قدرت و انواع پرس به طریق زیر می باشد:
1-پرسهای دستی :
در این نوع پرس معمولا از قدرت دست و پای کارگر استفاده می شود.
2- پرسهای مکانیکی :
این پرسها با قدرت موتور به حرکت در می آید و بعضا دارای چرخ طیار و مکانیسم کاهنده سرعت یک مرحله ای یا چند مرحله ای است.
3- پرسهای هیدرولیک :
قدرت در پرسهای هیدرولیک بوسیله فشار روغن و یا فشار آب تامین می شود.
4-پرسهای نیوماتیک :
تامین قدرت توسط هوای فشرده.
بدنه(ساختمان پرس) :
معمولا به دو گونه است:
1- ریخته گری شده
2- جوشکاری شده
معمولا پرسهای کوچک بطریق ریخته گری و بدنه پرسهای بزرگ هم از طریق ریخته گری و یا از طریق جوشکاری است.
بدنه ریخته شده دارای سختی زیاد ولی قیمت گران است و بر عکس بدنه های جوشکاری ارزانترند.
بدنه جوشکاری شده از فولادهای غلطک زده شده ساخته شده بعلت استقامت بیشتر در برابر بارهای ضربه ای مقاومتر است.
سرعت پرس :
سرعت پرس برای قالبهای برش بین 40 تا 800 ضربه در دقیقه است.
در مورد قالبهای کشش و فورج به علت احتیاج بیشتر به زمان شکل گیری بین 5 تا 100 ضربه در دقیقه است.
تناژ پرس :
(عبارت است از مقدار نیرویی که ضربه زدن پرس قادر به اعمال آن به قطعه کار می باشد.)
در حقیقت ضربه زدن پرس نیروی بیشتری از مقدار تناژ اسمی را به کار وارد می سازد که این نیروی اضافی در اصل عامل ایمنی در بدنه پرس و مکانیسم محرک آن می باشد.
اضافه بار وارده به پرس موجب آسیب قطعات می شود
چنانچه اضافه بار موجب شکستن واقعی پرس نشود لااقل بر روی میزان فرسودگی تاثیر دارد.
تناژ پرس هیدرولیک =سطوح پیستون * فشار روغن موجود در سیلندر
تناژ پرسهای هیدرولیک بین 50 تا 50000 تن یا بیشتر در تغییر است.
نکته : تناژ در پرسهای هیدرولیکی بزرگتر از بقیه پرسها است.
تناژ محاسبه شده :
معمولا تناژی است که ضربه زدن تنها در نزدیکی انتهای مسیر خود قادر به اعمال به کار می باشد.
از اینرو تناژ در پرسهای مکانیکی ثابت می باشد و نمی توان آنرا تغییر داد زیرا وقتی ضربه زدن در نزدیکی انتهای مسیر خود نباشد خیلی کم است و این امر به علت گشتاور اضافی است که به میل لنگ در وضیعت افقی مثل وقتی که ضربه زن در نیمه
راست خود است وارد می شود.
اکثر سازندگان پرس منحنی هایی را منتشر می سازند که تناژ ممکن هر پرس را به ازاء هر اینچ مسیر ضربه زن نشان می دهد.
مسیر ضربه زدن( مسیر عمل) :
مسیر عمل پرس مسافتی است که ضربه زن از با لاترین وضعیت تا پایین ترین وضعیتش حرکت می کند.
برای محرکهای میل لنگی و خارج از مرکز، مسیر ضربه زن مقداری ثابت است و تنها با تعویض میل لنگ یا محور خارج از مرکز این طول تغییر می کند.
بر عکس در پرسهای هیدرولیک این مسیر قابل تغییر می باشد.این عامل همراه با تناژ متغیر در پرسهای هیدرولیک این نوع پرسها را برای کارهای آزمایش مناسب می سازد.
ارتفاع دهانه :
ارتفاع عمل یک پرس عبارتند از فاصله ایکه ضربه زن در پایین ترین وضغیت خود با بستر پرس دارد.
در اندازه گیری ارتفاع عمل ، بایستی ضربه زن را در بالاترین حد ممکن خود تنظیم کرد در نتیجه ارتفاع عمل را می توان بزرگترین فاصله باز پرس در حالت پایین بودن ضربه زن دانست.
ارتفاع عمل قالب بایستی از ارتفاع عمل پرس کمتر.یا با آن مساوی باشد.
ارتفاع عمل قالب بایستی از ارتفاع عمل پرس کمتر.یا با آن مساوی باشد.
تعداد ضربات در هر دقیقه : شکل بیشترین تعدادش ضربه در دقیقه را دارا می باشند.
پرسهای یک و دو دنده ای کمترین تعداد ضربه را دارا می باشند.
در پرسها با توجه به اندازه و هدف عملیاتی آنها تعداد ضربات بین 5 تا 500 در تغییر است.
فضای قالب : فضای قالب سطحی است که برای سوار کردن قالب بر روی پرس در دسترس می باشد.
در نتیجه این فضا با سطح ضربه زن و بستر پرس مشخص می گردد.فضای قالب از جلو به عقب و از چپ به راست اندازه گیری می شود.
اندازه فضای قالب همیشه متناسب با تناژ پرس است.
پرسهای دروازه ای : 1- از طرح بدنه دروازه ای برای پرسهای بزرگتر استفاده می شود.
2- پرسهای با بدنه دروازه ای دارای بستر بزرگتر و تناژ بالاتری هستند.
3-ساختمان جعبه شکل این پرسها به آنها ثبات بیشتر و همچنین مقاومت بیشتر در مقابل خمش می دهد.
4- با بدنه دروازه ای می توان حرکتهای طولانی تری برای ضربه زدن داشت.
پرس های دروازه ای 4 دسته هستند : 1- یک تکه 2- کمانی 3- ستونی 4- پرس دروازه ای با مقاومت دهنده های مفتولی پرس های دروازه ای از : 1- پایه 2- دو جداره عمودی 3- و یک قسمت بالایی که به تاج موسوم است این وضعیت ساختمانی ، ظرفیت پرس را برای انجام کارهای سنگین بالا می برد.
موارد استفاده : برای هر گونه عمل پرسکاری مثل : 1- برشکاری 2- تزیین 3- خمکاری 4- شکل دادن 5- کشش و غیره با این پرس و قالبهای بزرگ مربوطه ورقه های ضخیم را پرس کرد.
پرس دروازه ای یک تکه : پرسی غیر متداول است ولی تعدادی از آنها را می توان در کارگاه دید.
فقط پرسهای با تناژ پایین را در این سبک می توان یافت.
ولی باز هم تناژ این پرسها از پرسهای ....سی شکل بیشتر است.
(اشکال از لحاظ ریخته گری دارد بعلت تناژ بالا و بستر بزرگ پرس) پرس کمانی : بدنه کمانی با پهلوهای مستقیم دارای مشخصه یک شکل کمانی است که موجب ایجاد یک بستر بزرگتر برای قطعه کار می شود.
پرس دروازه ای با مقاومت دنده های مفتولی : این بدنه را می توان متداولترین نوع از انواع بدنه های پرس دروازه ای است.
بستر و ستونها و بدنه این پرس به صورت دروازه ای است.قطعات به صورت جداگانه ساخته می شوند و برای اتصال آنها با یکدیگر و نیز تنظیم قطعات از مفتولهای مقاومت دهنده استفاده می شود.
پرس ستونی : (4 ستونه) بدنه ستونی بیشتر برای پرسهای هیدرولیکی مورد استفاده قرار می گیرد این بدنه از چهار ستون استوانه ای بزرگ درست شده است که جانشین پهلوهای پرس دروازه ای شده اند.
پرس بدنه ستونی دارای یک بستر و یک تاج دروازه ای است و ستونها بوسیله مهره هایی به بستر و تاج محکم میشوند.
ستونها تحت تنش کششی نیستند لذا هیچ نیروی کششی بر پرس وارد نمیشود.
ستونها هم جانشین پهلوهای پرس شده و هم نقش ریلهای هادی ضربه زن را دارد.
ظرفیت این پرسها از 25 تن سریع شروع شده و تا پرسهای با ظرفیت بالا برای کشش قطعات بزرگ ادامه دارد.
مزایا: 1-تغذیه کار از جلو به عقب 2--تغذیه کاراز پهلو به پهلو 3-دقت زیاد به علت میله های راهنما معایب: 1-دهانه کوچکی دارد 2-اگر دهانه بزرگ شود باید به صورت بدنه اسکلتی ساخته شود.
1- بدنه خم شونده یا بدنه خم شونده پشت باز 2- بدنه ثابت 3- بدنه با بستر قابل تنظیم 4- بدنه مناسب برای کارهای ورق کاری 5- بدنه چرخ در پشت پرس خم شونده: امروزه متداولترین نوع پرس است.این پرس بطور کلی یک پرس با تناژ پایین است که ظرفیت آن بین 1تا 150 تن میباشد.
از این نوع پرسها ، پرسهای با تناژ کم از نوع رو میزی و با تناژ بالا از نوع مستقر بر روی زمین.
مقدار زاویه خم با محل پیچهایی که پایه و بدنه را به هم محکم میکند مشخص می شود.
پرس بدنه ثابت: متداولترین نوع پرس سی شکل هست.
معمولا دهانه بزرگتری نسبت به پرس خم دارد و به همین علت قا لبهای بزرگتری را میتوان در دهانه آن قرار داد.
ارتفاع دهانه آن نیز بزرگتر از پرسهای خم شونده است.
بدنه با بستر قابل تنظیم:(پرس زانویی) قسمت پایینی پرس بصورت قابل تنظیم است.
در نتیجه ارتفاع دهانه را به دلخواه میتوان تغییر داد.
تناژ کمتری نسبت به سایر پرسها دارد.
پرس با بدنه مناسب برای عملیات ورق کاری: این نوع پرس برای عملیات ورق کاری کاربرد زیادی دارد.
پرس چرخ در پشت : این پرس دارای کیفیت غیر عادی است که محور محرک یا میل لنگ ان به صورت جلو به عقب استقرار یافته و محور محرک از راست به چپ روی بدنه نصب شده است مزایا : دسترسی فوق العاده به قطعه کار واقع در دهانه است معایب : در صورت ایجاد فشار بیش از حد تنش در بدنه پرس بوجود می آید.
قدرت کمی دارد.
اندازه بزرگ قطعه کار بکار نمی رود.
دهانه استاندارد دارد بیشتر باز نمی شود.
کاربرد : شرکت کولر سازی ، جمع کردن سیبک خودرو در کارخانه سیبک سازی ، شرکت خاور برای استر تینگ گاردان پرسهای با سرعت زیاد : این پرس سرعت زیادی داشته و نوار فلزی تغذیه پرس برای انجام اعمال پرسکاری متوقف نمی گردد بلکه تسمه فلز شکل پیوسته بداخل پرس تغذیه شده و سنبه ماتریس عمل خود را در حین حرکت تسمه انجام می دهد.
مثلا 600 ضربه در دقیقه وارد می سازد و تسمه با سرعت 130 متر در هر دقیقه به داخل قالب رانده شود.
پرسهای فوق العاده سریع : کلیه حرکتهای ماشین بوسیله صفحه کنترل که در جلوی پرس نصب شده قابل کنترل است پرسهای هیدرولیک با میز گردان : صفحه گردان این نوع پرسها از طریق یک سیستم هیدرولیک بگردش درآورنده صفحه با سایر مکانیزمها درگیر می شود.
مثلا قالبی که قرار است چند عدد سوراخ روی آن توسط پرس پانیچ شود.
پرس با میز گردان یک نوع پرس ضربه ای است در این پرس از طریق قرار دادن کار به زیر ضربه زن ایمنی بیشتری در گذاشتن و بر داشتن قطعه کار تامین می شود.
کاربرد : برای اعمالی مثل :1- سوراخکاری ،2- حکاکی ،3- خمکاری ،4- فورم دادن ،5-غملیات مونتاژ قطعاتی که قرار است عمل پرسکاری روی آنها انجام شود در داخل گودیهایی در جلو پرس قرار داده می شوند و این قطعات با چرخیدن صفحه گردان در محل مناسب زیر سنبه مربوطه قرار گرفته و اعمال مورد نظر بر روی آنها انجام می شود.
محاسن : دست فرد اپراتور هیچ گاه زیر ضربه زن پرس نمیرود.
مزایای اصلی پرس هیدرولیک : در سراسر مسیر حرکت ضربه زن امکان خصول به بالاترین مقدار نیرو وجود دارد.
تهیه وتنظیم : مصطفی پاکدل