دانلود تحقیق قرص های شادی آور و هیجان زا ( اکستاسی)

مقدمه:

متاسفانه داروهایی که با عنوان نشاط آور عرضه می شوند و انرژی فوق العاده همراه با شادی کاذب در افراد ایجاد می کنند، برای انسان زایدآور هستند و سلامتشان را به خطر می اندازند.

سنین جوانی خود به خود مملو از انرژی و شادی طبیعی است که خداوند در جوانان گذاشته و هرچیز مصنوعی باعث افزایش انرژی شود زاید است و عوارض بسیار خطرناکی دارد؛ بخصوص داروها که با کمی افزایش سم تبدیل می شوند و می‌بایست کاملاً از این کار پرهیز شود.

متاسفانه سازندگان و توزیع کنندگان این نوع مواد خیلی ساده جوانان را هدف قرار می دهند و از سادگی آنها استفاده می کنند و آن مواد را در اختیار آنها قرار می دهند.

آمار به دست آمده حاکی از آن است که افراد بالای 30 سال بندرت دنبال این نوع داروها می روند و بیشتر برخی جوانان زیر 30 سال در کشور ما، مصرف کنندگان این داروها شده اند.

فراموش نکنیم بیش از 45 درصد جمعیت کشور را جوانان تشکیل می دهند و با یک مطالعه مناسب بوضوح در می یابیم آمار و ارقام بزهکاری و اعمال خلاف عفت عمومی ناشی از مصرف این گونه مواد در کشور ما به شدت بالا رفته، محاکم دادگستری و دادگاه های ویژه مبارزه با مفاسد اجتماعی بهترین مرجع برای بررسی این موضوع هستند.

وجود چنین موادی سبب بی پروایی و شدت شهوات نفسانی می شود و مسوولان مملکتی در این زمینه باید تدابیر پیشگیرانه اتخاذ کنند.

این داروها تماماً وارداتی است و افراد سودجو و بی توجه به عوارض جسمانی این داروها، از طرق مختلف اقدام به ورود و توزیع آنها می کنند.

این داروها به هیچ وجه مجاز به توزیع در سیستم دارویی رسمی کشور و داروخانه های موجود در ایران نیستند و چنانچه هر از گاه این مراکز ادام به خرید و توزیع آن کنند و مرتکب خلاف شوند، می توان آنها را تحت پیگرد قانونی قرار داد.

ضرورت دارد برای جلوگیری از توزیع احتمالی این داروها از سوی مراجع رسمی مجازات سنگین در نظر گرفته و به همگان اعلام شود.

باید توجه داشت این قبیل داروها را شرکتهای تولید کننده فقط به این منظور تولید نمی کنند و بیشتر برای درمان بیماری های خاصی که در جوامع آنها وجود دارد، تولید می شود و اثرات نشاط آور، گاه از عوارض ثانویه این داروهاست.

به عنوان مثال، وقتی داروی ماینوکسیدیل را برای فشار خون تولید و عرضه کردند، پس از 2 سال اول متوجه شدند سبب رویش بیش از اندازه موهای بدن می شود، بنابراین آنها از این داروها که ابتدا به صورت قرص و آمپول تولید می شد، بنابراین آنها از این دارو که ابتدا به صورت قرص و آمپول تولید می شد، محلول های موضعی مخصوص برای موی سر تولید کردند که در حال حاضر یکی از موثرترین داروهای رشد موی سر هستند.

پس اگر قرار بود داروهای نشاط آور را فقط برای آثار شادی افزایی و افزایش انرژی و حرکت جسمی تولید کنند، قدر مسلم مسوولان دارویی کشور تولید کننده، از صدور مجوزهای مربوطه خودداری می کردند و وجود چنین داروهایی را ضروری نمی دانستند.

خودداری نیروزای بسیاری در دنیا و ایران وجود دارد که پزشکان برای بیماران مربوط تجویز می کنند و هیچ اشکالی هم ندارد، ولی اگر همین داروها را ورزشکاران مصرف کنند و آزمایش دوپینگ از آنها به عمل آید، به هر رکوردی که در رشته ورزشی خود رسیده باشند، مردود شناخته می شود و جریمه می شوند که این نشان می دهد این داروها برای این نوع کار مجاز نیست، در حالی برای بیماران مربوطه هیچ اشکالی نداشته است.

داروهای نشاط آور نیز همین شرایط را دارند.

 

قرص‌های شادی آور در ایران:

متاسفانه این روزها جمعی از نوجوانان و جوانان که اکثراً زیر 20 سال سن دارند در اثر بی اطلاعی به مصرف قرص های توهم زا (اکستازی از مشتقات آمفتامین ها) که در اشکال گوناگون (آدامس، کپسول، پودر و آمپول) موجود است، رو آورده اند و نباید فراموش کرد آمفتامین ها گروهی از داروها هستند که از نظر ساختمانی با ناقلهای عصبی نوراپی توین و دوپامین مربوط بوده و تحت عنوان داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی نیز معروف می باشند که بالطبع مصرف آن اثرات جبران ناپذیری را بر جای خواهد گذاشت.

علیرغم آنکه مصرف این موارد اغلب برای بهبودی کارآیی، کاهش خواب و ایجاد سرخوشی مورد استفاده قرار می گیرند، آثار مصرف آن علاوه بر سرخوشی کاذب، اضطراب و بی قراری، عصبانیت و اختلال در قضاوت می باشد.

همچنین می توان به تغییر رفتارهایی در بدن نظیر تغییرات فشار خون، لرزش بدن و تهوع و استفراغ، اتساع مردمک، کاهش وزن، بروز سایکوز شبیه اسکیزوفرنی، ضایعات پوستی مزمن و اختلالهای ایکمیک قلب اشاره داشت.

به طور کلی داروهای محرک و این دارویی که اخیراً مورد استفاده قرار می گیرد (اکستازی) علاوه بر محرک بودن دارای خواص توهم زایی است.

این ماده اغلب به دلیل اثرات اولیه اش یعنی شادی و قدری آرام بخش بودن مورد مصرف می باشد، البته به طور معمول در مهمانی ها استعمال می گردد از همین جهت در کشورهای غربی به آن داروی کلوپ هم گفته می شود.

آنچه که باید مورد تاکید قرار گیرد، اثرات پس از مصرف آن است که اگر بیش از حد باشد در واقع نه تنها نشاط آور نیست بلکه احتمال بروز اضطرابهای شدیدی را به همراه خود می آورد و به دلیل محرک زا بودن باعث بالا رفتن فشار خون و زیاد شدن تعداد ضربان قلب می شود.

از طرف دیگر شدیداً موجب کم آبی در بدن می گردد و همین مساله می تواند عامل مهمی برای بروز خطر مرگ باشد.

به طور مثال می تواند به 15 درصد از علت مرگ در اثر استعمال این دارو در کشورهای غربی اشاره کرد و دلیل آن هم، این است که چون قادر نیستند از حواس خود به درستی استفاده کنند، نیاز به مصرف آب را حس نکرده در نتیجه احتمال ایست قلبی و به دنبال آن مرگ شخص رخ خواهد داد.

آنچه که باید مورد تاکید قرار گیرد، اثرات پس از مصرف آن است که اگر بیش از حد باشد در واقع نه تنها نشاط آور نیست بلکه احتمال بروز اضطرابهای شدیدی را به همراه خود می آورد و به دلیل محرک زا بودن باعث بالا رفتن فشار خون و زیاد شدن تعداد ضربان قلب می شود.

به طور مثال می تواند به 15 درصد از علت مرگ در اثر استعمال این دارو در کشورهای غربی اشاره کرد و دلیل آن هم، این است که چون قادر نیستند از حواس خود به درستی استفاده کنند، نیاز به مصرف آب را حس نکرده در نتیجه احتمال ایست قلبی و به دنبال آن مرگ شخص رخ خواهد داد.

ناگفته نماند، متاسفانه مرگ هرچند عارضه کوتاه مدت است اما در طولانی مدت فرد دچار اضطراب، خستگی، افسردگی شده و به طور کلی تعادل روانی وی برای همیشه به هم خواهد ریخت.

همچنین عوارضی مانند مشکلات قلبی، کلیوی و...

را بر جای خواهد گذاشت.

در اثر مصرف این مواد ممکن است از فرد رفتارهای ناشایستی که بعضاً می تاند جنسی باشد، سرزند.

بنابراین همین مساله می تواند به یکی از عوامل انتشار بیماری ایدز در جوامع مختلف تبدیل شود.

اکستازی یک داروی کشنده، اما با ظاهری گول زننده است که مصرف کننده را برای مدت بسیار کوتاه به عالم رویا راهنمایی می کند.

مصرف آن سبب می گردد، فرد در تسخیر داروی مزبور در آید و بر اعمال و رفتار خود هیچ گونه اختیار عملی نداشته باشند.

فردی که از این قرص ها مصرف کرده و اصطلاحاً به آن «ادکس توکانده» می گوید، اظهار می کند: «ضرری که اکستازی دارد بعد از تمام شدن اثر آن مشخص می شود.

بعد از اینکه این قرص را استفاده کردم، 2 تا 3 روز بعد هوش و حواس درستی نداشتم، یعنی در لحظه اول همه چیز خوب بود.

به قدری دچار هیجان و شادی شده بودم که وحشیانه می رقصیدم.

ولی بعد از اتمام اثر آن تمام چیزهایی که در اطراف من زیباترین شکل موجود را به خود گرفته بودند، بسیار زشت و وحشتناک گردیدند.» اکستازی و به عبارتی آمفتامین ها مانند دیگر مواد خانواده داروهای محرک و توهم‌زا فاقد علایم آشنای اعتیاد به مواد مخدر هستند، اما اعتیاد روانی و عوارض جسمانی آن شاید خطرناک تر از مخدرها باشد و همچنین نکته جالب توجه این است که مصرف مکرر این ماده موجب می گردد مصرف کننده به مواد الکلی، حشیش و هروئین تمایل پیدا کند و علاوه بر این خود ماده علیرغم بینش ناصحیح موجود اعتیادآور هست.

این ماده به دلیل اثرات روانی خود فرد مصرف کننده را تشویق می کند تا بیش از یکبار استفاده نماید و زمانی که فرد نسبت به آن اعتیاد پیدا کرد، دوز مصرفی را به طور مرتب بالا برده و اگر این مساله افزایش یابد، قطعاً نه تنها فرد بلکه جامعه را با مشکلات پیچیده ای مواجه خواهد کرد.

نکته جالب توجه این است که آنچه ما تقریباً هر روز در جریان خبر آن قرار می گیریم، دستگیری باندهای معروف تهیه و توزیع مواد مخدر می باشد، که به طور مرتب در روزنامه ها به چاپ می رسد.

در انتهای تمام این حوادث بحث کنترل مرزها و ورود مواد مخدر از افغانستان همواره مطرح بوده و همچنان مطرح است.

امروز در بازار ایران سرخوشی و تفریح خرید و فروش می شود و سپس اعتیاد به این «قرص های شادی» با سرعتی نگران کننده، در بین جوانان ما به خصوص قشر دانشجو تجربه می شود، طبعاً این پرسش که، آیا روزی فرا خواهد رسید تا این غائله خاتمه یابد و آن چه که سبب نگرانی شهروندان شده، برطرف گردد، مطرح می‌شود.

گرچه این دسته از مواد در کشور آلمان از سال 1914 برای روان درمانی و کاهش میزان آن رایج شد، اما بعد از پی بردن به عارضه اعتیادآور آن در سال 1985 به طور کلی کنار رفت و قوانین سختی علیه آن وضع گردید و پس از آن که این دارو به عنوان یک داروی غیرقانونی شناخته شد، ورود یا ساخت آن به شدت پیگیری قانونی شده است.

متاسفانه، اگر چه این مواد در اروپا تولید و شایع شد اما اکنون در بازارهای خاورمیانه، شرق آسیا و استرالیا رونق نگران کننده ای پیدا کرده اند.

این مناطق که سالها با مشکل رشد مصرف مواد مخدر دست به گریبان بوده اند، امروز علاوه بر آن و لاینحل بودن این معضل وجود این ماده محرک هم اضافه شده است.

تاریخچه: این قرص که دستاورد جدید شبکه های توزیع مواد مخدر است به ظاهر در میان برخی از جوانان جذابیتهایی ایجاد کرده، تاریخچه شیوع این قرص و دلایل گرایش به آنها را چگونه تحلیل می کنید؟

- قرصهای شادی بخش از دسته مواد آمفیتامین هستند.

این مواد از دهه 1940 در بازار مصرف وارد شد.

اولین بار کارخانه داروسازی Merk آلمان در سال 1942 داروهای از دسته آمفیتامین ها را ساختند و وارد بازار کردند.

در پی جنگ جهانی دوم نیروهای متحدین در پی غلبه بر نیروهای متفقین به وفور از این داروها برای افزایش نیرو استفاده کردند.

در طی دهه هفتاد کم کم دیده شد که این داروها یکسری اختلالات جسمی ایجاد می کند و از آن زمان تحقیقات در این مورد شروع شد.

در دهه 1980 بود که از طرف مجامع علمی مصرف و تولید این داروها رسماً ممنوع اعلام شد.

شاخص ترین این داروها «اکستازی» یا «MDMA» است که این کلمه در لغت نامه آمریکانا به معنای شادی عمیق معنا شده است، ولی برخلاف نامگذاری آن، این ماده بعد از چندین بار مصرف منجر به افسردگی و کاهش هیجانات لذت بخش در فرد می شود.

مصرف این داروها با دو نوع عارضه همراه است.

عوارض حاد که به صورت افزایش فشار خون، تپش قلب، سردرد، استفراغ، خود را نمایان می کند و در مواردی بسیاری هم باعث سرخوشی می شود.

به طوری که برخی از افراد که از این ماده قدری بیشتر استفاده می کنند، نیازمند مراجعه به اورژانسهای حاد می شوند و نیاز به مراقبت‌های پزشکی پیدا می کنند.

اکستازی چیست؟

اکستازی (Ecstasy) نوع جدیدی از مواد مخدر است که نام علمی آن «متیل دی اوکسی متیل آمفی تامین» است.

این ماده که به شادی آور یا شادی افزا معروف است، به دلیل ایجاد احساس شعف موقت برای جوانان جذابیتی خاص پیدا کرده است و معمولاً به شکل قرص، کپسول خوراکی یا پودر که به مواد غذایی افزوده می شود، با اسامی BENS، hyg، ETC، Love، paper تمبر، اسید، love pill و...

مصرف می‌شود.

قرصهای اکستازی در رنگهای مختلف آبی پررنگ و کمرنگ، خاکستری، صورتی و قرمز با مارکهای میتسوبیشی، سوپرمن و رساح که تولید کننده پوشاک نیز هست و اسیدها با مارکهای اینترنت، هپی نیس، به وسیله شبکه های قاچاق تولید و در کشورهای مختلف توزیع می شود.

حالت بعد از مصرف این مواد را Trip یا سفر می‌گویند.

گفت و گو با دکتر سیدمصطفی میراکبری کارشناس امور درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر مصاحبه: 1- در مورد اثرات و پیامدهای مختلف این قرص ها در بین مردم داروهای منفی و مثبت وجود دارد، شما از منظر علمی این پیامدها را چگونه می بینید؟

- تحقیقات نشان می دهد کسانی که از این مواد استفاده می کنند در طول یکسال حداقل یک بار به دپارتمانهای پزشکی مراجعه کرده اند.

مصرف طولانی مدت این مواد بصورت کاهش هیجانات، افسردگی، کاهش توانایی جنسی و مهمتر از همه اختلال در حافظه است و این اختلال می تواند، بصورت عدم به یاد آوردن مطالب گذشته و یا اختلال در یادگیری مطالب جدید باشد.

اینکه این اختلالات دائمی است یا خیر؟

هنوز مورد بحث و جدل است ولی طبق آزمایشها و تحقیقات صورت گرفته حداقل به مدت 6 تا 7 سال عوارضش را بر روی فرد مصرف کننده به جای می گذارد، حتی بعد از قطع مصرف آن.

در مورد علل گرایش جوانان باید بگویم که سن مصرف جوانان از سنین 16 تا 30 سالگی است.

این داروها به دلیل اینکه دارای بسته بندی های شکیلی هستند و استفاده از آن در مجالس و میهمانی ها به راحتی صورت می گیرد، از سوی برخی جوانها استفاده می‌شوند، علاوه بر این، مصرف این داروها در کوتاه مدت اختلالات جسمی چندانی که فرد را با افراد عادی متمایز بکند، ندارد و قیمتش آنچنان بالا نیست.

بدیهی است که جهت پیشگیری از مصرف این مواد ما باید در مرحله اول آگاهی به مردم بدهیم و جوانان را در مورد عوارض بالقوه واختلالاتی که مصرف این مواد به وجود می آورد، هشیار سازیم.

2- آقای دکتر!

آگاهی دادن به خانواده ها باید به چه شکلی باشد که مثمر ثمر واقع شود و خانواده چه نوع برخوردی باید با نوجوان و جوانش داشته باشد؟

- در درجه اول همه و بخصوص خانواده ها باید بدانند که این مواد چه عوارضی ایجاد می کند.

خانواده ای که خودش اطلاعات کافی در این مورد نداشته باشد، بدیهی است که نمی تواند فرزندش را ارشاد بکند و یا حتی متوجه این عوارض در فرد مبتلا بشود.

اطلاع رسانی از طریق جراید، صدا و سیما و از طریق چاپ بروشورهاو کتابچه‌های آموزشی و توزیع آن در مدارس و دانشگاهها گام بعدی است.

آگاهی دادن به مسئولین و دست اندرکاران گمرک برای شناسایی و توقیف محموله های این مواد که از مرزها وارد کشور می شود نیز یک گام است.

گام بعدی اجرای برنامه های پژوهشی در مورد علل گرایش جوانان به مصرف این مواد است و لازم است در این زمینه ها سرمایه گذاری بیشتری شود تا راههای پیشگیری مفیدتری کشف شود.

3- آیا ستاره مبارزه با مواد مخدر پژوهشی در این زمینه انجام داده یا در دست انجام دارد؟

- در حال حاضر چنین کاری انجام نشده ولی امیدواریم با ساماندهی اورژانسهای مواد مخدر که ما بر روی آن در حال کار کردن هستیم و اقدامات اولیه که با همکاری وزارت بهداشت و درمان صورت گرفته، بتوانیم منبع اطلاعاتی مهمی برای برنامه های بعدی تهیه و تدارک بینیم.

4- اورژانسهای مواد مخدر که به آن اشاره داشتید، دقیقاً چه کاری انجام می دهند؟

- در حقیقت می خواهیم بدانیم که چند درصد از مصرف کنندگان این مواد در طی یکسال بخاطر عوارضی که این مواد بر روی جسمشان می گذارد، به اورژانسها مراجعه کرده و مورد مداوا قرار گرفته اند.

همانطور که قبلاً هم گفتم اکثر مصرف کنندگان این مواد در سال گذشته به اورژانسها مراجعه کرده اند و اگر بخواهیم آماری تهیه کنیم این یکی از بهترین و مستدلترین راههاست.

5- فردی که از این مواد استفاده می کند پس از گذشت چه مدت نیاز به مراجعه به اورژانس یا مداوا پیدا می کند؟

- طبق برآوردی که انجام گرفته مصرف کنندگان این مواد در طول یکسال حداقل یکبار به این مراکز مراجعه می کنند.

به دلیل عوارضی که برای آنها ایجاد می شود.

اصولاً برای بدست‌ آوردن آمار باید به جاهایی که مراجعه بیشتری وجود دارد استناد کرد.

به عنوان مثال برای بیماریهای پوستی به مطبها و کلینیک های مرتبط با پوست مراجعه می شود و در مورد اینها نیز می توان از اورژانسها کمک گرفت.

چنانکه آماری که در کشورهای آمریکایی و اروپایی ارائه می دهند از اورژانسهای بیمارستانی است.

در حال حاضر ستاد مبارزه با مواد مخدر جهت هماهنگ شدن این موضوع با معاونت سلامت وزارت بهداشت مکاتباتی انجام داده است که بتوانیم در آینده ای نزدیک از طریق این هماهنگی و آماری که از اورژانسها بدست می آوریم به نتایج قابل قبولی دست پیدا کنیم.

6- کدام افراد و با چه ویژگیهایی گرایش بیشتری به این مواد دارند؟

به نظر من کسانی که دچار اضطراب و یا افسردگی هستند و فشارهای زندگی بر روی آنها زیاد است و نمی توانند خودشان را با مشکلات سازگار کنند، به موادی که بتوانند اینها را تا حدودی به صورت کاذب از واقعیات زندگیشان دور کند، پناه می‌برند.

من فکر می کنم مشکلاتی که دوران تحصیل و چند سال پس از فراغت از تحصیل برای جوانان ایجاد می شود، نقش اساسی در گرایش جوانان به این مواد دارد.

7- در برخی مواقع کسانی که از این قرصها استفاده می کنند، دست به اعمالی ناخوشایند نظیر خودکشی یا کارهای غیرعادی می زنند، علت در چیست؟

- مصرف این مواد به میزان زیاد باعث توهم می شود، این توهمات می تواند در شنوایی یا بینایی موثر باشد.

بدیهی است که بعضی از این توهمات حتی ممکن است به فرد دستور بدهد که خودش را از جایی پرت کند و فرد به این ترتیب ممکن است به جاهای بلند، نظیر پشت بام برود و خودش را به پایین بیندازد و منجر به مرگ وی شود.

در حقیقت، توهمات یکی از عوارض مهم مصرف این مواد است.

در آخر می‌خواستم بگویم، که امیدواریم ما بتوانیم منابع مهم اطلاعاتی این مواد را در سراسر کشور شناسایی و براساس آن پژوهشهایی را ارائه کنیم و تعداد واقعی و میزان مشکل‌زایی را استخراج و برنامه ریزی های دقیقی برای حل آن داشته باشیم؟

دکتر حمید مرتضوی، روان پزشک و متخصص در زمینه ترک اعتیاد.

مصاحبه‌ای انجام داده ایم که در زیر می خوانید.

لطفاً مفهوم اصلی اکستازی را بیان کنید؟

شاید بهترین معادل فارسی برای اکستازی واژه خلسه باشد.

یعنی احساس جذبه و نشاط بی حد و حصری که تحت تاثیر داروهای خاص یا حالات و هیجاتات شدید روحی رخ می دهد و فرد را به دنیای دیگری می برد تا برای مدت کوتاهی غم و غصه‌های خود را فراموش کند.

آیا داروهای اکستازی در پزشکی کاربرد خاصی دارد؟

بله، اما به صورت کاملاً محدود؛ چرا که به دلیل داشتن عوارض و پیامدهای زیاد.

نمی‌توان از آنها به عنوان یک داروی معمول استفاده کرد.

مصرف عمده این داروها در 3 مورد خاص بیشتر است: 1) اختلال توجه و بیش فعالی کودکان (ADHD) 2) اختلالات خواب که نارکوپسی نامیده می شود 3) در برخی از انواع افسردگی‌ها.

بویژه در افراد ضعیف و مسن؛ البته امروزه این مورد دیگر کاربرد چندانی ندارد.

در سالهای اخیر این داروها علاوه بر مصارف پزشکی.

در موارد دیگری نیز مورد استفاده قرار گرفته و عوارض جبران ناپذیری را بر جای گذاشته است.

می توانید چند نمونه از این سوء استفاده ها را نام ببرید؟

موارد سوء استفاده زیاد است.

از جمله این که مثلاً در برزیل به تعدادی از کارگران، این داروها را برای بیش فعال کردن آنها و کارکشیدن بیشتر از آنها تجویز می کنند و یا گفته می شود که در برخی از افراد ارتش امریکا این داروها مورد استفاده قرار گرفته است.

در کشور خود ما هم در این اواخر.

بویژه میان قشر نوجوان و جوان داروهای اکستازی به عنوان عاملی شادی بخش مورد سوء استفاده قرار گرفته است.

در ایران، بیشتر در چه قشر سنی این داروها مورد سوء استفاده قرار گرفته است؟

قشر سنی 13 سال تا 21 سال بیشترین آمار استفاده را دارند و همچنین این داروها در پسرها بیشتر از دخترها مورد مصرف قرار گرفته.

هر چند در حال حاضر تعداد دخترهای مصرف کننده نیز در حال افزایش است.

با توجه به این داروها غیرمجازند، چه کسانی آن را در اختیار مردم قرار می‌دهند؟

مثل خیلی از داروهای دیگر اینها هم از سوی تعدادی افراد غیر مسوول به مردم فروخته می شوند؛ چرا که ترکیبات دارویی که در بیماران روان پزشکی مورد استفاده‌اند.

در داروخانه ها با شرایط خاصی نظیر همراه داشتن شناسنامه، داشتن پرونده، ارائه پوکه قبلی برای دریافت داروی جدید و...

فروخته می شوند؛ اما متاسفانه به دلیل عدم کنترل صحیح.

امروز بسیاری از این داروها خیلی راحت و بی دردسر در اختیار عموم مردم قرار گرفته و این می تواند عوارض جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد؛ چرا که پیامدهای مصرف این داروها شاید حتی از مواد مخدر هم بیشتر باشد.

می توانید بگویید پیامدهای مصرف یک داروی اکستازی چیست؟

پیامدهای حاد سوء مصرف یکی مسمومیت است و دیگر این که در اثر مصرف زیاد ممکن است فرد هوشیاری خود را از دست بدهد.

همچنین عوارض قلبی عروقی و کبدی نیز دور از انتظار نیست.

گاهی هم استفاده از این داروها باعث ایجاد سکته های مغزی می شود؛ اما برخی عوارض دیگر نیز مانند ایجاد وابستگی وجود دارد که در اثر مصرف طولانی مدت این داروها ایجاد می شود.

وابستگی یعنی چه؟

وابستگی.

یعنی این که فرد پس از استفاده طولانی مدت این داروها دیگر قادر به ترک مصرف نیست و بالعکس نیاز به خوردن دارو در وی افزایش پیدا می کند و در صورتی که بخواهد دارو را کنار بگذارد.

دچار عوارضی نظیر افسردگی شدید.

مشکلات متعدد روحی و...

میشود و حتی گاهی این عوارض ترک آنقدر شدید است که فرد را به سمت خودکشی می کشاند.

دلیل این که پس از یک دوره مصرف نیاز به دارو افزایش می یابد، چیست؟

این بر می گردد به مکانیسم اثر داروهای اکستازی که مشابه ترکیبات آمفتامین هستند.

آمفتامین پس از ورود به جریان خون.

روی گیرنده های خاصی در مغز تاثیر می گذارد و آنها را تحریک می کند و همین تحریکات باعث ایجاد اثرات شادی آور می‌شوند.

زمانی که ماده اکستازی به طور منظم استفاده شود.

ولی بعد از مدتی به طور ناگهانی کنار گذاشته شود؛ چون بدن هنگام مصرف برای تطابق، گیرنده های مغزی خود را کم می کند و زمانی که دارو قطع شود.

بدن با کمبود روبه‌رو می گردد و در اینجا عوارض ترک ظاهر می شود.

آیا ارتباطی میان مصرف این داروها و اعتیاد به مواد مخدر وجود دارد؟

اصولاً چون این داروها از لحاظ مکانیسم عمل کاملاً یا داروهای مخدر متفاوتند، پس طبعاً ارتباط خاصی میان این دو وجود ندارد، چون داروهای اکستازی به عنوان داروهای محرک عمل می کند نه مخدر: البته کسانی هم هستند که این داروها را توام با مواد مخدر مصرف می کنند که در این صورت عوارض ناخوشایند مصرف توام بسیار بیشتر خواهد بود.

چطور می توان فهمید کسی داروی اکستازی مصرف می کند، یعنی آیا این افراد علائم ظاهری خاصی دارند؟

بله در موقع مصرف حاد این افراد دچار حالات هیجانی خاصی می شوند که با وضعیت معمول آنها متفاوت است.

نظیر تمایل به فعالیت های خطرناکی مثل رانندگی‌های بی محابا، خوشحالی بیش از اندازه و بویژه اگر فرد این داروها را توام با الکل و سایر مواد مخدر محرک مصرف کند؛ اما چون عمر دارو کوتاه است.

بعد از چند ساعت رخوت، افسردگی و اضطراب جانشین شادی خواهد شد و فرد را به سمت مصرف مجدد خواهد برد.

هرچند علائم اختصاصی نیست؛ اما به طور کلی اگر فردی در زمانهای مختلف روز دچار حالات و احساسات متفاوتی شد.

یعنی در ساعتهایی شاداب و با نشاط و در برخی دیگر از ساعتها افسرده و ناراحت بود.

می‌توان شک کرد که فرد احتمالاً از چنین داروهایی استفاده می کند.

آیا راهی برای ترک مصرف دارو وجود دارد؟

بله برای ترک این داروها چند مدل پیشنهاد شده است.

روان درمانی و دیگری دارو درمانی از لحاظ دارویی تعدادی از مواد هستند که می توانند علائم محرومیت از مصرف را کاهش دهند و پس از مدتی فرد را به زندگی عادی بازگشت دهند که البته این امر بستگی به اراده شخصی فرد نیز دارد.

در مدل دوم، از سوی روان درمانی‌های فردی و گروهی و خانوادگی و یافتن علل گرایش شخص به این داروها و تلاش برای حذف این علتها و...

می توان به درمان این بیماران امیدوار بود.

با توجه به مضرات مصرف این داروها، توصیه شما به افرادی که ندانسته اقدام به استفاده از چنین موادی می کنند، چیست؟

توصیه من این است که استفاده از این داروها صد در صد اشتباه است؛ چرا که این مواد نمی توانند به فرد هیچ کمکی برای حل مشکلات کنند و بالعکس سبب ایجاد عوارض و مشکلات جبران ناپذیری می شوند که شاید حتی بازگشت مجدد به شرایط اولیه نیز امکانپذیر نباشد جوانان باید بدانند که برای ایجاد احساس نشاط و لذت حتماً نیاز به یک داده محرک خارجی نیست و این هیجان و شادابی را می توان با چیزهایی نظیر ورزش و انواع هنرها به دست آورد.

در پایان اگر نکته ای باقی مانده است، بفرمایید؟

با توجه به این که بیشترین مصرف کنندگان این داروها جزو گروه سنی جوانان و نوجوانان هستند و یک نوجوان به اقتضای سن خود همیشه در پی کسب تجربه های تازه است و دوست دارد هرچیزی را لمس کند.

این وظیفه خانواده هاست که در هر زمینه آگاهی های لازم را در اختیار جوانان و نوجوانان خود بگذارند و در انتقال ارزشها به فرزندان خود کمک کنند.

متاسفانه عده ای از خانواده ها فکر می کنند که عنوان کردن برخی مسائل، موجب کشش و گرایش فرزندشان به سوی آن عامل خواهد شد در حالی که برخی مواقع آگاهی نداشتن از یک موضوع عوارض بدتری را به دنبال خواهد داشت و وقتی نوجوان از راه صحیح از موضوعی مطلع نشود.

ناخواسته به سوی آن گرایش پیدا می کند و از راه تجربه شخصی با آن آشنا خواهد شد و این آشنایی می تواند سرآغاز لغزش هایی باشد که در بیشتر موارد جبران ناپذیر است.

آشنایی انسان با مواد مخدر اعتیادآور به هزاران سال پیش باز می گردد.

اما پدیده اجتماعی اعتیاد تنها یک قرن است که جوامع بشری را دچار مشکل کرده است.

دانشمندان معتقدند اعتیاد چیزی فراتر از سوء مصرف و وابستگی به مواد اعتیادآور است.

آنان اعتیاد را نوعی پدیده زیستی، روانی و اجتماعی می پندارند که تمایل به مصرف مواد و عدم توانایی در قطع این عادت، تنها یکی از ابعاد آن است.

همچنین یافته ها حکایت از آن دارند که، وابستگی به مواد اعتیادآور برخلاف آنچه مردم می پندارند، همواره با درد جسمانی و رخوت و سستی در حرکات شخص معتاد همراه نیست.

میل شدید روانی به مصرف مجدد مواد و تجربه حالات روانی ناشی از آن، گاه عامل بسیار مهمتری از نیاز جسمانی برای مصرف دوباره است.

بدین ترتیب دسته بندیهای جدید از مواد اعتیادآور و انواع اعتیاد به آنها طی سالهای اخیر توسط پژوهشگران عنوان شده است.

یکی از معروف ترین این دسته بندیها تفکیک مواد براساس ایجاد حالات روانی و جسمی ناشی از سوء مصرف آنهاست.

مواد اعتیادآور شامل سه دسته بندی مجزا هستند: 1.

مواد سستی زا: (مخدر) شامل تریاک و مشتقات آن نظیر مرفین، هرویین، کدیین، پتدین، بویژه نورفین، متادون و...

2.

مواد توهم زا: شامل حشیش، ماری جوانا، گراس، مسکالین، تاتوره، L.S.D و...

3.

مواد توان افزا (محرک): شامل کوکایین، اکستزی و انواع مواد استروئیدی و نیروزا به این ترتیب اصطلاح رایج «مواد مخدر» که برگرفته از مصرف تریاک و ترکیبات تهیه شده از گیاه خشخاش است دیگر نمی تواند بیانگر تمامی مشخصات مواد اعتیادآور باشد و به همین ترتیب مشخصات جسمی و روانی افراد معتاد نیز تنها براساس تظاهرات بالینی مواد مخدر قابل ارزیابی نیست.

دانشمندان دسته بندی مواد اعتیادآور را از جهت نوع تهیه آنها نیز بسیار با اهمیت می‌دانند.

به این ترتیب مواد در دو طبقه مجزا قرار خواهند گرفت: 1.

مواد طبیعی نظیر تریاک، حشیش، کوکایین و...

مواد صنعتی نظیر (L.S.I، اکستزی (X)، GHB، متادون و...

بدیهی است آسیبهای جسمی و روانی مواد اعتیادآور صنعتی (شیمیایی) به مراتب پیچیده تر و عمیق تر از موادی است که ریشه طبیعی دارند.

تجارت پرسود مواد که بنابر نظر اقتصاددانان سومین تجارت بزرگ جهان پس از نفت و اسلحه به شمار می رود، موجب شده است بسیاری از یافته های نوین علم شیمی و فیزیک در اختیار تولید کنندگان مواد اعتیادآور قرار گیرد و آنان با استفاده از خصوصیات فرهنگی، ویژگیهای منطقه ای و نیازهای روزآمد مصرف کنندگان، اقدام به تهیه و تولید انواع مواد جدید کنند.

بر این اساس سود کلان تجارت مواد- 700 میلیارد دلار در سال- سرمایه گذاری برای تولید و تنوع مواد جدید را امکان پذیر می سازد.

ترفندهای سوداگران: اقدامات پیشگیرانه دولتها همیشه مفید نیستند.

هنگامی که رسانه های جمعی در سطح گسترده اقدام به اطلاع رسانی پیرامون مضرات جسمی و روانی مواد اعتیادآور می‌کنند، تولید کنندگان و سوداگران مواد با تهیه نوع جدیدی از مواد سعی می کنند مضرات مورد اشاره در رسانه های جمعی را حذف و جذابیتهای جدیدی برخلاف آسیبهای روانی، اجتماعی مواد قبلی به وجود آورند و بدین ترتیب با تولید انبوه و توزیع گسترده ماده جدید و تبلیغات وسیع غیر رسمی توسط تولید کنندگان به راحتی موادجدید با ویژگیهای نوین و عاری از معایب مواد قبلی وارد بازار مصرف می شوند و با تغییر الگوی مصرف معتادان تنها نوع ماده مصرفی تعویض می شود اما از تعداد نفرات مصرف کننده کاسته نخواهد شد.

در دهه 90-1980 طرح عظیم پیشگیری از اعتیاد در سطح ایالات متحده به اجرا در آمد.

این طرح که به NIDA شهرت یافته بود با بودجه ای بالغ بر چندین میلیارد دلار و برنامه ریزی بسیار جامع تلاش می کرد با اجرای برنامه های علمی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی اقدام به پیشگیری و مهار سوء مصرف و وابستگی به مواد مخدر به ویژه هرویین در سطح ایالات متحده کند.

موج گسترده اطلاع رسانی در رسانه های گروهی، آموزش والدین، نوجوانان و تمامی اقشار پیرامون مضرات مواد مخدر، تدابیر قانونی و امنیتی برای جلوگیری از ورود مواد، اجرای طرحهای متعدد درمانی و بازتوانی برای معتادان و انواع روشهای دیگر برای کنترل اعتیاد به هرویین در طرح NIDA به مورد اجرا گذاشته شد.

موفقیت طرح طی چند سال پس از شروع شدن آن نمایان شد و به گفته مجریان آن تا حدود 80 درصد در کنترل اعتیاد به مواد مخدر (هرویین) موثر واقع شد.

اما اتفاقی در حال تولد بود!

تمامی مضرات هرویین و مواد مخدر نظیر وابستگی جسمانی، عوارض روانی، رخوت و سستی، از دست دادن نیرو و نشاط، دردهای جسمانی قطع مصرف و...

که توسط طرح NIDA و به منظور پیشگیری از تمایل به مصرف مواد مخدر عنوان شده بود، دستاویزی شد تا زمینه رواج و مصرف کوکایین به وجود آید.

کوکایین ماده محرکی بود کمه برخلاف هرویین ایجاد رخوت و سستی نمی کرد و با تقویت نیروی جسمی و تحرک بیشتر موجب نشاط و سرخوشی می شد.

وابستگی جسمی نداشت و دردی به خاطر قطع مصرف آن در بدن ایجاد نمی شد.

گویی تمامی تبلیغات طرح NIDA به نفع کوکایین تمام شد و تولید کنندگان مواد اعتیادآور با داشتن سرمایه های هنگفت ابتکار عمل را به دست گرفته و از ریشه های فردی و اجتماعی تقاضای مواد استفاده کردند و معضل مواد در نوع و قالبی دیگر ادامه یافت.