بیان مساله
فلز آلومینیوم بادارا بودن مزایای متنوع جایگاه ویژهای برای خود در صنایع پیشرفته روز ایجاد کرده است.
ساختار آلیاژی مقاوم آلومینیوم اعتماد و اطمینان در استفاده ازآن را در صنایع هواپیما سازی دوچندان نموده است.
قوانین سخت کاهش آلایندگی خودروها و نیاز به مصرف پایین سوخت آنها، خودروسازان را ناگزیر به استفاده از این فلز گرانبها در محصولات خود کرده است.
صنایع حمل و نقل ریلی، الکتریکی، تجهیزات مخابراتی احداث ساختان، ظروف غذا و غیره همگی به نوعی سعی در بهرهمند شدن از مزایای فلزآلومینیوم دارند.
از این رو استراتژی جهانی در ظرفیتهای تولید متناسب با نیزا بازار مصرف بوده است.
بانگرش به تحولات جهانی مانند افزایش جعیت، آلودگی فزاینده محیط زیست، ناخوشایند به نظر رسیدن وشع اقتصادی جهان و تأثیر و تاثربازهم بیشتر کشورها، آنچه در مورد اکثر صنایع مطلوب به نظر میرسد، پرهیزاز آلودگی محیط زیست، پایین بودن قیمت مصرف، پاسخگویی به سلیقه پیچیده و قابلیت دسترسی سریع است، اهمیت این فلز با توجه به موارد فوقالذکر درجهان امروز بیشتر مشخص میشود.
سه شرکت عمده تولید کننده آلومینیوم در جهان که تقریبا یک سوم تولید جهان را در اختیار دارند به نامهای Alcoa، Alcan، Rusky میباشد.
Alcoa با تولید 3600 هزارتن در سال 7/14% از تولید را در اختیار دارد.
Rusky با توجه جهان را در اختیار دارد، در حال حاضر این سه گروه تولیدی جهان براساس منابع و سودآوری میزان تولی خود را کنترل میکنند.
در حوزه خلیجفارس دو کشور امارات متحهده عربی و بحرین با مجموع تولید یک میلیون و 50هزارتون تقریباً 5% کل تولید جهان را به خود اختصاص دادهاند.
موفقیت گذشته شرکتهای Alba بحرین و Dubal امارات متحده عربی و طرحهای توسعهای این صنعت در کشورهای مذکور، کشورهای دیگر این منطقه را تشویق به سرمایهگذاری در این میدان صنعتی کرده است.
امارات متحده عربی درحالی حاضر 33/2% تولید جهانی را در اختیار دارد و درحال بررسی افزایش سهم خود به میزان دوبرابر مقدار فعلی یعنی رساندن ظرفیت تولیدی به 936 هزارتن در سال میباشد.
همینطور آلومینیوم بحرین که سهم آن از تولید جهان در حال حاضر 18/2% میباشد، افزایش ظرفیت خود از 500 هزارتن فعلی به 750 هزارتن در سال 2004 و یک میلیون تن در سال 2008 میلادی را دربرنامه دارد.
تمام موارد فوق اهمیت روزافزون جهانی در دستیابی و توسعه استراتژیک این فلز گرانبها را نشان میدهد.
کشور ایران بادارا بودن معادن بوکسیتی آلومینا، منابع گازی فراوان به منظور تولید برق ارزان قیمت و نیروی کار نسبتا ارزان، تولید رقابتی فلز آلومینویم را داراست.
اهمیت این فلز در ایجاد اشتغال مستقیم و توسعه صنایع زیردستی مرتبط برای کشوری با نیروی جوان جویای کار و تحصیل کرده امری اجتناب ناپذیر است.
مزیتهای نسبی ایران در توسعه صنعت آلومینیوم را میتوان در عناوین زیر خلاصه نمود:
انرژی ارزان و قابل دسترس
نیروی کار ماهر، ارزان و قابل دسترسی
وجود بازار مصرف داخلی
ظرفیت خالی صنایع پایین دستی
هماهنگی با تقسیمکار جهانی بازار
در این صنعت در ایران تنها دو تولید کننده به نامهای ایرالکو و المهدی فعالیت میکنند که سهم هر کدام ازآنها در تولید داخلی به صورت زیر است:
ایرالکو باتولید 120 هزارتن در سال (67%)
المهدی با ظرفیت اسمی 110 هزار تن و تولید فعلی حدود 55هزارتن درسال (33%)در اسل 1972 میلادی ایران با تولید 45 هزارتن، 30درصد تولید منطقه را در اختیار داشت.
سهم ایران از تولید آلومینیوم منطقه در سال 1993 به 2/16 درصد کاهش یافت .
(120 هزارتن از 740 هزارتن تولید منطقه)
سهم ایران در تولید منطقه در سال 2002 بازهم کمتر و به 2/13 درصد رسیده است.
(160 هزارتن از 1210 هزارتن) رسیدن به موقعیت برتر در تولید آلومینیوم در خلیجفارس نیازمند تلاش بیشتری است.
با توجه به اهمیت این صنعت واین فلز در جهان در این پایان نامه طرح آلومینیوم المهدی به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است.
مجتمع آلومینیوم المهدی در سال 1369 تاسسیس در سال 1376 با 6 دیگ (3% ظرفیت اسمی) مورد بهرهبرداری قرار گرفته است.
هدف از تاسیس موسسه ساخت کارخانه تولید شمش آلومینیوم با ظرفیت سالانه 220 هزارتن قابل توسعه به 330 هزارتن در سه فاز بوده است.
پایان نامه با بکارگیری قیمتهای بازار و همچنین قیمتهای محاسباتی، ارزیابی مالی و اقتصادی باری طرح انتخابی در این انجام میشود و نتایج مورد بررسی قرار میگیرد.
واقعیت در مورد تاکید در این پایان نامه این است که نشان دهد نرخ بازدهی داخلی (IRR) طرحها (طرحهایی که متولی انجام آن دولت است) در بسیاری از مواقع غیر واقعی است و نظام قیمتهای بازار به دلایلی که در پایان نامه مطرح خواهد شد پاسخگوی نیاز ارزشیابی طرحهای صنعتی نمیباشد و می بایستی تحریفهای موجود در بازار رفع شود.
ضرورت و اهداف تحقیق
تصمیمهای سرمایهگذاری بخش اساسی فراگرد توسعه را تشکیل میدهد.
تصمیمگیری منطقی درباره طرحهای سرمایهگذاری بدون تردید موجب موفقیت و تحقق اهداف توسعه اقتصادی است.
محدود بودن منابع ایجاد میکند تا از منابع محدود بصورت بهینه استفاده شده و سرمایهها در مناسب ترین راه به کارگرفته شوند.
عدم استفاده از سرمایه نه تنها سرمایهگذار را دچار فرصتهای از دست رفته مینماید، بلکه ممکن است او را بازیان غیرقابل جبران مواجه سازد.
به منظور جلوگیری از این زیانها و استفاده بهینه از سرمایه لازم است هر طرح سرمایهگذاری قبل از اجرا با کمک ضوابط و معیارهای منطقی مورد ارزیابی گیرد.
مساله کمبود منابع در اقتصاد و انتخاب درست طرحهای صنعتی محتاج تحلیل علمی دراین مهم است و در اینجا است که اهمیت ارزیابی و نقش طرحهای صنعتی در اقتصاد ملی مطرح میگردد.
بدین جهت استفاده از یکی از روشهای تحلیل هزینه – فایده که برای این منظور طراحی شده است در اقتصاد ما ضروری است.
با توجه به اینکه شرکت آلومینیوم المهدی در سال 1369 تاسیس شده است و در سال 1376 با 6 دیگ (3% ظرفیت اسمی) مورد بهرهبرداری قرارگرفته است و هدف از تاسیس این مجتمع ساخت کارخانه تولید شمش آلومینیوم با ظرفیت سالانه 220 هزارتن و قابل توسعه به 330 هزارتن در سال در سه فاز بوده است ولی اکنون تولید آن 55هزارتن درسال است و در ضمن با توجه به این امر که ارز اختصاصی به این صنعت به قیمت واقعی نمیباشد و با توجه به اینکه تولید آلومینیوم انرژی تخصیصی به این صنعت جهت تولید برق زیر 60 هزارتن در سال تولید داشته باشد از نظر اقتصادی به صرفه نخواهد بود، هدف از این پایان نامه تحلیل عملکرد این شرکت بوسیله شاخصهای مالی و اقتصادی میباشد، که مشخص میشود آیا با وجود ارز واقعی و انرژی به قیمت واقعی و … باز هم این طرح از نظر مالی و اقتصادی مقرون به صرفه هست یا خیر.
با توجه به اینکه شرکت آلومینیوم المهدی در سال 1369 تاسیس شده است و در سال 1376 با 6 دیگ (3% ظرفیت اسمی) مورد بهرهبرداری قرارگرفته است و هدف از تاسیس این مجتمع ساخت کارخانه تولید شمش آلومینیوم با ظرفیت سالانه 220 هزارتن و قابل توسعه به 330 هزارتن در سال در سه فاز بوده است ولی اکنون تولید آن 55هزارتن درسال است و در ضمن با توجه به این امر که ارز اختصاصی به این صنعت به قیمت واقعی نمیباشد و با توجه به اینکه تولید آلومینیوم انرژی تخصیصی به این صنعت جهت تولید برق زیر 60 هزارتن در سال تولید داشته باشد از نظر اقتصادی به صرفه نخواهد بود، هدف از این پایان نامه تحلیل عملکرد این شرکت بوسیله شاخصهای مالی و اقتصادی میباشد، که مشخص میشود آیا با وجود ارز واقعی و انرژی به قیمت واقعی و … باز هم این طرح از نظر مالی و اقتصادی مقرون به صرفه هست یا خیر.
سوابق مربوطه: بررسی تاریخچه هزینه – فایده و ارزیابی اقتصادی طرحهای وروشهای محاسبات آن با بررسی دیدگاههای مختلفی که تاکنون در این رابطه مطرح شدهاند انجام میشود.
اگر بخواهیم ادبیات موجود در این زمینه و دیدگاههای توریک آن را بر پایه زمان مشخص نماییم، می توانیم به صورت خلاصه نمود: 1951 : دستور العمل سازمان ملل 1954 : دستورالعمل استانفورد 1958: سازمان ملل متعهد 1960: کتاب توسعه صنعتی 1968: سازمان همکاری و توسعه اقتصادی 1971: اقتصاد طرحهای منابع آب 1972: تحلیل اقتصادی بانک جهانی 1978: دستورالعمل تدوین مطالعات توجیهی طرحهای یونیدو 1980: ارزشیابی طرحهای صنعتی یونیدو تا قبل از دهه 950 میلادی هیچگونه راهنمای مدونی برای تهیه و تنظیم روشهای ارزشیابی و بررسی امکان پذیری طرحهای عمرانی و سرمایه گذاری برای کشورهای درحال توسعه وجود نداشت.
در سال 1951 با انتشار کتابی به عنوان تهیه و تنظیم روشهای ارزشیابی طرحهای عمرانی در دو جلد توسط سازمان ملل متحد، اولین کوششها به منظور مدونسازی دیدگاههای اقتصادی امکانپذر در مطالعات طرحها بوجود آمد.
این مجموعه برای اولین بار شیوه سنجش (ارزشیابی) و گزینش (انتخاب) طرحها را براساس تحلیل هزینه – فایده طرح نمود.
در سال 1951 موسسه پژوهشی استانفورد کتابی ار به عنوان دستور العمل توسعه صنعتی باکاربرد ویژه در کشورهای آمریکای لاتین به چاپ رساند.
در این کتاب مبانی ارزشیابی و انتخاب طرحهای صنعتی در کشورهای در حال توسعه تشریح شده است.
عناوین این کتاب شامل نکاتی است که برای تهیه و تنظیم مطالعات امکانپذیری اقتصادی یک طرح میبایستی مورد توجه قرار گیرد.
در سال 1958 سازمان ملل متحد کتابی به نام دستورالعمل طرحهای عمرانی را به چاپ رسانید که حاوی جمیع دیدگاههایی است که تاکنون تا آن تاریخ (سال 1958) درباره معیارها و ضوابط ارزشیابی طرحهای سرمایهگذاری بخش خصوصی و عمومی مطرح بوده است.
چارچوب تعیین شده در این کتاب به گونهای است که علیرغم گذشت چهاردهه از آن تاریخ برای انجام مطالعات توجیهی طرحهای سرمایهگذاری اعم از بخش خصوصی و عمومی قابل استفاده است.
در سال 1960 سازمان همکاری و توسعه اقتصادی کتابی به عنوان دستورالعمل تحلیل طرحهای صنعتی در کشورهای در حال توسعه منتشر نمود.
این کتاب دستورالعملی برای تهیه و تنظیم و ارزشیابی طرحهای صنعتی در کشورهای درحال توسعه است که در آن به مسایل سودآوری طرح از نقطهنظر سرمایهگذار وسودآوری تجاری طرح پرداخته میشود.
این کتاب در بخش تحلیل هزینه - فایده اجتماعی یا به عبارت دیگر سودآوری اجتماعی نظراتی را از لیتل و میرلبس عنوان میکند.
مسایل مربوط به قیمتهای محاسباتی و قیمتهای سایه هسته اصلی این نظریه را تشکیل میدهد.
در سال 1971 نظریاتی در مورد ارزشیابی طرحهای منابع آب و همچنین ارزشیابی اقتصادی طرحهای حمل و نقل از سوی کارشناسان بانک جهانی ارایه شد.
در این چارچوب مبانی ارزشیابی اقتصادی طرحهای منابع آب و حمل و نقل با نگرش ویژه در کشورهای در حال توسعه ارایه گردیده است.
درسال 1972 کتاب تحلیل اقتصادی طرحهای کشاورزی توسط پاریسگی تینگر – موسسه توسعه اقتصادی بانک جهانی منتشر شد.
این کتاب که راهنمایی به منظور کاربرد روش گردش نقدی تنزیل شده برای ارزشیابی و مقایسه و گزینش طرحهای مختلف است، گزینههای متفاوت انتخاب طرح برمبنای روش فوقالذکر را مورد آزمون قرار میدهد.
بطوریکه از این سال به بعد (1972) قسمت اعظم دیدگاه بانک جهانی برای تحلیل طرحهای اقتصادی را این شیوه ارزیابی شکل میدهد.
در سال 1975 کتاب تحلیل اقتصادی طرحهای توسط بانک جهانی منتشر شد.
پس از انتشار این کتاب بانک جهانی رسما شیوه مورد عمل در این کتاب را به عنوان روش یک بانک برای تحلیل اقتصادی طرحهای سرمایهگذاری اعلام نمود.
این کتاب نیز همانند روشهای یونیدو و او – ای – سی - دی (اکو ) دارای یک نظام جامع برای تحلیل اقتصادی طرحهای سرمایهگذاری و تعیین قیمتهای محاسباتی منابع مورد نیاز محصول طرح می باشد.
در سال 1978 بونیدو مجددا کتاب دستورالعمل تدوین مطالعات توجیهی طرحهای صنعتی را به هدف تسهیل و بهبود شیوههای تهیه و تنظیم و تدوین مطالعات توجیهی طرحهای سرمایه گذاری صنعتی منتشر شد.
این دیدگاه با توجه به وضع مطالعات توجیهی ناقص و ناکافی و نامطلوب درکشورهای درحال توسعه کوشش نموده است با ارایه یک چارچوب عمومی و استاندارد شده راهحلی برای تنظیم مطالعات ارزیابی ارایه دهد.
در سال 1980 تا کنون نظریات مطرح ارزیابی اقتصادی طرحها، عمد تا با چند دیدگاه پیش گفته مانند دیدگاه بانک جهانی، یونیدو او – ای – سی – دی رواج داشته است.
با توجه به اینکه بانک جهانی ب ه عنوان اعطا کننده اعتبارات برای اجرای طرحهای عمرانی در کشورهای ارزشیابی طرحهای اقتصادی پرداخته است.
علاوه بر بانک جهانی موسساتی از قبیل سازمان ملل متحد و سازمان همکاری و توسعه کشورهای اروپا پرداخته است.
علاوه بر بانک جهانی موسساتی از قبیل سازمان ملل متحد و سازمان هکاری و توسعه کشورهای اروپای نیز توجه ویژهای به این مطلب داشته اند.
در اواسط دهه 80 بانک جهانی هدف خود را معطوف به مسایل اقصادی کلان واصلاح ساختار اقتصاد کشورهای عضو نمود.
این مساله باعث شد تا در دو دهه 80 و 90 میلادی عملا نظرات جدیدی درزمینه ارزشیابی طرح ارایه نشود مبانی نظری ارزیابی اقتصادی بر پایه نظرات ارایه شده قبل استوار گردد.
مهمترین نظرات مطروحه در دوره 80 – 1997 که در قالب کتاب، گزارش و دستورالعمل مطرح شده است عبارتند از: تحلیل اقتصادی کشاورزی نوشته پرایس تینگر 1982 ارزشیابی و مدیریت طرح، سازمان کنفرانس اسلامی 1983 ارزشیابی طرح : فنون و روشهایی برای کشورهای درحال توسعه، هنگ کانگ سانگ 1988 ارزشیابی طرح برای کشورهای درحال توسعه، رابرت جی.
برنت 1990 اقتصاد تحلیل، رهنمودی برای دست اندکاران، ویلیام آ.
وارد – باری جی.
ورن – ویلیام اچ.
دوسیلو بانک جهانی 1997 در ایران به عنوان نمونه می توان در زمینه تحلیل هزینه – فایده به کارهای انجام گرفته توسط: ربانی (1350)، مسجدی (1370)، قره باغیان (1373)، و ااقتصادیان (1382) اشاره نمود.
سوالات و فرضیه های تحقیق: با توجه به این نکته هدف از تحلیل و ارزشیابی طرحهای سرمایه گذاری پاسخگویی به سوالات و نه آزمون فرضیات می باشد، لذا در این پایاننامه به دو سوال زیر پاسخ داده میشود: آیا شرکت آلومینیوم المهدی (بندرعباس) از دیدهگاه خصوصی دارای توجیه اقتصادی می باشد؟
آیا شرکت آلومینیوم المهدی از دیدگاه اجتماعی تاثیر مثبتی بر اقتصاد ملی دارد؟
روش تحقیق، گردآوریب و تجزیه و تحلیل داده ها: روش تحقیق این پایان نامه از نوع تجربی است.
و در این تحقیق به منظور پاسخگویی به پرسشهای مطرح شده با بهرهبرداری از مطالعات کتابخانه ای و آماری از نرمافزار کامفار استفاده می شود.
در خصوص این نرمافزار توضیحاتی چند است: در حقیقت هیچ نوع نرم افزاری نمیتواند به جای انسان و تفکر انسانی قرار بگیرد.
ولی زمانی که پس از برآورد هزینههای طرح اعم از سرمایهگذاری و تولید، مرحله تحلیل دادههای جمعآوری شده فرا میرسد که از آنجا که روشهای از پیش تعیین شده ارزیابی سود آوری طرحهای عمرانی وجود دارد و با توجه به پیچیدگی محاسبات در برخی از روشها، میتوان به دلیل کمبود و یا محدودیت زمان و ارزش عملکرد نیروی انسانی ماهر، این امر را به نرمافزار کامپیوتری واگذا کرد.
یکی از مهمترین این نرمافزارها که در چند دهه اخیر در سطح دنیا وحتی ایران (درچند سال اخیر) بکار گرفته شده است نرمافزار CAMFAR طراحی شده توسط سازمان توسعه صنعتی ملل متحد(UNIDO) میباشد که استفاده از آن با موفقیت چشمگیری رو به رو بوده است.
بطور خلاصه بایستی عنوان کرد نرم افزار کامفار با استفاده از اطلاعاتی که در بخش تحلیل مالی وجود داشت و یا اطلاعاتی که از کاربرد درخواست میکند، با سرعت و دقت بسیار بالا، تحلیلهای اقتصادی را انجام داده و بر مبنای این تحلیلها اطلاعات مفیدی را در اختیار کاربر قرار میدهد.
از جمله این اطلاعات، ارزش افزوده طرح در سطح خرد و کلان (ملی) می باشد.
همچنین توزیع ارزش افزوده (از لحاظ حقوق و دستمزد و بهره و … ) نیز نمایش داده میشود.
علاوه بر این نسبته کارایی طرح را نیز در زمینههای متفاوت ارایه میدهد (از جمله کارایی مطلق نسبی) همچنین در رابطه با کمکی که نیروی کر ماهر و غیر ماهر در بهبود طرح ارایه میدهد اطلاعات مفیدی تولید میشود.
نقش طرح در توسعه صادرات در صورتیکه محصولات طرح قبل صدور باشند و نیز نقش طرح در تولید ناخالص داخلی (درصورت استفاده طرح از مواد اولیه وادراتی و موارد مشابه) و مواردی از این قبیل از جمله اطلاعات ارایه شده در این نرم افزار میباشد، در مواردی که خریدها یا فروشهای خارجی وجود داشته باشد، نرخهای تغییر ارز نیز که احتمالا از لحاظ اقتصادی با نرخ تغییر ارز در تحلیلهای مالی متفاوت است وارد برنامه شده و اطلاعات مفیدی را در رابطه با آن ارایه میدهد.
بطور خلاصه میتوان خلاصه میتوان اطلاعاتی را کهCAMFAR در تحلیلهای به کاربر ارایه میدهد را به شرح زیر خلاصه کرد: ارزش افزوده طرح محاسبات عددی مربوط به ارزش افزوده ساختار گرافیکی ارزش افزوده ساختار گرافیکی ارزش افزوده ملی اثر مبادلات ارز طرح برتر از پرداختهای مالی اثر اجرای طرح به سطح اشتغال ملی 4-1) صورت منافع و مخارج اقتصادی طرح 4-2) ارزش خالص کنونی طرح (اقتصادی) و نرخ بازده داخلی اقتصادی طرح 4-3) ساختار گرافیکی ارزش فعلی اقتصادی طرح در زمینه موارد مالی نرم افزار کامفار موارد زیر را بررسی میکند: ضابطه دوره برگشت سرمایه ضابطه نرخ بازده ساده سرمایهگذاری: الف) کل حقوق / سود خالص = نرم بازدهکل حقوق (حقوق صاحبان سهام + مجموع بدهیها) ب) حقوق صاحبان سهام / سود خالص = نرخ بازده خالص ثروت (حقوق صاحبان سهام) ضابطه ارزش خالص کنونی طرح ضابطه شاخص سودآوری ضابطه نرخ بازده سرمایهگذاری (نرخ بازده داخلی) لازم به ذکر است به دلیل اینکه جریانات نقدی بعضی از پروهها دارای الگوی خاصی میباشند، به عبارت دیگر گردش نقدی نخست منفی، سپس مثبت و بعد از آن منفی و در پی آن مثبت میشود و این جریان خاص بدین شکل ادامه یافته و از جریان یکباره منفی و تا پایان مثبت (در حالت عادی) پیروی نمیکند طرح با بیش از یک نرخ بازده داخلی روبروست.
در چنین حالتی چندین روش جلوگیری از محاسبه بیش از یک نرخ بازده داخلی پیشنهاد شده که بکارگیری آن مستلزم زمان زیادی است.
نرم افزار کامفار بطور خودکار از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرده و جریانات نقدی پروژه را به حالت عادی برگردانده و نرخ بازده داخلی طرح را بصورت واحد محاسبه میکند.
همانطور که ملاحظه میگردد به دلیل اهمیت بسیار زیاد مساله ارزش زمانی پول، تنزیل وجود نقد تنها راه حلی است که این مساله را حل میکند.
نکته مهمی که تنزیل وجود نقد با آن روبروست مشکل بودن محاسبات است علل خصوص زمانیکه جریانات مقداری پیچیده باشد، یکی از محاسن کامفار حل این مشکلات است.
این نرمافزار به سادگی و بدون هیچ مشکل خاصی، ارزش فعلی هرگونه جریان نقدی را محاسبه کرده و سایر معیارهایی که براساس این ارزشهای فعلی محاسبه میشوند از قبیل ارزش خالص کنونی طرح، نرخ بازده داخلی را به راحتی محاسبه و ارایه مینماید.
علاوه بر این کامفار با تحلیل حساسیتی که در رابطه با معیارها انجام میدهد به بسیاری از روشهای موجود از ارجحیت دارد و امکان تحلیل بیشتری به تحلیلگر طرح میدهد.
در نرم افزار CAMFAR توجه ویژهای به مساله تحلیل حساسیت شده است و کاربر در هرزمینهای میتواند حساسیت نتایج تحلیل خود را نسبت به تغییرات ایجاد شده در هریک از اقلامی در تحلیلها وجود دارد مورد ارزیابی قرار دهد.
تغییرات ایجاد شده در هر یک از اقلامیدر تحلیلها وجود دارد مورد ارزیابی قرار دهد.
تغییرات ایجاد شده در سرمایه در گردش هم از جمله اطلاعات مفیدی است که کامفار در اختیار کاربرد میگذارد.
اضافه مینماید که توانایی نرمافزار مورد بحث در زمینه مالی بسیار بالاست.
توجه به این نکته ضروری است که جهت تحلیل اتقاصدی یک طرح، ارزش خالص کنونی اقتصادی و برخ بازده داخلی اقتصادی تنها معیراهایی نیستند که میتوانند مورد استفاده قرار گیرند، بلکه نسبتها و مقادیری نیز وجود دارند که میتوئانند در این زمینه مورد استفاده قرار گیرند.
حسن نرمافزار مورد بحث آن است که علاوه بر ارزش خالص کنونی اقتصادی طرح و نرح بازده داخلی اقتصادی اطلاعات مفید دیگر نیز ارایه میدهد که در تحلیلهای اقتصادی بسیار مثمر ثمر خواهد بود.
با استفاده از این اطلاعات پردازش شده علاوه بر آنکه ترجیه کلامی در زمینه حفظ و تامین منابع ملی از ناحیه اجرای طرح، اعتبار ارقامی جهت پشتیبانی از این توجیهات ارایه میگردد.
نرم افزار کامفار اطلاعاتی که جهت انجام تحلیل مالی به کامپیوتر وارد شده است را به عنوان مبنا قرار داده و با استفاده از ضرایب تبدیل مناسب که کاربر به سیستم وارد میکند، قیمتها را به قیمت اقتصادی تبدیل کرده و آنها را مورد تحلیل قرار میدهد.
در ضمن هنگام ورود اطلاعات این نرمافزار موارد مربوط به قابل مبادله بودن و یا غیر قابل مبادله بودن واردات و صادرات و اطلاعات مشابه را درخواست کرده تا در صورت نیاز مورد استفاده قرار دهد.
علاوه براین ممکن است بسیاری از اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل مالی در صورت لزوم در تحلیل اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.
از جمله دیگر، نرخ تنزیل اقتصادی است که معمولا با نرخ تنزیلی که جهت تحلیلهای مالی مورد استفاده قرار میگیرد، متفاوت است.
آمار مورد نیاز این پژوهش از منابع زیرگردآوری میشود: الف) بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ب) سازمان مدیریت و برنامهریزی کل کشور د) استفاده از روش کتابخانهای برای مباحث نظری و) منابع موجود در شرکت المهدی و نظرات کارشناسان مربوط منابع و مشکلات موجود: با توجه به اینکه تحلیل هزینه - فایده مبتنی بر دادههای پیش بینی شده میباشد و با وجود ریسک و عدم اطمینان در استخراج دادهها، در مورد تفسیر نتایج حاصله از تحقیق باید جانب احتیاط را رعایت کرد.
از جمله نقاط ضعف نرم افزار کامفار در زمینه تحلیل اطلاعات است.
منظور تعیین درصد احتمال وقوع یک رویداد در یک مجموعه از رویدادهای مختلف قابل پیشبینی میباشد که معمولا این درصدها براساس تجربیات گذشته و نظرکارشناسان تعیین میگردد.
جهت واردکردن احتمالات در تحلیلها کافی است در موردی که جریانهای ورودی یا خروجی طرح و یا دیگر عوامل از جمله نرخ تنزیل و غیر که چند رویداد مختلف ممکن است در موردی ازجریانهای ورودی یا خروجی طرح و یا دیگر عوامل از جمله نرخ تنزیل و غیره که چند رویداد مختلف ممکن است رخ دهد درصد احتمال را در نتایج آن رویداد ضرب نماییم و سپس مقادیر حاصله رابا یکدیگر جمع و در قالب یک عدد ملاحظه نماییم.
بایستی توجه کرد که جمع احتمالات مربوط به هر دسته از رویدادها بایستی یک عدد باشد.
نرم افزار کامفار خود به تنها قادر به دریافت وضعیتها گوناگون و درصد احتمال مربوط هریک نمیباشد یعنی نمیتوان بطور مثال سه وضعیت را با درصدها و مقادیر مختلف وارد نرمافزار کرد، ولی در مورد خاص که مساله عدم اطمینان و احتمالات وجود دارد میتوان ارزشهای مورد انتظار را محاسبه و به صورت عدد خالص جهت تحلیل وارد نرمافزار کرد.
این از جمله نقاط ضعف این نرمافزار است.
ولی به دلیل کاراییهای بسیار آن در سایر زمینهها، به دلیل اینکه معمولا چنین وضعیتهایی در ارزیابی مالی طرحهای عمرانی در ایران مطالحظه نمیشود چیزی از شایستگی نرم افزار کامفار کاسته نمیشود.
با توجه به اینکه طرح سرمایهگذاری مزبور دارای اثرات مثبت و منفی - بخصوص آثار زیستمحیطی – میباشد، ولی به دلیل محدودیت زمان و امکانات و نیز گستردگی بحث به فرض صفر بودن اثرات مزبور از پرداختن به آنها خودداری شده است.
تعاریف و اصطلاحات تخصصی: ارزشیابی عملکردطرح: بررسی پیشرفت طرح چه در هنگام اجرا و چه پس از آن و این مساله که آیا طرح مطابق برنامهها پیش میرود یا خیر و نیز باز نمایی جنبهتوسعهای طرح میباشد.
(مفهومی گذشته نگر) پیشبینی عملکرد طرح: تحلیل یک طرح پیشنهاد شده برای سنجش قابل پذیرش بودن آن است (مفهوم آیندهنگر) تحلیل هزینه - فایده: روشی برای اندازهگیری مطلوبیت یک طرح با سنجش فایدهه در برابر هزینهها است که به دو صورت مالی و اقتصادی انجامپذیر است.
قیمتمرزی: قیمت یک کالای صادر یا واردشدنی در مرزها یا بنادر ورودی یک کشور.
این بها برای صادرات قیمت فوب و برای واردات قیمت سیف در نظر گرفته میشود.
نرخ سایه ارز: نرخ ارزی است که در آن موازنه بازرگانی خارجی برقرار است.
نرخ سایه دستمزد: هزینه فرصت نیروی کار، ارزش تولید یا استراحتی که با استخدام کارگر در طرح مورد بررسی درجای دیگر از دست میرود.
قیمت سایه: قیمتی که نمایانگر کمیابی کالاها و عوامل تولید است.
این قیمتها با استفاده از یک مدل پیچیده ریاضی مثلا برنامهریزی خطی به روشهای تخمینی به دست میآید.
دوره برگشت سرمایه: دوره برگشت سرمایه مدت زمانی است که اصل مبلغ سرمایهگذاری شده از محل عایدات طرح بازگشت داده میشود.
با استفاده از این ضابطه طرح یا گزینهای که در کوتاهترین مدت، اصل مبلغ سرمایهگذاری شده را برگشت دهد برتری دارد.
نرخ بازده ساده سرمایهگذاری: نشان دهنده نسبت سود خالص به سرمایهگذاری اولیه میباشد که میتواند بصورت تجمعی و یا سال به سال محاسبه شود.
ارزش خالص کنونی طرح: نمایانگر وجود نقد ورودی تنزیل شده منهای وجود نقل خروجی تنزیل شدن مربوط به طرح می باشد.
در صورتی طرح قابل پذیرش میباشد که ارزش خالص کنونی طرح صفر یا مثبت باشد.
شاخص سودآوری: این شاخص از تقسیم خالص ارزش کنونی طرح به سرمایهگذاری حاصل میشود که از این شاخص عموما جهت مقایسه و رتبهبندی طرحها استفاده میشود.
نرخ بازده داخلی: نرخ بهرهای است که ارزش حال خالص طرح سرمایهگذاری را بربر صفر میکند یعنی در این نرخ تنزیل جریانات نقدی خروجی تنزیل شده میگردند.
نرخ بازده داخلی اقتصادی: عبارت است از نرخ بازدهی داخلی براساس قیمتهای سایه.
نرخ بازده داخلی مالی: عبارت است از نرخ بازدهی داخلی که براساس قیمتهای رایج در بازار محاسبه شود.