های چند رسانه‌ای کار می‌‌کرد.

در سال 2000 نوآوری تازه‌ای رخ داد و دادگان اکس‌ام‌ال (XML) به وجود آمد.

هدف این مدل از بین بردن تفاوت بین مستندات و داده ها است و کمک می‌‌کند که منابع اطلاعاتی چه ساخت یافته باشند یا نه در کنار هم قرار گیرند

3-1 انواع دادگان ها
دادگان‌ها از نظر ساختار مفهومی و شیوه‌ای رفتار با داده‌ها بر دو نوع هستند :
1.دادگان رابطه‌ای
2.دادگان شی‌گرا

4-1  مدل های پایگاه داده
شگرد های مختلفی برای مدل های داده‌ای وجود دارد.

بیشتر سیستم های پایگاه داده‌ای هر چند که طور معمول بیشتر از یک مدل را مورد حمایت قرار می‌‌دهند، حول یک مدل مشخص ایجاد شده اند.

برای هر یک از الگوهای های منطقی (logical model) اجراهای فیزیکی مختلفی قابل پیاده شدن است و سطوح کنترل مختلفی در انطباق فیزیکی برای کاربران محیا می‌‌کند.

یک انتخاب مناسب تاثیر مثری بر اجرا دارد.مثالی از موارد الگوی رابطه‌ای (relational model) است: همه رویدادهای مهم در مدل رابطه‌ای امکان ایجاد نمایه‌هایی که دسترسی سریع به سطرها در جدول را می‌‌دهد،فراهم می‌‌شود.

یک مدل داده‌ای تنها شیوه ساختمان بندی داده ها نیست بلکه معمولا به صورت مجموعه‌ای از عملیات ها که می‌‌تواند روی داده ها اجرا شود تعریف می‌‌شوند.

برای مثال در مدل رابطه‌ای عملیاتی همچون گزینش (selection)، طرح ریزی (projection) و اتصال (join) تعریف می‌‌گردد.

1-4-1 مدل تخت
مدل تخت یا جدولی (flat (or table) model ) تشکیل شده است از یک آرایه دو بعدی با عناصر داده‌ای که همه اجزای یک ستون به صورت داده‌های مشابه فرض می‌‌شود و همه عناصر یک سطر با هم در ارتباط هستند.

برای نمونه در ستون هایی که برای نام کاربری و رمز عبور در جزئی از سیستم های پایگاه داده‌ای امنیتی مورد استفاده قرار می‌‌گیرد هر سطر شامل رمز عبوری است که مخصوص یک کاربر خاص است.

ستون های جدول که با آن در ارتباط هستند به صورت داده کاراکتری، اطلاعات زمانی، عدد صحیح یا اعداد ممیز شناور تعریف می‌‌شوند.

این مدل پایه برنامه‌های محاسباتی(spreadsheet) است.

پایگاه داده ها با فایل های تخت به سادگی توسط فایل های متنی تعریف می‌‌شوند.

هر رکورد یک خط است و فیلد ها به کمک جدا کننده هایی از هم مجزا می‌‌شوند.

فرضا به مثال زیر دقت کنید:
id name team
1 Amy Blues
2 Bob Reds
3 Chuck Blues
4 Dick Blues
5 Ethel Reds
6 Fred Blues
7 Gilly Blues
8 Hank Reds
داده‌های هر ستون مشابه هم است ما به این ستونها فیلد ها (fields) گوییم.

و هر خط را غیر از خط اول یک رکورد(record) می‌‌نامیم.

خط اول را که برخی پایگاه‌های داده‌ای آنرا ندارند رکورد برچسب(field labels) گوییم.

هر مقدار داده‌ای اندازه خاص خود را دارد که اگر به آن اندازه نرسد می‌‌توان از کاراکنر فاصله برای این منظور استفاده کرد اما این مسئله مخصوصا زمانی که بخواهیم اطلاعات را بر روی کارت های منگنه قرار دهیم مشکل ساز خواهد شد.

امروزه معمولا از نویسه TAB برای جداسازی فیلد ها و کاراکتر خط بعد برای رکورد بعدی استفاده می‌‌کنیم.

البته شیوه‌های دیگری هم وجود دارد مثلا به مثال زیر دقت کنید:
"1","Amy","Blues"
"2","Bob","Reds"
"3","Chuck","Blues"
"4","Dick","Blues"
"5","Ethel","Reds"
"6","Fred","Blues"
"7","Gilly","Blues"
"8","Hank","Reds"
این مثال از جدا کننده کاما استفاده می‌‌کند.در این نوع مدل تنها قابلیت حذف،اضافه،دیدن و ویرایش وجود دارد که ممکن است کافی نباشد.Microsoft Excel این مدل را پیاده سازی می‌کند.

2-4-1 مدل شبکه ای(Network)
در سال 1969 و در کنفرانس زبانهای سیستم های داده‌ای (CODASYL) توسطCharles Bachman ارائه شد.

در سال 1971 مجددا مطرح شد و اساس کار پایگاه داده‌ای قرار گرفت و در اوایل دهه 80 با ثبت آن درسازمان بین المللی استانداردهای جهانی یا ISO به اوج رسید.

مدل شبکه‌ای (database model) بر پایه دو سازه مهم یعنی مجموعه ها و رکورد ها ساخته می‌‌شود و برخلاف روش سلسله مراتبی که از درخت استفاده می‌‌کند، گراف را به کار می‌‌گیرد.

مزیت این روش بر سلسله مراتبی این است که مدل های ارتباطی طبیعی بیشتری را بین موجودیت ها فراهم می‌‌کند.

الی رغم این مزیت ها به دو دلیل اساسی این مدل با شکست مواجه شد: اول اینکه شرکت IBM با تولید محصولات IMS و DL/I که بر پایه مدل سلسله مراتبی است این مدل را نادیده گرفت.

دوم اینکه سرانجام مدل رابطه‌ای (relational model) جای آن را گرفت چون سطح بالاتر و واضح تر بود.

تا اوایل دهه 80 به علت کارایی رابط های سطح پایین مدل سلسله مراتبی و شبکه‌ای پیشنهاد می‌‌شد که بسیاری از نیاز های آن زمان را برطرف می‌‌کرد.

اما با سریعتر شدن سخت افزار به علت قابلیت انعطاف و سودمندی بیشتر سیستم های رابطه‌ای به پیروزی رسیدند.

رکورد ها در این مدل شامل فیلد هایی است (ممکن است همچون زبان کوبول (COBOL) به صورت سلسله مراتب اولویتی باشد).

مجموعه ها با ارتباط یک به چند بین رکورد ها تعریف می‌‌شود:یک مالک و چند عضو عملیات های مدل شبکه‌ای از نوع هدایت کننده است: یک برنامه در موقعیت جاری خود باقی می‌‌ماند و از یک رکورد به رکورد دیگر می‌‌رود هر گاه که ارتباطی بین آنها وجود داشته باشد.

معمولا از اشاره‌گرها(pointers) برای آدرس دهی مستقیم به یک رکورد در دیسک استفاده می‌‌شود.

با این تکنیک کارایی بازیابی اضافه می‌‌شود هر چند در نمایش ظاهری این مدل ضروری نیست .
 

3-4-1 مدل رابطه ای
مدل رابطه ای (relational model) در یک مقاله تحصیلی توسط E.

Codd در سال 1970 ارائه گشت.

این مدل یک مدل ریاضیاتی است که با مفاهیمی چون مستندات منطقی (predicate logic) و تئوری مجموعه ها (set theory) در ارتباط است.

محصولاتی همچون اینگرس،اراکل، DB2 وسرور اس‌کیوال (SQL Server) بر این پایه ایجاد شده است.

ساختار داده ها در این محصولات به صورت جدول است با این تفاوت که می‌‌تواند چند سطر داشته باشد.به عبارت دیگر دارای جداول چند گانه است که به طور صریح ارتباطات بین آنها بیان نمی‌شود و در عوض کلید هایی به منظور تطبیق سطر ها در جداول مختلف استفاده می‌‌شود.

به عنوان مثال جدول کارمندان ممکن است ستونی به نام "موقعیت" داشته باشد که کلید جدول موقعیت را با هم تطبیق می‌‌دهد.

4-4-1 پایگاه داده‌های چند بعدی
پایگاه داده‌های رابطه‌ای توانست به سرعت بازار را تسخیر کند، هرچند کارهایی نیز وجود داشت  که این پایگاه داده‌ها نمی‌توانست به خوبی انجام دهد.

به ویژه به کارگیری کلیدها در چند رکورد مرتبط به هم و د ر چند پایگاه داده مشترک، کندی سیستم را موجب می‌شد.

برای نمونه برای یافتن نشانی کاربری با نام دیوید، سیستم رابطه‌ای باید نام وی را در جدول کاربر جستجو کند و کلید اصلی (primary key ) را بیابد و سپس در جدول نشانی‌ها، دنبال آن کلید بگردد.

اگر چه این وضعیت از نظر کاربر، فقط یک عملیات محسوب، اما به جستجو درجداول نیازمند است که این کار پیچیده و زمان بر خواهد بود.

راه کار این مشکل این است که پایگاه داده‌ها اطلاعات صریح درباره ارتباط بین داده‌ها را ذخیره نماید.

می‌توان به جای یافتن نشانی دیوید با جستجو ی کلید در جدول نشانی، اشاره‌گر به داده‌ها را ذخیره نمود.

در واقع، اگر رکورد اصلی، مالک داده باشد، در همان مکان فیزیکی ذخیره خواهد شد و از سوی دیگر سرعت دسترسی افزایش خواهد یافت.چنین سیستمی را پایگاه داده‌های چند بعدی می‌نامند.

این سیستم در هنگامی که از مجموعه داده‌های بزرگ استفاده می‌شود، بسیار سودمند خواهد بود.

از آنجاییکه این سیستم ب

رای

مجموعه داده‌های بزرگ به کار می‌رود،هیچگاه در بازار به طور مستقیم عمومیت خواهد یافت.
 

Codd در سـال 1970 ارائه گشت.

این مدل یک مدل ریاضیاتی است که با مفاهیمی چون مستندات منطقی (predicate logic) و تئوری مجموعه ها (set theory) در ارتباط اسـت.

محصـولاتی همچون اینگرس،اراکل، DB2 وسرور اس‌کیوال (SQL Server) بر این پایه ایجاد شده است.

ساختار داده ها در این محصولات به صورت جدول است با این تفاوت که می‌‌تواند چند سطر داشته باشد.به عبـارت دیگر دارای جداول چـند گانه است که به طور صریح ارتباطات بین آنها بیان نمی‌شود و در عوض کلید هایی به منظور تطبیق سطر ها در جداول مختلف استفاده می‌‌شود.

به عنوان مثال جدول کارمندان ممکن است ستونی به نام "موقعیت" داشته باشد که کلید جدول موقعیت را با هم تطبیق می‌‌دهد.

4-4-1 پایگاه داده‌های چند بعدی پایگاه داده‌هـای رابطـه‌ای توانسـت به سرعت بازار را تسخیر کند، هرچند کارهایی نیز وجود داشت که این پایگاه داده‌ها نمی‌توانست به خوبی انجام دهد.

به ویژه به کارگیری کلیدها در چند رکورد مرتبط به هم و د ر چند پایگـاه داده مشترک، کندی سیستم را موجب می‌شد.

برای نمونه برای یافتن نشانی کاربری با نام دیویـد، سیستـم رابطه‌ای باید نام وی را در جدول کاربر جستجو کند و کلید اصـلی (primary key ) را بیابد و سپس در جدول نشانـی‌ها، دنبال آن کلید بگردد.

اگر چه این وضعیت از نظر کاربر، فقط یـک عملیـات محسوب، امـا به جستجـو درجـداول نیازمند است که این کار پیچیده و زمان بر خواهد بود.

راه کار ایـن مشکـل ایـن اسـت کـه پایگاه داده‌ها اطلاعات صریح درباره ارتباط بین داده‌ها را ذخیره نماید.

مـی‌توان بـه جای یافتن نشانی دیوید با جستجو ی کلید در جدول نشانی، اشاره‌گر به داده‌ها را ذخـیره نمـود.

در واقـع، اگـر رکـورد اصـلی، مالک داده باشد، در همان مکان فیزیکی ذخیره خواهد شد و از سوی دیگر سرعت دسترسی افزایش خواهد یافت.چنین سیستمـی را پایگـاه داده‌هـای چند بعدی می‌نامند.

از آنجاییکه این سیستم برای مجموعه داده‌های بزرگ به کار می‌رود،هیچگاه در بازار به طور مستقیم عمومیت خواهد یافت.

5-4-1 پایگاه داده‌های شیء اگر چه سیستم‌های چند بعدی نتوانستند بازار را تسخـیر نمـایند، امـا به توسعـه سیستم‌های شیء منجر شدند.

این سیستم‌ها که مبتنی بر ساختار و مفاهیم سیستم‌های چند بعدی هستند،بـه کاربر امکان می‌دهـند تـا اشیاء را به طور مستقیـم در پایگـاه داده‌هـا ذخیـره نمـاید.

بدیـن ترتیب سـاختار برنامه نویسی شیء گرا (object oriented ) را می‌توان به طور مستقیم و بدون تبدیل نمودن به سایر فرمت‌ها، در پایگاه داده‌ها مورد استفاده قرار داد.

این وضعیت به دلیل مفاهیم مالکیـت (ownership) در سیستـم چند بعدی، رخ می‌دهد.

در برنامه شیء گرا (OO)، یک شیء خاص "مالک " سایر اشیاء در حافظـه اسـت، مثلا دیوید مالک نشانی خود می‌باشد.

در صورتی که مفهوم مالکیت در پایگاه داده‌های رابطه‌ای وجود ندارد.

5-1 ویژگی‌های سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها پس از این مقدمه به توصـیف سیستـ مدیریت پایگاه داده‌ها می‌پردازیم.

سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها، مـجموعه‌ای پیچیده از برنامه‌های نرم‌افزاری است که ذخیره سازی و بازیابی داده‌های (فیلدها، رکوردها و فایل‌ها) سازمان را در پایگاه داده‌ها، کنترل مـی‌کند.

این سیستم، کنترل امنیت و صحت پایگاه داده‌ها را نیز بر عهده دارد.

سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها، درخواست‌هـای داده را از برنـامـه مـی‌پذیرد و به سیستم عامل دستور می‌دهد تا داده‌ها ی مناسب را انتقال دهد.

هنگامی که چنین سیستمی مورد استفـاده قـرار می‌گیرد، اگر نیازمندیهای اطلاعاتی سپازمانی تغییر یابد، سیستـم‌های اطلاعاتی نیز آسانتر تغییر خواهند یافت.

سیستم مذکور از صحت پایگاه داده‌ها پشتیبانی می‌کند .

بدین ترتیب که اجازه نمی‌دهد بیش از یک کاربر در هر لحظه، یک رکورد را به روز رسانی کند .

این سیستم رکوردهای تکراری را در خارج پایگاه داده‌ها نگاه می‌دارد.

برای مثال ، هیچ دو مشترک با یک شمـاره مشتـری ، نمی‌توانند در پایگاه داده‌ها وارد شوند.

این سیستم روشی برای ورود و بـه روز رسـانی تعامـلی پـایگـاه داده‌هـا فراهم می‌آورد.

یک سیسـتم اطلاعـات کسـب و کـار از موضوعاتی نظیر (مشتریان، کارمندان، فروشندگان و غیره) و فعالیت‌هایی چون (سفارشات، پرداخت‌ها، خریدها و غیره) تشکیـل شـده اـست.

طراحی پایگاه داده‌ها، فرایند تصمیم گیری درباره نحوه سـازماندهی این داده‌ها در انواع رکوردها و برقراری ارتباط بیـن رکـوردهاست.سیستـم مـدیریت پـایگاه داده‌هـا می‌تواند ساختار داده‌ها و ارتباط آنها را در سازمان به طور اثر بخش نشان دهد.

سه نوع مدل متداول سازمانی عبارتند از: سلسله مراتبی، شبکه‌ای و رابطه‌ای.

یک سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها ممکن است یک، دو یا هر سه روش را فراهم آورد.

سرورهای پایگاه داده‌ها ، کامپیوترهایی هستند که پایگـاه داده‌هـای واقعـی را نگـاه مـی‌دارنـد و فقـط سیستـم مدیریــت پایگـاه داده‌هـا و نرم‌افزار مربـوطه را اجرا می‌کنند.

معمولا این سرورها رایانه‌های چند پردازنده‌ای با آرایه‌های دیسک RAID برای ذخیره سازی می‌باشند.

6-1 فهرست سیستم‌های متداول مدیریت دادگان معروف‌ترین این نرم‌افزارهای مدیریت دادگان‌ها می‌توان به چند نمونه زیر اشاره کرد: 1.Oracle 2.Microsoft SQL Server 3.MySQL 4.PostregSQL 5.DB2 6.Microsoft Access که پروژه ای که در ادامـه مـورد بررسـی قرار می گیرد بـا استفـاده از بـانک اطلاعاتـی Microsoft Access تهیه شده است.

بخش 2: معرفی پروژه 1-2 عنوان پروژه: بانک اطلاعاتی تجهیزات آزمایشگاه کنترل نیروگاه طوس آزمایشگـاه کنتـرل نیروگـاه طـوس وظـیفه تسـت ،تـعمیـر و نـگهداری از تجهیزات کنترلی بکار رفته در قسمت های مختلـف نیروگـاه طـوس را به عـهده دارد؛ دردوره تعـیرات اساسی واحد های نیروگاه این آزمایشگاه وظیفه بررسی و تنظیم این تجهیزات را بر اسـاس جـزوات مدونی کـه نحـوه تنظیـم هرتجهیز را مشخص نموده است بر عهده دارد.

نحـوه عمـلکرد بدیـن صـورت است که هر دستگاهی دارای کد خاصـی است که تنظیم آن در جزوه دستورالعمل با توجه به کد آن مشخص شده است؛ که فرد باید با توجه به کد دستگاه در جزوه نحوه تنظیم آن را بیابد و مـورد استفاد قرار بدهد.

طبیعتاً این روش دستیابی به اطلاعات تجهیزات را در طـی مدت تعمیرات اساسی کـند می کـند و متعاقباً روند تعمیرات اساسی را با مشکل مواجه می سازد.

هدف از ایجاد بانک اطلاعات تجهیزات تسریع روند دسترسی به اطلاعات هر تجهیز می باشد.

2-2 مفاهیم اولیه بکار رفته در پروژه 1-2-2 تجهیز : هر دستگاهی که در آزمایشگاه تست وبررسی و تنظیم میشود،یک تجهیز خاص است.

2-2-2 کد Aks : شماره مشخصه هر تجهیز که با توجه به آن اطلاعات مورد بازیابی قرار می گیرد.

3-2-2 لیست Mkb : لیستـی کـه در آن تنظیمـات پیـش فرض هـر تجهیز آورده شده است و هر تجهیز با توجـه بـه شمـاره Aks خود دارای ردیف خاصی در لیست می باشد.

بخش3 : تحلیل ساختار بانک اطلاعاتی در این بخش ساختار بانک اطلاعاتی از جمله : جداول، ارتباط بین آنها،فرمهای بکار رفته ،query های مورد استفاده و کدهای Visual basic بکار رفته در بانک مورد بررسی قرار می گیرد.

1-3 ساختار جداول: 1-1-3 جدول Grp این جدول به منظور تعیین رده های تجهیز طراحی شده،از جمله این رده ها می توان از ترانسمیترها،سوئیچها و نام برد.(شکل1-3) شکل 1-3 Properties DateCreated: 2006/10/22 07:19:16 ق.ظ DefaultView: Datasheet NameMap: Long binary data OrderByOn: False Orientation: Left-to-Right RecordCount: 5 Updatable: True Columns Name Type Size grpID Long Integer 4 grpname Text 50 Relationships grpInstrument grp Instrument grpID 1  groupID صفات: Enforced; Cascade Updates; Cascade Deletes نوع ارتباط: One-To-Many grpsubgrpname grp subgrpname grpID 1  grp صفات: Enforced; Cascade Updates; Cascade Deletes نوع ارتباط: One-To-Many 2-1-3 جدول Instrument از این جدو.ل برای نگهداری مشخصات تجهیز استفاده می شود.(شکل 2-3) شکل 2-3 Properties DateCreated: 2006/10/22 07:19:16 ق.ظ DefaultView: Datasheet NameMap: Long binary data OrderByOn: True Orientation: Left-to-Right RecordCount: 17 Updatable: True Columns Name Type Size InsID Long Integer 4 groupID Long Integer 4 subgrpID Long Integer 4 Ins_name Text 50 Aks_code Text 50 tech_spcification Memo - local_code Text 50 existance Long Integer 4 details Anchor - offering_comp Text 50 filepath Text 250 Relationships grpInstrument grp Instrument grpID 1  groupID صفات: Enforced; Cascade Updates; Cascade Deletes نوع ارتباط: One-To-Many subgrpnameInstrument subgrpname Instrument subgrpID 1  subgrpID صفات: Enforced; Cascade Updates; Cascade Deletes نوع ارتباط: One-To-Many 3-1-3 جدول List این جدول حاوی بخشی از اطلاعات لیست Mkb برای هر تجهیز میباشد و هر تجهیز در این جدول دارای ردیف خاصی است.(شکل 3-3) شکل 3-3 Properties DateCreated: 2006/10/23 08:34:35 ق.ظ DefaultView: Datasheet NameMap: Long binary data OrderByOn: False Orientation: Left-to-Right RecordCount: 2316 Updatable: True Columns Name Type Size ردیف Text 255 نام دستگاه Text 255 مشخصات فنی Text 255 کاربرد Text 255 AKS کد شناسائی Text 255 اندازه گیری باره Text 255 دامنه تنظیم Text 255 نقطه تنظیم Text 255 نوع دستگاه/شرکت سازنده Text 255 4-1-3 جدول 'Sheet1 (ELC این جدول حاوی بخش دیگر از اطلاعات لیست Mkb برای هر تجهیز میباشد و هر تجهیز در این جدول دارای ردیف خاصی است.(شکل 4-3) شکل 4-3 Properties DateCreated: 2006/10/23 12:19:09 ب.ظ DefaultView: Datasheet NameMap: Long binary data OrderByOn: False Orientation: Left-to-Right RecordCount: 864 Updatable: True Columns Name Type Size ردیف Double 8 کُد ابزار Text 255 محل کارت Text 255 شماره کارت Text 255 کاربرد کارت Text 255 مقدار ورودی Text 255 سیگنال ورودی Text 255 تریشولد ورودی Text 255 مقدار خروجی Text 255 سیگنال خروجی Text 255 تریشولد خروجی Text 255 5-1-3 جدول Subgrpname این جدول به منظور تعییـن زیـر رده هـای تجهیـز طراحـی شده و بـرای هـر ردیف در جدول Grp زیر رده های خاصی وجود دارد.(شکل 5-3) شکل 5-3 Properties DateCreated: 2006/10/22 07:19:16 ق.ظ DefaultView: Datasheet NameMap: Long binary data OrderByOn: False Orientation: Left-to-Right RecordCount: 7 Updatable: True Columns Name Type Size subgrpID Long Integer 4 grp Long Integer 4 subgrpname Text 50 Relationships subgrpnameInstrument subgrpname Instrument subgrpID 1  subgrpID صفات: Enforced; Cascade Updates; Cascade Deletes نوع ارتباط: One-To-Many grpsubgrpname grp subgrpname grpID 1  grp صفات: Enforced; Cascade Updates; Cascade Deletes نوع ارتباط: One-To-Many 6-1-3 جدول tblDatabases این جدول نام و مسیر بانک اطلاعاتی را جهت استفاده ماژول Backup نگهداری می کند.(شکل 6-3) شکل 6-3 Properties DateCreated: 2006/10/22 07:19:17 ق.ظ LastUpdated: 2006/10/22 11:45:16 ق.ظ OrderByOn: False RecordCount: 14 Updatable: True Columns Name Type Size DBId Long Integer 4 DatabaseName Text 50 FolderPath Text 255 7-1-3 جدول tblObjects این جدول اطلاعاتی راجع عملیت پشتیبان گیری از جمله اجزایی که عملیات پشتیبان گیری از آنها انجام شده یا اجزایی که باید از آنها پشتیبان گرفته شود و همچنین تاریخ آخرین عملیات را نگهداری میکند.(شکل 7-3) شکل 7-3 Properties DateCreated: 2006/10/22 07:19:17 ق.ظ LastUpdated: 2006/10/22 11:45:16 ق.ظ OrderByOn: False RecordCount: 1703 Updatable: True Columns Name Type Size objectID Long Integer 4 DBId Long Integer 4 ObjectType Long Integer 4 ObjectName Text 100 RevisionNumber Integer 2 LastBackupTimeStamp Date/Time 8 BackupRecommended Yes/No 1 LastUpdated Date/Time 8 2-3 نحوه ارتباط بین جداول شکل 8-3 نحوه ارتباط بین جداول را در بانک اطلاعاتی مشخص می کند.

شکل 8-3 3-3 فرمها 1-3-3 Switchboard فرم اصلی که به عنوان صفحه کلید بانک عمل می کند.(شکل 9-3) شکل 9-3 2-3-3 Data Entry بخش ورود اطلاعات به 3 قسمت تقسیم می شود : اطلاعات تجهیز اطلاعات رده تجهیز اطلاعات زیر رده تجهیز 1-2-3-3 ورود اطلاعات تجهیز برای ورود و ثبت اطلاعات تجهیز از این فرم استفاده می شود.(شکلهای10-3،11-3،12-3و13-3) شکل 10-3 شکل 11-3 شکل 12-3 شکل 13-3 2-2-3-3 ورود اطلاعات رده تجهیز برای ورود و ثبت اطلاعات رده تجهیز از این فرم استفاده می شود.(شکل 14-3) شکل 14-3 3-2-3-3 ورود اطلاعات زیررده تجهیز برای ورود و ثبت اطلاعات زیررده تجهیز از این فرم استفاده می شود.(شکل 15-3) شکل 15-3 3-3-3 گزارشات 1-3-3-3 لیست تجهیزات بر اساس گروه برای گزارش گیری از تجهیزات موجود بر اساس یک رده خاص از این فرم استفاده میشود.(شکل 16-3) شکل 16-3 نتیجه گزارش گیری از تجهیزات بر اساس رده (گروه) بصورت زیر نمایش داده میشود.(شکل 17-3) شکل 17-3 2-3-3-3 لیست تجهیزات بر اساس نام و کد Aks : از این فرم برای گزارش گیـری از تجهـیزات بر اسـاس تمـام یـا قسمتی از نام یا کد Aks تجهیز استفاده میشود.

(شکل 18-3) شکل 18-3 نحوه نمایش جزئیات برای یک تجهیز خاص مورد جستجو بصورت زیر خواهد بود.(شکل 19-3) شکل 19-3 4-3-3 فرم Back up هنگام اجرا برای اولین بار اطلاع می دهد که تا به حال کاتالوگ اجزا برای این بانک ساخته نشده است و با تائید کاربر این کاتالوگ ساخته می شود.(شکل 20-3) شکل 20-3 بعد از این مرحله فرم پشتیبان گیری به شکل زیر ظاهر می گردد.(شکل 21-3) شکل 21-3 که در آن اجزای که باید از آنها پشتیبان گرفته شود تیک خورده اند.

فایلهای پشتیبان بصورت یک فولدر که شامل چند فایل متنی است در شاخه پیش فرض ذخیره میشوند.

5-3-3 فرم Restore برای استفـاده از فـایل های پشتیبان در مواقع لزوم کافی Restore tab را در فرم پشتیبان کلیک نموده و وارد حالت Restore شویم.(شکل22-3) شکل22-3 در این حالت کافی شی که میخواهیم آنرا بازیابی کنیم انتخاب نموده و گزینه Import را کلیک نماییم تا شی مورد نظر بازیابی گردد.

4-3 ساختار Query های بکاررفته در گزارشات و فرمها 1-4-3 نام query : elecakssearch این query با دریافت کد Aks مشخصات تجهیز مورد نظز را در جدول Mkb بر می گرداند.(شکل23-3) شکل 23-3 SQL SELECT ['Sheet1 (ELC].ردیف, ['Sheet1 (ELC].[کُد ابزار], ['Sheet1 (ELC].[محل کارت], ['Sheet1 (ELC].[شماره کارت], ['Sheet1 (ELC].[کاربرد کارت], ['Sheet1 (ELC].[مقدار ورودی], ['Sheet1 (ELC].[سیگنال ورودی], ['Sheet1 (ELC].[تریشولد ورودی], ['Sheet1 (ELC].[مقدار خروجی], ['Sheet1 (ELC].[سیگنال خروجی], ['Sheet1 (ELC].[تریشولد خروجی] FROM ['Sheet1 (ELC] WHERE (((['Sheet1 (ELC].[کُد ابزار]) Like Forms!akssearchdetails!Text24)); Query Parameters Name Type Forms!akssearchdetails!Text24 Text Columns Name Type Size ردیف Double 8 کُد ابزار Text 255 محل کارت Text 255 شماره کارت Text 255 کاربرد کارت Text 255 مقدار ورودی Text 255 سیگنال ورودی Text 255 تریشولد ورودی Text 255 مقدار خروجی Text 255 سیگنال خروجی Text 255 تریشولد خروجی Text 255 2-4-3 نام query : qry_ins_in_grp این query برای فیلتر کردن فیلد زیر رده تجهیز با توجه به رده انتخاب شده در فرم ورود اطلاعات تجهیز بکار میرود(.شکل 24-3) شکل 24-3 SQL SELECT grp.grpname, subgrpname.subgrpname FROM grp INNER JOIN subgrpname ON grp.grpID = subgrpname.grp GROUP BY grp.grpname, subgrpname.subgrpname; Columns Name Type Size grpname Text 50 subgrpname Text 50 3-4-3 نام query : Query1 این Query با توجه به کد aks کـه در فـرم جستجـو بر اسـاس Aks دریافت کـرده لیست تجهیزات را نمایش میدهد.(شکل 25-3) شکل 25-3 SQL SELECT Instrument.Ins_name, Instrument.Aks_code, subgrpname.subgrpname, grp.grpname FROM subgrpname INNER JOIN (grp INNER JOIN grp.grpID=Instrument.groupID) ON subgrpname.subgrpID=Instrument.subgrpID WHERE (((Instrument.Aks_code) Like "*" & Forms!name_aks_search!Text0 & "*")) ORDER BY Instrument.Aks_code; Query Parameters Name Type Forms!name_aks_search!Text0 Text Columns Name Type Size Ins_name Text 50 Aks_code Text 50 subgrpname Text 50 grpname Text 50 4-4-3 نام query : Query12 این Query با توجـه بـه نـامی کـه در فـرم جستجـو بر اسـاس نـام دریافت کـرده لیسـت تجهیـزات را نمایش میدهد.(شکل 26-3) شکل 26-3 SQL SELECT Instrument.Ins_name, Instrument.Aks_code, subgrpname.subgrpname, grp.grpname FROM subgrpname INNER JOIN (grp INNER JOIN grp.grpID=Instrument.groupID) ON (subgrpname.subgrpID=Instrument.subgrpID) AND (grp.grpID=subgrpname.grp) WHERE (((Instrument.Ins_name) Like "*" & Forms!name_aks_search!Text4 & "*")) ORDER BY Instrument.Aks_code; Query Parameters Name Type Forms!name_aks_search!Text4 Text Columns Name Type Size Ins_name Text 50 Aks_code Text 50 subgrpname Text 50 grpname Text 50 5-4-3 نام query : Query2 این query با توجه به رده انتخاب شده در فرم جستجـو بر اسـاس گروه ، لیسـت تجهیـزات را فیلتـر مـی کند.

شکل(27-3) شکل 27-3 SQL SELECT Instrument.Ins_name, Instrument.Aks_code, grp.grpname, subgrpname.subgrpname, Instrument.tech_spcification, Instrument.local_code, Instrument.existance, Instrument.details, Instrument.offering_comp FROM subgrpname INNER JOIN (grp INNER JOIN grp.grpID=Instrument.groupID) ON (subgrpname.subgrpID=Instrument.subgrpID) AND (grp.grpID=subgrpname.grp) WHERE (((grp.grpID)=forms!frmgrpsearch!combo0)) ORDER BY Instrument.Aks_code; Query Parameters Name Type forms!frmgrpsearch!combo0 Text Columns Name Type Size Ins_name Text 50 Aks_code Text 50 grpname Text 50 subgrpname Text 50 tech_spcification Memo N/A local_code Text 50 existance Long Integer 4 details Replication ID N/A offering_comp Text 50 6-4-3 نام query : Query3 این query جزئیات تجهیز خاص مورد نظر را از لیست تجهیزاتـی که در گزارش بر اساس یک رده خاص بدست آمده است را با توجه به کد Aks آن فیلتر می کند.(شکل 28-3) شکل 28-3 SQL SELECT Instrument.groupID, Instrument.subgrpID, Instrument.Ins_name, Instrument.Aks_code, Instrument.tech_spcification, Instrument.local_code, Instrument.existance, Instrument.details, Instrument.offering_comp FROM Instrument WHERE (((Instrument.Aks_code)=forms!grpsearchresult!text34)) ORDER BY Instrument.Aks_code; Query Parameters Name Type forms!grpsearchresult!text34 Text Columns Name Type Size groupID Long Integer 4 subgrpID Long Integer 4 Ins_name Text 50 Aks_code Text 50 tech_spcification Memo N/A local_code Text 50 existance Long Integer 4 details Replication ID N/A offering_comp Text 50 6-4-3 نام query : Query4 این query جزئیات تجهیز خاص مورد نظر را از لیست تجهیزاتـی که در گزارش بر اساس تمام یا بخشی از کد Aks خاص بدست آمده است را با توجه به کد Aks آن فیلتر می کند.(شکل 29-3) شکل 29-3 SQL SELECT Instrument.groupID, Instrument.subgrpID, Instrument.Ins_name, Instrument.Aks_code, Instrument.tech_spcification, Instrument.local_code, Instrument.existance, Instrument.details, Instrument.offering_comp FROM Instrument WHERE (((Instrument.Aks_code)=forms!akssearchresult!text23)) ORDER BY Instrument.Aks_code; Query Parameters Name Type forms!akssearchresult!text23 Text Columns Name Type Size groupID Long Integer 4 subgrpID Long Integer 4 Ins_name Text 50 Aks_code Text 50 tech_spcification Memo N/A local_code Text 50 existance Long Integer 4 details Replication ID N/A offering_comp Text 50 7-4-3 نام query : Query42 این query جزئیات تجهیز خاص مورد نظر را از لیست تجهیزاتـی که در گزارش بر اساس تمام یا بخشی از نام خاص بدست آمده است را با توجه به نام آن فیلتر می کند.(شکل 30-3) شکل 30-3 SQL SELECT Instrument.groupID, Instrument.subgrpID, Instrument.Ins_name, Instrument.Aks_code, Instrument.tech_spcification, Instrument.local_code, Instrument.existance, Instrument.details, Instrument.offering_comp FROM Instrument WHERE (((Instrument.Ins_name)=forms!namesearchresult!text23)) ORDER BY Instrument.Aks_code; Query Parameters Name Type forms!namesearchresult!text23 Text Columns Name Type Size groupID Long Integer 4 subgrpID Long Integer 4 Ins_name Text 50 Aks_code Text 50 tech_spcification Memo N/A local_code Text 50 existance Long Integer 4 details Replication ID N/A offering_comp Text 50 8-4-3 نام query : Query43 این query جزئیات تجهیز خاص مورد نظر را از لیست تجهیزاتـی که در گزارش بر اساس تمام یا بخشی از نام خاص بدست آمده است را با توجه به کد Aks آن فیلتر می کند.(شکل 31-3) شکل 31-3 SQL SELECT Instrument.groupID, Instrument.subgrpID, Instrument.Ins_name, Instrument.Aks_code, Instrument.tech_spcification, Instrument.local_code, Instrument.existance, Instrument.details, Instrument.offering_comp FROM Instrument WHERE (((Instrument.Aks_code)=forms!namesearchresult!text23)) ORDER BY Instrument.Aks_code; Query Parameters Name Type forms!namesearchresult!text23 Text Columns Name Type Size groupID Long Integer 4 subgrpID Long Integer 4 Ins_name Text 50 Aks_code Text 50 tech_spcification Memo N/A local_code Text 50 existance Long Integer 4 details Replication ID N/A offering_comp Text 50 5-3 ساختار ماژول های بکار رفته در بانک اطلاعاتی Module: basBrowseFiles Page: 1 Properties Container: Modules DateCreated: 2006/11/06 12:03:26 ب.ظ LastUpdated: 2006/11/06 12:03:26 ب.ظ Owner: admin UserName: admin Code 1 Attribute VB_Name = "basBrowseFiles" 2 Option Compare Database 3 Option Explicit 4 5 6 '.========================================================================= 7 '.Browse Files Module 8 ' 9 ' 10 ' 11 '.========================================================================= 12 ' DO NOT DELETE THE COMMENTS ABOVE.

All other comments in this module 13 ' may be deleted from production code, but lines above must remain.

14 '-------------------------------------------------------------------------- 15 '.Description : This module calls directly into comdlg32.dll to allow user 16 '.

to select a filename using the Windows Common Dialog.

The 17 '.

user may browse for a file, or enter a file name directly.

18 '.

19 '.

20 '.Rev.

History : 21 ' Comments : Normally, to use the Common Dialog you need to physically 22 ' place the ActiveX control onto a form and then use code 23 ' behind the form to implement its functionality.

This 24 ' module allows you to incorporate the functionality of the 25 ' File Open/Save part of the Common Dialog without the 26 ' ActiveX control itself.

This module is completely self- 27 ' contained.

Simply copy it into your database to use it.

28 '.------------------------------------------------------------------------- 29 '.

30 ' ADDITIONAL NOTES: 31 ' 32 ' This module only provides the Open/Save file dialog, not the other 33 ' CommonDialog interfaces (ColorChooser, Help, PrintDialog, etc.) 34 ' 35 ' If you want your user to browse for folder names (paths) you must use 36 ' the module basBrowseFolders instead.

37 ' 38 ' TO STREAMLINE this module for production programs, you should remove: 39 ' 1) Unnecessary comments 40 ' 2) Flag Constants which you do not intend to use.

41 ' 3) The test procedure tsGetFileFromUserTest 42 ' Module: basBrowseFiles Page: 2 43 '-------------------------------------------------------------------------- 44 ' 45 ' INSTRUCTIONS: 46 ' 47 ' ( For a working example, open the Debug window ) 48 ' ( and enter tsGetFileFromUserTest.

) 49 ' 50 '.All the arguments for the function are optional.

You may call it with no 51 '.arguments whatsoever and simply assign its return value to a variable of