طبقه بندی کردن تیپ در گاوهای شیری هلشتاین
پس از اینکه ارزیاب تیپ گاوهای شیری را ارزیابی کرد و صفات مختلف بدنی را مورد اندازه گیری یا قضاوت چشمی قرارداد بایستی بر اساس امتیازات حاصله ؛ گاوهای شیری را کلاسه بندی یا طبقه بندی کرد. در روش طبقه بندی معمولا نمره مربوط به هر قسمت از بدن دام جداگانه محاسبه گشته و پس از آن نمره تیپ نهایی یا فاینال اسکور و سپس امتیاز کل تیپ دام مشخص می گردد. امتیاز کل یا فاینال کلاس برای گاوهای شیری هلشتاین در طبقات مختلف زیر قرار می گیرد:
طبقه
امتیازکل
Excellent
90-100
Very Good
85-89
Good plus
80-84
Good
75-79
Fair
65-74
Poor
50-64
تعیین امتیاز نهایی یا فاینال اسکور:
برای تعیین امتیاز نهایی قسمتهای مختلف بدن گاو امتیاز بندی شده و سپس نمره هر قسمت از بدن دام جداگانه محاسبه و در تعیین نمره نهایی مورد استفاده قرار می گیرد.برای این کار بدن یک گاو شیری به 5 قسمت اصلی زیر تقسیم بندی می گردد:
1- چهار چوب بدنی و ظرفیت پذیری دام که در تقسیم بندی کانادایی نمره 20 و در تقسیم بندی آمریکایی نمره 15 را به خود اختصاص می دهد.
2- کپل که در سیستم طبقه بندی کانادایی نهایتا 10 نمره به آن تعلق می گیرد.
3- دست و پا که در سیستم طبقه بندی کانادایی نمره 16 و در طبقه بندی آمریکایی نمره 15 را به خود اختصاص می دهد.
4- سیستم پستانی که در هر دو روش طبقه بندی بیشترین امتیاز یعنی 40 را به خود اختصاص می دهد.
5- خصوصیات شیرواری که در سیستم کانادایی نمره 14 و در سیستم طبقه بندی امریکایی نمره 20 به آن تعلق میگیرد.
همانطور که مشخص است سیستم طبقه بندی تیپ در هر کشور جداگانه می باشد و هر کشوری با توجه به استراتژی اصلاح نژادی خود نمره مربوط به قسمتهای مختلف بدن دام را تعیین می نماید . مثلا در سیستم طبقه بندی کانادایی نمرات قسمتهای مختلف بدن به شرح زیر است:
نمره نهایی
قسمتهای مختلف بدن
20
چهارچوب بدنی و ظرفیت پذیری
10
کپل
16
دست وپا
40
سیستم پستانی
14
خصوصیات شیرواری
در سیستم طبقه بندی آمریکایی نمرات قسمتهای مختلف بدن دام به شرح زیر تعیین می گردد:
نمره نهایی
قسمتهای مختلف بدن
15
چهار چوب بدنی
20
خصوصیات شیرواری
10
ظرفیت پذیری بدنی
15
دست و پا
40
سیستم پستانی
همانطور که ملاحظه میشود در هر دوسیستم نمره نهایی یا فاینال اسکور حد اکثر به عدد 100 خواهد رسید.
حال با توجه به اینکه سیستم طبقه بندی تیپ در کشور ایران نزدیک به سیستم کانادایی میباشد به توضیح این سیستم خواهیم پرداخت:
1- چهار چوب بدنی و ظرفیت پذیری : (نمره نهایی 20)