اساس وبررسی جراحی با جریان الکتریکی:
واحد جراحی الکتریکی
وسایل الکتریکی در اتاق عمل برای برش و قطع خونریزی (Hemostasis) به وفور استفاده می شود.
این وسایل به طور عام با عنوان الکتروکوتر (Electrocauter)شناخته می شوند که می توانند برای بریدن بافت یا از خشک نمودن آن به وسیله گرما (Desiccation) و قطع خونریزی به وسیله انعقاد (Coagulation) استفاده شوند. این کار بوسیله جرقه جریان فرکانس رادیوییRF بین الکترود و بافت ایجاد می شود که در نهایت منجر به گرم شدن موضعی بافت و برداشتن آن می گردد.
اساس واحد جراحی الکتریکی بر پایه فراهم آوردن جرقه لازم توسط منبع توان با فرکانس بالا است.
برای این منظور، منبع توان لازم بوسیله منبع تغذیه فراهم می شود.
خروجی برای ایجاد شکل موج مناسب مدوله می گردد تا عملکرد خاص خود را انجام دهد.
عملکرد توان فرکانس بالا بوسیله مدار کنترل تنطیم می شود تا میزان توان مناسب برای کار مشخص به خروجی منتقل شود.
معمولا برای کاربرد های مختلف توان های متفاوتی مورد نیاز است.
برای این منظور یک مدار کوپلینگ بین مبدل خروجی و الکترود هایی برای کنترل توان خروجی به کار می رود.
شکل موج های ایجاد شده بوسیله این دستگاه برای کاربردهای مختلف فرق می کند.
برای خشک کردن بافت و انعقاد، دستگاه از پالس های سینوسی میراشونده استفاده می کند.
موج سینوسی فرکانس نامی بین 250 کیلوهرتز تا 2 مگاهرتز دارد و 120 پالس در ثانیه استفاده می شود.
در انعقاد ولتاژ مدار باز خروجی بین 300 ولت تا 2000 ولت و توان خروجی روی بار 500 اهمی در محدوده 80 وات تا 200 وات می باشد.
شدت ولتاژ و توان وابسته به کاربرد است.
در برش معمولا دستگاه موج سینوسی خالص ایجاد نمی کند و انواع مدولاسیون دامنه بر روی آن انجام می شود.
برش در فرکانس و ولتاژ و توان بالاتری نسبت به حالت های کاری دیگر انجام می شود، زیرا شدت گرمای جرقه بیشتر از خشک کردن بافت در انعقاد، آن را نابود می کند.
فرکانس های محدوده 500 کیلوهرتز تا 5/2 مگاهرتز با ولتاژ مدار باز 9 کیلو ولت و محدوده توان 100 وات تا 750 وات برای برش به کار می رود.
معمولا جریان برش باعث خونریزی در قسمت برش می شود، ولی برش بدون خونریزی مورد نیاز است.
دستگاه برش الکتریکی با استفاده از ترکیب دو شکل موج مانند نمودار Blended این کار را انجام می دهد.
فرکانس شکل موجی Blended (ترکیبی) به طور عموم برابر با فرکانس برش است.
برای تاثیر بهتر، جراح ترجیح می دهد با توان و ولتاژ بالا کار کند و خونریزی نداشته باشد تا اینکه برش خالص انجام دهد.
طرح های مختلفی برای این دستگاه وجود دارد.
مدارهای پیشرفته شکل موج فرکانسی رادیویی را بوسیله مدارهای الکترونیک حالت جامد ایجاد می کنند.
دستگاههای قدیمی تر بر اساس مدارهایی با لامپ های خلاء و حتی شکاف جرقه برای ایجاد شکل موج های مورد نیاز استوار بودند.
انواع جراحی الکتریکی
دو نوع جراحی الکتریکی یک قطبی Monopolar و دو قطبی Bipolar وجود دارد که در هر دو، از ولتاز و فرکانس بالا استفاده می شود.
اختلاف این دو روش در نحوه اتصال به زمین آنهاست.
جراحی الکتریکی تک قطبی (Monopolar Electrosurgery)
در یک وسیله جراحی الکتریکی تک قطبی، برش به وسیله یک الکترود شبیه خودکار انجام می شود و الکترود دیگر صفحه ای است که مسیر عبور جریان و بازگشت آن به دستگاه را فراهم می کند که ممکن است زمین وصل شده و یا از آن جدا باشد.
جراحی الکتریکی دو قطبی (Bipolar Electrosurgery)
در یک وسیله جراحی الکتریکی دوقطبی، دو الکترود با نوک فلزی وجود دارد که یکی از آنها الکترود بیمار و دیگری الکترود مولد نام دارد.
جریان از الکترود مولد وارد بدن بیمار شده و از فاصله کم درون بدن بین دوالکترود عبور می کند و به الکترود بیمار باز می گردد.
بنابراین به جز ناحیه ی کوچکی از محل برش جریان، از قسمت دیگری از بدن عبور نخواهد کرد.
نحوه اتصال الکترود مرجع (Plate)
1- حالت زمین شده (Grounded)
2- حالت مرجع زمین شده (Earth Grounded)
3- ایزوله شده / شناور (Isolated / Flaoting)
حالت الکترود صفحه ای مرجع
الکترود صفحه ای با نام های مختلف الکترود خنثی، غیر فعال یا پخش کننده شناخته شده و به یکی از صورت های که در بالا به آن اشاره شد، استفاده می گردد:
1- حالت زمین شده
الکترود صفحه ای زمین شده ، بیمار را در برابر پتانسیل های فرکانس رادیویی که به زمین مربوط می شود، محافظت می کند، ولی در برابر جریان نشتی فرکانس پایین تولید شده بوسیله تجهیزات دیگر متصل شده به بیمار محافظت نمی کند.
2- حالت مرجع زمین شده یا خازنی
صفحه مرجع زمین شده یا خازنی، بیمار را در برابر افزایش پتانسیل فرکانس رادیویی محافظت می کند.
همچنین جریان نشتی از دیگر دستگاه های متصل شده به بیمار را محدود می کند. در این حالت اگر اتصال زمین دیگر وسایل وصل شده به بیمار اشکال پیدا کند یا به صورت صحیح وصل نشده باشد، ممکن است جریان نشتی فرکانس پایین افزایش یابد و برای بیمار خطرناک باشد.
3- ایزوله شده / شناور
الکترود صفحه ای در حالت شناور از بیمار در برابر نشت جریان فرکانس پایین محافظت می کند ولی در عوض ممکن است پتانسیل فرکانس رادیویی در بدن بیمار تا حد خطرناکی افزایش یابد.
واحد جراحی الکتریکی در دندانپزشکی
همانگونه که در مباحث مقدماتی عنوان شد، از واحد جراحی الکتریکی (Electrosurgical Unit) در بخش های مختلف جراحی استفاده می گردد.
جراحی های مرتبط با دندان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و می توان از تکنینک های فوق در دندانپزشکی نیز بهره برد.
نکته مهم در به کارگیری این تجهیزات در جراحی های دندانی، محدوده فرکانسی و توان مورد استفاده است که همانطور که عنوان شد، برای کاربردهای مختلف، متفاوت خواهد بود.
بر طبق استانداردهای موجود در انجمن دندانپزشکی آمریکا (ANSI/ADA)، تجهیزات الکتروسرجری پر کاربرد در دندانپزشکی در محدوده فرکانسی 1.5 تا 4 مگاهرتز عملکرد مناسبی داشته و دارای ماکزیمم توان خروجی 100 وات و کمتر است، به علاوه اینکه حداقل مقدار توان، 50 وات است که اعداد فوق با قابلیت ماکزیمم کارائی در نظر گرفته می شود.
همچنین بواسطه سروکار داشتن جراح با یک ناحیه موضعی کوچک و البته با حساسیت بالاتر نسبت به بافت بخش های دیگر بدن، توصیه می گردد که از تجهیزات الکتروسرجری دوقطبی (Bipolar) و یا دستگاه هائی که قابلیت سوئیچینگ بین حالت تک قطبی و دوقطبی دارند، استفاده گزدد تا در صورت نیاز و بسته به کاربرد بتوان حالت کاری دستگاه را تغییر داد.
تست های حفاظت الکتریکی
بحث حفاظت الکتریکی در تجهیزات پزشکی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و این مسئله، در تجهیزاتی چون یونیت های الکتروسرجری با حساسیت بیشتری دنبال می شود.
تجهیزات جراحی الکتریکی از هر نوع و با هر کاربردی، از استانداردهای جهانی پیروی نموده و عملا بدون این استانداردها فابل استفاده نخواهند بود.
لیست برخی عناوین تست های مربوط به اینگونه تجهیزات در زیر آورده شده است :
IEC 60601-1-1 ; Electrical Safety for Medical Devices
IEC 60601-1-2 ; European Standard for Electro Magnetic Compatibility
IEC 60601-1-2 ; High Frequency Surgical Particular Standards
UL 2601-1 (UL 60601-1) ; North American Safety for Medical Devices
IEC 60601-1-4 ; European Standard for Programmable Medical Devices
AAMI HF18 ; Electrosurgical Units
IEC 60601-1-1 ; Electrical Safety for Medical Devices IEC 60601-1-2 ; European Standard for Electro Magnetic Compatibility IEC 60601-1-2 ; High Frequency Surgical Particular Standards UL 2601-1 (UL 60601-1) ; North American Safety for Medical Devices IEC 60601-1-4 ; European Standard for Programmable Medical Devices AAMI HF18 ; Electrosurgical Units دستگاه الکتروکوتر((ECU ابزار جراحی الکتریکی جهت ایجاد برش وجلوگیری از خونریزی در اتاق عمل کاربرد وسیعی دارد به نحویکه در خونریزیها برای ایجاد لخته ،بریدن و شکافتن بافتها و نابود نمودن بافتبه روش سوزاندن کار می رود.این کار توسط اعمال جرقه های الکتریکی میان پروب و بافت که موجب تمرکز گرما وحرارت در محل مورد نظر ونابودی بافت می شود،انجام می گیرد.
مزایای استفاده از چاقوی برش الکتریکی نسبت به یک چاقوی برش مکانیکی ،یکی امکان انعقاد هم زمان با برش و دیگری جلوگیری از پراکنده شدن سلولهای بیمار به بافتهای اطراف است که مزیت بزرگی به شمار می اید.
این وسیله در ابتدا فقط برای عمل انعقاد بافت جهت جلوگیری از خونریزی مورد استفاده قرار می گرفت،ولی در حال حاضر جهت برش بافت یا برش و انعقاد هم زمان مورد استفاده قرار می گیرد.
در برش الکتریکی ، جریانی از بدن بیمار عبور نمی کند، بلکه نوک پروب از طریق عبور یک جریان الکتریکی از سیم با مقاومت بالا گرم می شود سپس گرمای انتقال یافته از نوک پروب به بافت ،باعث برش یا انعقاد ان می شود که به شکل پروب مورد استفاده بستگی دارد.
الکتروکوتر یا یا برش دهنده الکتریکی از یک پروب یا تیغه الکتریکی جهت برش بافت و انعقاد ان برای کنترل خونریزی بطور همزمان استفاده می کند.
بیشترین کاربرد ان در کنترل و جلوگیری از خونریزی حین اعمال جراحی چشم،صورت،جراحی پلاستیکو ترمیمی است.
جلوگیری از خونریزی حین عمل جراحی علاوه بر انکه برای بیمار امری ضروری وحیاتی است،به جراح امکان می دهدتا ساختارهای بافت تحت عمل را براحتی مشاهده نماید.
الکتروکوترهای خاص در جراحی های پوست و زنان مورد استفاده قرار می گیرند.
در این واحدها ،از گرما برای برش بافت استفاده می شود.
هنگامیکه گرما از طریق پروب گرمایی جهت برش یا انعقاد به بافت اعمال می شود،چندین تغییر ممکن است اتفاق بیافتد که شامل: 1:از هم پاشیدن سلولهاو ازاد شدن محتوای داخل انها 2:بخار شدن اب داخل بافت که منجر به جمع شدن بافت می شود 3:پروتیین سلولهای خون و بافت تغییر شکل داده و به شکل لخته در می اید نوک پروب مورد استفاده از طریق عبور جریان از سیم با مقاومت بالا گرم می شود و این گرما مستقیما به بافت اعمال می گردد.
4 نوع پروب الکتروکوتر با پوشش فلزی برای انعقاد و انواع دیگر برای برش و انعقاد همزمان مورد استفاده قرار می گیرد.
در حین برش الکتریکی ، میزان جریان عبوری از المنت ، گرمای تولید شده در پروب را تغییر می دهد.
منبع تغذیه الکتریکی که از ولتاژ معمولی تغذیه می کند، میزان جریان عبوری از المنت را تنظیم می کند که از طریق کنترل های قرار گرفته بر روی دستگاه صورت می گیرد.
در برخی دستگاهها،المنت حساس به دما مثل ترموکوپل ،با پروب ادغام شده و درجه حرارت را مانیتور می کند.
همچنین برخی پروبهای برش الکتریکی دارای یک منبع نور با شدت متغیر برای روشن کردن ناحیه مورد جراحی است.
استفاده از گاز ارگون جهت افزایش کارایی انعقادی این واحدها ،جلوگیری از خونریزی سریع و موثر بافت در ارگان هایی با عروق خونی فراوان را امکان پذیر می سازد که به کوترهای ارگونی موسومند.
برای انعقاد خون و خشکاندن بافت از پالس های سینوسی میرا شونده استفاده می شود.امواج سینوسی RF دارای فرکانس طبیعی 250 تا200 KHZ است و معمولا 120 پالس در ثانیه اعمال می شود.
ولتاژ مدار باز در حدود 200تا 300 ولت و توان بر روی بار 500 اهمی در حدود 80 تا 200 وات است.
مقدار ولتاژ و توان بستگی به کاربردهای ویژه ویژه دستگاه جراحی الکتریکی دارد.
عمل برش با منبع RF موج پیوسته انجام می گیرد.
اغلب دستگاهها در حین کار به دلیل اثر بارگذاری و کشیده شدن جریان قادر به تولید منبع پیوسته نبوده نیاز به مدولاسیون دامنه است.
الکترودهای بکار رفته در سایز ها و شکلهای مختلف موجود است .
الکترود فعال شبیه چاقوی جراحی است،با یک دسته ایزوله که توسط جراح گرفته می شود.
سوئیچ دستی که بر روی دسته الکترود قرار دارد اعمال جریان به پروب را امکانپذیر می سازد.
در حالیکه هدف پروب فعال ، اعمال انرژی به بافت از طریق نوک پروب است که به اعمال برش ، انعقاد یا هر دوی انها منجر می شود.
الکترود خنثی dispersive electrode))دارای عملکرد متفاوتی است.
نقش این الکترود در حقیقت تکمیل مدار اعمال F R به بیمار است،بدون انکه چگالی جریان بالایی برای اسیب رساندن به بافت را داشته باشد که در ساده ترین حالت از یک پلیت بزرگ که زیر بدن بیمار قرار می گیرد،تشکیل می شود.
در بیشتر اعمال جراحی از یک الکترود خنثی 27 سانتیمتر مربع که بر روی ران قرار می گیرد استفاده می شود.
اساس کار دستگاه اینگونه است که جریان الکتریکی از طریق کابلهای مربوط و الکترود فعال به بدن بیمار اعمال می شود سپس جریان الکتریکی از طریق الکترود برگشتی Dispersive Electrode یا Return Electrode که در زیر بیمار قرار داردو کابل مربوطه ، به دستگاه بر می گردد.
اثر گرمایی دستگاه که به تخریب بافت منجر می شود ، به وسیله مقاومت الکتریکی بافت به جریان با فرکانس و چگالی بالا ایجاد می گرددو دانسیته عبور جریان باعث برش بافت می گردد.جهت جلوگیری از سوختن بافت ، الکترود برگشتی بایستی دارای سطح تماس بزرگ با بدن بیمار بوده تا مسیر خروجی با مقاومت کم و چگالی جریان پائینی را ایجاد می کند.
لوازم جانبی دستگاه و روش تمیز کردن انها 1:قلم تک قطبی 2:الکترودهای قلم تک قطبی برای برش و انعقاد 3:صفحه بیمار با کابل اتصال به دستگاه 4:پدال پایی 5:پنست دو قطبی و کابل اتصال ان به دستگاه قلم تک قطبی دستگاه با انواع مختلفی از قلمهای تک قطبی استاندارد ، سازگار است و الکترودهای متنوعی که به عنوان الکترود فعال در جراحی تک قطبی استفاده می شوند، نصب می شو ند.
نصب و تعویض این الکترودها به اسانی صورت می پذیرد و جراح می تواند با چرخاندن هر الکترود ،جهت مناسب ومورد نظر خود را انتخاب نماید.روی قلم دو دکمه فشاری وجود دارد که جراح با فشار دکمه زرد رنگ ، که به سر قلم نزدیکتر است، حالتcutting و با فشار دکمه ابی رنگ ، حالت coagulation را انتخاب می نماید.
برای تمیز کردن قلم تک قطبی ، نباید از وانهای شستشوی اولتراسونیک استفاده شود.
همچنین ، برای تمیز کردن ان نباید از دستگاههای هوای داغ استفاده شود.
پس از هر بار استفاده از قلم تک قطبی ، با استفاده از الکل یا مواد ضد عفونی کننده ،سطح قلم و کابل را کاملا تمییز کنید .
همچنین می توانید کابل و قلم را در محلولهای ضد عفونی با توجه به دستورالعمل استفاده از مواد ضد عفونی کننده ،کاملا غوطه ور کنید.
البته اینکار ممکن است از عمر مفید قلم، به خاطر اکسید شدن اتصالات و فیشها بکاهد.
پس از اینکار ، قلم و کابل را کاملا با اب استریلیزه شده شستشو دهید.
سپس در صورت نیاز ، با استفاده از دستگاه اتوکلاو ، تا دمای حداکثر 134 درجه سانتیگراد ، کابل و قلم تک قطبی را استریلیزه کنید .
هیچگاه کابل را به دور قلم تک قطبی نپیچید، زیرا اینکار باعث تغییر شکل کابل در دراز مدت می شود.
الکترودهای قلم تک قطبی انواع گوناگونی از الکترودهای فعال با شکلها و ابعاد متنوع وجود دارد، که جراح می تواند با انتخاب مناسب ترین نوع انها ، عمل جراحی را انجام دهد.
الکترودها باید از جنس مرغوب با صافی سطح بالا تهییه شده است که حتی الامکان از چسبیدن بافت به الکترود جلوگیری می کند.
برای تمیز کردن ، ابتدا باید بافتهای باقیمانده روی الکترود با برسهای زبر که از جنس مس یا فولاد می باشد، برای تمیز کردن این الکترودها نباید از ابزار تیز مثل ، چاقو یا قیچی استفاده شودزیرا خراب شدن سطح این الکترودها باعث چسبیدن بافت ها به الکترود در هنگام استفاده های بعدی می شود.
برای تمیز کردن الکترودها می توان از وان شستشوی اولتراسوند استفاده کرد و برای استریلیزه کردن نیز ، می توان از هوای داغ تا 180 درجه سانتیگراد استفاده نمود.
صفحه بیمار انتخاب جنس و ابعاد صفحه بیمار، بستگی به توان خروجی مورد استفاده دارد.
به منظور ایمنی بیمار ، لازم است با توجه به حداکثر توان خروجی مورد استفاده روی هر بیمار ، حداقل سطح تماس لازم برای صفحه بیمار ، رعایت شود.
صفحه بیمار از جنس سیلیکون هادی می باشد .
نرمی و انعطاف پذیری این صفحه ، باعث سهولت استفاده و امکان بکارگیری ان در نواحی مختلف بدن بیمار می باشد .همچنین امکان اتصال با ECG و یا اندوسکوپی به کانکتور این صفحه فراهم است.
صفحه بیمار ، با یک کابل با طول 3 متر به دستگاه متصل می شود.
برای تمیز کردن و ضد عفونی کردن صفحه بیمار ، دقیقا مشابه قلم تک قطبی عمل کنید.
پدال پایی برای فعال کردن ژنراتورها Monopolar , Bipolar می توان از پدال پایی دوتایی استفاده کرد .
در حالت Monopolar با فشار پدال زرد رنگ ، وضعیت Cutting انتخاب می شود و با فشار پدال ابی رنگ ، وضعیت Coagulation انتخاب می شود .
ضمنا ، اگر به صورت همزمان ، دو پدال فشار داده شود ، هیچ کدام از ژنراتورهای تک قطبی فعال نمی شوند .
در حالت Bipolar هر کدام از پدال های زرد یا ابی به تنهایی و یا با هم فشار داده شوند، خروجی دو قطبی فعال می شود .ساختار این پدال در مقابل ریزش اب و نفوذ مایعات محافظت شده است و نیز ضد اشتعال است .
ضد اشتعال بودن پدال ، بدین معناست که از این پدال می توان حتی در نواحی که احتمال نشت مواد بیهوشی یا ضد عفونی کننده قابل اشتعال وجود دارد، استفاده کرد .
ضمنا ، برای ضد عفونی کردن یا تمیز کردن سطح پدال ، از هر ماده ضدعفونی کننده حتی اگر قابل اشتعال باشد ، می توان استفاده کرد .
برای حمل ونقل پدال از کابل استفاده نشود و حتی الامکان از اعمال فشار به محل اتصال کابل به پدال اجتناب شود.
ضمنا ، از پیچیدن کابل به دور پدال به صورت محکم و با فشار ، خودداری شود.
در صورتی که از پدال های دیگری که از پدال های دیگری که ضد اشتعال نیستند ، استفاده شود ، باید توجه داشت که اولا ، در تمیز کردن و ضد عفونی کردن انها از مواد اشتعال زا استفاده نشودو ثانیا ، در منطقه 25 سانتی متری از محل هایی که احتمال نشت مواد بیهوشی قابل اشتعال وجود دارد ، مورد استفاده واقع نشود.
این ناحیه مشهور به Medical zone است .
پنست دو قطبی انواع گوناگونی ازپنست های Bipolar با شکل ها و ابعاد مختلف ، برای انعقاد بافت ها قابل استفاده است .
به غیر از انتهای دو سر پنست ، بقیه نواحی از مواد عایق پوشیده شده است که هنگام تماس با بافت ، به غیر از نوک پنست ، در نواحی دیگر انعقاد رخ نمی دهد و همچنین ،باعث سوزش دست جراح هنگامی که خروجی دو قطبی فعال می شود ، نخواهد شد .
در انتهای پنست (محل اتصال با کابل ) رابط خروجی دو قطبی قرار دارد.
نحوه ضد عفونی و استریل کردن کابل و پنست دو قطبی ، مشابه قلم تک قطبی است وتا دمای 134 درجه سانتیگراد قابل استریلیزه کردن می باشند.برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن ونگهداری پنست دو قطبی نکاتی که در تمیز کردن الکترودهای تک قطبی ذکر شد بایستی رعایت شود خصوصا برای تمیز کردن نوک پنست از اشیای سخت و زبری که باعث از بین رفتن پوشش عایقی پنست می شود اصلا استفاده نشود .از اعمال فشار زیاد به پنست ویا باز کردن دو شاخه ی پنست از یکدیگر اجتناب کنید زیرا باعث خرابی پوششهای عایق روی پنست می شود.
از پیچیدن کابل دو قطبی به صورت محکم و با فشار اجتناب کنید زیرا این کار باعث تغییر شکل کابل در دراز مدت میشود.
دستگاه کوتربه طور خلاصه دارای سه مد زیر میباشد: CUT و COAGULATION و BLEND مد CUT دستگاه کوتر باعث برش میشود، مد COAGULATION باعث انعقاد خون میشود و مد Blend دستگاه کوتر هم هر دو عملکرد cut و coagulation را انجام میدهد.
عکس صفحه بعد گویای همه چیز است ...
یونیت های الکتروسرجری مفاهیم پایه یونیت های الکتروسرجری اختصار/ نام های دیگر : Electro-Surgical Units (ESU) ، دیاترمی (Diathermy) دیاترمی (Diathermy) به چه معنی است؟
Dia : از طریق Thermy : دما، حرارت دیاترمی در اصطلاح به معنای معالجه به وسیله حرارت است. - در چه مواردی به کار میرود؟
یونیت الکتروسرجری (ESU) برای ایجاد برش بر روی بافت بدن و یا متوقف کرد خونریزی به وسیله انعقاد خون به کار برده می شود (haemostasis). فیزیولوژی در حین انجام عمل جراحی، بافت و رگ های خونی پاره می شوند، که منجر به خونریزی میشود.
برای جلوگیری از خونریزی خیلی زیاد و همچنین پاکسازی محل عمل از خون، از یونیت الکتروسرجری استفاده می شود.
حالت های مختلفی برای عملکرد دستگاه قابل تنظیم است.
"Cut" برای برش دادن بافت، "Blend" ترکیبی است از عمل برش و انعقاد.
این حالت برای برش و کاهش خونریزی به طور همزمان استفاده می شود (haemostasis).
"Coagulation" برای حداکثر جلوگیری از جریان خون مورد استفاده قرار می گیرد و "Desiccation" برای خشک کردن بافت به کار میرود.
مد تک قطبی (تک الکترود) ، برای برش و عمل انعقاد و مد دو قطبی (انبر جراحی شبیه الکترود) به طور عمده برای خشک کردن بافت مورد استفاده است.
چگونه کار می کند؟
جریان الکتریکی با فرکانسی در حدود 500 کیلوهرتز (500 kHz) برای برش بافت و انعقاد خون استفاده می شود.
این فرآیند با به کارگیری جرقه فرکانس رادیوئی (RF) بین پروب و بافت به انجام می رسد.
جریان الکتریکی عبور کننده، بافت را گرم کرده و آب داخل سلول ها را تبخیر کرده و از بین می برد.
اقدامات انجام شده به عنوان یک فرآیند خاص جراحی نامگذاری می شود که شامل برش بافت (Cutting) ، انعقاد خون (Coagulation) و نهایتا خشک کردن (Desiccation) است.
ولتاژ الکترودها در حدود 1000 تا 10000 ولت پیک تو پیک (1000 - 10,000 V p-p) است. واحد اندازه گیری وات (Watts) مقادیر نوعی دوقطبی : برش : 50 وات ، انعقاد : 8 وات تک قطبی : برش : 300 -150 وات ، انعقاد : 80 - 40 وات - برخی کمپانی های سازنده, CONMED, CooperSugrical, Delasco, Deltronix, Ellman, Elmed Richard Wolf منبع: ماهنامه مهندسی پزشکی کالیبراسیون الکتروکوتر برای رفع سوختگی : یکی از تکنیکهای جراحی برای ایجاد برش استفاده از جریان فرکانس بالا توسط دستگاه الکتروکوتر است.
در این روش از الکترودهای منوپلار و بایپولار استفاده میشود.
در الکتروکوتر منوپلار (monopolar)، دستگاه جریانی تولید میکند که این جریان از الکترود فعال به طرف بافت هدایت میشود.
این جریان از بدن عبور کرده و از طریق الکترود بازگشتی بیمار به دستگاه برمیگردد.
در الکتروکوتر بایپولار (Bipolar) از جریان با شکل موجی که برای بریدن بافت بهکار میرود، استفاده میشود.
زیرا این جریان از یک ولتاژ پایین تولید شده و باعث انعقاد خون بدون لخته شدن اضافی بافت میشود و در این روش نیازی به الکترود بازگشتی بیمار نیست.
چگونگی اتصال این الکترودها و معیوب نبودن آنها و صحت عملکرد خروجی دستگاه بر عملکرد آن تأثیرگذار است.
عدم کارکرد صحیح دستگاه دارای عوارض زیر است.
-سوختگی به علت از بین رفتن بخشی از صفحه بیمار، در این حالت با کاهش مساحت، چگال جریان زیاد گشته و باعث ایجاد سوختگی در محل تماس صفحه با بدن بیمار خواهد شد.
- نشتی جریان HF که باعث سوختگی بیمار میگردد.
رسم منحنی مشخصه عملکرد دستگاه بر اساس خروجی دستگاه (توان) برحسب مقاومتهای متفاوت ضروری است.
دستگاه الکتروکوتر دارای سطح خطر بالاست و در نگهداشت پیشگیرانه و کالیبراسیون از برنامه 6 ماهه Minor و 12 ماهه Major باید استفاده شود.
پارامترهای مهم جهت تست و آزمون کالیبراسیون: - بررسی نشتی جریان فرکانس بالا، - بررسی خروجی ژنراتور در یک مقاومت ثابت، - بررسی خروجی ژنراتور با تغییر مقاومت به منظور مطالعه فنی عملکرد دستگاه در ماکزیمم توان و 50% آن جهت مطابقت با منحنی مشخصه عملکرد دستگاه.
- بررسی تماس کامل الکترود غیرفعال (CQM: Contact Quality Monitoring) - بررسی برقراری کامل الکترودهای فعال و غیرفعال.
تجهیزات مورد نیاز جهت انجام آزمونهای کمی کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه (PM): 1- آنالایزر دستگاه الکتروکوتر 2- اندازهگیر جریان نشتی یا آنالایزر ایمنی الکتریک 3- اهممتر اندازهگیر مقاومت زمین 4- اهممتر اندازهگیر مقاومت بالا (20 مگا اهم) 5- پروب اسیلوسکوپ ولتاژ بالا (فقط در تستهای پذیرش) با توجه به آنکه به مرور زمان ممکن است صفحه بیمار آسیب ببیند و این صدمهدیدگی با چشم قابل رؤیت نیست و تنها اثر آن سوختگی و التهاب پوست بدن بیمار در محل تماس الکترود است به علت کاهش سطح تماس، ضروری است این صفحه از لحاظ رسانا بودن در تمام قسمتها تست شود.
با آزمایش CQM توسط کالیبراتور الکتروشوک میتوان این مسأله را با دقت بسیار بررسی نمود.
همچنین کالیبراتورها معمولاً قابلیت اتصال به اسیلوسکوپ برای بررسی نمودارهای جریان HF را دارا هستند.
برخی از الکتروکوترهای جراحی دارای سیستمی برای چک کردن اتصال میان صفحه الکترود خنثی و بیمار هستند تا در صورت افزایش مقدار مقاومت بین آنها ازحد ایمنی با آلارم مخصوص جراح را مطلع مینماید.
همچنین برخی از دستگاههای الکتروکوتر قادرند جریان الکترود خنثی و الکترود فعال را چک نمایند و در صورتی که تفاوت بین آنها زیاد باشد، جراح را مطلع سازند.
بدین منظور برخی از کالیبراتورهای الکتورکوتر دارای سیستمی برای صحت موارد فوق هستند.
همچنین میتوان یک مقاومت متغیر را برای تست دقیق جریان و توان الکتروکوتر به کالیبراسیون متصل مینماید با استفاده از این روش مقاومتهای بین 10 تا 500 اهم تولید کرده و منحنی بهتری برای خروجی دستگاه بهدست میآید.
از دیگر تستهایی که میتوان برای دستگاههای با خروجی ایزوله شده انجام داد، تعیین ایزولاسیون دستگاه است.
این تست نباید بر روی دستگاههایی با پلیتهای مستقیماً زمین شده یا پلیتهایی که به زمین از طریق یک خازن متصل هستند، انجام شود.
اندازهگیری مقاومت زمین الکترود پلیت نیز اهمیت بسزایی در کارآیی سیستم دارد.
در این صورت مقاومت بین الکترود پلیت و پین زمین سیم برق را اندازهگیری کرد.
در دستگاههایی زمین مرجع اگر مقدار اندازهگیری کمتر از 20 مگااهم باشد، خازن بین پلیت و زمین داخلی دستگاه معیوب است.
ECRI توصیه میکند که دستگاههایی که پلیت آنها مستقیماً زمین هستند با دستگاههایی با خروجی ایزوله شده یا دستگاههای زمین مرجع، جایگزین شوند.
بر اساس استاندارد ANSI/AAMI:HF18-1993 خروجی ژنراتور تا میزان 90% عدد انتخابی قابل است.
همچنین بر اساس این استاندارد بررسی خروجی ژنراتور با مقاومت متغیر در حالت بایپولار در محدوده 1000-10 اهم و در حالت منوپلار در محدوده 2000-50 اهم قابل انجام است.
همچنین بر اساس استاندارد IEC 601-1 حداکثر جریان نشتی قابل قبول 40 میکروآمپر است.
در استاندارد ANSI/AAMI میزان نشتی جریان فرکانس بالا بهصورت تابعی از طول سیم بیان شده است.
آزمونهای کمی لازم در کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه و محدوده مجاز آنها در جدول زیر بهطور خلاصه آورده شده است: شرح آزمون محدوده مجاز مقاومت زمین بدنه کمتر از 5/0 اهم (در بدنه و پدال پایی) مقاومت زمین پلیت در دستگاههایی که زمین مرجع دارند بیش از 20 مگااهم و در دستگاههایی که خروجی آنها زمین شده است تقریباً 15/0 اهم جریان نشتی بدنه کمتر یا مساوی 300 مگااهم توان یا جریان خروجی با توجه به مشخصات سازنده تعیین میشود ایزولاسیون خروجی کمتر یا مساوی w5 ونتیلاتور: ونتیلاتور دستگاهی است که تنفس را برای بیمارانی که بهطور طبیعی قادر به تنفس نبوده یا احتیاج به کمک دارند، فراهم مینماید.
ونتیلاتور با استفاده از یک فشار مثبت ریهها را باد میکند.
فشار در داخل ریهها متناسب با حجم گاز افزایش مییابد، که این فشار مثبت توسط لولههای مخصوص به ریهها منتقل میشود.
در بعضی ونتیلاتورها یک سوئیچ جهت تعویض فاز از دم به بازدم در داخل دستگاه وجود دارد.
در بعضی دیگر برگشت الاستیک سینه بهطور طبیعی خروج گاز در هنگام بازدم را باعث میشود، البته در مدلهای دیگر فشاری کمتر از اتمسفر باعث ایجاد فشار منفی در فاز بازدمی میگردد.
اساساً تقسیمبندی ونتیلاتورها به دو صورت انجام میگیرد، اول از جهت چگونگی طراحی ونتیلاتور برای مکانیزم تهویه به این معنی که دستگاه دارای چه مد تهویهای است و اینکه این حالات بر چه اساسی تقسیمبندی میشوند.
در تقسیمبندی حالات تهویه هوایی میتوان گفت دستهای از آنها کلاسیک هستند که تمامی ونتیلاتورها این ویژگی را دارا هستند (مثل Simv) و دسته دیگر حالتهایی که مخصوص کمپانی سازنده ونتیلاتور است.
نوع دوم تقسیمبندی از این جهت است که ونتیلاتور بیمار را در چه محدوده سنی حمایت میکند، این مسأله بسیار مهم است که محدوده کاری ونتیلاتور از جهت سن بیمار مشخص باشد.
حتی کسی که درخواست ونتیلاتور میکند باید دقیقاً مشخص کند که ونتیلاتور را برای چه منظوری میخواهد استفاده کند.
از لحاظ سیستم کنترل این دستگاهها به دستگاههای با کنترل فشار، دستگاههای با کنترل زمان و دستگاههای با کتنرل فلو تقسیم میشوند.
پارامترهایی که در ونتیلاتور از لحاظ تنظیم دارای اهمیت هستند، عبارتند از زمان، فلو، نرخ تنفس، فشار، نوع تهویه و حجم.
یک دستگاه ونتیلاتور بهطور کلی شامل یک مدار تنفسی تغییرپذیر، یک منبع گاز، یک سیستم کنترل و نمایشگر شکل موج و آلارمها است.
این دستگاه دارای سطح خطر بالاست و باید در هر دوره زمانی 6 ماهه نگهداشت پیشگیرانه برای آن انجام میشود.
پارامترهای مهم جهت تست و آزمون کالیبراسیون: - تست جریان در الگوهای مختلف تنفسی - تست فشار در الگوهای مختلف تنفسی - تست حجم در الگوهای مختلف تنفسی - بررسی و ارزیابی منحنی غلظت O2 - بررسی زمان دم وبازدم و نسبت به آنها - بررسی نرخ تنفس در دقیقه تجهیزات مورد نیاز جهت انجام آزمون کمی کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه: 1- آنالایزر اکسیژن 2- گیج فشار یا اندازهگیر با رزولوشن 2cmH2O+12cm H2O 3- شبیهساز ریه با یک تستر قابل تنظیم ونتیلاتور یا ظرفیت ریه 4- اندازهگیر جریان نشتی یا آنالایزر ایمنی الکتریکی 5- اهممتر اندازهگیر مقاومت زمین منویی که توسط ونتیلاتور اعمال میشود (برحسب لیتر در دقیقه) باید به اندازه کافی زیاد باشد تا در مدت دم هوای کافی را به ریهها برساند.
هر چه زمان کوتاهتر باشد، باید فلوی بیشتری را به کار برد.
در تست فلو اندازهگیری دوطرفه جریان یا فلوی گاز در هر کدام از تجهیزات تنفسی ممکن میشود.
این تست به طور ویژهای برای بررسی مسیر انحراف فلو در یک ونتیلاتور یا خروجی فلومتر استفاده میشود.
یک ترنسدیوسر جریان دوسویه راه سادهای را برای وسایل تست عملکرد ریوی فراهم میکند، در نتیجه دو محدوده اندازهگیری مهیا میشود.
فشاری که باید اعمال شود به خواص الاستیک و مقاومتهای ریه بستگی دارد.
در یک ریه سالم فشاری در حدود mbar 20-10 کافی است، اما اهنگامی که مقاومت افزایش مییابد، میتوان فشار را تا mbar 60-40 و حتی بیشتر نیز افزایش داد.
فشاری که روی مجاری هوایی بیمار اعمال شد، و در فاز دم تنفس اندازهگیری میشود، فشار مجاری هوایی (Airway Pressure) نام دارد.
فشار کار دستگاه (working Pressure) فشاری است که تحت آن هوای موجود در دستگاه به طرف ریهها به جریان درمیآید.
این فشار بیش از فشار مجاری هوایی است، اما تأثیری روی مجاری هوایی ندارد.
شکل منحنی فشار، پیک فشار و فشار مثبت انتهای بازدمی (PEEP) نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.
شکل منحنی فشار مجاری هوایی به خواص مکانیکی ریهها و الگوی فلوی دمی بستگی دارد.
حداکثر فشاری که در فاز فلو ایجاد میشود (Peak Pressure) نشانه مقاومت هنگام دم است.
در تست فشار توسط آنالایزر انتخاب فشار سطح پایین، سطح بالا و مسیر فشار میتوان عملکرد ونتیلاتورهایی که برپایه کنترل فشار هستند یا خروجی گازهای مختلف را بررسی کرد.
در تست حجم میتوان حجم دم به دم نمایش داده شده توسط یک ونتیلاتور را بررسی نمود البته با استفاده از منحنیهای رسم شده بررسی اشکلات دریچههای رطوبتی، مسدودکنندههای خطوط و فیلترها نیز امکان دارد.
نمایش میزان و منحنی غلظت اکسیژن هر فلویی از طریق پورتهای جریان را باید مد نظر قرار داد.
آزمونهای کمی کالیبراسیون و نگهداشت پیشگیرانه (PM) دستگاه ونیتلاتور به همراه محوده مجاز آنها به طور خلاصه در جدول زیر آورده شده است: شرح آزمون محدوده مجاز اندازهگیری مقاومت زمین کمتر یا مساوی 5/0 اهم اندازهگیری جریان نشتی کمتر یا مساوی 300 میکروآمپر کنترلهای باید 10%+- تنظیمات کنترلی باشد پارامترهای مانیتورشده و آلارمها نشانگرها باید 10%+- مقادیر شبیهسازی شده و آلارمها باید 10%+- تنظیمات را نشان دهند.