مساحت استان : 24741 کیلومتر مربع جمعیت استان : 1778596 نفر تعداد شهرستانها :11 تعداد بخشها :24 تعداد شهرها : 20 تعداد دهستانها : 83 تعداد آبادیهای دارای سکنه : 2793 میزان باسوادی :6 / 76 درصد نام مرکز استان :کرمانشاه جمعیت مرکز استان : 692986 جمعیت نژاد زبان گویش مذهب 2005-04-13 جمعیت : بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1375 جمعیت استان کرمانشاه بالغ بر 1778596 نفر بوده است که حدود 3 درصد از جمعیت کل کشور را شامل می شود و از این نظر در کل کشور دارای رتبه سیزدهم است . از این تعداد 35/59 درصد در نقاط شهری و 30/39 درصد در نقاط روستائی زندگی می کرده اند و بقیه جمعیت به صورت غیر ساکن می باشند . از جمعیت فوق 916310 نفر مرد و 862286 نفر آن زن بوده اند که در نتیجه نسبت جنسی 106 به دست می آید یا به عبارتی دیگر در این استان در مقابل هر 100 نفر زن ، 106 نفر مرد وجود داشته است . این نسبت در بین اطفال کمتر از یک سال برابر 107 نفر و در بزرگسالان 65 ساله و بیشتر معادل 137 نفر بوده است .از جمعیت این استان 14/4 درصد در گروه سنی 65 ساله و بیشتر قرار داشته اند . 14/55 درصد بین 15 تا 64 ساله و 71/40 درصد کمتر از 15 ساله می باشند .در سال 1375 میزان با سوادی در جمعیت 6 ساله و بالاتر استان به 57/76 درصد میرسد که این رقم در نقاط شهری 14/97 درصد و در مناطق روستائی و غیر ساکن 30/92 درصد به دست آمده است . به عبارتی دیگر در استان به طور متوسط از هر 10 نفر 9 نفر با سواد می باشد . نژاد : اگر چه اظهار نظر درباره نژاد کرد ، کاری بس دشوار است ولی به نظر می رسد کردهای کرمانشاه ، همچون کردهای کردستان آریایی تبار و از ساکنان قدیم فلات ایران می باشند . این قوم یکی از شعبات نژاد آریایی است که از هزاره دوم پیش از میلاد وارد ایران شدند و در کوه های زاگرس سکنی گزیدند . کردها مردمانی ایرانی تبارند که زبان ، فرهنگ و آداب و سنن آنان در ارتباط و پیوند با دیگر مردمان در قلمرو زیست اقوام ایرانی است . در اسناد سومری و آشوری از بخشی از اقوام ساکن در سرزمین کوهستانی شرق آشور ، شمال شرق و شرق بین النهرین و سرزمین سومر به نام کرتی یا گودی و کارتی و کارد نام برده اند و در منابع ارمنی واژه کردوخ بر اینان اطلاق شده است . در آثار یونانی سده چهارم پیش از میلاد صریحاً به واژه کردوخی اشاره شده که محققین معتقدند کردوخی که با کردها ارتباط نژادی داشته اند . از زمان هخامنش تا دوره پس از اسلام اینان به نام « کورد » و « کرد » نامیده شده اند . زبان گویش : زبان اهالی کرمانشاه کردی است ، زبان کردی خویشاوند نسبی زبان فارسی است زیرا اشتراک قواعد دستوری و ذخیره لغوی زبان های ایرانی نتیجه خویشاوندی نسبی آنها است . زبان کردی که شاخه ای از زبان شمال غربی ایرانی میانه است به علت داشتن ادبیات مکتوب اهمیت خاصی دارد . با این حال نفوذ زبان های دیگر در این زبان قابل توجه است . زیرا از زبان های عربی ، ارمنی ، ترکی و فارسی لغات بسیار در آن راه یافته است . سابقه تاریخی کردها و پراکندگی آنان موجب پیدایش گویش های بیشماری شده است که از جمله آنها عبارتند از : گویش کردی کلهری : این گویش کردی بیشتر در میان افراد کلهر مورد استفاده واقع می شود و مناطقی که تقریباً با این گویش سخن می گویند شامل ایلات زنگنه ، سنجابی ، احمدوند ، بهتوری ، نانکلی ، پایروندها ،اهالی قصرشیرین ، سرپل ذهاب ، قلخانی ، کرندی ، قلعه زنجیری های ساکن کرمانشاه ، صحنه و مردم دینور است . با این تفاوت که تلفظ و لغات مردم کلهر اصیلتر و در سایر نقاط با توجه به همجواری با گویش های دیگر کلمات تغییر یافته است . گویش کردی اورامی : اکثر مردم دو ایل بزرگ لهونی در منطقه اورامان جنوبی در کرمانشاه و همچنین طوایف اورامان تخت و اورامان رزاب در حوالی کردستان و نیز ایل بزرگ باجلان که تعدادی از آنها در دشت ذهاب و بسیاری در حوالی خانقین زندگی می کنند . چندین روستا در منطقه گوران و تمامی مردم کندوله در دینور به این گویش تکلم می کنند . گویش کردی سورانی : طوایف متعدد جاف جوانرود و تعدادی از طوایف مهاجرگوران ، مردم دشت ذهاب و جیگیران ، سراسر بخش روانسر و تیره هایی از اهالی سنجابی با این گویش سخن می گویند . این گویش شیوه ساده ای از کرمانج است . گویش لکی : اهالی هرسین ، طوایف کاکاوند ، بالاوند ، جلالوند و عثمان وند به این گویش تکلم می کنند . این گویش آمیخته ای از گویش کردی کلهری و لری است . همچنین لغاتی از گویش اورامی نیز دارد . علاوه بر گویش های کردی ، مردم کرمانشاه به زبان فارسی کرمانشاهی و مردم سنقر به زبان ترکی تکلم می کنند . لهجه فارسی کرمانشاهی خاص این دیار است . این لهجه از لحاظ ضرب المثل غنی است و واژگان کردی دگرگون شده با پرداخت در جملات فارسی کرمانشاهی ، جان می گیرد و کاربرد می یابد . مذهب : اکثریت قریب به اتفاق جمعیت استان کرمانشاه را مسلمانان تشکیل می دهد که در حدود 7/99 درصد می باشد . در میان پیروان اسلام بیشتر شیعیان و درصدی نیز برادران اهل تسنن می باشند . گروهی نیز زیر پوشش بدعت های دینی با نام اهل حق با حفظ آداب و مناسک و معتقدات دین کهن ایران باستان یعنی زردشتی و همچنین با التقاطی از اسلام به حیاط دینی خود ادامه می دهند .به طور کلی اقلیت های مذهبی استان در مجموع 17/0 درصد از کل جمعیت را تشکیل میدهند که مهمترین آنها زردشتیان با 12/0 درصد مسیحیان 2/0 درصد و کلیمیان 3/0 درصد از کل جمعیت را دارد .
جاذبه های طبیعی استان کرمانشاه
کوهستان پررو در مجاورت کرمانشاه واقع شده است و حدود 1020 کیلومتر مربع وسعت دارد. این کوهستان از کوههای متعددی چون قرال، دو قرال ، راق چرمی،.... تشکیل شده و بلندترین قله آن با ارتفاع 3357 متر به نام شیخ علی خان معروف است. مهم ترین و ژرف ترین غار خاورمیانه به عمق 572 متر به نام پررو ( پراو ) در دامنه جنوبی قله قته چرمی واقع شده است.
چال آباد
کوه چال آباد در 50 کیلومتری شمال غربی کرمانشاه واقع شده است. ارتفاع کوه چال آباد 2444 متر است. این کوه همراه با کوههای ولانی، هشلان، شاه کوه، هول هول و کوه خاقانه کوهستان کوچکی به وسعت 320 کیلومتر مربع را پدید آوردهاند. رودخانه قایونه و همچنین راه اتومبیل رو کرمانشاه به سنندج از دامنههای شرقی این کوهستان میگذرد و در واقع مرز میان کوهستان پررو و کوهستان چال آباد به شمار میروند.
هوجیر
کوه هوجیر در 43 کیلومتری شمال شرقی کرمانشاه واقع شده و ارتفاع آن در حدود 2583 متر است. این کوه از غرب به کوه قلعه هجیر متصل است و با یکدیگر کوهستان کوچکی را که به وسیله دره رود دینور از سوی غرب از کوهستان پررو جدا میشود، تشکیل میدهند.