بخش اول :
انتظار از منظر قرآن مجید
مقدمه :
اولین چراغ از چلچراغ انتظار
آیاتی که در قرآن کریم از طرف خداوند بزرگ به وسیله رسول اکرم (ص) به ما رسیده از منبع علم خدایی سرچشمه گرفته است . یکی از بشارتهایی که در قرآن مجید آمده است مسأله قیام جهانی حضرت بقیته الله (ارواحنا الفداء) و سیطره عدل و داد در عالم ( بعد از پر شدن آن از ظلم و جور ) است ، عدالت در حکومت حضرت مهدی (ع) طبق نص صریح آیات قرآن و تفاسیر رسیده است از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) پس از پر شدن عالم از ظلم و جور ، قسط و عدل بر آن حاکمیت خواهد یافت .
نشانه های پیدایش این حکومت :
دومین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 53 از سوره آل فصّلت :
ممکن است نشانه های آفاقی همان صیحه آسمانی باشد و منظور از آیات انفسی همان رعب و ترس باشد که در دلها جای می گیرد .
علائم و نشانه هایی که برای بشر تمام مجهولات را از بین ببرد و پرده از روی حقایق و ملکوت عالم بردارد در صحنه گیتی دیده نشده است اما با توجه به اینکه خداوند خلف وعده نخواهد فرمود و این کار باید بشود ، غیر از قیام آخرین نماینده و سفیر اعظم او یعنی حضرت بقیه الله ( روحنا و ارواحنا له الفداء ) نشانه دیگری نخواهد بود .
سومین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 156 از سوره بقره :
محمد بن مسلم از امام صادق (ع) روایت می کند که پیش از قیام مهدی ما (ع) مردم به انواع بلا ها مبتلا می شوند . موفقیت با صابران است .
بنابر این نشانه های قبل از ظهور در این روایت عبارت است از :
- وحشت و اظطرابی که در حال حاظر در میان بعضی از کشور های اسلامی دیده می شود .
- گرسنگی و قحطی که در بعضی از کشورهای جهان مشهود است ( به طور متوسط روزانه چند صد هزار تن از گرسنگی می میرند مانند برخی از قسمتهای آفریقا و هندوستان )
- فساد در تجارت و بازرگانی و کمبود درآمد بعضی از اقشار جامعه
- تلفان جانی ( مانند تلفات در جنگ ایران و عراق ) و نقصان زراعت و میوه جات ناشی از آفات و کمی برکت آنها
اکنون به اصل روایت که امام صادق (ع) نقل کرده اند توجه فرمایید :
چهارمین و پنجمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 7 از سوره آل عمران :
عن محمد بن مسلم عن ابی عبدالله جعفر بن محمد (ع) أنه قال إن قدام قیام القائم علامات بلوی من الله تعالی اعباده المومنین قلت و ما هی قال ذلک قول الله عزوجل « و لنبلونکم بشیءٍ من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات و بشر الصابرین » قال لنبلونکم (یعنی المؤمنین ) بشیء من الخوف من ملوک بنی فلان فی آخِرِ سلطانهم (والجوع)بغلاءِ اسعارهم( ونقص من الاموال ) فساد التجارات و قله الفضل فیها ( و الانفس) قال موت ذریغٌ (والثمرات) قله ریع ما یزرع و قله برکه الثمار ( و بشر الصابرین )عند ذلک بخروج القائم (ع) ثم قال لی یا محمد هذا تأویله انَّ الله عزوجل یقول « و مایعلم تأویله الاّ الله و الراسخون فی العلم »
محمد بن مسلم نقل کرده است که امام صادق (ع) فرموده اند : پیش از قیام قائم نشانه هایی است جهت آزمایش از جانب خداوند نسبت به بندگان مؤمنش . عرض کردم : آنها چیست : فرمودند : آن ، گفتار خداوند عزوجل است که فرموده است : «ولنبلونکم » یعنی هر آینه بیازماییم شما مومنان را « بشیءٍ من الخوف » به مقداری و چیزی از ترس از ملوک بنی فلان (بنی عباس) در پایان زمام داریشان و «الجوع» و گرسنگی به خاطر بالا بودن قیمتها «و نقص من الاموال » و کاستی از مالها و فساد تجارتها « و الانفس » و جان ها ( مرگ سریع ) « والثمرات » و محصولات ( کم شدن کشاورزی ) و کمبود برکت محصولات « و بشر الصابرین » بشارت ده صابران را در چنین وقت به خروج قائم (ع) سپس به من فرمود : ای محمد ! این است تأویل حکم خداوند عزوجل که می فرماید : « و مایعلم تأویله ....» نمی داند تأویل قرآن را جز خداوند وپایدارانش در دانش .
ششمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه37 از سوره انعام :
در تفسیر این آیه به چند نشانه از نشانه های ظهور حضرت ولی عصر (ع) اشاره شده است که عبارتست از :
- خروج دابّه الارض
- دجال
- نزول عیسی بن مریم (ع)
- طلوع خورشید از مغرب
ابی الجالود می گوید : امام باقر (ع) در تفسیر آیه « انَّ اللهَ قادِرٌ الخ » فرمودند : زود است که در آخر الزمان آیات و نشانه هایی از قدرت خداوند می بینی :
1-دابّه الارض ( که منظور تشریف فرمایی حضرت امیر المؤمنین (ع) در رجعت و با حضرت بقیه الله روحی له الفداء است )
2-دجّال
3-نزول عیسی بن مریم (ع) از آسمان
4-طلوع خورشید از مغرب
هفتمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه65 از سوره انعام :
در این آیه به بعضی از علائم ظهور اشاره شده است :
1- خروج دجّال
2- صیحه آسمانی
3- خسف و فرو رفتن در زمین «بیداء» . گویا مقصود لشکر سفیانی باشد .
4-اختلاف مردم در دین و طعن و شتم یکدیگر و کشتار بعضی به وسیله افراد دیگر ( در حالتی که همه آنها خودشان را مسلمان می دانند )
امام باقر (ع) فرمودند : آن دجال و صیحه است ( عذاب آسمانی و از بالا ) و مراد از « او من تحت ارجلیکم » عبارت از خسف و فرورفتگی زمین است و مراد از « او یلبسکم شیعاً » اختلاف در دین و طعن به یکدیگر زدن است و منظور از «یذیق بعضکم بأس بعض » کشتن بعضتان است بعضی دگر را ، و تمام این حوادث در میان اهل قبله و مسلمان به وقوع می پیوندد .
هشتمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه51 از سوره یونس :
از امام باقر (ع) نقل شده است که فرمودند : مراد از عذاب در این آیه بلاهایی است که در آخر الزمان بر مردم نازل می شود .
نهمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه50 از سوره سباء :
امام باقر (ع) در تفسیر این آیه شریفه نقل کرده اند که در مقدمه قیام جهانی حضرت مهدی (ع) صیحه ای از آسمان بلند می شود که همه مردم این صدا را می شنوند و در زمین بیداء لشکریان سفیانی در زمین فرو خواهند رفت که جمعیت آنها حدود سیصد هزار نفر است .
دهمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 1 از سوره معارج :
از حضرت باقر (ع) در رابطه با این آیه مبارکه سؤال کردند که منظور از این عذاب چیست ؟ آن حضرت فرمودند :
عذاب در اینجا آتشی است که از طرف مغرب شعله ور می شد و پادشاهی آن را رهبری می کند و تمام خانه های بنی امیه و همه غاصبان حقوق اهل بیت را آتش می زدند و مخصوصاً از بنی امیه آثاری باقی نخواهد گذاشت و اوست مهدی آل محمد(ع)
علامه مجلسی می فرماید : این جریان یا از علائم ظهور است و یا در وقت ظهور واقع می شود .
در قرآن کریم ، درباره مسائل آینده دوران ، و حوادث آخر الزمان ،و استیلای خوبی و خوبان بر جهان ، و حکومت یافتن صالحان گاه با اشاره و گاه بتصریح سخن گفته شده است .
اینک در ذیل به آیاتی می پردازیم که در آنها راجع به مهدی و آخر الزّمان و ظهور « طلعت رشیده » و « دولت کریمه » تصریح شده است :
یازدهمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 105 از سوره انبیاء :
شیخ طبرسی در حدیثی از امام محمد باقر (ع) نقل می کند که آن حضرت فرمودند:
« اگر از عمر دنیا باقی نماند مگر یک روز ، خداوند همان یک روز را آنقدر دراز کند تا مردی صالح ، از اهل بیت من برانگیزد ، و او جهان را ، همانگونه که از جور و ستم لبریز شده باشد ، از داد و دادگری لبریز سازد
دوازدهمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 5 از سوره قصص :
طبق بیان امام علی بن ابیطالب (ع) در نهج البلاغه این آیه ناظر به مستظعفان شیعه و پیروان راه حق است که سرانجام جهان از آن شایستگان ایشان خواهد شد.
سیزدهمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 54 از سوره مائده :
علی بن ابراهیم در تفسیر این آیه می نویسد :
این آیه درباره قائم و اصحاب اونازل شده است همانان که در راه خدا جهاد کنند ، و از هیچ چیز پروا ندارند .
چهاردهمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 56 از سوره نور :
شیخ طبرسی درباره این آیه می گوید :
چون گسترش دین در سراسر زمین و جهانگیر شدن آیین از گذشته تا کنون پدیدار نگشته است پس به یقین این امر در آینده خواهد بود . چه این جهانگیری دین و آئین ، وعده خدایی است طبق آیه و وعده خدایی خلف بردار نیست و خلف نخواهد گشت .
پانزدهمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 33 از سوره توبه :
رشید الدین میبدی در تفسیر « کشف الاسرار » در شرح این آیه می گوید :
رسول در این آیه محمد است . هدی هدایت ، قرآن و ایمان است . و دین حق اسلام است . خدا این دین را بر دیگر ادیان برتری دهد چنانکه دینی نماند مگر اینکه اسلام بر آن غالب آید و این امر بعد از این خواهد شد و هنوز نشده است . و قیامت نخواهد آمد مگر اینکه این کار بشود . ابو سعید خدری نیز روایت کرده است که پیامبر اکرم (ص) از بلائی یاد فرمود که به این امت رسد تا به آنجا که از بسیاری ظلم و ستم کس برای خویش پناهی نیابد . چون چنین شود خداوند مردی از خاندان مرا برانگیزد و به دست او زمین را از عدل و قسط پر کند ، آنسان که از ستم آکنده باشد . همه ساکنان آسمان و همه ساکنان زمین از او خرسند باشند . در روزگار او قطره ای باران در آسمان نباشد مگر اینکه بر زمین فرو بارد و گیاهی در زمین نباشد مگر اینکه بروید . چنان روزگاری خوش و با برکت پدید آید که کسان آرزو کنند ، کاش مردگانشان زنده شوندو به این جهان باز گردند ...
شانزدهمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 114 از سوره بقره :
رشید الدین میبدی در شرح این آیه می گوید :
ترسایان راست در این جهان رسوایی و خورای و ننگ اگر ذِمّی بود گِزْیَت و اگر حربی بود قتل و در آن جهان عذاب مهین جاودان در آتش . مقاتل و کلبی گفتند : «لهم فی الدنیا خِزْیٌ » فتح قسطنطنیه و عموریه و رومیه است ، حصارها و نشستگاه ایشان که در آن استیصال ایشان است و تبتُّرِ نظام دولت ایشان . مصطفی (ع) گفت : « واقعه و کشتار بزرگ ، فتح قسطنطنیه است و خروج دجال که خلال هفت ماه پدید آید .
سدّی گفت : خزی ایشان در دنیا آن است که مهدی (عج) بیرون آید و قسطنطنیه بگشاید و جای ایشان خراب کند و قومی را بکشد و قومی را به بردگی ببرد و مهدی (عج) آن است که مصطفی (ع) گفت :
«اگر از عمر جهان باقی نماند مگر یک روز ، خداوند همان روز را چنان دراز کند ، تا مردی از خاندان من بر انگیزد ...»
هفدهمین چراغ از چلچراغ انتظار : آیه شریفه 33 از سوره اسراء :
در تفسیر « نور الثقلین » در ذیل این آیه آمده است :
امام محمد باقر (ع) فرمود : این کس حسین بن علی (ع) است که مظلوم کشته شد و ماییم اولیای این خون و هنگامی که قائم ما بیرون آید خون حسین را بطلبد ....و انّه کان منصورا ، آن است که جهان پایان نگیرد تا انتقام این خون به دست مردی از آل رسول (ص) گرفته شود ، مردی که جهان را از قسط و عدل لبریز سازد همانسان که از ستم و بیداد لبریز شده باشد .