دانلود مقاله داروسازی بیمارستانی

دارو های بیهوشی

پروپوفول (Propofol) C12H18O

اسامی تجارتی: دیپریوان (Diprivan) کلیموفول (Klimofol) ریکوفول (Recofol) در محلولهای 1و2 درصد قابل دسترسی می باشد محللو یک درصد برای تزریق وریدی و انفوزیون و محلول 2 درصد فقط برای انفوزیون می باشد.

یک سیستم نو و متفاوت هم برای القا و نگهداری بیهوشی در بیماران بزرگسال وجود دارد سیستم انفوزیون هدفمند این اجازه را می دهد که سرعت و عمق بیهوشی را با تعیین غلظت خونهی پروپوفول در هر فرد مشخص نمود.

موارد مصرف

بیهوشی و سدیشن: پروپوفول یک داروی بیهوشی تزریقی است که برای القا و نگهداری بیهوشی تجویز می شود همچنین برای ایجاد اثر آرام بخشی در تستهای تشخیصی، بیماران تحت جراحی با بی حسی موضعی و در بیماران تنفسی مسن که پیش از سه روز در بخش مراقبتهای ویژه بستری می باشند مورد استفاده قرار می ‌گیرد. وقتی در بیهوشی استفاده می شود القاء بیهوشی و بازگشت بیمار سریع صورت می‌گیرد. اثر ضد دردی ندارد و مکمل ضد درد ممکن است نیاز باشد.

تهوع و استفراغ: تهوع و استفراغ بعد از عمل با پروپوفول کمتر از سایر بیهوش کننده ها می باشد گزارشاتی هم در مورد اثرات ضد تهوعی این داروها داده شده که بیشتر بخاطر سدیشن این دارو می باشد.

خارش: یکی از بیشمار داروهای مورد مصرف در کنترل خارش است دوزهای پائین‌تر از دز خواب آوری پروپوفول اثر ضد اخرش داشته ودر پیشگیری از خارش ناشی از تزریق اپی دورال و اینتراتکال مورفین موثر بوده و نیز خارش ناشی از صفرا و انتقال سیگنالهای نخاعی خارش را مهار می کند.

مقدار مصرف:

بچه های بالای 3 سال 5/2 تا 5/3 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن برای ایجاد بیهوشی و 9 تا 15 میلی گرم در ساعت برای نگهداری بیهوشی.

بزرگسالان 5/1 تا 5/2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن برای ایجاد بیهوشی و 4 تا 12 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در ساعت برای نگهداری بیهوشی.

برای ایجاد بیهوشی در هر 10 ثانیه 40 میلی گرم انفوزیون می شود برای مثال در فرد 70 کیلویی باید 105 تا 150 میلی گرم پروپوفول را در طی حدود 40 ثانیه تزریق نمود در افراد مسن و ناتوان نصف این مقدار باید انفوزیون شود و برای بچه بالای 3 سال که مثلاً 20 کیلوگرم وزن دارد 50 تا 70 میلی گرم طی حدود 20 ثانیه انفوزیون می شود.

برای سدیشن در مراحل جراحی و تشخیص انفوزیون اولیه 6 تا 9 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن بمدت 3 تا 5 دقیقه توصیه می شود.

عوارض جانبی:

در فراورده هایی که از روغن کرچک بعنوان حامل استفاده می کنند باعث ایجاد واکنشهای اتافیلاکسی می شود که برای جلوگیری از بروز این مشکل از روغن سویا بعنوان حامل استفاده می کنند از عوارض دیگر درد در محل تزریق بخصوص اگر تزری وریدهای کوچک صورت گیری می باشد.

که برای کاستن از این درد باید تزریق در رگهای بزرگتر و یا همراه با لیگنوکائین صورت گیرد.

اپنه به مدت بیش از 60 ثانیه در 12 درصد بیماران دیده شده است.

عوارض قلبی عروقی شامل کاهش فشار خون و برادی کاردی، تشنج و حرکات غیرارادی.

تب، بی رنگ شدن ادرار در مصرف طولانی مدت نیز گزارش شده است.

تهوع، استفراغ و سردرد در طی ریکاوری (برگشت بیمار) ممکن است اتفاق بیفتد.

در ماه می 1989 کمیته سلامت داروئی انگلستان 268 مورد از واکنش های داروئی به پروپوفول در 2 میلیون بیماری که از این ماده استفاده کرده بودند را بررسی نمود که در بین آنها 37 مورد صرع 16 مورد حرکات غیرارادی 10 مورد اپیتوتنوس 32 مورد واکنش انافیلالتیک و 13 مورد ایست قلبی و 8 مورد تأخیر در برگشت بیمار مشاهده شد.

در سال 1992 در مورد خطزرات استفاده از پروپوفول بعنوان آرامبخش کودکان بخش مراقبتهای ویژه تحقیقاتی در امریکا صورت گرفت (در انگلیس برای این مورد منع مصرف وجود دارد البته برای ایجاد اثر آرامبخشی در بیماران تنفسی مسن و همچنین ایجاد بیهوشی در کودکان بالای سه سال منع مصرفی در انگلیس وجود ندارد).

در گزارش آمده است که 66 مورد عوارض عصبی، قلبی، کلیوی. هیپرلیپیدمی، هپاتومگالی و اسیدوز متابولیک و 5 مورد مرگ و میر مشاهده شده است. همچنین 170 مورد تشنجات تاخیری در بیماران تحت عمل سرپایی مشاهده شد.

اثر روی سیستم قلبی عروقی

مهمترین اثر سیستم قلبی عروقی افت فشار سیستولی دیاستولی تا حدود 20 تا 30 درصد است. تاکی کاردی جبرانی که بعد از افت فشار دهلیزی در سایر بیهوشی دهنده‌های تزریقی ایجاد می شود در پروپوفول دیده نشده است.

پروپوفول مقاومت عروقی سیستمیک، برون ده قلبی، جریان خون قلب و نیاز قلب به اکسیژن را کاهش دهد و برادی کاردی در کسانی که با آنتی موسکارینها درمان شده‌اند دیده شده است.

علی رغم عوارض مضعف قلبی عروقی پروپوفول در دوز 5/1 تا 5/2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تغییرات غیرقابل قبولی در سیستم های قلبی عروقی سالم ایجاد نمی کند با این وجود در بیماران قلبی باید با دقت مصرف شود. در بچه هایی که در اتاق مراقبتهای ویژه برای ایجاد اثر آرام بخشی از پروپوفول استفاده می کند عوارض قلبی برادی ارتیمی و نارسایی قلبی مشاهده شده است.

اثر روی چربیها مصرف طولانی مدت سبب افزایش منوی گلیسیرید می شود و در یک بیمار سبب پانکراتیت تکروز دهنده شده است.

عفونت: بین ژانویه 1990 و فوریه 1993، 62 مورد عفونت بعد از جراحی در 7 بیمارستان امریکا که مربوط به شرایط نامناسب نگهداری پروپوفول بود گزارش شد.

انفوزیون بصورت اسپتیک انجام نشده بود و سرنگ مصرف شده در پمپ انفوزیون برای چند بیمار مصرف شده بود.

پروپوفول در شکل امولسیون چربی دانه سویا فرموله شده است بدون اینکه پرزوایتون در آن بکار برده شده باشد اگرچه در امریکا در حال حاضر از کند کننده رشد باکتری (دی سدیم ادتات) در فرآورده استفاده می شود.

احتیاط:

در بیمارانی که آلرژی دارند، در بیماران هیپووولمی، صرعی، مبتلا به اختلالات متابولیسم چربی نباید تجویز شود در برخی مواقع تشنجات با تأخیر دیده شده است که باید مراقب این مسئله در جراحیهای سرپایی بود. در بچه های زیر 3 سال و اعمال سزارین نباید مصرف شود.

تداخل دارویی:

مصرف همزمان پروپوفول با سایر مضعف های CNS شامل داروهایی که قبل از عمل مصرف می شود ممکن است اثر سرنشین، بیهوشی و مضعف قلبی عروقی پروپوفول را افزایش دهند.

دز پروپوفول باید وقتی با نیتروز اکساید یا بیهوشی دهنده‌های هالوژنه مصرف می‌شود کاهش داده شود اگرچه پروپوفول اثر بلوک کننده‌های عصبی عضلانی را تقویت نمی کند.

برادی کاردی و اسیستول بعد از تجویز پروپوفول با اتراکوریوم و سوک متونیم اتفاق افتاده است.

فارماکوکنتیک:

از مدل 3 جزئی پیروی می کند بعد از تزریق یک دوز بولوس توزیع 2 فازی دیده شده است. فاز اول نیمه عمر 2 تا 4 دقیقه دارد.

در ادامه فاز توزیع آهسته با نیمه عمر 30 تا 60 دقیقه وجود دارد. متابولیسم بارز پروپوفول در فاز دوم صورت می گیرد.