دانلود تحقیق اتصالات موقت ‌

اتصالات موقت ‌

1 پیچ ها

تعریف پیچ : پیچ قطعه استوانه ای است که بر سطح استوانه آن شیاری مارپیچ ایجاد شده است.

و  از آن برای اتصال قطعات به کمک مهره استفاده می شود البته برخی اوقات با حدیده کردن قطعه بدون کمک مهره نیز می توان اتصال را عملی کرد.

به طور کلی از پیچ برای بستن قطعاتی استفاده می شود که بتوان به سهولت از هم جدا کرد.

از پیچ همچنین برای ایجاد نیروی طولی زیاد در پرسها و گیره ها و برای تبدیل حرکت دورانی به حرکت مستقیم در ماشین تراش و … استفاده می گردد.

2 معرفی قسمتهای مختلف پیچ : پیچ شامل دو قسمت اصلی سر و بدنه می باشد.

سرپیچ به اشکال مختلف از قبیل شش گوش ، گرد ، عدسی ، خزینه ای ، استوانه ای و شش گوش و چهارگوش داخلی (آلن) تولید می شود که آچارها می توانند با آن درگیر شوند.

قسمت بدنه پیچ استوانه أی شکل است و روی سطح جانبی آن دنده کاری شده است.

دنده کاری نیز عبارت از ایجاد شیارهایی به صورت مارپیچی است .

شیارها به صورت مثلث ، مربع ، ذوذنقه و نیم دایره بر روی سطح جانبی بدنه ایجاد می شوند.

یک دنده پیچ عبارت است از مسیر مارپیچی که بر روی استوانه پیچ قرار دارد که اگر استوانه را گسترش دهیم متوجه می شویم که یک دنده یا مارپیچ عبارت از وتر مثلث قائم الزاویه ای است با قاعده برابر محیط دایره و ارتفاعی معادل گام است .

این ارتفاع عبارت از فاصله ای است که در یک دور کامل بر روی سطح جانبی استوانه بوجود می آید و گام پیچ نامیده می شود.

در مثلث قائم الزاویه  ی بالا زاویه قاعده و وتر مثلث زاویه مارپیچ نامیده می شود و تانژانت این زاویه را شیب مارپیچ می گویند.

چنانچه جهت صعود مارپیچ روی قسمت مرئی استوانه با محور قائم از چپ به راست باشد پیچ راست گرد است و اگر از راست به چپ باشد پیچ چپ گرد است.

در پیچ راست گرد برای باز کردن مهره لازم است آن را در جهت خلاف عقربه های ساعت بچرخانیم .

دنده کاری در پیچها ممکن است یک راهه و یا چند راهه باشد پیچی را که مارپیچهای آن فقط از تراش یک مارپیچ ساخته شده باشد پیچ یک راهه گویند.

در صورتی که پیچ چند راهه عبارت از پیچی است که مارپیچ های آن از تراش چندین مارپیچ به موازات هم به وجود آمده باشد.

در پیچهای چند راهه چون معمولاً شیب دنده ها زیاد است از آنها برای کورس زیاد و نیروی کم استفاده می شود.

مشخصات پیچها ، معمولاً با ابعاد و گام پیچ تعیین می شوند.

الف) پیچها به کمک ابعادشان که عبارت از قطر بزرگتر ، قطر کوچکتر ، گام پیچ و طول قسمت دنده کاری است مشخص می شوند.

قطر بزرگتر عبارت از قطر اصلی و قطر خارجی پیچ است که می توان آن را توسط کولیس اندازه گرفت .

این قطر با حرف d نشان داده می شود.

قطر کوچکتر عبارت از قطر داخلی یا هسته مرکزی پیچ می باشد که تحت تراش قرار نگرفته است .

این قطر با حرف d1  نشان داده می شود.

گام پیچ عبارت از مقدار طولی است که پیچ در یک دور گردش بالا یا پایین می رود.

این طول مساوی فاصله دو دنده مجاور هم در پیچ یک راهه است و با حرف p نشان داده می شود.

طول پیچ ، طول قسمت استوانه ای است ‌که در زیر سر پیچ قرار دارد .

طول پیچ با قطر آن تناسب دارد.

معرفی انواع پیچها :

پیچها را از نظر شکل و پروفیل دنده به انواع مختلفی تقسیم می کنند که عبارت اند از :

1 دنده مثلثی که بیشتر از انواع دیگر متداول است و دارای مقاومت خوب برای اتصالهای مکانیکی می باشد.

2 دنده مربع که برای اتصالات دایم و تحت فشار بکار می رود.

3 دنده ذوزنقه ای که برای انتقال حرکت و نیرو مورد استفاده واقع می شود.

4 دنده اره ای که شکل دنده های آن ذوزنقه قائم الزاویه است و برای انتقال حرکت و نیرو در یک جهت بکار می رود.

5 دنده گرد که برای قطعاتی که در معرض ضربه قرار می گیرند مورد استفاده قرار  می گیرد.

انواع فرم و پروفیل دنده های پیچها در شکل زیر به منظور مقایسه نشان داده شده است.

پیچها از نظر شکل و پروفیل دنده ها دارای استانداردهای مختلفی هستند که عبارت اند از: پیچهای بین المللی متری ، پیچهای اینچی ، پیچهای لوله اینچی و پیچهای مخصوص .

پیچها از نظر شکل و پروفیل دنده ها دارای استانداردهای مختلفی هستند که عبارت اند از: پیچهای بین المللی متری ، پیچهای اینچی ، پیچهای لوله اینچی و پیچهای مخصوص .

الف ـ پیچهای بین المللی متری: این رشته براساس دستگاه متری پایه گذاری شده است .

دنده ها در این سیستم به شکل مثلث متساوی الاضلاع است که رأس دنده های آن در یک هشتم ارتفاع مثلث در پیچ و یک چهارم ارتفاع در مهره بریده شده اند.

همچنین ته شیارهای آن در یک ششم ارتفاع مثلث در پیچ و یک دوازدهم ارتفاع در مهره گرد شده اند.

به این ترتیب یک فضای خالی بین پیچ و مهره ایجاد می شود که مخزن خوبی برای روغن می باشد و در بازکردن و بستن پیچ و مهره از اصطکاک خشک جلوگیری می کند و در نتیجه دوام آن را افزایش می دهد.

در این دسته ، پیچ را با قطر و گام به میلیمتر مشخص می کنند .

مانند پیچ M20 که عدد 20 معرف قطر پیچ و حرف M معرف سیستم آن می باشد .

در سیستم متری دو سری پیچ یا رزوه وجود دارد.

1ـ پیچ سری دنده ظریف که از قطر 1/0 تا 5/5 میلیمتر تولید می شوند.

2ـ پیچ سری دنده درشت که از قطر 6 میلیمتر به بالا ساخته می شوند.

قطر متوسط: برای کنترل سطوح مارپیچی دنده ها و رفع خطاهای تراش به هنگام پیچ سازی در این رشته از عاملی به نام قطر متوسط یا قطر میانی یا قطر گام که با d2 نشان داده می شود استفاده می کنند.

این قطر از وسط ارتفاع مثلثهای دنده ها اندازه گرفته می شود.

پیچها و مهره ها از نظر ابعاد، استاندارد شده هستند.

ب ـ پیچهای اینچی : پیچهای به دو دسته انگلیسی ویت ورث و امریکایی سلزر تقسیم می شوند: 1ـ دسته پیچهای انگلیسی ویت ورث :این سیستم در انگلستان و برخی ممالک دیگر رایج است.

دنده ها در این دسته به صورت مثلث متساوی الساقین با زاویه رأس 55 درجه است که رأس دنده ها و ته شیارهای آن در فاصله ارتفاع از رأس مثلث گرد شده است .

قطر بزرگتر پیچ در این سیستم بر حسب اینچ بیان می شود و گام آن عبارت از تعداد دنده ها در یک اینچ طول قسمت دنده کاری شده می باشد.

گام پیچ بر حسب میلیمتر نیز از فرمول به دست می آید.

به عنوان مثال پیچی به قطر 1 اینچ که دارای 8 دندانه در یک اینچ طول است دارای گامی مساوی میلیمتر می باشد.

2ـ دسته پیچهای امریکایی سلرز : این دسته دو دسته متری و ویت ورث قرار دارد.

بدین معنی که مشخصات دنده های آن از هر دو دسته گرفته شده است.

دنده ها در این دسته یک مثلث متساوی الاضلاع است که رأس دنده ها و ته شیارهای آن در ارتفاع مثلثها بریده شده اند.

قطر پیچ در این دسته بر حسب اینچ بیان می شود و گام آن عبارت از تعداد دنده ها در یک اینچ است و هیچ فضای خالی بین مهره و پیچ وجود ندارد.

گام این پیچ بر حسب میلیمتر نیز از فرمول p=25/4 تقسیم بر N به دست می آید.

در این فرمول N عبارت از تعداد دنده ها در یک اینچ است.

ج ـ پیچهای لوله اینچی : 1ـ دسته ویت ورث پای گازـ این نوع دنده کاری برای لوله هایی که دارای ضخامت کم هستند مورد استفاده قرار می گیرد.

پروفیل این پیچها پروفیل ویت ورث است که تناسب قطر گام آنها متفاوت است.

بدنه پیچ مخروطی است و شیب آن می باشد حال آنکه مهره ای که روی این بدنه مخروطی سوار می گردد استوانه ای انتخاب می شود تا آب بندی کامل فراهم گردد.

2ـ دسته بریگ ـ این نوع دنده کاری برای لوله های آب و انتقال گاز و سیالات مختلف به کار می رود.

دنده ها در این دسته ، مثلث متساوی الساقین است که رأس دنده ها و ته شیارها به اندازه شعاعی مساوی P33/0r= گرد شده باشد.

گام پیچ مساوی قاعده مثلث است و ارتفاع مثلثها با در نظر گرفتن رأس دنده و ته شیارها باید مساوی P8/0 باشد .

قطر و گام پیچ در این دسته بر حسب میلیمتر است.

دـ پیچهای دنده ذوزنقه ای: دنده های این دسته به صورت ذوزنقه متساوی الساقین با زاویه رأس 30 درجه می باشد.

ارتفاع دنده این دسته در حدود نصف گام پیچ است.

دنده کاری این پیچها بر اساس سیستم بین المللی متری پایه گذاری شده است.

این پیچها اغلب برای تبدیل حرکت دورانی به خطی در دو جهت مانند پیچهای ماشین تراش و… به کار می روند.

بازده پیچهای دنده ذوزنقه ای از پیچهای دنده مثلثی بهتر است و مقاومت آنها بیشتر است.

ه _ پیچهای دنده اره ای : پیچهای دنده اره ای دارای اندازه های میلیمتری هستند و زاویه پهلوی دندانه های آن 30 درجه است و برای انتقال نیروهای یک طرفه در ساختمان پرسها مورد استفاده قرار می گیرند .

این پیچها همچنین در جرثقیلها و جکها به کار می روند و به علت دشواری ساخت ترجیح داده می شوند که به جای آنها از پیچهای دنده ذوزنقه ای استفاده شود.

وـ پیچهای مخصوص: در این دسته از پیچها به انواع مختلف دنده ریز، دنده مربعی و دنده گرد می توان اشاره کرد.

1ـ گروه دنده ریز: این گروه پیچها از دنده های ریز برخوردار می باشند که نسبت به دنده های نرم و استاندارد دارای گامها و دنده های کوچکتر هستند.

پیچهای نوع دنده ریز در موارد زیر به کار می روند: الف ـ به منظور جلوگیری از شل شدن پیچها .

ب ـ به منظور رنده کردن لوله ها با ضخامت کم .

ج ـ برای ساخت مهره های با پهنای کم.

البته باید توجه داشت که برای یک اتصال خوب نباید تعداد دنده های در گیر کمتر از 4 یا 5 دنده باشد.

د ـ پیچهای دنده ریز زمانی که به صورت چند طبقه یا پله ای تولید می شوند نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

ضمناً باید در نظر داشت که قطر هر طبقه پیچ برای بستن مهره و عبور مهره از هر طبقه نباید بیشتر از باشد.

2ـ گروههای پیچ دنده مربعی : از پیچهای دنده مربعی در ساخت جکها و پرسها استفاده می شود .

بازده این پیچها بهتر از پیچهای دنده ذوزنقه ای است و تعمل انتقال نیروی آن بیشتر می باشد.

( مقاومت رزوه های آن از دنده ذوزنقه ای کمتر است) تهیه این نوع پیچها با ماشین کار نسبتاً مشکل است و لقی ای که در اثر تماس پیچ و مهره ایجاد می شود قابل تنظیم نیست و به همین جهت نیز استاندارد نشده اند.

3 ـ گروه پیچهای دنده گرد: دنده های این دسته از دو قوس دایره که در زاویه تماس 15 درجه با هم مماس هستند تشکیل می شود.

از مشخصات این دنده ها مقاومت بسیار زیاد آنها به علت نداشتن رئوس نوک تیز می باشد .

پیچ دنده گرد در ساخت لوکوموتیوهای راه آهن و جکهای جرثقیلهای سقفی به کار برده می شود.

زـ دسته بندی بر اساس شکل سر پیچ ـ پیچها بر حسب شکل سر و قسمت آچار خور به چند دسته تقسیم می شوند: 1 ـ پیچهای دو سر: این نوع پیچها ، در دو انتهای خود دنده شده اند و در مواقعی که امکان استفاده از مهره نباشد مورد استفاده قرار می گیرند .

( مانند اتصال سر سیلندر به سیلندر) .

برای بستن این نوع پیچها باید قسمتی از آنها را به صورتهای چهارگوش ، آلن یا جای پیچ گوشتی تولید نمود.

2 ـ پیچ با سر شش گوش : رایج ترین پیچها ، پیچهای سر شش گوش می باشند.

3 ـ پیچهای با سر چهار گوش : این نوع پیچها بیشتر برای اتصالاتی که باز نمی شوند به کار می رود .

4 ـ پیچهای سر استوانه ای یا شش گوش داخلی (آلن) : این نوع پیچها بیشتر در قسمتهایی از قطعات که سر پیچ یا گل سر پیچ نباید از سطح کار بیرون باشد مورد استفاده قرار می گیرد.

5 ـ پیچهای سر چکشی : این نوع پیچها به صورت فشاری یا با نیروی زیاد در کارها جا زده می شوند و سپس مهره روی آنها بسته می شود.

6 ـ پیچهای سر چاکدار ( سر استوانه ای ، نیمگرد و سر خزینه ) : در قسمت سر این نوع پیچها شکافی در امتداد قطر سر پیچ برای داخل کردن سر پیچ گوشتی ایجاد شده است.

پیچهای حرکتی : پیچهای حرکتی پیچهایی هستند که حرکت دورانی آنها به کمک مهره به حرکت خطی تبدیل می شود.

پیچ پرسها و گیره ها و همچنین پیچ حرکت ماشینهای ابزار و … از این نوع می باشند .

در مواردی که زاویه گام پیچ بیشتر از 20 درجه باشد می توان حرکت خطی مهره ها را به کمک پیچ به حرکت دورانی نیز تبدیل نمود.

از این پیچها در مته های کوچک منبت کاری و یا پیچ گوشتی های خودکار استفاده می شود.

پیچهای حرکتی معمولا دارای دنده های ذوزنقه ای ، گرد و اره ای می باشند که در این میان پیچهای دنده ذوزنقه ای بیشترین مصرف را دارد .

پیچهای دنده اره ای در مواردی که نیروها در یک جهت اعمال می شوند( مانند پیچ محور پرسها ، جکها و جرثقیلها ) به کار می رود.

در حالی که پیچهای دنده گرد بیشتر در دستگاههای با اصطکاک بالا و شرایطی که در معرض زخمی شدن ، گرد و غبار قرار داشته باشند مورد استفاده قرار می گیرد( مانند پمپهای آب ، تراکتورها و ماشینهای کشاورزی ).

جنس پیچها : جنس پیچها به نوع استفاده و کاربرد آنها بستگی دارد .

برای اتصالات مکانیکی از جنس فولاد و در صورتی که در محیط مرطوب باشد از جنس فولاد آبکاری شده استفاده می شود.

ضمناً در قطعات الکتریکی از جنس مس و یا برنج استفاده می گردد و چون در این قطعات نیاز به استحکام زیاد نمی باشد ، مشخصات جنس پیچهای فولادی با دو عدد تعیین می شود که معمولاً روی پیچ حک می گردد.

اولین عدد، با ضریب 100 می باشد و مشخص کننده مقدار حد استحکام کششی آن بر حسب نیوتن آن بر حسب نیوتن بر میلیمتر مربع است.

ضمناً از حاصل ضرب اولین و دومین عدد روی پیچ با ضریب 10 مقدار حد ارتجاعی پیچ بر حسب نیوتن بر میلیمتر مربع بدست می آید .

به عنوان مثال پیچی که با عدد 9ـ12 نشان داده شده است دارای مشخصات زیر می باشد: نیوتن بر میلیمتر مربع 1200= 100 × 12 = حد استحکام کشی نیوتن بر میلیمتر مربع 1080 = 10 × 9 × 12 = حد ارتجاعی پیچها از نظر حد استحکام کششی و حد ارتجاعی در گروه های مختلفی تولید می کنند که در زیر نمونه هایی از آنها را شرح می دهیم: 6ـ6 8ـ5 8ـ4 6ـ4 6ـ3 9ـ12 9ـ10 8 ـ8 9ـ6 8ـ6 مهره ها تعریف مهره: مهره استوانه ا ی که سطح داخلی آن دنده کاری شده است و سطح خارجی آن نیز شکل منشوری چند ضلعی دارد.

معرفی قسمت های مختلف مهره: مهره ها با ابعادشان که عبارت از قطر بزرگتر ، قطر کوچکتر ، گام دنده و طول قسمت دنده کاری شده که همان ارتفاع مهره است مشخص می شوند.

قطر بزرگتر ، قطر قسمتی از مهره است که تحت تراش قرار نگرفته است و با حرف d1 نشان داده می شود .

قطر کوچکتر ، قطر اصلی مهره است که می توان آن را با کولیس اندازه گرفت.

این قطر با حرف d1 مشخص می شود .

گام مهره ، مقدار طولی است که مهره در یک دور گردش بالا یا پایین می رود این طول مساوی فاصله دو دنده مجاور هم است.

ارتفاع مهره ، طول قسمت دنده کاری شده مهره می باشد که با پیچ در تماس است.

انواع مهره ها : مهره ها بسته به کاربردشان ، در انواع مختلف تولید شده اند که عبارت اند از : 1 ـ مهره سر شش گوش : این نوع مهره ها رایج ترین نوع مهره هستند و قطر ته دنده آنها معادل قطر سر دنده پیچ می باشد.

2 ـ مهره چهار گوش : مهره های چهار گوش برای اتصال قطعاتی که احتیاج به باز شدن ندارند یا زمانی که نشیمنگاه مهره چهارگوش است بکار می روند .

3 ـ مهره گرد لب بریده : این نوع مهره ها از طرفین به صورت مسطح در گیر کردن آچار تولید شده اند.

4 ـ مهره گرد سوراخدار : این نوع مهره ها دارای سوراخهایی در اطراف خود می باشند 5 ـ مهره گرد شیار دار : که دارای شیارهایی در سطح جانبی به منظور باز و بسته شدن مهره می باشند.

6 ـ مهره خروسک یا دم خروسی : برای مواردی به کار می رود که باز کردن مهره به دفعات زیاد باید صورت گیرد این مهره ها دارای قطری کوچکتر از 20 میلیمتر هستند و با دست باز و بسته می شوند و زوج کوپل پیچشی که به آنها وارد می شود محدود است.

7 ـ مهره کلاهک : که امکان ایجاد اتصالهای آب بند (جذب ) را فراهم می آورد.

8 ـ مهره تاجی شیار دار : که امکان استفاده از خار یا مهار را به دست می دهد.

9 ـ مهره تاجی با حلقه فیبری (واشردار ) : که امکان نشست خوب بر روی یک سطح فلز کاری شده و در نتیجه اصطکاک زیاد را به وجود می آورد و از باز شدن پیچ جلوگیری می کند انواع مختلف مهره هایی که توضیحات آنها ارائه گردید در شکل 20ـ4 ارائه شده است.

جنس مهره ها : مهره ها از نظر جنس نیز دارای انواع فولادی ، فولاد آبکاری شده ، مسی و برنجی هستند .

نوع فولادی آبکاری شده برای موقعی که محیط مرطوب است مورد استفاده قرار می گیرد و انواع مسی و برنجی در مواقعی که احتیاج به نیروهای زیاد نمی باشد به کار می رود .

در قطعات الکتریکی نیز از پیچهای مسی و برنجی استفاده می شود.

جنس مهره های فولادی که متداول ترین نوع مهره ها در مکانیک است با یک عدد مشخص می شوند که معمولاً بر روی مهره حک می گردد.

این عدد با ضریب 100 مشخص کننده مقدار حد استحکام کششی آن بر حسب نیوتن بر میلیمتر مربع می باشد .

مهره های فولادی از نظر استحکام در گروههای مختلفی تولید می شوند که عبارت اند از : 14 12 10 8 6 5 4 3 اعداد مشخص کننده استحکام مهره ها ضامنها اگر چه از نظر تئوری مهره ها غیر قابل برگشت هستند ولی تحت تأثیر نیروهای دینامیکی ، ضربه ها و لرزشها ممکن است باز شوند .

وظیفه ضامنها ایجاد اصطکاک بیشتر و یا اعمال نیروهای مخالف در جهت باز شدن مهره است .

ضامنها دارای انواع متعددی هستند که بسته به محل مورد استفاده و درصد اطمینان در مقابل باز شدن به کار می روند.

الف ـ ضامنهای با اطمینان نسبی 1 ـ مهره و ضد مهره : از یک مهره اضافی است که همگام با مهره اول است و برروی آن بسته می شود تا نیروی اصطکاکی مستقل از پیشروی محوری پیچ ایجاد کند .

بدیهی است این نیروی اصطکاکی مهره اضافی زمانی ایجاد می شود که این مهره کاملاً بر روی مهره اولی که خود در جایش پیچانده شده است پیچانده می شود.

مقدار نیروی اصطکاکی مهره اضافی بیشتر از نیروی اصطکاکی مهره اول است .

تفاوت این دو نیرو سبب یک تکه شدن دو مهره شده، تا حدی از باز شدن پیچ و مهره جلوگیری می نماید.

البته این روش صد درصد مطمئن نیست.

2 ـ مهره و ضد مهره مخروطی : که ضد مهره آن مخروطی است و در طول خود شکاف دارد به طوری که در اثر سفت کردن مهره و قرار گرفتن قسمت مخروطی تکیه گاه شکافها جمع می گردد و سبب فشرده شدن دنده های مهره بر روی پیچ می شود.

3 ـ مهره و ضد مهره با گامهای متفاوت: این نوع مهره ها بر روی دو پیچ با قطر و گام متفاوت بسته می شوند و از باز شدن مهره اصلی و اولیه جلوگیری می کنند .

4 ـ مهره أی که دارای شکاف عرضی است : به طوری که با پیچ می توانیم دو لبه آن را به هم نزدیک کنیم تا دنده های مهره روی پیچ فشرده شود.

ب ـ ضامنهای با اطمینان مطلق 1 ـ استفاده از خار اطمینان : در مواقعی که می خواهیم به محکم بودن اتصال اطمینان داشته باشیم از ضامن خاری استفاده می کنیم بدین منظور از سوراخ یا شیارهایی که در پیچ و مهره تعبیه شده است خار یا خارهایی عبور می دهیم و بدین ترتیب مهره را مهار کرده ، از گردش آن جلوگیری می کنیم .

خار در روی پیچ و مهره ممکن است به صورت عرضی یا طولی قرار گیرد در این صورت سوراخها یا شیارهای پیچ و مهره باید عرضی یا طولی باشند.

2 ـ استفاده از مهره های مخصوص : در این حالت مهره در بدنه خود دارای پیچ کوچکی است .

پس از پیچاندن مهره به اندازه لازم پیچ کوچک بر روی دنده های پیچ اصلی ثابت می شود.

پولکها ( واشر ها ) چون نیروی اصطکاکی مهره بر روی پیچ کم است با اضافه کردن یک جسم فنری به نام پولک (واشر) بین مهره و قطعه اتصال ، مقدار اصطکاک را افزایش می دهند .

در اثر محکم کردن مهره این پولکها فشرده شده ، عکس العمل شدیدی در زیر مهره ایجاد می کنند که سبب فشرده شدن دنده های مهره به پیچ می شود .

ضمناً از باز شدن مهره نیز جلوگیری می نماید .

پولکها به اشکال مختلف فنری (موجی و محدب) ستاره ای ، عدسی و بالاخره تخت معمولی ساخته شده اند.

در پولک فنری سطح مورب لبه های آن به راحتی روی مهره سر می خورد و مهره را کاملاً محکم کرده ، از باز شدن آن جلوگیری می کند .

واشر تخت ، دارای آجهای تیزی در سطح خود است که با مهره درگیر می شود و از باز شدن آن جلوگیری می کند.

خارها خارها برای ایجاد اتصال موقت بین مهره ها و قطعاتی که روی آنها قرار می گیرند ساخته می شوند و انتقال حرکت و نیروی گردشی را از یک قطعه به قطعه دیگر امکان پذیر می سازند و در حقیقت وظیفه به همراه بری را به عهده دارند.

به طور کلی از خارها زمانی استفاده می شود که حرکت همراه بری قطعات لازم است نسبت به محور دوران کاملاً دور بوده ، یا حرکت طولی قطعه سوار شده نسبت به محور ، ضمن انتقال حرکت دورانی مورد نظر باشد.

معمولاً خارها را در داخل شیاری که به همین منظور در بین فصل مشترک مهره و قطعه سوار شده بر روی آن ایجاد شده اند به نحوی قرار می دهند که در داخل شیار محور ، ضمن انتقال حرکت دورانی مورد نظر باشد.

انواع خارها: خارها دارای انواعی به شرح زیر می باشند: 1 ـ انگشتی : این خار ، جزء وسایلی است که ضمن برقراری اتصال و انتقال نیرو ، حرکت شعاعی قطعات نسبت به یکدیگر را نیز امکان پذیر می سازد.

از این وسایل برای اتصال مفاصل ، محور قرقره ها ، پیستون با دسته پیستون و غیره استفاده می کنند .

انگشتیها را بر حسب مورد استفاده به شکلهای مختلفی می سازند و برای اطمینان از عدم خروج آنها از داخل محل استقرارشان ، از ضامنهایی به نام اشپیل ، رینگ و حلقه های فنری کمک می گیرند.

2 ـ خار استوانه أی : این خارها در داخل شیار مربوط با کمی سفتی جازده می شوند و فقط از بالا دارای لقی می باشند.

طول آنها کوتاهتر از شیار روی قطعه سوار شونده است و باید در حرکت طولی قطعه سوار شونده در روی محور ، به کمک وسایلی مانند پیچ و مهره و رینگ فنری و غیره جلوگیری نماید.

جا زدن آنها را نسبت به پینهای استوانه أی ممکن می سازد .

مورد استفاده این پینها معمولاً در اتصال قطعاتی است که به دفعات باید از یکدیگر جدا و دوباره روی هم سوار شوند .

پینهای مخروطی را در سه شکل ساده ، پیچ دار و یا مهره دار می سازند .

در اتصال قطعاتی که خروج پین از آنها به سادگی امکان پذیر نباشد از پینهای پیچ دار و یا مهره دار استفاده می کنند .

پینهای مخروطی را با قطرهای 6/0 تا 50 میلیمتر (قطر کوچک پین ) و طولهای 4 تا 260 میلیمتر استاندارد کرده اند .

سوراخ محل استقرار این پینها را با استفاده از برقوهای مخروطی ایجاد کرده اند و آنها را به نحوی برقو می زنند که پین مربوط با فشار دست داخل آن شود و انتهای آن به اندازه 3 تا 4 میلیمتر بالاتر از سطح سوراخ قرار گیرد و سپس با استفاده از ضربات چکش آن را تا سطح مورد لزوم جا می زنند.

3 ـ پین شیاردار : بر روی سطح جانبی این پینها سه شیار طولی با روش غلتک کاری ایجاد می کنند .

ایجاد شیار با روش غلتک کاری باعث به وجود آمدن برجستگیهایی در سطح آن گردیده ، در هنگام جا زدن باعث محکم شدن پین در داخل سوراخ مربوط می شود.

سوراخ محل استقرار این پینها نیاز به برقو کاری ندارد.

4 ـ پین فلزی : این پینها که ارتجاعی نیز نامیده می شوند از ورقهای فولادی لوله شده ساخته می شوند و دارای شکلهای مختلفی هستند که به علت خاصیت فنری در موقع کار گذاشتن جمع می شوند و پس از سوار کردن به سطح داخلی سوراخها فشار می آورند و اتصال مطمئنی برقرار می کنند .

قطر سوراخ این پینها باید از اندازه اسمی خار تقریباً 2/0 تا 5/0 میلیمتر کوچکتر ساخته شود.

همچنین این پینها ممکن است به تنهایی و یا به علت وجود سوراخ به همراه پیچ مورد استفاده قرار گیرند .

از این نوع پینها در اتصال مفصلها ، کلاچها ، زنجیرهای نقاله و سایر اتصالات ارتعاشی استفاده می شود.

اتصالات اصطکاکی اتصال با پیچهای فشاری : از این اتصال برای محکم کردن چرخ تسمه ها ، حلقه های کمری و اهرمها با استفاده از پیچ و مهره روی محورها برای انتقال گشتاور یا نیروی محوری استفاده می شود.

در انتقال گشتاورهای بزرگ می توان علاوه بر ایجاد اتصال فشاری از گوه های مماسی نیز استفاده کرد.

شرط اتصال بهتر و ایجاد صافی خوب و دقت در تلرانس انطباق و ایجاد گلویی مناسب با قطر و همچنین انتخاب پیچ مناسب و اعمال گشتاور کنترل شده برای محکم کردن پیچ است.

اتصالات مخروطی : برای ایجاد حالت دقیق هم مرکزی ، بین دو محور گردنده از این اتصال استفاده می شود .

به عنوان مثال می توان دنباله مته ها و تیغه فرزها و یا فرز گیرها و محل اتصال سنگ سنباده ها به محور اصلی را در نظر گرفت .

این حالت از اتصالات به لحاظ انتقال قدرت مطمئن است و دارای کارآیی زیادی می باشد.

برای ایجاد اصطکاک بیشتر دنباله اکثر مخروطهای محوری را پیچ دار و یا به صورت مهره دار تهیه می کنند .

اتصالات مخروطی معمولاً گران تمام می شوند و لذا باید در محل های اجباری و دقیق مورد استفاده قرار گیرند.

بازکردن اتصالات مخروطی نیز احتیاج به وسایل خاصی دارد و در موقع سوار کردن هم باید کاملاً دقت شود تا سطح نشست بی عیب و تمیز باشد.

اتصالات اصطکاکی با رینگهای فنری مخروطی : با فشاردادن یک جفت از این نوع رینگها به کمک نیروی بستن پیچ ، انتقال نیرو از محور به وسایل انتقال حرکت امکان پذیر می گردد و برای انتقال حرکت به کمک چرخ دنده ها ، چرخ تسمه ها ، کلاچها و اهرمها می توان از این نوع قطعات اتصال دهنده استفاده کرد.

از محاسن مصرف بوش های مخروطی فنری این است که بدون ایجاد جای خار و ضعیف کردن مقطع محور می توان وسیله انتقال نیرو و حرکت را در هر نقطه دلخواهی از محور نیز ثابت کرد.

استحکام اتصال ، بستگی به صافی سطوح اصطکاکی ، اجزای اتصال دهنده و همچنین فشار بستن مهره و تعداد رینگ به کار رفته دارد.

ضمناً جنس وسیله انتقال حرکت باید از جنس محور نرم تر باشد.

اتصالهای پرسی انطباقی : در سه نوع اتصال اصطکاکی که قبلاً شرح داده شد نیروی اصطکاکی از نیروی محوری پیچ و یا نیروی جابجایی سطح شیب دار حاصل می شد ، ولی در این نوع اتصال ، نیروی اصطکاکی اتصالی از اختلاف اندازه قطعات ناشی می گردد.

عمل سوار کردن ، به دو طریق صورت می گیرد: الف ـ از طریق پرس کردن یا وارد کردن نیرو در حالت سرد.

ب ـ از طریق انبساط حرارتی سوراخ ( قطعه سوار شونده ) و یا انقباض برودتی میله .

در هر دو حالت میله و سوراخ نسبت به نیروی انتقالی اتصال که معمولاً نیروی گشتاوری است باید با هم اختلاف اندازه داشته باشند یعنی اندازه میله باید بزرگتر از اندازه سوراخ باشد که پس از درگیری بر اثر همین اختلاف اندازه نیروهایی در سطوح اصطکاکی ایجاد می شود و استحکام اتصال را به وجود می آورد.

مقدار نیروی اتصال به مقدار اختلاف اندازه ، صافی سطوح اصطکاکی و جنس اجزای اتصال دهنده بستگی دارد.

از این نوع اتصال به علت ارزان و ساده بودن آن برای اتصال محورها به وسایل انتقال حرکت و نیرو ( مانند چرخ تسمه ها ، چرخ دنده ها ، چرخ لنگرها و کلاچها ) استفاده می شود.

عیب این نوع اتصال آن است که جدا نشدنی است و قطعات اتصال به صورت یک تکه در می آید.

در حالت سوار کردن و جا زدن سرد، انتهای محور به اندازه 2 تا 5 میلیمتر با زاویه 5 درجه یخ زده می شود و عمل جا زدن برای کم کردن نیروی فشار پرس به کمک روغنکاری سطوح اصطکاکی انجام می گیرد.

در انطباق حرارتی ، قطعه خارجی تا اندازه مورد نیاز که نباید در حدی باشد که به استحکام قطعه صدمه وارد نماید ، در کوره برقی یا داخل روغن داغ و یا با گاز گرم حرارت داده می شود تا انبساط در سوراخ داخلی ایجاد شود و اگر این انبساط برای تداخل آسان کافی نباشد ، می توان قطعه داخلی را با یخ خشک تا 70- درجه سانتیگراد و یا هوای مایع تا 190- درجه سانتیگراد برودت داده ، منقبض کرد و عمل جا زدن را انجام داد که در نتیجه پس از سرد شدن یک اتصال دایمی خیلی محکم و یک تکه حاصل خواهد شد.