کلیات گیاه شناسی
نعناع گیاهی است علفی و چند ساله که علاوه بر ساقه زیر زمینی که گیاه را در خاک مستقر می سازد دارای ساقه هوایی نیز هست . تز محل گره های ساقه که در تماس با زمین است ریشه های خارج شده که ساقه جدید را درست می کند بنابراین اگر شما فقط یک ساقه نعناع در باغچه خود بکارید بزودی تمام باغچه شما پر از نعناع می شود .
برگهای نعناع بیضی شکل ، نوک تیز و دندانه دار می باشند . گلهای آن بسته به نوع نعناع ممکن است قرمز ،ارغوانی یا سفید باشد . نعناع در مناطق معتدل و آفتاب گیر بخوبی رشد می کند .
نعناع از قدیم الایام بعنوان یگ گیاه معطر و اشتها آور و برای ناراحتی های دستگاه گوارش بکار رفته است بقراط پدر علم طب از نعناع در نوشته های خود یاد کرده است در قرون وسطی از نعناع در معالجه بیماریها و برای التیام زخم ها و درمان درد گزیدگی زنبور و سگ هار استفاده می شود
ترکیبات شیمیایی:
نعناع دارای ماده ای بنام منتول می باشد که ایجاد احساس خنکی در دهان می کند . مقدر منتول در نعناع بسته به نوع آن از 35% تا 55% تغییر می کند که البته اگر نعناع دیر کنده شود مقدر منتول آن تا حدود 30% پائین می آید .
خواص داروئی:
نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشک است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است . از نعناع اسانس ، روغن و تنتور تهیه می کنند که مصارف طبی مختلفی درد
1)نعناع باد شکن است و گاز معده و روده را از بین می برد
2)نعناع تقویت کننده معده وبدن است
3)نعناع ضد تشنج و ضد سرفه است
4)یک فنجان چای گرم نعناع سینه را آرام می کند
5)نعناع مسکن ،آرام بخش و قاعده آور است
6)استفاده از نعناع درد شکم را برطرف می کند
7)نعناع درمان سرمخوردگی و آنفوانزا می باشد
8)نعناع ناراحتی های عصبی را برطرف می کند
9)برای تسکین درد دندان نعناع را دردهان گذاشته و بجوید
10)آشامیدن چای نعناع و یا عصارع نعناع خونریزی سینه را قطع می کند
11)کمپرس نعناع درد سینه و پهلو را از بین می برد
12)نعناع کرم های روده و معده را می کشد
13)برای از بین بردن سکسکه و دل بهم خوردگی و استفراغ نعناع را با آّ انار ترش بخورید
14)نعناع ادرار را زیاد می کند
15)برای رفع قولنح و دردهای روده معده و هضم نشدن غذا چای نعناع بنوشید
16)برای از بین بردن گلو درد چای نعناع غرغره کنید
17)نعناع معرق است بنابراین تب را پائین می آورد
18)در هنگام سرمخوردگی بینی را با چای نعناع بشوئید
19)یکی از فرآورده های نعناع اسانس نعناع است که از تقطیر برگ و سرشاخه های گلدار نعناع تحت اثر بخار آب تهیه می شود و دارای 50% تا 70 % منتول می باشد . اسانس نعناع که در کشور انگلستان تهیه می شود شهرت خاصی درد . این اسانس بعنوان تقویت کننده معده بادشکن ، ضد عفونی کننده ،رفع دل پیچه بچه ها و اسهال بکار می رود
برای استفاده از اسانس نعناع کافی است که مقدر یک تا سه قطره آنرا با یک لیوان آب و یا نوشابه مخلوط کده و بنوشید .
20)اسانس نعناع را نباید بمقدر زیاد برای کودکان و نوزادان استفاده کرد زیرا روی حرکات تنفسی و قلب اثر گذاشته و ممکن است که خطرناک باشد
21)اگر اسانس نعناع به مقدر زیاد مصرف شود فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع ، استفراغ و درد معده و حرکات دری را از بین می برد .
22)برای رفع سردردهای میگرنی می توان پمادی بصورت زیر تهیه کرد و در نقطه ای که درد می کند بمالید
اسانس نعناع 3گرم
روغن زیتون 2 گرم
لانولین 5 گرم
23)برای ضد عفونی کردن بینی محلولی بصورت زیر تهیه کرده و بمقدر پنج قطره در هر سوراخ بینی بچکانید
اسانس نعناع 1 گرم
روغن بادام شیرین 40 گرم
24)اگر بدن شما خارش درد مقدر 2 گرم اسانس نعناع را در 50 گرم وازلین ریخته ، خوب با هم مخلوط کرده و در محل خارش بمالید
اگر از بیماری رماتیسم و آرتروز رنج می برید از روغن نعناع استفاده کنید طرز استفاده از آن به این صورت است که 2 قطره روغن نعناع را با یک قاشق سوپخوری روغن بادام مخلوط کرده و محل های دردناک را با آن ماساژ دهید .
25)برای رفع سردرد از کمپرس نعناع استفاده کنید بدین ترتیب که 10قطره روغن نعناع را با یک لیوان آب سرد مخلوط کرده و در یک کاسه بریزید سپس یک پارچه که باندازه پیشانی باشد در آن فرو برده آب اضافی آنرا بگیرید و روی پیشانی و شقیقه ها بگذارید تا سردرد برطرف شود.
26)نعناع بهترین دوست کبد است . کبد را تمیز کرده وص فرا را رقیق می کند و کلسترول خون را پائین می آورد .برای این مورد چای نعناع را قبل از غذا بنوشید
27)نعناع با تمام خواصی که گفته شد اگر زیادمصرف شود سیستم گوارشی را تحریک می کند اگر شما دو تا سه فنجام چای نعناع در روز بنوشید بهتر است که بعد از دو هفته چند روزی آنرا قطع کرده و دوباره شروع کنید
طرز استفاده:
در قسمت بالا توضیح داده شد
مضرات :
مضرات خاصی برای آن بیان نشده است .