ازدواج تنها را ه مشروع و سالم تشکیل خانواده است.
همه مکاتب و ادیان الهی به ویژه دین مبین اسلام ازدواج و تشکیل خانواده را توصیه نموده‌اند.
ازدوواج به زن و مرد آرامش می‌بخشد و آنان را از انحراف و رفتارهای جنسی پر خطر و غیر اخلاقی باز می‌دارد.
اصالت خانوادگی: اولین و اساسی ترین معیار برای انتخاب همسر اعم از زن و مرد اصالت خانوادگی است.
کلمه اصالت از اصل گرفته شده و اصل به معنای ریشه است.
یعنی دختر و پسر از خانواده‌هایی باشند که دارای اصل و ریشه است .
در خانواده‌های اصیل، پدران و مادران می‌کوشنداز نظر اخلاقی و رفتاری برای فرزندان نمونه و الگو باشندو بدون تردید پدر و مادر صالح از نظر ارثی نیز سرمایه هایی بس گرانبهایی را به فرزندان خود انتقال می‌دهند.
دختر و پسری که در یک خانواده اصیل رشد پیدا می‌کنند سجایای اخلاقی را از پدر و مادر خود یاد می‌گیرند و با برخورد با دشواریها و سختی‌ها زندگی هرگز از جاده درستی و راستی خارج نمی‌شوند به عبارت دیگر پایندی به آبرو و حیثیت آنان از انحراف باز می‌دارد.
ایمان و دین داری: پایبندی به اصول و آیین اسلام یک از عوامل خوشبختی خانواده است.
دختر و پسر که دیندار واقعی باشند از انجام بسیاری از اعمال خلاف خوداری می‌کنند زیرا پایبندی به دین آنن را از انجام اعمال حرام و خلاف باز می‌دارد.
دین عاملی درونی است و همیشه همراه افراد است و آنان را از ارتکاب به اعمال خلا ف باز می‌دارد.
در حالی که قانون یک عامل بیرونی است.
طبعا تأثیرات عامل بیرونی در حد ایمان نیست.
به همین مناسبت وقتی از پیشوایان دینی سئوال می‌شد که با چه گروهی باید ازدواج کرد؟
در پاسخ می‌فرمودند: بر تو باد ازدواج با افراد متدین.
یعنی سعی کن با همسری ازدواج کنی که دیندار باشد زیرا دینداری عامل قوی و استواری است که در بسیاری از موارد انسانها را از لغزش ها و ارتکاب اعمال خلاف باز می‌دارد.
اخلاق نیکو: ناگفته نماند که زندگی زن و مرد در محیط خانوادگی احتیاج به اخلاق دارد .
زیرا تنها در پرتو قانون نمی‌توان زندگی کرد و همه انبیاء نیز به خاطر زنده کردن اصول اخلاقی مبعوث شد.
رسول اکرم (ص) خود می‌فرمود: همانا برانگیخته شدم تا مکارم اخلاق را بین مردم زنده کنم.
در محیط خانوادگی زن و مرد هر دو باید اصول اخلاقی از قبیل نرمی در ملایمت ، گذشت و سازگاری، عفو و اغماض را رعایت کنند و در محیط خانوادگی هر گاه یکی از آن دو دچار لغزش و اشتباه شود، بلافاصله به عذرخواهی پرداخته ، از ستیزه جویی و جدال جدا خوداری کنند.
زیرا ستیزه جویی صمیمیت را از بین می‌برد دشمنی و نفاق را جایگزین آنها می‌کنند.
بدیهی است که طرف مقابل هم باید عذر و پوزش شخص خطاکار را بپذیرد.
رسول اکرم (ص) خود می‌فرمود: همانا برانگیخته شدم تا مکارم اخلاق را بین مردم زنده کنم.
بدیهی است که طرف مقابل هم باید عذر و پوزش شخص خطاکار را بپذیرد.
حضرت علی (ع) می‌فرمایند برترین مردم کسانی هستند که عذر دیگران را پذیرا نمی‌شوند.
وقتیکه مردم از رسول خدا می پرسند که دختران خود را به ازدواج چه افرادی در آورند؟
آن حضرت در پاسخ فرمودند: کسی که اخلاقش نیکو و دیندار باشد.
نکته جالب آن ایشان حسن خلق را بر دینداری مقدم می‌دارند.
4- رعایت اصول کفویت: در ترکیب شیمیایی دو عنصری که با یکدیگر ترکیب می‌شوند هر قدر از نظر هویت وجودی به یکدیگر نزدیکتر باشند آن دو استوارتر و عمیق تر انجام خواهد شد و اگر بین دو عنصر تقارن و پیوندی وجود نداشته باشد، ترکیب سست و لرزان است و پس از زمان کوتاهی از بین خواهد رفت .
بنابراین برای این که پسر و دختر به ازدواج استواری دست یابند ، هر دو باید اصول کفویت و همانندی را در ابعاد سنی، جسمی،روحی و روانی ، فرهنگی و علمی رعایت کنند به عبارت دیگر دختر دیندار باید با شخص دیندار ازدواج کند ، زیرا دیندار و بی‌دین به طور طبیعی در مواردی یکدیگر درگیری خواهد داشت.
همچنین تجربه نشان داده است که وقتی اختلاف سن بین دختر و پسر زیاد باشد پس از گذشت سالیانی استحکام خانواده دچار تزلزل میشود.
البته بدیهی است که همانندی کامل به صورت تطابق امکان پذیر نیست، ولی این عدم امکان نمی‌تواند از رعایت همانندی نسبی ممانعتی به عمل آورد.
بنابراین یکی از عواملی که خوشبختی زن و شوهر را پس از ازدواج تضمین می‌کند رعایت اصول کفویت در حد همانندی نسبی است.
سلامت جسمی و روانی: انسان سالم ، خانواده سالم ایجاد می‌کند.
برخی از بیماریها ممکن است تهدیدی جدی برای سلامت انسان و همسر آینده او باشند.
در این زمینه مراجعه به مراکز درمانی برای تشخیص و درمان زودرس و مشاوره قبل از ازدواج در مراکز مشاوره وزارت بهداشت توصیه میشود.
سن مناسب و اختلاف سنی مناسب برای ازدواج: همانگونه که گفته شد برای موفقیت در ازدواج ، رعایت سن مناسب ازدواج بسیار مهم است.
متخصصان سن مناسب ازدواج را برای دختران 18 تا 24 سال و برای پسران 24-28 سال توصیه میشود.
معمولا اختلاف سن 2 تا 6 سال بین دختر و پسر برای ازدواج توصیه میشود.
منبع در آمد و شغل مناسب: برای ازدواج مسأله شغل بایستی جدی گرفته شود.
با داشتن کار و شغل عشق و محبت زوجین در منزل رونق و دوام می‌یابد.
با توجه به اینکه داشتن شغل و درآمد لازمه خوشبختی خانواده است ، باید توجه داشت که امکانات مالی به تنهایی نمی‌تواند حل کننده همه مشکلات یک خانواده و متضمن خوشبختی باشد و اهمیت آن تنها بایستی در کنار سایر عوامل ارزیابی شود.
هدف اساسی از زندگی مشترک خانوادگی برخوردار شدن زن و مرد از صفا و صمیمیت است.
پایه انگیزه ازدواج را بر محور امور معنوی قرار دهند ، نه امور مادی همانند زیبایی.
زیرا اگر چه زیبایی فردی باعث میشود که هر انسانی به طور طبیعی جذب آن شود.
و اسلام نیز زیبایی را مورد توجه قرار داده اما این بدین معنی نیست که انگیزه ازدواج تنها بر محور جهان و زیبایی دور بزند و امور اخلاقی و معنوی نادیده گرفته شود.
معیار زندگی مشترک تنها زیبایی ظاهری نیست.
بلکه اخلاق و عفت و سازگاری نیز لازمه زندگی است.
حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند: هرگاه مردی و زنی را به خاطر زیبایی و ثروت به ازدواج خود درآورد، سعادت موکول به همان امر خواهد بود و اگر مردی زنی را به خاطر دینداری و تقوی به همسری برگزیند پروردگار متعال نصیب او خواهد کرد.