کلیات گیاه شناسی
زعفران گیاهی است پایا با ارتفاع تقریبا 30 سانتیمتر که دارای برگهای دراز و سبز مانند تره است . ساقه زیر زمینی آن از دو پیاز تشکیل یم شود . این پیازها سخت و مدور و گوشتدار و پوشدهاز غشاء های نازک قهو های رنگ می باشد . گلهای زعفران ارغوانی ، منظم و شامل لوله ای دراز است که به سه گلبرگ و کاسبرگ منتهی می شود .
زعفران خیلی مرغوب قسمت کلاله گل یعنی قسمت انتهایی خامه است و میله خامه ، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشکیل می دهد .
برداشت زعفران بدین ترتیب است که قسمت کلاله هر گل را بر میدارند و بین کاغذ قرار می دهند تا خشک شود و سپس بستهب ندی می کنند . استندارد زعفران که در فرانسه صورت گرفته است اعلام یم درد که باید 50 عدد از الیاف زعفران بیشتر از0/277 گرم وزن داشته باشد و در صد رطوبت آن 13 درصد باشد . همچنین هر میلی گرم آن باید بتواند 700 سانتیمتر مکعب آب را بطور محسوس رنگی کند .
ترکیبات شیمیایی:
زعفران دارای مواد چرب ، املا معدنی ف موسیلاژو اسانس های فراوان می باشد .رنگ زعفران مربوط به ماده ای بنام کروسین است که در آن وجود دارد پیاز زعفران سمی است و مصرف یبش از حد آن برای حیوانات کشنده است .
خواص داروئی:
زعفران از نظر طبقدیم ایران گرم و خشک است . مهمترین خاصیت زعفران که از قدیم الایام از آن استفاده یم شده است درمان افسردگی می باشد . این خاصیت مهم حتی در شعر شاعران ینز انعکاس یافته است . شاهد آن شعر خاقانی است که می گوید :
گر کسی را زعفران شاید فزاید گو فزای
چون تو با غم خو گرفتی زعفران کس مخور
زعفران دارای بویی قوی و طعم تلخ می باشد :
1)خوردن چای زعفران باعث هضم غذا می شود
2)اثر مسکن درد درد
3) قاعده آور است .
4)باعث تحریک اعصاب می شود
5)زعفران خون سازاست و گردش خون را آسان می سازد
6)مصرف زعفران خونریزیهای بعد از زایمان را از بین می برد .
7)قوای جنسی را تقویت می کند
8)کبد را تصفیه وقوی می سازد
9)سرفه را رفع و اثر مفید روی درمان برونشیت درد
10)کلیه و مثانه را پاک می کند
11)آرام بخش و خواب آرو است
12)زعفران ضد تشنج است
13)گاز معده را برطرف می کند
14)ادرار آور است
15)و اگر بالاخره می خواهید همیشه شاد و خندان باشید زعفران بخورید
16)فرمول قدیمی زعفران برای تنظیم عادت ماهیانه خانم ها و بازکردن قاعدگی سال هاست که بکار می رود و اثر بسیار مفیدی درد
تارتارات آهن و پتاسیم 0/5 گرم
گرد زعفران 0/5 گرم
پودر درچین 2 گرم
از این مخلوط چهار بار در روز استفاده کنید .
طرز استفاده:
از زعفران می توان به شکل های مختلف استفاده کرد
دم کرده زعفران یا چای زعفران
2گرم زعفران را در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت نیمساعت روی آتش بسیارملایم بگذارید تا دم بکشد .
تنطور زعفران
یک گرم زعفران را سائیده و با 10 گرم الکل سفید 80 درجه مخلوط کزده و در شیشه ریخته و در آنرا ببندید . این شیشه رادر جای تاریکی گذاشته و هر روزه آنرا تکان دهید پس از دو هفته آنرا صاف کرده و از آن استفاده کنید .
گرد زعفران
زعفران را در فر با حرارت 25 درجه سانتیگرد خشک کرده و سپس آسیاب کنید و از الک خیلی ریز در کنید تا گرد نرمی بدست آید .
مضرات :
چون زعفران بر روی سیستم تولید مثل اثر درد بنابراین زنان حامله باید از خوردن آن احتراز کنند زیرا ممکن است باعث سقط جنین می شود . خوردن زیاد زعفران برای کلیه ها مضر است . اشتها را کم می کند و ایجاد سردرد می کند و باعث اختلال حواس می شود .
زعفران را باید در شیشه های دربسته و دور از نور نگهدری کرد زیرا عطر و رنگ خود را در اثر نور از دست می دهد .