دانلود مقاله بیماری زوال عقل

مقدمه

توجه به بهداشت روانی سالمندان یکی از اولویتهای سازمان جهانی بهداشت و کشورهای عضو در منطقه مدیترانه شرقی است. دمانس و آلزایمر نیز در بیشتر برنامه های بهداشت روانی کشوهای عضو مورد برنامه ریزی و بحث قرار گرفته است و ضرورت دارد که در برنامه کشوری بهداشت در ایران نیز گنجانده شود.

توجه به دمانس و آلزایمر در یک برنامه کشوری (ملی) بهداشت روانی توجه به ابعاد فراوان و مختلفی را می طلبد. پیشگیری اولیه از آن درمان سریع و به موقع و کم عارضه آن، توانبخشی سالمندان ناتوان و معلول، بهبود بخشیدن به زندگی مبتلایان، ارتقاء سطح زندگی آنان و خانوادها و حمایت از حقوق اجتماعی آنان و خانواده ها و مراقبین آنها، بدون شک آموزش عمومی خانواده ها و جامعه و تدارک مرکز مشاوره، و مددکاری سالمندان در اولویت اول برنامه خواهد بود. تا آن زمان که توجهی به این موضوع از کشور صورت گیرد، این کتاب راهنمایی ساده، کوچک، کاربردی و مفیدی است که به همه خانواده های دارای فرد سالمند، برنامه ریزان، پزشکان، پرستاران و روانشناسان توصیه می گردد.

دمانس

بیماری زوال پیری

اطلاعاتی برای خانواده ها

زوال عقل (دمانس) چیست؟

زوال عقل یا دمانس نام گروهی از بیماری هاست، که روی کارکردهای طبیعی مغز اثر می گذارند و معمولاً موجب اختلال در حافظه، توانایی تفکر و استدلال می گردد. افراد مبتلا به این بیماری گاهی موقعیت زمانی و مکانی خود را تشخیص نمی دهند. به نحوی که اینگونه بیماران ممکن است ندانند، که چه ساعتی از روز است، یا این که در کجا هستند.

دمانس می تواند شخصیت و خلق و خوی فرد را تغییر دهد و موجب شود، که رفتارهای عجیب و غریبی از بیمار سرزند. این بیماری اغلب در دوره سالمندی پیش می آید. اما گاهی هم فرد هنوز به سن پیری نرسیده، به این بیماری مبتلا می گردد. حدود 5 درصد اشخاصی که سن آنان از 65 سال بیشتر است و 20 درصد اشخاصی که سن آنان از 85 سال بیشتر است به درجات مختلف از این بیماری رنج می برند. در بیشتر انواع این بیماری شرایط بیمار پس از چند سال رو به وخامت می گذارد و دیگر نمی توان وضع بیمار را به حال اول برگردانید. بهر حال از آنجا که این بیماری به میزان محدودی قابل درمان می باشد لازم است با مشاهده اولین علائم بیماری با یک پزشک متخصص مشورت گردد.

بیماری «آلزایمر» شایع ترین نوع دمانس است. در این بیماری تعداد زیادی از سلول های مغز می میرند. این امر منجر به تغییراتی در ساختار طبیعی و pathways مغز می شود. این تغییرات را در معاینه پس از مرگ افراد مبتلا می توان زیر میکروسکوپ مشاهده کرد.

این بیماری دارای شروع تدریجی می باشد و معمولاً در طی چند سال به تدریج پیشرفت می کند. علت بیماری «آلزایمر» هنوز ناشناخته است. تنها در موارد معدودی بطور ارثی ظاهر می شود. معمولا اگر در زمان آغاز بیماری، سن بیمار هنوز به 60 سال نرسیده باشد، احتمال ارثی بودن بیماری بیشتر است. تحقیقات زیادی بر روی علت این بیماری و اینکه آیا فلز آلومینیوم یا عامل عفونی موجب بروز بیماری «آلزایمر» می شود انجام گرفته ولی هنوز نتایج دقیقی برای تعیین علت این بیماری بدست نیامده است.

یک نوع شایع دیگر مانس «مولتی انفارکت» (انفارکتوس متعدد) نامیده می شود. زیرا بر اثر یک سلسله سکته های مغزی خفیف (که آنفارکت نیز نامیده می شود) به وجود می‌آید. هر سکته خفیف موجب از بین رفتن یک بخش کوچکی از مغز می گردد. این امر یا بعلت بسته شدن رگ خونی و قطع جریان خون به آن ناحیه است و یا بدلیل پارگی یک رگ خونی کوچک می باشد که به نواحی اطراف خود در مغز آسیب می رساند.

این بیماری در اشخاصی که سابقه سکته مغزی، بیماری قلبی و بیماری قند (دیابت) دارند. بیشتر مشاهده می شود. دوره این بیماری در طی سالهای مختلف ابتلا تغییر می کند. ممکن است در پی دوره های وخامت بیماری، بهبودهای نسبی نیز حاصل شود. اشخاص از این لحاظ با هم بسیار متفاوت هستند به طوری که امکان دارد این بیمار ی در افرادی با دوره های طولانی و بدون هیچ تغییر قابل توجهی وجود داشته باشد. در عین حال ممکن است هر دو نوع دمانس با هم در یک شخص بروز کنند.

شاید توجه به این مطلب حائز اهمیت باشد که دمانس بر اثر استفاده بیش یا کمتر از حد از مغز یا صرفاً بدلیل کهولت رخ نمی دهد. بلکه افراد در هر شغل و سابقه ای و زمینه ای ممکن است به آن مبتلا شوند. مدرکی وجود ندارد، که ارتباط این بیماری را با فشارها و تنش هایی نظیر عوض کردن خانه یا داغدیدگی نشان دهد. با این وجود گاهی مشاهده می شود که نشانه های بیماری بعد از یک واقعه پرفشار و تنش زای زندگی ظاهر می گردد. زیرا چنین افرادی ممکن است بر اثر این گونه تغییرات در زندگی روزانه دچار گیجی و پریشانی شوند.

باید دانست که بسیاری از سالخوردگان از فراموشی شکایت دارند. این امر در افراد مسن بسیار رایج است و معمولاً نشانه «دمانس» نیست. بیشتر سالخوردگان قوای ذهنی خود را حفظ می کنند و همچنان می توانند چیزهای تازه را فرا بگیرند.

نشانه های بیماری چیست؟

سیر این بیماری در بین اشخاص فوق العاده متفاوت است. عده ای ممکن است آن چنان دچار زوال عقل پیری شوند که پس از چند ماه زندگی آنها خاتمه پیدا کند. در حالی که دوره بیماری برای گروهی دیگر از مبتلایان بصورتی است که بیشتر از 5 تا 10 سال طول می کشد تا وخامت بیماری به حداکثر برسد در هر حال نشانه های اصلی «دمانس» عبارتست از: از دست دادن حافظه و اشکال در یادگیری مطالب تازه.

معمولاً در ابتدا حافظه نزدیک و مربوط به موضوعات روزمره و جاری است که آسیب می بیند و مبتلایان اغلب می توانند وقایع مربوط به گذشته های دور را به روشنی به خاطر آورند. هر چند که نوع و شدت نشانه های بسیار متفاوت می باشند ولی سه مرحله قابل تشخیص بعنوان خفیف، متوسط و شدید را می توان بازشناسی کرد.

در مراحل اولیه دمانس خفیف، پی بردن به این که شخص دچار دمانس شده، اغلب دشوار است. از این رو ممکن است نشانه های بیماری به پیری یا تنبلی یا سختگیری شخص نسبت داده شود. امکان دارد بیمار علاقه به سرگرمی های خود را از دست بدهد و چنین به نظر برسد که انگیزه و محرکی ندارد. فهمیدن موضوعات پیچیده و تصمیم گیری برای این بیماران دشوار می شود. چنین می نماید که سازگاری آنها کمتر شده و میل ندارند که چیزهای تازه را امتحان کنند. نشانه های اولیه مشکلات حافظه در این افراد وقتی آشکارتر می شود، که چیزهایی را گم می کنند، تاریخ ها و وقایع روزمره را فراموش می کنند و مطالب را تکرار می نمایند. در این مرحله اطرافیان ممکن است مشاهده نمایند که بیمار خود محورتر و زودرنج و کج خلق شده و یا دیگران را به خاطر چیزهای که خودش نمی تواند پیدا کند مورد ملامت قرار می دهد و یا وقتی متوجه می شود در انجام کاری که قبلاً از عهده آن بر می آمده شکست خورده خیلی متاثر می شود. در این مرحله فرد بیمار ممکن است احساس کند که کارکردهای ذهنی وی دچار نقص و اشکالی شده و بدین جهت ممکن است دچار حالت پریشانی و افسردگی شود.