کلیات گیاه شناسی
ختمی گیاه بومی مناطق شرق مدیترانه است .
گیاهی است علفی و چند ساله که ارتفاع آن به حدود 2 متر می رسد ساقه آن از کرکهای ریز که به رنگ خاکستری می باشد پوشیده شده است .
برگهای ختمی دندانه دار ، پهن و مانند قلب می باشد . گلهای آن درشت به رنگ سفید مایل به قرمز یا ارغوانی است که بصورت دسته های سه تایی در اواخر تابستان ظاهر می شود .
ختمی به علت داتشن گلهای زیبا به صورت گیاه زینتی در باغچه ها کاشته می شود . تمام قسمتهای این گیاه استفاده طبی درد .
ترکیبات شیمیایی:
ختمی دارای لعاب و موسیلاژزیادی است .این گیاه دارای مواد نشاسته ای ، چربی ، اسانس ،آنتوسیانین Anthocyanin ،آل تئین Altheine ، دای اکسی بنزوئیک اسید DIoxybenzoic Acid و سیانیدین Cyanidin می باشد .
خواص داروئی:
ختمی از نظر طب قدیم ایران سرد و تر است و بطور کلی روی تمام اعضای بدن مخصوصا روده ها ، ریه ها ، معده ، کلیه ها و مثانه موثر است .
خواص گل ختمی
1)ملین و برطرف کننده یبوست است .
2)بیماریهای تنفسی را برطرف می کند.
3)سرفه های خشک را از بین می برد .
4)برای رفع گلو درد جوشانده گل ختمی را غرغره کنید .
5)عادت ماهیانه را منظم می کند .
خواص ریشه ختمی
1)ناراحتی های پوستی را برطرف می کند و پوست را نرم می سازد .
2)سرفه های خشک را از بین می برد.
3)تب راپائین می آرود .
4)اسهال خونی را شفا می بخشد .
5)ادرار را زیاد می کند.
6)کمی ترشحات عادت ماهیانه را برطرف می کند.
7)تورم را رفع می کند.
8)ناراحتی های دستگاه ادراری را برطرف می کند.
9)قند خون را تنظیم می کند.
خواص برگ ختمی
1-ضماد برگ ختمی در برطرف کردن دمل ها و ورم پستان و روم معده موثر است .
2-برای التیام شکستگی ها ، برگ ختمی را بصورت ضماد درآورده و روی محل شکستگی بگذارید .
3-ضماد برگ ختمی در برطرف کردن درد سیاتیک مفید است .
4-رعشه را برطرف می کند.
5-ورم بناگوش را با ضماد برگ ختمی درمان کنید.
طرز استفاده:
1- خیسانده ریشه ختمی : 10 گرم ریشه ختمی را پوست کنده و خرد کرده و در یک لیتر آب سرد خیس کنید و پس از 8 ساعت آنرا صاف کرده و نگهدری کنید این مایع در رفع اسهال خونی بسیار موثر است .
2-دم کرده ختیم : در حدود 20 گرم ریشه ختمی را تمیز کرده و خرد کنید و آنرا در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید بماند تا سرد شود سپس آنرا صاف کرده و با عسل مخلوط کنید .
3-دم کرده گل ختمی : 20 گرم گل خشک شده ختمی را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید بماند تا سرد شود سپس آنرا با قند یا عسل شیرین بکنید .
4-محلول شست وشوی چشم : نیم گرم گل خشک ختمی را در 150 گرم آب ریخته و به مدت 5 دقیقه بگذارید بجوشد سپس آنرا سرد کنید و 5 قطره الکل کامفه در آن بریزید.
مضرات :
ختمی گیاه مفید و بی ضرری است فقط زنان باردار و مادرانش یدره باید از زیاد خوردن آن پرهیز کنند .کسانیکه سرد مزاج هستند باید ختمی را با عسل بخورند .