ترس از مدرسه در کودکان
به دلیل اهمیت ترس های دورن کودکی و تأثیر سوء آن در رشد ، خلاقیت ، یادگیری و پیشرفت تحصیلی و بروز اختلافات در بزرگسالی ، در این مقاله به بررسی مفهوم ترس از مدرسه ، دیدگاه نظری و سبب شناسی آن ، تفاوت ترس از مدرسه با فرار از مدرسه و تدابیر درمانی در این زمینه پرداخته شده است .
ترس از مدرسه یک پدیده روانی – اجتماعی در زندگی کودکان است که بویژه در ابتدای ورود به مدرسه نمود می یابد و به لحاظ اثار سوء بالقوه ای که در رفتار کودک دارد از دیگر ترس های دوران کودکی مهمتر است . باید توجه داشت که همه کودکانی که از رفتن به مدرسه اجتنا ب می کنند دچار ترس از مدرسه نیستند ، بعضی از این کودکان از رفتن به مدرسه به این دلیل اجتناب می کنند که فعالیت ها ی دیگر ، برای آنان تقویت کنند ه تر است و معمولاً بعنوان فراری از مدرسه تلقی می شود ، بنابراین باید بین ترس و فرار ا مدرسه تفکیک قائل شد .
ترس از مدرسه با اجتناب و ترس شدید از رفتن به مدرسه مشخص می شود . کودکان مبتلا به این مشکل از ترس و نگرانی در باره احتمال وقوع یک حادثه یا اتفاق ناگوار صحبت می کنند و غالباً از ناراحتی های حسی مثل سر درد ، معده درد و تهوع شکایت دارند و معمولاً ترس از محرک ها ی مختلف دیگر مثل ترس از تاریکی و تنها ماندن را هم بیان می کنند . تعیین اینکه چه مقدار از این شکایت ها عملاً با ترس ناشی از محرک های همراه با رفتن به مدرسه ارتباط دارند و چه مقدار از آن بر اثر تقویت کننده های حاصل از نرفتن نگهداری شده دشوار است .
دیدگاه روان تحلیلی
در این دیدگاه فرض بر این است که کودک و مادر به شدت به هم وابسته اند این وابستگی برای کودک این ترس را بوجود می آورد که ممکن است برای او یا مادر حادثه ای رخ دهد .ماندن کودک در خانه نیازها و اضطراب ها ی هم مادر و هم کودک را تأمین می کند .مادران این کودکان در کودکی خود به مادر وابسته بودند به همین دلیل با کودک خود همدردی می کنند و به شدت مراقب کودک خود هستند و در برابر پرخاشجوئی های کودک ، منطقی و معقول برخورد نمی کنند و تربیت کودک را دچار مشکل می سازد .
دیدگاه های رفتاری :
در این دیدگاه فرض بر این است که ترس از مدرسه کودک ، به دلیل ارتباطی است که بین رفتن به مدرسه و از ست دادن مادر وجود دارد ممکن است مادر کودک را تهدید کرده باشد زمانی که او ( کودک ) به خانه برگردد وی آنجا نخواهد بود . امکان هم دارد واکنش ترس از مدرسه با تقویت کننده های دیگر مثل اسباب بازی ، بازی با عروسک دلخواه و غذاهای خوشمزه که در روز غیبت از مدرسه مهیا بوده تقویت شود
به هر حال ، این کودکان به علت مسئله عاطفی که از اضطراب شدید ناشی از ترک خانه ریشه می گیرد ، از رفتن به مدرسه اجتناب می کنند . مدرسه نماینده دنیای خارج و نوع واقعیت است و با واقعیتی که کودک در خانه تجربه کرده تفاوت دارد . بعضی از کودکان مواجهه با واقعیت را نمی توانند تحمل کنند و از این رو به چیزی روی می آورند که برای انها مانوس تر است مدرسه غالباً نخستین مکانی است که کودک ناچار است بدون حمایت مادرش در آن زندگی کند .