دانلود تحقیق نحوه شکل گیری صلیب سرخ و هلال احمر

عنوان سازمان بین المللی با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال 1864 میلادی و خاصه درنتیجه مساعی شخصی به نام ژن هنری دونان (Jean Henry Dunant ، 1910 1828) سوئیسی، پس  از تشکیل صلیب سرخ نامیده شد.

در سال 1862 دونان کتاب "خاطره ای از سولفرینو Solferino " را شرح داد و خواستار تشکیل جمعیتهای امدادی داوطلب برای تسکین آلام این گونه آسیب دیدگان از جنگ شد.

وی پیشنهاد کرد که  خدمت به رنجوران و زخمی های نظامی، فعالیتی بی طرف محسوب  شود و "انجمن ژنوی امور عام المنفعه" با علاقه وافر از پیشنهاد وی استقبال کرد و در نتیجه، یک کنفرانس بین المللی با شرکت نمایندگان 16 کشور در ژنو تشکیل شد و موافقتنامه 1864 میلادی برای بهبود وضع مجروحان و رنجوران نظامی میدان جنگ تدوین شد و به امضای نمایندگان دوازده دولت از کشورهای شرکت کننده رسید و در آن بی طرف شمردن متصدیان خدمات پزشکی نیروهای مسلح، رفتار انسانی با زخمی ها و بی طرفی غیر نظامیانی که داوطلبانه به کمک مجروحان جنگ می شتابند و نیز علامتی بین المللی به منظور مشخص ساختن اعضا و وسایلی که در این راه به کار می روند پیش بینی شده بود.

به افتخار ملیت دونان، صلیبی سرخ بر زمینه ای سفید به تقلید از پرچم سوئیس به عنوان نماد و علامت آن انتخاب شد.

در سال 1963 میلادی، در 88 کشور جهان جمعیتهای ملی صلیب سرخ پدید آمد و همچنین دو گروه بین المللی دیگر نیز مرکزشان در ژنو دایر بود، یکی کمیته بین المللی صلیب سرخ تأسیس 1863 میلادی مرکب از 25 تن از بزرگان سوئیس که هنگام  جنگ به عنوان میانجی های بی طرف خدمت می کردند و دیگری اتحادیه جمیعتهای صلیب سرخ تأسیس 1919 میلادی، که هدفش کمکهای متقابل و همکاری و توسعه  فعالیتهای مربوطه خاصه در زمان صلح بود.

فعالیت صلیب سرخ بین المللی از پایان جنگ جهانی دوم توسعه فراوانی یافت

هلال احمر

در کشورهای اسلامی به جای صلیب سرخ هلال احمر به عنوان نماد سازمان به کار گرفته شد و پیشینه آن به آنجا برمی گردد که در سال 1876 دولت عثمانی بجای استفاده از نشان صلیب سرخ از معکوس رنگ های پرچم خود یعنی هلال احمر در زمینه سفید برای جمعیت ملی خود استفاده کرد که بعدها بسیاری از کشورهای اسلامی آن را بعنوان نشان جمعیت ملی خود بکار بردند.

جایگاه جمعیت هلال احمر از نظر عرف بین‌المللی نیز بسیار حائز اهمیت است.

در حال حاضر صلیب سرخ و هلال احمر بین‌المللی بزرگترین شبکه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهانی را تشکیل می‌دهد.

امروزه در سطح بین‌المللی یکی از معیارهای سنجش میزان فعالیتهای بشردوستانه و غیرسیاسی در هر کشور وضعیت جمعیت ملی صلیب سرخ و یا هلال احمر و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آن است.

کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC )، که مقر آن در ژنو ( سوئیس) قرار دارد، سازمانی است بیطرف، بیغرض و مستقل که وظیفه منحصراً‌ بشردوستانه آن عبارت است: حفاظت از زندگی و کرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی، و یاری رسانی به آنها.

فعالیت های کمیته بین المللی بر پایه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سیاسی، دینی و عقیدتی بیطرف است.

و اما دولت ایران در سال 1301 جمعیت ملی خود را تأسیس نمود ولی بجای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال احمر علامت شیر و خورشید سرخ را بعنوان نشان جمعیت خود انتخاب کرد.

با تلاشها و پیگیری متمادی دولت و جمعیت ایران سرانجام علامت شیر و خورشید در کنفرانس ژنو در سال 1929 بعنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسید.

از آن پس سه نشان صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ بعنوان نشانه ای رسمی بین‌المللی شناخته شده و نهایتاً در متن کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو مصوب 1949 بعنوان نشانه ای سه گانه بین‌المللی که تحت حمایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه قرار دارد به تصویب رسیدند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1359 دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس بعنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو اعلام نمود که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به تعلیق درآورده و بجای آن از نشان هلال احمر استفاده خواهد نمود.

از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام داد.

نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر

نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر از بخش های زیر تشکیل شده است:

کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC )

فدراسیون بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر ،

و 178 جمعیت صلیب سرخ و هلال احمر عضو نهضت در سراسر جهان

کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC) سازمانی است بیطرف ، بیغرض و مستقل که وظیفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است از حفاظت از زندگی و کرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی، و یاریرسانی به آنها.

کمیته بین المللی ، کار هدایت و هماهنگسازی فعالیت های امدادی نهضت را در مواقع منازعات به عهده دارد.

وانگهی ، تلاش می ورزد با ترویج و تقویت حقوق بین الملل بشردوستانه و اصول بشردوستانه جهانی ، از بروز آلام انسانی جلوگیری کند.

کمیته که در 1863 تأسیس شده است، منشاء نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر است.

 فدراسیون بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر بر پایه اصول نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر فعالیت می نماید تا انگیزه بخش ، تسهیل کننده و ترویج گر آن باشد که فعالیت هایی که توسط جمعیت های ملی عضو آن انجام می شوند ، وضعیت آسیب پذیر ترین مردم را ارتقاء بخشند.

فدراسیون که در سال 1919 تأسیس شده است  کار هدایت و هماهنگسازی یاری های جهانی نهضت به قربانیان سوانح طبیی و تکنولوژیک، به پناهندگان، و نیز در موقعیت های اضطراری بهداشتی، را به عهده دارد.

در صحنه بین المللی ، فدراسیون ، نماینده رسمی جمعیت های خود می باشد.

این سازمان هماهنگی میان جمعیت های ملی را ترویج می دهد و تلاش می کند تا توان آنها را در اجرای برنامه های کارآمد آمادگی سوانح ، بهداشتی و اجتماعی تقویت نماید.

 جمعیت های ملی صلیب سرخ و هلال احمر مظهر فعالیت و اصول نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر در 178 کشوراند.

جمعیتهای ملی به عنوان معین مقامات دولتی کشورهای خود در زمینه بشردوستانه هستند و طیفی از خدمات را شامل برنامه های امداد اضطراری ، بهداشتی و اجتماعی ، جمعیت های ملی به مردم غیر نظامی آسیب دیده یاریرسانی می کنند و ، هر جا که اقتضاء نماید، از خدمات پزشکی نیروهای مسلح حمایت به عمل می آورند.

کمیته بین المللی صلیب سرخ ، فدراسیون و جمعیت های ملی ، ارکانی مسقل اند .

هر یک از آنها دارای موقعیت های انفرادی خویش است و هیچ اختیاری بر یکدیگر اعمال نمی کنند.

سپس درباره بخش هیا نهضت ، آگاهی بیشتری به دست خواهیم داد.

 ارکان قانونی نهضت

نهضت دارای سه رکن قانونی است که چهارچوبه های عمده تفکر و کار آنرا تعیین می کنند و یوندهای حیاتی را برای یگانگی اجزاء آن فراهم می سازند.

ارکان قانونی نهضت عبارتند از:

کنفرانس بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر؛

شورای نمایندگان نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر؛

کمیسیون دائمی صلیب سرخ و هلال احمر.

کنفرانس بین المللی

کنفرانس بین المللی عالیترین رکن اصمیم گیری نهضت است و مجمعی است برای بحث درباره امور مورد علاقه مشترک دولت ها و نهضت.

کنفرانس بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر ، هیات های نمایندگی زیر را از درون نهضت و نیز از دول امضاء کننده قراردادهای ژنو گردهم می آورد تا در محیطی غیر سیاسی درباره اقدامات عرصه بشردوستانه بحث و تصمیم گیری نمایند:

 جمعیت های ملی ( در حال حاضر : 178 جمعیت ملی )؛

کمیته بین المللی صلیب سرخ؛

فدراسیون بین المللی، و

دول امضاء کننده قراردادهای ژنو( در حال حاضر: 188 کشور).

  هریک از هیات های نمایندگی تنها دارای یک رای هستند.

افزون بر این ، نمایندگان بیش از 60 سازمان دولتی ، غیر دولتی ، منطقه ای یا تخصصی نیز در کنفرانس بین المللی به عنوان ناظر شرکت می جویند اما حق رای ندارند.

 اقدامات عمده حقوق بشردوستانه که در کنفرانس ها مورد بحث و تصمیم گیری قرار می گیرند عبارتند از:

توسعه حقوق بین الملل بشردوستانه؛

اجرای عملی هنجارها و معیارهای آن تا تضمین گردد مورد احترام می باشند؛

تقویت همکاری میان صلیب سرخ / هلال احمر و دولت ها در عرصه بشردوستانه؛

هماهنگسازی یاری بشردوستانه بین المللی؛

یاری به پناهندگان و آوارگان؛

 کنفرانس ، علی الاصول ، هر چهار سال یک بار برگزار می شود اما از آنجا که هدف آن فراهم ساختن جایگاهی برای گفتگوی میان نهضت و دولت ها می باشد ، گهگاه ، روایدهای سیاسی موجب تعویق یا عدم برگزاری آن می شوند.

شورای نمایندگان

شورای نمایندگان ، هیات نمایندگی به شرح زیر را گرد هم می آورد:

جمعیت های ملی

کمیته بین المللی صلیب سرخ ؛ و

فدراسیون بین المللی.

 شورای نمایندگان ، اجلاس اجراء خود نهضت است، و از این رو دولت ها در آن حضور ندارند.

شورا در مناسبت های برگزاری هر کنفرانس بین المللی ، علی الاصول ، در مناسبت های برگزاری هر مجمع عمومی فدراسیون .

تشکیل جلسه می دهد.

 وظایف شورای نمایندگان به شرح زیر است:

تصویب دستور کار موقت بین المللی؛

پیشنهاد نام نامزدهای احراز مقام های کنفرانس بین المللی ( رئیس و نواب رئیس کنفرانس و کمیسیون ها و گزارشگران کمیسیون ها.)

کمیسیون دائمی

کمیسیون دائمی مرکب از نه عضو به شرح زیر است:

پنج عضو به انتخاب کنفرانس بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر؛

دو عضو از کمیته بین المللی صلیب سرخ ، که یکی از آنها رئیس کمیته خواهد بود؛

دو عضو از فدراسیون بین المللی ، که یکی از آنها رئیس فدراسیون خواهد بود.

 کمیسیون دائمی ،“ امین” کنفرانس بین المللی است و مسئولیت آماده سازی آن را به عهده دارد.

عمده وظایف آن به شرح زیر است:

 ترویج هماهنگی در کار نهضت و هماهنگ سازی بخش های نهضت؛

ترغیب و پیشبرد اجرای قطنامه های کنفرانس؛

بررسی موضوعات مربوط به کل نهضت؛

انجام ترتیبات لازم جهت برگزاری شورای نمایندگان؛

در صورت تصمیم نهائی کنفرانس، کمیسیون دائمی، در فواصل زمانی کنفرانس ها ، مسئول رفع اختلاف آراء در زمینه تفسیر و مصداق پذیری اساسنامه و آیین نامه های نهضت ، و همچنین مسائلی است که کمیته بین المللی صلیب سرخ یا فدراسیون در مورد اختلافاتی که با هم دارند به آن ارجاع می نمایند.

کمیسیون دائمی، رئیس خود را راساً بر می گزیند، و دستکم سالی سه بار تشکیل جلسه می دهد.

علامت های نهضت

در قرارداد 1864 ژنو تنها علامت صلیب سرخ ذکر شده است، که وارونه پرچم کشور سوئیس است.

جمعیت امداد به زخمیان کشور عثمانی ، در جریان جنگ این کشور با کشور روسیه در سال 1876 برای نخستین بار علامت هلال احمر را به کار برد، و از آن پس شماری از جمعیت های کشورهای اسلامی همین علامت را به جای صلیب سرخ برگزیدند که در قراردادهای 1949 ژنو پروتکل های الحاقی 1977 به رسمیت شناخته شده است.

علامت دیگری نیز به صورت شیرو خورشید سرخ صرفاً جهت جمعیت شیرو خورشید سرخ ایران به تصویب رسیده بود که دولت جمهوری اسلامی ایران در سال 1980 کاربرد  آن را به حال تعلیق در آورد و از علامت هلال احمر استفاده نمود.

علامت های صلیب سرخ و هلال احمر را می توان هم به عنوان علامت های حفاظتی به کاربرد و هم به عنوان علامت های نشانگر.

کاربرد حفاظتی علامت بدین معنا است که نشانی از برای کارمندان پزشکی و دینی و نیز وسائل پزشکی باشد که باید در جریان منازعه مسلحانه مورد احترام و حفاظت قرار گیرند.

هر گون سوء استفاده از علامت حفاظتی ( مثلاً، حمل و نقل نظامیان توسط آمبولانس) ، افزون بر آنکه نقض حقوق بین الملل بشردوستانه به شمار می آید به ارزش حفاظتی علامت ها نیز آسیب می رساند.

کاربرد نشانگرانه علامت صرفاً بدین منظور است که اشخاص یا اشیائی که با نهضت مرتبط هستند مشخص شوند و ازین رو آنها را می توان در زمان صلح نیز به کار برد.

بهرگونه ، کاربرد علامت های نهضت باید برابر مقررات ملی، مقررات نهضت درباره کاربرد علامت صلیب سرخ / هلال احمر توسط جمعیت های ملی، و نیز اساسنامه های خود جمعیت های ملی باشد.

بهرگونه ، کاربرد علامت های نهضت باید برابر مقررات ملی، مقررات نهضت درباره کاربرد علامت صلیب سرخ / هلال احمر توسط جمعیت های ملی، و نیز اساسنامه های خود جمعیت های ملی باشد.

مساله علامت برابر مقررات کنونی، دولت ها می توانند تنها یکی از دو علامت صلیب سرخ یا هلال احمر را برای حفاظت از خدمات پزشکی خود در منازعات مسلحانه به کار برند.

جمعیت های ملی نیز می توانند یکی از این دو علامت ، یکی از 10 شرط شناسائی رسمی جمعیت های ملی توسط کمیته بین المللی صلیب سرخ و آنگاه عضویت آنها در فدراسیون بین المللی است.

در دهه های اخیر دو مساله در کاربرد علامت بروز کرده است.

نخست آنکه علامات دربردارنده مفاهیم مذهبی تلقی شده اند، و از اینرو در مواردی به ماهیت بیطرفانه آنها خدشه وارد شده و جان شماری از انسان ها را به خطر افکنده است.

دیگر آنکه شماری از دولت ها و جمعیت های آنها در مورد کاربرد تنها یکی از ایندو، یا هر دوی آنها مشکلاتی دارند.

برای حل این مشکل ، گروه کاری مشترکی از دولتها و صلیب سرخ در سال 2000 با پذیرش یک علامت سوم موافقت کرده است.

این علامت الحاقی را می توان در منازعات مسلحانه به عنوان علامت حفاظتی به کار برد، و جمعیت ملی نیز می تواند از آن ، با افزودن یک علامت محلی ، به عنوان یک علامت نشانگر استفاده نماید.

بر این اساس پروتکلی تهیه شده است که باید به تصویب کنفرانس دیپلماتیک که دولت ها در آن عضویت دارند برسد.

استراتژی عمومی نهضت استراتژی نهضت در سال 2001 به تصویب رسید.

هدف آن ، تقویت توانائی نهضت است برای آنکه با اقدام کارآمد بشردوستانه به مردم آسیب پذیر بپردازد.

استراتژی،شرحی کلی از اهداف و نتایج مورد انتظار بدست می دهد در این باره که چگون کمیته بین المللی صلیب سرخ ، فدراسیون ، و جمعیت های ملی در سراسر جهان می توانند با همکاری یکدیگر کار کنند.

جمعیت های ملی برای آنکه جمعیت های ملی رسماً به عنوان عضو نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر پذیرفته شوند، باید شرائطی را دارا باشند.

از جمله ، در قلمرو کشور امضاء کننده قراردادهای ژنو تشکیل شده باشند، به شیوه بایسته از سوی حکومت قانونی کشور خود بر پایه قراردادهای ژنو به رسمیت شناخته شده باشند، و در فعالیت هایی که انجام می دهند اصول حقوق بین الملل بشردوستانه را که در قراردادهای مزبور مشخص گردیده است رهنمود خود ساخته باشند تاریخچه سازمان جوانان و خانه های جوانان جمعیت هلال احمر جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران براساس قراردادهای مصوب دولت شاهنشاهی ایران، اجرای وظایفی را که در سطح ملی و بین المللی به جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر محول بود، بر عهده داشت.

بطور کلی هدف و مرام جمعیت، انجام خدمات نیکوکارانه و درمان بیماران و کمک به آسیب دیدگان و استفاده از نیروی داوطلبان و آماده ساختن نسل جوان برای قبول مسئولیت در خدمات خیریه و امدادی و درمانی بود که در مادّه 8 مرامنامه جمعیت بدان اشاره شده بود.

اساسنامه اولیه جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، مصوب 26 اردیبهشت 1327 دارای 11 بخش و91 مادّه بود که بند دال مادّه 7 بخش نهم آن، به جوانان اختصاص یافته بود.

البته به دلیل گسترش دامنه فعالیت های جمعیت در امور امدادی و درمانی و خدمات مربوط به جوانان و داوطلبان، اساسنامه اولیه سرانجام در بیست و هفتم شهریور ماه 1353 تجدیدنظر شد.

"سازمان جوانان" قالب اصلی خدمات مربوط به جوانان در جمعیت محسوب می شد ولی در سال 1345 به منظور ایجاد تسهیلات رفاهی جهت پوشش اوقات فراغت نوجوانان و جوانان در محیط سالم، جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، اقدام به تأسیس تشکیلاتی مکمل تحت عنوان "خانه های جوانان" نمود.

ذیلاً تشکل های مذکور براساس اسناد و مدارک موجود معرفی می شوند: 1- سازمان جوانان شیر و خورشید سرخ ایران الف ـ تاریخچه تأسیس در سال 1326 شمسی، وزارت فرهنگ مأموریت یافت که با همکاری جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران نسبت به تهیه اساسنامه "سازمان جوانان" اقدام و پس از تصویب هیأت مرکزی کل و امضای شاه به مرحله اجرا بگذارد.

بر این اساس اولین اساسنامه سازمان جوانان در چهاردهم آبان 1326 به امضاء رسید و برای اجرا به وزارت فرهنگ وقت و جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران ابلاغ گردید.

به دلیل گسترش وظایف سازمان در سطح جوانان دانشگاهی و گروه های امدادی داوطلب، اسناسنامه سازمان در سال های 1345و 1346 و 1351 مورد تجدید نظر قرار گرفت.

ب ـ اهداف سازمان جوانان تقویت روحیه میهن دوستی در نوجوانان بالابردن سطح بهداشت فردی و اجتماعی خدمت به همنوعان ایجاد و توسعه دوستی و تفاهم بین المللی پرورش و قوام شخصیت فردی و ایجاد حس تعاون و همکاری با جوانان ج ـ ارکان سازمان جوانان شورای عالی سازمان رئیس شورای عالی سازمان(وزیر آموزش و پرورش) مسئول سازمان جوانان(قائم مقام وزیر آموزش و پرورش و قائم مقام مدیر عامل جمعیت شیر و خورشید سرخ) حوزه معاونت فنی حوزه معاونت اداری ـ مالی سرپرستی خانه‌های جوانان شرح وظایف سازمان سازمان جوانان به منظور نیل به اهداف انسانی خود کوشش می‌نماید از طریق واحدهای تابعه و همچنین خانه‌های شیر و خورشید سرخ، دانش‌آموزان و نوجوانان را به صفات عالی انسانی شیر و خورشید سرخ، صلیب سرخ و هلال احمر آشنا ساخته و از طریق شرکت دادن آنان در کلاسهای آموزشی، کمک های نخستین و امداد و فراهم ساختن فرصت های مناسب جهت شکوفا نمودن استعدادهای مختلف آنها از طریق شرکت در فعالیت های پرورشی و تأمین امکانات لازم برای پوشش اوقات فراغت آنان و بالاخره ترغیب و تشویق جوانان به قبول عضویت در سازمان جوانان شیر و خورشید سرخ، آنها را افرادی فعال و فداکار برای خدمت به جامعه ایرانی پرورش دهد تا این جوانان در راه خدمت به شاه!

و حفظ استقلال این مرز و بوم و رسانیدن ایران به تمدن بزرگ، آماده فداکاری و جانفشانی گردند.

تشکیلات سازمان 1ـ شورای عالی سازمان جوانان شورای عالی سازمان، دارای هفت تن عضو است که از سوی ریاست سازمان جوانان به عضویت شورای عالی جوانان منصوب می‌گردند؛ این اعضا عبارتند از: وزیر آموزش و پرورش(رئیس شورا) وزیر کشور وزیر علوم و آموزش عالی وزیر فرهنگ و هنر دبیرکل جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران مدیرعامل جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران قائم مقام وزیر و مسئول سازمان(دبیر شورا) 2ـ شورای سازمان جوانان شهرستان ها مسئولیت اداره امور سازمان جوانان در مراکز استان ها و فرمانداری های کل و شهرستان ها با مدیرکل یا رئیس اداره آموزش و پرورش محل است و اعضای شورای سازمان جوانان در مراکز استان ها و شهرستان ها عبارتند از: استاندار یا فرماندار مدیرکل یا رئیس اداره آموزش و پرورش مدیرکل یا رئیس فرهنگ و هنر مدیرعامل جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران رئیس یکی از آموزشگاههای محل با انتخاب شورای آموزشگاهها مدیرخانه جوانان(در صورت احداث خانه جوانان) رهبر سازمان جوانان شیر و خورشید سرخ نماینده انجمن های خانه و مدرسه نماینده یا رئیس دانشگاه(در صورت وجود دانشگاه در منطقه) اعضای سازمان بر حسب مدت عضویت، سنوات خدمت و میزان آموزش، اعضای سازمان به گروه های ذیل تقسیم می‌شوند: نوجوانان(نوآموزان عضو در سطح استان ها) جوانان(دانش‌آموزان عضو در مدارس راهنمایی تحصیلی) مددکاران(دانش‌‌آموزان عضو در دبیرستان ها و آموزشگاه های فنی و حرفه‌ای) امدادگران(داوطلبان آموزش دیده و آماده خدمت و اشتغال) مربیان(از رؤسا یا معاونان و یا معلمان علاقه مند) رهبران(مربیان باسابقه و آموزش دیده از سوی مدیران کل یا رؤسای ادارات آموزش و پرورش) منجی(پیشتاز) از اعضای برجسته سازمان جوانان شیر و خورشید سرخ ایران که خدمات شایسته و ممتازی انجام داده و با احراز شرایط این سمت از سوی رئیس سازمان به این عنوان ملقب شوند.

ز ـ بودجه سازمان جوانان استقلال مالی و تفکیک بودجه(اعتبارات مستقل) کمک های وزارت آموزش و پرورش از طریق تأمین نیروی انسانی بودجه سازمان در استان ها و شهرستان ها 2- خانه‌های جوانان شیر و خورشید سرخ ایران به منظور ایجاد تسهیلات رفاهی جهت پوشش اوقات فراغت نوجوانان و جوانان در محیط های سالم، جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران از سال 1345 اقدام به تأسیس « خانه‌های جوانان» نمود.

اولین خانه جوانان با استفاده از امکانات محدود در شهرستان خرمشهر شروع بکار کرد و با استقبال نوجوانان و جوانان مواجه شد تا آنجا که تا پایان سال 1351 تعداد این خانه‌ها به ده باب و در پایان سال 1353 به 13 باب افزایش یافت.

تا سال 1355، تعداد 20 باب خانه جوانان در تهران و شهرستان ها فعالیت می‌کردند که جمع اعضای آنها به بیست هزار نفر بالغ می‌گردید.

اهداف خانه‌های جوانان ایجاد فرصت های لازم به منظور پرورش استعدادها و افزایش مهارت ها و آگاهی جوانان از طریق فعالیت های خلاق و سالم در اوقات فراغت آشنایی جوانان با نگرش های ملی و میهنی آشنا ساختن جوانان با فلسفه‌های تعاون و همکاری اجتماعی ایجاد و تقویت حس مسئولیت و رهبری و مدیریت در جوانان از طریق مشارکت آنها در فعالیت های خانه‌های جوانان محورهای فعالیت های خانه‌های جوانان برنامه‌های امدادی، امور هنری و اجتماعی، آموزش های مقدماتی حرفه‌ای، فعالیت های آموزشی و برنامه‌های ورزشی به عنوان محورهای اصلی فعالیت های خانه‌های جوانان محسوب می‌شد.

سازمان جوانان هلال احمر و مراکز پرورش اسلامی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت های جوانان را با دو تشکل عمده تحت عناوین "سازمان جوانان" و "مراکز پرورش اسلامی" پوشش می‌دهد.

بر اساس اسناد و مدارک موجود، نحوه تکوین، اهداف، شرح وظایف و عملکرد تشکل های فوق بطور اجمال معرفی می‌شود.

سازمان جوانان هلال احمر این سازمان پس از انحلال سازمان جوانان شیر و خورشید سرخ ایران تأسیس شد و منطبق با اهداف و شرح وظایف کمیته بین‌المللی صلیب سرخ جهانی و سازمان هلال احمر برای نیل به هدف های ذیل، فعالیت هایش را آغاز کرد: الف ـ تربیت و آموزش جوانان به منظور آماده ساختن آنان برای انجام خدمات امدادی و عام‌المنفعه ب ـ ایجاد حس تعاون و دوستی و نیکوکاری بین جوانان ج ـ توسعه مشارکت جوانان در تصمیم گیریها و فعالیت های مربوط به آنان د ـ کمک به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزشهای اسلامی و انسانی هـ ـ کوشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم بین‌المللی سازمان جوانان هلال احمر از نظر تأمین نیروی انسانی تدارکاتی و مالی به وزارت آموزش و پرورش و سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران وابسته است از سال 1367 پس از تصویب اساسنامه جمعیت هلال احمر، آیین‌نامه‌ای تحت عنوان " سازمان جوانان" بین وزارت آموزش و پرورش و سازمان هلال احمر به امضا رسید که مطابق آن، شورایی مرکب از معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش و قائم مقام وازرتخانه مذکور در هلال احمر، سرپرست سازمان جوانان، رئیس جمعیت، دبیرکل و خزانه‌دار و معاونت اداری و مالی هلال احمر، مسئولیت برنامه‌ریزی "سازمان جوانان هلال احمر" را برعهده گرفت.

سازمان جوانان با جذب جوانان و آموزش آنان در سطح کشور منشأ خدمات بسیاری بوده است و در سطح بین‌المللی نیز فعالیت دارد.

شعار جوانان هلال احمر جوانان هلال احمر با شعار "ما خدمت را پیش مردم می‌بریم"، همیشه آماده خدمت به آسیب‌دیدگان و نیازمندان هستند.

نحوه عضویت در سازمان اعضای سازمان جوانان هلال احمر از بین دانش‌آموزان داوطلب مقاطع مختلف تحصیلی انتخاب و پس از طی مراحل مقدماتی در واحدهایی تحت نظر مربیان، آموزش های لازم را فرا می‌گیرند و در فعالیت های خدماتی و اجتماعی مربوط شرکت می‌نمایند.

به منظور تقسیم کار بین اعضای واحدها و ایجاد فرصت های مناسب برای فعالیت ها، اعضای هر واحد به چهار گروه 9 نفره تحت عناوین گروه بهداشت، گروه خدمت، گروه دوستی و گروه تعاون تقسیم می‌گردد.

مراکز پرورش اسلامی جوانان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، خانه‌های جوانان هلال احمر براساس شرح وظایف مشخص و دستورالعمل های اجرایی مصوب 24 مرداد ماه 1360به کار و فعالیت خود ادامه دادند.

در فروردین ماه 1360بنا به تصویب هیأت اجرایی جمعیت، خانه‌های جوانان به "مراکز پرورش اسلامی جوانان" تغییر نام داد و از خرداد ماه 1361بنا به مصوبه دیگری از هیأت اجرایی جمعیت، مراکز پرورش اسلامی به صورت مستقل تحت عنوان "سرپرستی مراکز پرورش اسلامی جوانان هلال احمر" به کار خود ادامه دادند.

براساس اهداف مذکور در مادّه 2 اساسنامه سال 1367مصوب مجلس شورای اسلامی تلاش برای تسکین آلام بشری، تأمین احترام انسانها و کوشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملت ها و همچنین حمایت از زندگی و سلامت انسان ها بدون در نظر گرفتن هیچگونه تبعیض میان آنها از وظایف این مراکز محسوب می‌شود.

همچنین حمایت از زندگی و سلامت انسان ها بدون در نظر گرفتن هیچگونه تبعیض میان آنها از وظایف این مراکز محسوب می‌شود.

همچنین بر اساس بند 7 مادّه 3 اساسنامه، اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت آنان در تصمیم گیری ها و فعالیت های مربوط به آنها و تربیت و آموزش جوانان مذکور به منظور آماده ساختن آنان در تصمیم گیریها و فعالیت های مربوط به آنها و تربیت و آموزش جوانان مذکور به منظور آماده ساختن آنان در انجام خدمات امدادی و عام‌المنفعه بر عهده این مراکز است.

هدف از انجام این خدمات علاوه بر بکارگیری جوانان در زمان حادثه، ترویج فرهنگ تعاون و ایثار و قبول مسئولیت و همچنین غنی‌سازی اوقات فراغت آنان است.

شرح فعالیتهای مراکز پرورش اسلامی جوانان سرپرستی مراکز پرورش اسلامی از آغاز فعالیتهای رسمی 1360 تا سال 1373با برنامه ریزی آموزشی و فرهنگی به فعالیت خود ادامه داد.

در این سال با ایجاد معاونت فرهنگی در جمعیت، روند فعالیت مراکز توسعه و گسترش یافت.

برنامه‌های آموزشی مراکز حدود پنجاه رشته را در برمی گیرد که شامل امور اعتقادی، هنری، امدادی، ورزشی، فنی و حرفه‌ای و دروس عملی و فعالیت های فرهنگی(برگزاری اردوها و مسابقات، ایجاد کتابخانه و نمایشگاه ها و...) می‌شود.

تاریخچه و سازماندهی اداری سازمان جوانان اولین اساسنامه سازمان جوانان جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران در 14 آبان ماه سال 1326، به تصویب رسید.

در آن زمان وزارت فرهنگ و هنر با همکاری جمعیت شیر و خورشید سرخ تشکیلاتی را ایجاد نمود تا بر اساس آن فعالیت جوانان در جمعیت با توجه به اهداف خدمت به همنوع، بالا بردن سطح بهداشت فردی و اجتماعی، ایجاد و توسعه دوستی و تفاهم بین‎المللی، ‌سازماندهی یابد.

محوریت فعالیتهای این تشکیلات را بخش دانش‎آموزی تشکیل می‎داد.

اعضاء سازمان در این زمان در بدو ورود با کمکهای اولیه آشنایی پیدا کرده و اصول امدادگری را فرا می‎گرفتند.

اساسنامه اولیه سازمان جوانان در سالهای45، 46 و47 مجدداً مورد بازنگری قرار گرفت.

یک سال بعد (1348)، خانه‎های جوانان شیر و خورشید سرخ، با تصویب آئین‎نامه‎ای تشکیل شد.

هدف از تشکیل این خانه‎ها، گسترش فعالیتهای جوانان و شکوفایی استعدادهای آنها در زمینه‎های فرهنگی و هنری بود.

کاخ جوانان نیز با هدف توجه به فعالیتهای دانشجویی در سال 1353 راه‎اندازی شد.

فعالیتهای اعضای سازمان جوانان در سالهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، شامل موارد متعددی بود.

تشکیل گردهمایی های مختلف بهداشتی و آموزشی و برگزاری مسابقات هنری- ورزشی، بخشی از این برنامه‎ها بود.

هدف اصلی از این برنامه‎ها بهینه‎سازی اوقات فراغت جوانان و افزایش ارتباطات بین‎المللی جوانان ایران و سایر کشورها بود.

همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی و تغییر نام جمعیت شیر و خورشید سرخ به جمعیت هلال‎احمر، فعالیتهای سازمان جوانان هلال‎احمر در ایران با رویکرد جدیدی، آغاز گردید.

در سال 1360، اصلاحاتی در اساسنامه به عمل آمد و فعالیتهای سازمان در قالب فعالیتهای دانش‎آموزی، ادامه یافت.

در سال 1361، جمعیت هلال‎احمر، مراکزی را تحت عنوان مراکز پرورش اسلامی، ایجاد کرد.

این مراکز همراه با آموزش‎های امدادی، بیشتر فعالیتهای مربوط به حرفه‎آموزی و فعالیتهای هنری- ورزشی با توجه به مسائل اعتقادی را در دستور کار خود قرار داده بود.

این رویکرد تا اوایل دهه 70، ادامه داشت.

در اوایل دهه 70، مراکز پرورش اسلامی به معاونت فرهنگی جمعیت هلال‎احمر، ارتقاء پیدا کردند.

از این زمان،‌ فعالیتها، رونق بیشتری پیدا کرد و شاهد فعالیتهای گسترده‎تر جوانان در زمینه آموزش‎های حرفه‎آموزی و تربیتی بودیم.

در همین سالها یک اردوی بین‎المللی با حضور اعضای 10 کشور منطقه نیز برگزار شد.

در اواخر سال 1378، با ادغام دو حوزه فعالیت یعنی مراکز پرورش اسلامی و فعالیتهای دانش‎آموزی، سازمان مستقلی با عنوان سازمان جوانان جمعیت هلال‎احمر، تشکیل شد.

از این زمان اعضاء سازمان جوانان در سه شاخه مراکز امور جوانان(جامعه بشردوستان جوان)، کانونهای دانشجویی و بخش دانش آموزی به فعالیت پرداختند.

فعالیتهای سازمان جوانان بر اساس ساختار تشکیلاتی مصوبه هیئت اجرایی در سه حوزه(معاونت) جذب و سازماندهی، آموزشی- پژوهشی و فرهنگی و امور اجتماعی متمرکز شده است.

علاوه بر این سازمان جوانان از یک اداره کل امور عمومی و خزانه‎دار(عامل ذیحساب) تشکیل شده است.

الف) معاونت جذب و سازماندهی: معاونت جذب و سازماندهی بر اساس ماده 6 اساسنامه جمعیت هلال‎احمر، موظف است زمینه جذب و سازماندهی و بکارگیری اعضاء جوان در امور امدادی، عام‎المنفعه و بشردوستانه را فراهم نماید.

این معاونت از سه اداره عضویت و جذب نیروی انسانی با هدف محوری جذب و سازماندهی جوانان داوطلب عضویت در جمعیت هلال‎احمر، اداره برنامه‎ریزی و سازماندهی با هدف محوری برنامه‎ریزی و سازماندهی فعالیتهای اعضاء در امور امدادی و عام‎المنفعه، اداره خدمات رفاهی اعضاء با هدف محوری تقویت و استمرار ارتباط اعضاء با سازمان و تشویق آنان به انجام خدمات امدادی و بشردوستانه تشکیل شده است.

ب) معاونت آموزشی- پژوهشی: آموزش در سازمان جوانان جمعیت هلال‎احمر براساس اهداف سازمانی بر دو محور خدمات امدادی و عام‎المنفعه استوار است.

بنابراین آموزش در این سازمان، مجموعه فعالیتهایی است که به منظور آماده‎سازی جوانان داوطلب عضو برای انجام خدمات مذکور، صورت می‎گیرد.

انجام فعالیتهای پژوهشی در سازمان توسط کارشناسان مربوطه و نیز بررسی پژوهش های انجام گرفته توسط اعضاء، بخش دیگری از فعالیتهای این معاونت را تشکیل می‎دهد.

این معاونت از 3 اداره آموزش با هدف محوری ارتقای دانش و تقویت مهارتهای فردی، امدادی و بشردوستانه، اداره پژوهش با هدف محوری ایجاد و تقویت بنیان های پژوهشی در ارتباط با طرح ها و برنامه‎های سازمان جوانان، اداره ارزشیابی با هدف محوری ارزشیابی طرح ها، روش ها و برنامه‎های سازمان تشکیل یافته است.

ج) معاونت فرهنگی و امور اجتماعی: معاونت فرهنگی و امور اجتماعی سازمان جوانان جمعیت هلال‎احمر دارای وظایف اجتماعی- فرهنگی در جهت تحقق خواسته‎ها و نیاز مخاطبین و تحقق خواسته‎ها و اهداف جمعیت هلال‎احمر است.

بنابراین تلاش می‎کند تا با برگزاری اردوها و مسابقات، جشنواره‎های فرهنگی- هنری، تشکیل انجمن های فرهنگی- هنـری و برگزاری مسابقات ورزشی و مدیریت مجتمع‎های دانش‎آموزی در جهت شکوفایی استعدادهای خلاق اعضاء و ارتقاء حس مسئولیت‎پذیری آنان، اقدام نماید.

این معاونت از 3 اداره اردوها و مسابقات با هدف محوری تقویت حس نوع‎دوستی، مسئولیت‎پذیری و ایجاد روحیه تعاون و تفاهم در بین اعضاء، اداره فرهنگی- تربیتی با هدف محوری شکوفایی ذوق و استعدادهای فرهنگی- هنری اعضاء، اداره تربیت بدنی با هدف محوری ارتقاء توان جسمی و روحی اعضاء در ارایه خدمات امدادی و عام‎المنفعه و اداره مجتمع‎های دانش‎آموزی با هدف محوری تربیت دانش‎آموزان مستعد به عنوان مروجین جوان روستایی در راستای اهداف جمعیت تشکیل یافته است آشنایی با سازمان جوانان جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران سازمان جوانان جمعیت هلال احمر قدیمی ترین تشکل ویژه جوانان است که در سال 1326 تاسیس شد.

هدف از تشکیل این سازمان، ‌بهره برداری از نیروهای جوان، فعال، خودجوش و داوطلب جهت مشارکت در فعالیت های بشردوستانه و خیرخواهانه است.

در حال حاضر، سازمان جوانان بیش از یک میلیون نفر عضو در رده های دانش آموزی- دانشجویی و کارگری دارد که در زمینه های مختلف هنری- تفریحی و امدادی در راستای اهداف عالی جمعیت فعالیت می نماید.

از سویی دیگر به لحاظ اینکه به آموزش و پرورش به عنوان یک دستگاه مادر و تامین کننده نیروی انسانی جامعه و سر‏آغاز هر گونه تغییر و توسعه در سطح کشور نگریسته می شود،‌ لذا ضرورت دارد برای برداشتن گام های توسعه و پیشرفت از مسیر آموزش و پرورش گذشت و در این دستگاه سرمایه گذاری کلان نمود.

آموزش و پرورش که مسئولیت خطیر پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان را به عهده دارد، از همکاری با همه نهادها و سازمان هایی که زیر ساخت کار خودشان را مدارس تلقی می کنند استقبال کرده و سعی فراوان دارد که با همکاری دستگاه های مختلف، فعالیت های مشترک را توسعه بخشد.

در همین راستا، اهداف هلال احمر در آموزش و پرورش از طریق سازمان دانش آموزی به عنوان متولی کار در سطح کشور پیگیری می شود، و این سازمان مسئول پیگیری تحقق اهداف هلال احمر در آموزش و پرورش بوده تا از این طریق، دو دستگاه بتوانند از همکاری های مشترک یکدیگر بهره مند شوند.

همه ساله همکاری فیمابین سازمان جوانان جمعیت هلال احمر و سازمان دانش آموزی طی انعقاد یک موافقتنامه همکاری مشترک که به امضا رئیس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و وزیر آموزش و پرورش می رسد، جهت تهیه و تدوین شیوه نامه ها و آئین نامه های اجرائی به هر دو سازمان ابلاغ می گردد.

با آغاز سال تحصیلی، موافقتنامه همکاری فیمابین و شیوه نامه ها و آئین نامه های اجرایی مربوطه، به استان های سراسر کشور ابلاغ می گردد و عملاً فعالیت ها با جذب و سازماندهی مربیان و دانش آموزان علاقه مند و داوطلب در دوره های تحصیلی راهنمایی و متوسطه شروع می شود.

پس از انجام مراحل جذب و سازماندهی،‌ واحد های 47 نفره هلال احمر در آموزشگاه های مجری تشکیل می گردد، و اولین نشست مجمع عمومی هلال احمر با شرکت کلیه اعضاء و با هدف برنامه ریزی جهت برگزاری انتخابات به منظور تعیین اعضا 7 نفره شوراهای اجرائی هلال احمر در هر یک از آموزشگاه ها شکل می گیرد، که در زمان مشخص اعلام شده در شیوه نامه های اجرائی، رفراندوم به عمل آمده و از بین نامزدهای معرفی شده تعداد 7 نفر از سوی دانش آموزان عضو، با ترکیب زیر انتخاب می گردند: