شرکت صنعتی پارس مینو ( سهامی عام ) در سال 1338 بصورت سهامی عام تاسیس وتحت شماره 6980 در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی به ثبت رسید و در مهر ماه سال 1360 مشمول بند « ب » قانون توسعه و حفاظت صنایع ایران و تحت پوشش سازمان صنایع ملی قرار گرفت.
تاریخچه کارخانه:
مقدمات اولیه کارخانه مینو در سال 1340 توسط آقای خسرو شاهی آماده شد .وبنا بر تصمیم گیری ایشان به نام فرزند بزرگشان « مینو » نامیده شد. در سال 1343 کارگاه آبنبات سازی که تولید آن در دو بخش آبنبات و تافی بود راهاندازی شد. این کارگاه به کارخانه مینوی خرمدره منتقل شد. اواخر سال 1343 کارگاه ویفر ، بیسکویت سازی ، لوازم آرایشی وبهداشتی ( بجای کارگاه سوخاری کنونی ) شروع بکار کرد که پس از آن آدامس دراژه در سال 1346 ، کارگاه پفک در سال 1347 و آدامس بادکنکی 1348 و آدامس استیک در سال 1349 و نهایتا" در سال 1352از کارگاه تولید سوخاری بهره برداری شد. پس از سال 1352 زمین مجاور کارگاه ها خریداری شد و کارگاه دارویی به آنجا منتقل شد. تا سال 1359 مدیریت کارخانه به عهده آقای خسرو شاهی بود که تهران شامل دو بخش : بخش قاسم و پرسیس ( تولید اجناس صادراتی ) و کارخانه مینوی خرمدره تحت پوشش ایشان بود. سرانجام کارخانه در همان سال توسط دولت مصادره شد و زیر نظر سازمان گسترش صنایع ملی در آمد. در حال حاضر مدیر عامل مهندس امامی و کارگاه دارویی وغذایی تحت مدیریت متفاوت مشغول بکارند. مساحت کلی کارخانه220000 مترمربع است. کارگاههای غذایی تحت لیسانس انگلستان و کارگاههای آرایشی و بهداشتی تحت لیسانس پارس هستند که پس ازانقلاب بصورت مستقل عمل کرده . این کارخانه هم اکنون وابسته به بنیاد وتحت نظر سازمان صنایع ملی ایران است. در سال 1371 شرکت صنعتی پارس مینو از لحاظ صادرات در بین 75 شرکت صادر کننده سازمان صنایع ملی ایران در مقام اول قرار گرفت و دارای گواهی ISO می باشد.
آشنایی کلی با مکان کارآموزی
شرکت صنعتی پارس مینو کیلو متر 8 جاده مخصوص کرج در کنار شرکت پارسه قوه تحت پوشش گروه صنایع ملی ایران یکی از عظیم ترین کارخانجات مواد غذایی در خاور میانه می باشد و در حال حاضر فعالیت خود را گسترش می دهد.
نوع تولیدات :
محصولات غذایی :
بیسکویت ،ویفر ، شکلات ، آدامس ،پفک نمکی ، سوخاری ،کشمش
محصولات دارویی:
قرص، آمپول، شربت، پماد، قطره
محصولات آرایشی - بهداشتی:
شامپو ،کرم، عطر، رنگ مو، ادو توالت، گلیسیرین
مقدمه:
درک موقعیت تاریخی انسان در گذر از مرز قرن ها در ابعاد متفاوت ،گسترده وسیعی را در جنبه های مختلف در مقابل متفکرین گسترده است آنچه در این میان بیش از هر موضوع دیگری اذعان به محدود بودن منابع غذایی در جهان ونیز پراکندگی غیر عادلانه آن در جوامع کنونی این حجم وسیع دندانهای گشوده را که با ضریب نزدیک به 3% در سال نیز در حال گسترش است.با چه غذایی می توان پر کرد؟ و با کدام فرضیه قابل قبول می توان نظریه ماستوس را مردود دانست و با تولیدی به حجم قرین به نیاز بیش از 7 میلیارد ی کره خاکی رسید.که این خود فقط بخشی ضروری از نیازهای بستری در قرن آتی است که آنها نیز هر یک به فاجعهای می مانند در همین ابعاد.
گفته می شود « سده بیست ویکم ، نزاع بر سر منابع غذا وآب خواهد بود ... »
آشنایی کلی با مکان کارآموزی
منتزع از فاجعه جهانی موضوع ، اگر مسئله را در چهارچوب جغرافیایی کشورمان نیز مطرح نماییم ، سرزمین مقدسی که خداوند آب و هوای هفت اقلیم عالم را در آن به ودیعه نهاده و بر گستردۀ خاکش ثروتی عظیم و توانی بی کران منظور داشته است ، اگر شکر نعمتش را با همت مردانه ای برنیاوریم و با گریز از وادی بی برنامگی و سر درگمی ،تصمیمات غیر منطقی ، روش های خلق الساعه و مدیریتهای ضعیف و غیر علمی نعمتش را سپاس نگوییم خیلی سریعتر از آنچه به وهم گنجد ابعاد فاجعه ملموس خواهد بود
سده بیستم میلادی هنوز به سالهای میانی نرسیده بود که نام آن را قرن اتم گذاشتند ودر همان سالها بود که نخستین بمبهای اتمی به دست آدمی آزمایش می شد وآزمایشگاه آن پهنه زیست محیطی خود آدمی و موجودات زنده دیگر انتخاب شده بود!چند سالی نگذشته بود نام دیگری بر روی این قرن نهادند و آن را « قرن تکنولوژی» یا « قرن فن آوری » خواندند و در سالهای پایانی این قرن به قرن فضا ،قرن موشک و قرن کامپیوتر مشهور شد. هنوز در سالهای آغازین قرن 21 هستیم که نام « قرن غذا »را برایش برگزیدهاند واین نامی است که از سوی دانشمندان و متخصصان مواد غذایی انتخاب و بسیاری از جامعه شناسان وسیاستمداران نیز این حقیقت شگفت را پذیرفته اند که در قرن بیست ویکم هیچ گونه سلاح کشتار جمعی به کار گرفته نخواهد شد،اما نباید پنداشت که در قرن حاضر هیچ گونه تهدیدی برای آدمیان و موجودات زنده دیگر وجود نخواهد داشت ولحظه انفجار نزدیک است.
آنچه قطعی است و برخورد با آن گریزی نیست واقعیت حدود 80میلیون جمعیت در گذر از قرن حاضر است. در کشوری که در ابعاد فرهنگی در جدالی نامحدود با قدرت های جهانی است و در همین راستا الگویی معتبر که اگر خودمان را در این صفحاتی که در دسترس دارید، محدود به تربیت نیروی انسانی آن هم محدود در موضوع غذا بدانیم، باری بس سنگین تر از توانمان بر دوش داریم. انتظاری که از شما عالمان در علوم غذایی وشما صاحبان صنایع غذایی در گذر از این راه داریم این است که در حصول به هدف یاریمان کنید ودر یافتن طریق معرف در این برهوت راهگشایمان باشید.
آشنایی کلی با مکان کارآموزی
مواد مورد استفاده در کارخانه:
نمک طعام: نمک طعام به عنوان یک تشدید کننده طعم در محصولات استفاده می شود. به میزان ( 0/2-0/3 ) درصد. برخی موارد به عنوان نگهدارنده نیز کاربرد دارد.
نشاسته: نشاسته پلیمری از مولکول های گلوکز است. این ماده در بافت های گیاهی بصورت دانه های جدا از هم یا گرانول وجود دارد.
رنگ های مجاز خوراکی: رنگ های مجاز خوراکی جزء دسته رنگ های که بطور طبیعی وجود نداشته و به صورت سنتیتک ساخته می شوند. تایید شده را که محلول در آب هستندمی توان از طریق رسوب روی هیدروکسید آلومینیم به صورت پودری نامحلول در آب درآورد.حدود مجاز استفاده از این رنگ ها در موارد مختلف متفاوت است.
آرد گندم : آرد گندم محصول عمده در تولید فرآورده های ی مثل بیسکویت وکیک ها می باشد که دارای ترکیباتی چون پروتئین ، چربی ،هیدراتهای کربن و... می باشد که این ترکیبات بسته به نوع گندم ،منطقه کشت و درجه آرد متفاوت هستند.
روغن نباتی: روغن نباتی جهت افزایش طعم و انرژی همچنین قابلیت انعطاف و برش پذیری بهتر محصولات استفاده می شود.
شیر خشک: شیر خشک هم از جهت افزایش ارزش غذایی ، طعم وحجم بیشتر کاربرد دارد و هم با خاصیت بافری خود تا اندازهای به عمل تخمیر فرمانتاسیون کمک می کند. در تهیه بیسکویت ها از شیر خشک بدون چربی به میزان 14-12% استفاده می کنند.
بی کربنات سدیم وآمونیوم: بی کربنات سدیم وآمونیوم ترکیب شیمیایی هستند که جهت ترد کردن یا پوک کردن در محصولات استفاده می شود. لازم به ذکر است که در صورت استفاده از بی کربنات آمونیوم دقت شود تا محصول نهایی بوی اوره یا آمونیاک به خود نگیرد.
پیرو فسفات : پیرو فسفات ترکیب شیمیایی است که جهت ترد کردن یا پوک کردن در محصولات استفاده می شود.
اسانس : اسانس ها موادی هستند که یا بصورت شیمیایی یا بصورت سنتیتک وجود داشته و جهت ایجاد طعم یا مزه یا عطر خاصی به کار میروند.
آشنایی کلی با مکان کارآموزی
پودر کاکائو: پودر حاصل از آسیاب شدن دانه کاکائوتمیز شده،برشته شده را پودر کاکائو می گویند.
کره کاکائو: کاکائو چربی خارج شده از پودر کاکائو که دارای (50-52) %چربی است را کره کاکائو می گویند. که دارای نقطه ذوب 33 درجه.
لیسیتین: لیسیتین به منظور کاهش ویسکوزیته کره کاکائو استفاده می شود.
متابی سولفیت سدیم : از دسته مواد شیمیایی مورد استفاده در تهیه محصول می باشد.دارای خاصیت نگهدارندگی با قلیایی کردن محیط.
گلوکز: یک مونو ساکارید است که در دسته قندهای احیاء کننده می باشد.
شربت اینورت: شربت اینورت حاصل از دو مونو ساکارید گلوکز و فروکتوز می باشد. قهوه ای رنگ است و برای استفاده باید خنثی شود.
آلبومین:یکی از چهار جزء اصلی پروتئین گندم است که در آب محلول بوده و در اثر حرارت منعقد می شود.
پودر نارگیل: از آسیاب شدن میوۀ نارگیل حاصل شده و در انواع بیسکویت های نارگیلی و شکلات پرشین استفاده می شود.
کارنو با واکس: پودری شبیه به پودر شیر خشک که کار آن ایجاد حالت براق در دراژه های مروارید می باشد. از برگ های درخت پالم بدست می آید.
کوپاژل CMC: امولسیفایرقوام دهنده شربت است که در تهیه آدامس کاربرد دارد. (کربوکسی متیل سلولز)
پودر آب پنیر: طعم دهنده وتقویت کننده
Base آدامس : Base آدامس نامحلول در آببا منشأ گیاهی یا سنتیتیک(پلی اتیلن پارافین و آنتی اکسیدان ها وچیکل ) Base (15-30)% آدامس را تشکیل می دهد.
پودر شکر: پودر شکر به عنوان طعم دهنده و افزایش دهنده انرژی
آشنایی کلی با مکان کارآموزی
گلیسیرین : گلیسیرین الکلی پلی هیدریک ، جاذب الرطوبه و نرم کننده ، اصلاح کننده کریستالیزاسیون است.
وانیل : وانیل معطر کننده طبیعی یا سنتتیک مشتق شده از لیگنین لیکدر های سولفیت آب پنیر می باشد.
کلسیم کلراید: افزودنی عمومی است.
دکستروز (گلوکز) : حاصل از ذرت که بصورت صنعتی در اثر حرارت و اسید یا آنزیم بر نشاسته وهیدرولیز آن گلوکز را تولید می کنند.
عصارۀ مالت: قسمت اعظم در صنایع تخمیری بکار گرفته می شود. منبع آن آلفا آمیلاز است که باعث هیدرولیز نشاسته به قندهای قابل تخمیر مثل دکسترین و مالتوز می شود.
اسید سیتریک: آنتی اکسیدانی خوراکی حاصل از تخمیر محلول های قندی توسط کپک هاست، جاذب الرطوبه و ترش مزه است.
سوربیتول: الکلی پلی هیدریک تثبیت کننده رطوبت با حلالیت زیاد است.
آمونیوم کلراید : تقویت کننده خمیر وتشدید کننده طعم در کالاهای نانوایی ومنبع نیتروژن برای مخمرها.
« آزمایشات کنترل کیفیت »
آزمایشات کنترل کیفیت
واحد کنترل کیفیت وآزمایشگاه :
این واحد شامل 4قسمت اصلی میباشد:
آزمایشگاه شیمی مواد غذایی
آزمایشگاه میکروبیولوژی مواد غذایی
دپارتمان توسعه وتحقیقات
کنترل کیفیت
آزمایشگاه شیمی مواد غذایی:
در این آزمایشگاه با سه نوع ماده برخورد داریم که آزمایشهایمخصوص و مرتبط با آنها انجام میگردد
الف)مواد اولیه خوراکی در صنعت غلات که عبارتند از:
آرد- روغن – شکر – نشاسته – شیرخشک - پودر آب پنیر – پودر کاکائو – گلوکز- شربت اینورت – اسانس های مجاز خوراکی – رنگ های مجاز خوراکی – مواد افزودنی مانند لیسیتین – بی کربنات آمونیوم - بی کربنات کلسیم وپتاسیم
ب)مواد بسته بندی :
سابقه بسته بندی مواد غذایی هنوز کاملا" مشخص نیست اما از زمان های بسیار قدیم به روش های ابتدایی از بسته بندی مواد غذایی استفاده شده است به عنوان مثال میتوان به کاربرد صدف های تو خالی ،الوار هایی تو خالی پوست حیوانات اشاره کرد.
تغیر اساسی وعمده در وضعیت بسته بندی مواد غذایی را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
1-حفاظت از کیفیت وکمیت موا د غذایی تا مرحله مصرف
2-سهولت در حمل ونقل و توزیع و مصرف مواد غذایی
آزمایشات کنترل کیفیت
3-ارائه اطلاعات مورد نیاز در ماده اولیه کیفیت طول عمر و نحوه مصرف محصول
4-ارائه اطلاعات مربوط به امکان استفاده مجدد از ماده بسته بندی شده
5-سهولت امکان استفاده از ماده غذایی بسته بندی شده در صورتی که قرار است در چند نوبت از آن استفاده شود .
یکی از نکاتی که در این آزمایشگاه در مورد مواد اولیه بسته بندی باید مورد توجه قرار گیرد به شرح زیر است
1-برای ماده غذایی سمی نباشد
2-از نظر شکل ظاهری مناسب باشد و توجه مصرف کننده را جلب کند وبتواند به فروش محصول کمک کند .
3-در برابر نور، رطوبت، گرما، چربی، گاز، بو مقاوم باشند .هر چند که در برخی موارد خاص باید نسبت به نفوذ رطوبت و گاز قابل نفوذ باشد .
4-از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد.
5-در برابر عوامل خارجی مانند ضربات مکانیکی،حشرات ومیکروارگانیسم ها مقاوم باشند.
در حال حاضر مواد مورد مصرف در بسته بندی مواد غذایی شامل موارد زیر است
1-فراوردهای گیاهی
2- فلزات
Õ الف)سفال
3-سرامیک
× ب)شیشه
4-پلاستیک
بخش وسیعی از فراوردهای گیاهی کاغذ ها هستند . از دیگر موارد سلوفان ها ارز انواع MXXT/A، MXXT/S، M، CM می باشد .
در این کارخانه بیشتر از مواد بسته بندی گیاهی یعنی همان کاغذ ، انواع سلوفان و روکش های مخصوص استفاده میشود.
آزمایشات کنترل کیفیت
ویژگی های مواد بسته بندی باید با استانداردهای ملی شماره 3341( ویژگی های جعبه هایی مقوایی مواد خوراکی) مطابقت داشته باشد.
روی بسته نیز باید موارد ذیل درج شود :
نوع ونام فرآورده
نام ونشانی کامل محل تولید
نامواد متشکله (ترکیبات )
وزن خالص
شماره پروانه ساخت، وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی
شماره سری ساخت
قیمت برای مصرف کننده
شرایط نگهداری
تاریخ تولید و انقضای مصرف ماه وسال
بار کد
آرم شرکت
عبارت ساخت ایران
آزمایشات کنترل کیفیت
لیست مواد شیمیایی پودری انبار پایه کار آزمایشگاه شیمی مواد غذایی:
ردیف نام فرمول
1) اتیلن گلیکول C6H6O2
2) استات آمونیومCH3COONH4
3) بی کربنات پتاسیم 3 KHCO
4) تیو سولفات سدیم 3 Na2S2O
5) دی سولفیت سدیم Na2S2O5
6) دکسترین H2O • n C6H10O5))
7) سولفات هیدروژن سدیم H2O • SO4aN H
8) سود H ONa
9) سولفات آمونیمO4 S2H4)N)
10) تارتارات مضاعف سدیم پتاسیمH2O •6aON C4H4 k
11) ساکارز C12H22O11
12) تیتانیوم دی اکساید O2i T
13) تری سدیم سیترات .H2O 7O3aC4H5N
14) دی فنیل آمینC12H11N
15) دی فروکتوز (کریستال) C6H12O6
آزمایشات کنترل کیفیت
لیست مواد شیمیایی پودری آزمایشگاهی غذایی پارس مینو
ردیف نام فرمول
1) فنل فتالئین
2) کربنات سدیم 3OC Na
3) کربنات پتاسیم 3OC 2K
4) کربنات کلسیم 3OC aC
5) کرومات پتاسیم 4OrC2K
6) نشاسته (C6H10O5)8
7) نیترات پتاسیم 3ON K
8) نیترات جیوه O2H2.2(3 ON) 2 gH
9) نیترات سرب 3(3ON) bP
10) نیترات نقره 3O N gA
11) هیدروکسید پتاسیم HO K
12) هیدروکسید باریم O2H8. 2(HO) aB
13) یدات پتاسیم 3 OIK
14) یدور پتاسیم I K
15) مرفولین ON9H4C
16) تولوئن 8H7C
17) تری کلر اتیل 3 lC 2 H C
آزمایشات کنترل کیفیت
لیست مواد شیمیایی پودری آزمایشگاهی غذایی پارس مینو
ردیف نام فرمول
18) تری اتانول آمتین 3ON 5H6C
19) دی کلرو بترن 2lC 4H6C
20) کلروفرم 3lC C H
21) متانولH O 3H C
22) ید 2I
23) آب اکسیژنه 2O2H
24) اتیلن گلیکول C6H6O2
25) پترولیوم
26) ید هانوس
آزمایشات کنترل کیفیت
لیست مواد شیمیایی مایع آزمایشگاه غذایی پارس مینو
ردیف نام فرمول
1) اسید سولفوریک 98% 4 So H2
2) اسید استیک CH3CooH
3) اسید کلریدریک HCL
4) اسید نیتریک 3ON H
5) اسید فرمیک H ooCH
6) اسید پر کلریک HCLo4
7) اسید فسفریک o4P3H
8) استات اتیل C4H8O2
9) آمیل الکل O12H5C
10) آمونیاک 25% 3HN
11) اکتان 18 H8C
12) استیک آنهیدرِِید O2 (CH3CO )
13) برم
14) بترن
15) بوتانول Ho 3 ( 2CH) 3HC
16) بترآلوهید oHC5H6C
17) پروپانول HO 2HC2HC3HC
18) نپریدین N5H5C
آزمایشات کنترل کیفیت
آزمایشات کنترل کیفیت آرد :
عنوان سند : دستورالعمل روش آزمون اندازه گیری اسیدیته
رفرانس : استاندارد شماره 103 آرد
مواد مورد نیاز:
- محلول هیدرواکسید سدیم 10/ نرمال
- الکل اتلیک 67% خنثی شده
- محلول فنل فتالئین (3 گرم در 100 میلی لیتر الکل)
روش کار -
10گرم نمونه را در ارلن مایر 125 میلی لیتری بریزید 50 میلی لیتر الکل اتلیک به آن افزوده و در آن را گذاشته و با بهم زن برقی به مدت 5 دقیقه و یا با دست به مدت 10 دقیقه بهم بزنید. را مدتی ساکن گذاشته تا مواد داخل آن ته نشین شود. سپس محلول بالایی را از کاغذ صافی عبور می دهیم . در طول عمل صاف کردن شیشه ساعت را روی قیف قرار داده تا از تبخیر الکل جلوگیری شود . سپس 25 میلی لیتری از محلول صاف شده را در یک ارلن مایر ریخته و 3 قطره فنل فتالئین به آن افزوده وبا محلو ل هیدرواکسید سدیم0.1 نرمال تیتر نمائیم به محض ظاهر شدن رنگ صورتی عمل تیتر اسیون را متوقف نموده و مقدار سود مصرفی را یادداشت می کنیم .
محاسبه : 2 × میلی لیتر هیدرواکسید سدیم 10/ نرمال : عدد اسیدیته
آزمایشات کنترل کیفیت
عنوان سند : دستورالعمل روش آزمون اندازه گیری اسیدیته
رفرانس : استاندارد شماره 103 آرد
اندازه گیری اسیدیته روش Kent Jonesانجام شود.
مواد مورد نیاز:
- محلول هیدرواکسید پتاسیم 0/05 نرمال
- اتر نقت با نقطه جوش 40-60 درجه سلسیوس
- مخلوط بنزن و الکل اتیلیک - 100میلی لیتر بنزن و 100میلی لیتر الکل اتیلیک را با هم مخلوط نمائید. سپس 2 میلی لیتر محلول فنل فتالئین 1درصد به آن اضافه نموده و با محلول 0/05 نرمال هیدرواکسید پتاسیم رنگ آن را تا حد صورتی کم رنگ تنظیم نمائید.
روش کار –
10گرم آرد را با اتر نفت وسیله دستگاه سوکسله یا نوع دیگر دستگاه استخراج چربی برای مدت 16ساعت عمل استخراج را انجام دهید. سپس حلال آن را جدا نموده و باقیمانده را در 50میلی لیتر مخلوط بنزن و الکل اتیلیک حل نموده و آن را وسیله محلول هیدرواکسید پتاسیم 0/05 نرمال تا رنگ صورتی رنگ تیتر نمائید.
محاسبه :
نتیجه را بر حسب مقدار میلی لیتر هیدرواکسید پتاسیم نرمال مصرف شده برای 100 گرم آرد و یا بر حسب میلی گرم هیدرواکسید پتاسیم لازم برای خنثی کردن 1گرم چربی تعیین نمائید.
1میلی لیتر هیدرواکسید پتاسیم 0/05 نرمال مساوی است با 2/8میلی گرم هیدرواکسید پتاسیم.
آزمایشات کنترل کیفیت
عنوان سند : دستورالعمل روش آزمون اندازه گیری PH
رفرانس : استاندارد شماره 37 بیسکویت
وسیله مورد نیاز دستگاه PHمتر
روش کار :
10گرم بیسکویت را با 100میلی لیتر آب مقطر تازه جوشیده شده کاملا مخلوط نموده بگذارید مدت 20دقیقه بماند و ته نشین گردد. سپس بدون صاف کردن ، PHمحلول فوقانی را به وسیله PH متر که قبلا با توجه به PHمحلول ، با محلول بافر تنظیم شده است تعیین نمائید.
عنوان سند : دستورالعمل روش آزمون تعیین خاکستر غلات ,حبوبات و فرآوردههای آنها:
رفرانس : استاندارد شماره 2706
دوروش برای تعیین خاکستر غلات و فرآوردههای آنها در نظر گرفته شده است اختلاف اصلی بین دو روش درجه حرارت بکار رفته برای سوزاندن مواد و در نتیجه کاربرد آنها میباشد. در یک روش درجه حرارت 900±25 درجه سلسیوس و در روش دیگر 550±10 درجه سلسیوس میباشد. برای تعیین میزان خاکستر غلات , حبوبات و فرآوردههای آنها در صنایع آسیاب کردن وآرد سازی و همچنین درارتباط با معاملات بازرگانی درجه حرارت 900±25 درجه سلسیوس بکار برده میشود زیرا این روش سریعتر است.
روش دیگر 500±10 درجه سلسیوس کندتر بوده ولی عمومیت بیشتری دارد.
1 - روش اول که مواد در درجه حرارت 900±25 سوزانده میشود برای غلات و غلات آسیاب شده که مورد مصرف انسان است بکار برده میشود.
2 - روش دوم که مواد دردرجه حرارت 550±10 سوزانده میشود درموارد زیرکاربرد دارد.
- فرآوردههای غلات غیر از محصولات آسیاب شده که مورد استفاده انسان قرار میگیرد.
- آرد و غلات ترکیبی که برای ساختن محصولات رژیمی بکار برده میشود.
- حبوبات و فرآوردههای آن
- روش (2) را نبایستی برای تعیین خاکستر غلات و فرآوردههای آن که مورد استفاده انسان قرار میگیرد بکار برد. از روش (1) که سریع تر انجام میگیرد بیشتر در قرار دادهای تجاری استفاده میشود.
آزمایشات کنترل کیفیت
هیچکدام از این دو روش برای تعیین خاکستر غلات و فرآوردههای آن که برای خوراک دام مورد استفاده قرار میگیرد نشاسته و فرآوردههای آن همچنین برای بذور و غلات و حبوبات بکار برده نمی شود.
میزان خاکستر- عبارتست از باقیمانده حاصل ازسوزاندن مواد طبق شرایط مذکوردراین روش اصول روش: سوزاندن تکه آزمونه در مجاورت هوا و درجه حرارت 900±25 تحت شرایط مذکور درروش ( الف ) یا ( ب ) تا سوختن کامل مواد آلی و توزین باقیمانده حاصل .
معرف: اتانول که درجه خلوص آن از 95 درصد حجمی کمتر نباشد و یا روغن نباتی که در اثر سوختن باقیمانده بجا نگهدارد.
وسائل:
آسیاب - آسیابی که برای نرم کردن دانههای کامل و یا مواد درشت بکار برده میشود باید دارای مشخصات زیر باشد.
الف - تمیز کردن آن آسان بوده و تا جائیکه ممکن است فضای مرده آن کم باشد.
ب - بتوان بوسیله آن عمل نرم کردن را بطور سریع و یکنواخت و بدون ایجاد حرارت قابل ملاحظهای انجام داد و تا جائیکه ممکن است تماس آن با هوای خارج کم باشد.
2. ظرف برای سوزاندن مواد - ظرف مورد استفاده ترجیحا از پلاتین یا هر نوع مواد دیگری بوده که تحت شرایط آزمایش مواد روی آن بلا اثر باشد و حداقل 20 میلی لیتر ظرفیت داشته باشد. قسمت تحتانی ظرف باید صاف بوده و حداقل سطح آن 15 سانتی متر مربع باشد مثلا ظرف با قطر 50-55 میلی متر و بلندی 25-20 میلی متر برای تمیز کردن ظرف ( نو و یا کارکرده ) ابتدا آنرا با اسید کلرئیدریک رقیق جوشانده و بعد با آب معمولی و سپس با آب مقطر باید کاملا شست و بلافاصله قبل از استفاده ظرف را در کوره و درجه حرارتی که طبق روش مربوطه برای سوزاندن مواد بکار برده شود قرار داده و آنرا حرارت داد و سپس در دستگاه خنک کن بگذارید و تا حرارت محیط آنرا سرد نموده و با دقت 0/0001 گرم توزین نمائید.
3. گرم کن الکتریکی یا چراغ گاز
آزمایشات کنترل کیفیت
4. کوره الکتریکی - با گردش هوای کافی مجهز به دستگاه تنظیم درجه حرارت و دارای پوشش نسوز که در درجه حرارت خاکستر کردن ذراتی از آن جدا نگردد و بتوان درجه حرارت آنرا در حدی که برای روش مربوط مشخص شده است تنظیم نمود.
5. دستگاه خنک کن - این دستگاه باید مانع جذب رطوبت وسیله مواد باشد.( مثلا دسیکاتوری که دارای مواد جاذب الرطوبه موثر باشد مناسب است مانند کلرور کلسیم , سیلکاژل وغیره )
میله شیشهای که یک سر ان پهن شده باشد.
ترازوی آزمایشگاهی
صفحه صاف مقاوم در مقابل حرارت
روش کار:
- روش تهیه آزمونه :
الف غلات و یا حبوبات کامل و یا محصولات درشت : آسیاب را روشن نموده ابتدا چند گرم نمونه را داخل آن بریزید و پس از نرم کردن آنرا دور ریخته سپس 2-6 گرم از نمونه را بردارید ( مقدار نمونه بستگی به خاکستر مورد انتظار دارد ) در مورد دانههای کامل غلات و حبوبات بهتر است که کل مواد نرم شده را بعنوان نمونه مورد آزمایش بکار برد که بدین ترتیب از تفکیک قسمتهای مختلف دانه جلوگیری شود.
ب مواد نرم شده : مواد نرم شده که اندازه ذرات آنها کمتر یا مساوی 1/7 میلی متر بوده و یا اینکه کمتر از 10 درصد جرمی آن از یک میلی متر بزرگتر و بیش از 50 درصد جرمی آن از 0/5 میلی متر کمتر باشد نیاز به نرم کردن بیشتر ندارد.
- تکه آزمونه : تقریبا 2-6 گرم ( بسته به میزان خاکستر مورد انتظار ) از آزمونه را داخل ظرف جهت سوزاندن که آماده و توزین شده باشد ریخته و بدون اینکه فشاری به آن وارد شود پخش نمائید تا تشکیل لایه یکنواختی بدهد. و بطور سریع با دقت 0/001 گرم آنرا توزین نمائید. میزان مواد پخش شده درسطح ظرف نبایستی از 0/3 گرم درهر سانتی متر مربع تجاوز نماید.
محاسبه رطوبت : سریعا میزان رطوبت را طبق استانداردهای مربوطه تعیین نمائید.
آزمایشات کنترل کیفیت
آماده سازی مواد جهت سوزاندن: بمنظورخاکستر کردن بطور یکنواخت، نمونه آزمایش داخل ظرف را قبل ازعمل سوزاندن اولیه با1-2میلی لیتراتانول یا روغن نباتی مرطوب نمائید.
روش الف :
1 سوزاندن اولیه : در کوره الکتریکی را باز نموده و ظرف محتوی نمونه مورد آزمایش برای سوزاندن را در دهانه کوره که قبلا درجه حرارت ان به 900±25 درجه سلسیوس رسیده است قرار دهید تا اینکه مواد داخل ظرف بسوزد دقت شود که از احتراق سریع مواد که موجب پرتاب شدن ذرات آن به خارج میشود جلوگیری گردد.
2 سوزاندن کامل : به مجرد اینکه شعله حاصل از سوختن مواد داخل ظرف تمام شد بدقت ظرف را داخل کوره که درجه حرارت آن 900±25 درجه سلسیوس تنظیم شده است قرار دهید عمل سوزاندن را تا سوختن کامل مواد و هر نوع ذرات کربن باقیمانده ادامه دهید.
یادآوری 1 در این درجه عمل سوزاندن نمونهای که خاکستر آن از 1 درصد جرمی کمتر باشد در مدت 2 ساعت کامل خواهد شد.