دانلود ‫مقاله - روش تحقیق بررسی تاثیر اضطراب در یادگیری دانش آموزان تیزهوش و عادی

فصل اول

طرح تحقیق

عنوان – بیان مسئله

آیا اضطراب در میزان یادگیری دانش­آموزان در

مدرسه تیزهوشان و مدارس عادی تاثیر دارد؟

مقدمه :

        اضطراب یکی از رایج ترین اختلالات در بین دانش­آموزان است که
می­توان به عنوان ریشه بعضی از مشکلات از آن نام برد.

بسیار شنیده­ایم که کودکان به دلیل اضطراب به مدرسه نرفته­اند. یا اضطراب از امتحان باعث افت درسی آنها شده است یا یک اضطراب اجتماعی به کناره­گیری آنان انجامیده است ، کم نیستند دانش­آموزانی که حتی یک کلمه سرکلاس حرف نمی­زنند.

و یا در یک بازی دسته­جمعی شرکت نمی­کنند ، اگر به همه این رفتارها توجه کنیم ریشه­ای از اضطراب را درآن­ها می­بینیم ، قرن بیستم را قرن " اضطراب" نامیده­اند. در جوامع صنعتی انسانها دائماً در معرض حوادث گوناگون قرار دارند و نگران حال و آینده خود هستند به عبارت دیگر زندگی مدرن امروزی با پیچیدگی خاص خود شرایط زیستی بشر را تغییر داده و موجب شده است تا آدمی شیوه زندگی گذشته را رها کند و برای سازگاری با شرایط جدید تلاش نماید. کودکان و نوجوانان که بیش از هر گروه دیگر در معرض خطر روزافزون ناشی از اضطراب قرار گرفته­اند. اثر آن را می­توان در رفتارهای اجتماعی و فعالیتهای ذهنی آنها مشاهده کرد ، در یادگیریهای کلامی نوجوانان مضطرب پاسخهای نامربوط و نامفهوم می­دهند و هر قدر مطلب مورد یادگیری دشوارتر باشد این نوع پاسخها شدت زیادتر می­خواهند داشت گاه حتی صدای و تکلم او را نیز تحت تاثیر قرار می­دهد بدیهی است که اضطراب در نوجوانان مزاحمت بیشتری ایجاد خواهد کرد (عظیمی- 1363) [1]

اساساً خانواده ، مدرسه و جامعه، سه عامل مهم در بروز و ظهور اختلالات رفتاری در افراد محسوب می­شوند. محیط زندگی ، طرز رفتار اطرافیان ، تصویرهایی را در ذهن نوجوان به جای می­گذارد. که ممکن است اثرات مطلوب و نامطلوب آن در تمام مدت زندگی باقی بماند و نتایج آن هم تنها به خود فرد منتهی نمی­شود. بلکه در چگونگی روابط او با افراد دیگر هم تاثیر می­گذارد ، علمای امر تعلیم و تربیت در مورد نقش مدرسه و نوع نگرش دانش­آموزان به محیط مدرسه و اهمیت تاثیر نوع روابط بین دانش­آموزان و مربیان ، معتقدند که هرگاه نوجوان از اعتماد به نفس ، آرامش درون ، صفای قلب و نگرش مثبت به مربی خود ، برخوردار است آموزش نیز برایش لذت بخش خواهد بود و بالعکس ، موجب اضطراب و دلهره و مدرسه گریزی وی می­گردد.

تعریف و بیان مسئله :

اضطراب در یادگیری نقش مهمی دارد. اضطراب ، ذکاوت و هوش انسانی را فعال می­کند و راه حل مستحکمی برای تمرکز و رسیدن به نتیجه و پاداش رضایت بخش است. ناراحتی ناشی از اضطراب متوسط ، ما را وادار می­کند تا راههای مختلف دوری از اضطراب را کشف کنیم و این فی نفسه یک فرآیند یادگیری است. با وجود این بین اضطراب و یادگیری ارتباطی پیچیده وجود دارد. افزایش اضطراب تا میزان معینی ، محرکی است برای بالابردن یادگیری ، ولی پس از این میزان معین افزایش اضطراب باعث کاهش دریادگیری می­شود و اگر میزان اضطراب بازهم افزایش یابد ، باعث عدم وجود محرک یادگیری شده و به ایجاد خطر بیشتر در خطاها و اشتباهات منجر خواهد شد. این موضوع بدان معنی است که یک سطح مطلوبی از اضطراب برای یادگیری بهینه وجود دارد ، که پس از این سطح افزایش اضطراب نتیجه معکوس داده و ضد سازنده است.

اضطراب بسیار کم مساوی است با رخ ندادن چیزی و اضطراب بسیار زیاد مساوی است با اشتباه کردن.

در مورد هر فردی سطح مطلوب اضطراب از زمانی به زمان دیگر و از موقعیتی به موقعیت دیگر تغییرمی­یابد ، این تفاوت ناشی از تجارب قبلی یادگیری است که میتواند فرد را به مقدار زیاد یا کم اضطراب ، حساس کند. (راس. میچل)[2]

 (ارمنست- ر- هیلگارد) گاهی اضطراب را مقدم بر هر چیز و یک حالت ترس و نگرانی و ناراحتی می­داند.

اضطراب با ترس ارتباط نزدیک دارد اما ترسی است که گاهی در مقابل امر مبهم به وجود می­آید و زمانی موضوع معینی ندارد. خلاصه می­توان گفت اضطراب گاهی به معنای ترس مبهم است و گاهی به معنای یک ترس مبهم محدود نیز استعمال می­شود و آن ترس از ناامنی است. اضطراب در این معنی جنبه اجتماعی دارد و از لحاظ منشاء امری است اجتماعی که از کودکی شروع می­شود ، محرومیت از محبت یا غفلت والدین از این لحاظ و فقدان محبت در کودک احساس نامنی به وجود
 می­آورد ، در دوره بالاتر در موقع حمله و تعرض ، موقعی که درمعرض آسیب بدنی قرار می­گیرد و از این که در انجام کارها متکی به والدین است دچار اضطراب و ناراحتی می­شود. شریعتمداری- 1369)[3]

در این پژوهش نیز از آنجا که تصور می­شود دانش­آموزان تیزهوش با توجه به ویژگیها و تفاوتهایی که در بعضی از زمینه­ها به ویژه درسی با دانش­آموزان عادی دارند برآن شدیم تا ببینیم که آیا از نظر وجود اضطراب و میزان آن در یادگیری در دو گروه دانش­آموزان تیزهوش و عدای در دوره راهنمایی تفاوت معناداری وجود دارد ؟

لذا این سئوالات مدنظر است :

آیا در بین دانش­آموزان دختر تیزهوش و عادی از نظر اضطراب در مقطع راهنمایی تفاوت معنا داری وجود دارد ؟

آیا بین دانش­آموزان دختر عادی و تیزهوش در پایه­های مختلف تحصیلی (دوره راهنمایی) تفاوت معناداری وجود دارد؟

اهمیت و ضرورت تحقیق :

         از آنجا که سن نوجوانی مخصوصاً دوره راهنمایی تحصیلی یکی از بحرانی­ترین مرحله از زندگی هر نوجوان است لذا باید برآن باشیم تا خصوصیات فردی در نوجوان را دراین دوره از زندگی او بدقت بشناسیم و درباره آن تحقیق کنیم تا در برخورد و روبرو شدن با نوجوانان که این برهه بسیار حساس زندگی خود را
می­گذرانند هوشیارانه و با اطلاع کافی عمل نمائیم.

از طرفی وجود اضطراب در نوجوانان اگر از حد متوسط آن بالاتر رود باعث می­شود که روی یادگیری و پیشرفت تحصیلی آنها تاثیر گذارد و باعث به وجودآمدن پی­آمدهای ناگوار و گاهی غیرقابل جبران می­گردد.

این پیامدها ممکن است به اشکال گوناگون مانند : خلق و خوی نامناسب – بدبینی- زودرنجی- نارضایتی- احساس گناه- نفرت از خود- اتهام به خود- گوشه­گیری از اجتماع – بی­تصمیمی و مشکلات در تصمیم­گیری- اختلال در خواب و خوراک- بی اشتهایی و اشتغالات ذهنی بروز کند.

این موارد که ذکر گردید می­تواند موانعی در سر راه پیشرفت نوجوان باشد. لذا شناخت انواع اضطراب­ها و نگرانی­ها ، انسان را بدنبال راههای مقابله با آن راهنمایی خواهد کرد.

در این تحقیق به دنبال آن هستیم که عواملی را که باعث بروز اضطراب در دختران دانش­آموز دوره راهنمایی  می­شود را بیابیم و از آنجا که دانش­آموزان تیزهوش و با استعداد از بسیاری جنبه­های ذهنی و فکری با همسالان عادی خودشان تمایزاتی دارند در این زمینه یعنی اضطراب تفاوت آن را در این دو گروه از دانش­آموزان مورد بررسی قرار دهیم.

اهداف تحقیق

           اضطراب اثرات نامطلوب زیادی بر پیشرفت تحصیلی ، سلامت روانی و کارکرد دانش­آموزان دارد ، دانش­آموز در حالت اضطراب اعتماد به نفس و آرامش خود را از دست می­دهد. دانش­آموزان بی­خیال و خونسرد می­توانند مقدار زیادی فشار عصبی را قبل از این که به حد اضطراب بر سند تحمل می­کنند. اما برخی که احتمالاً حساس­تر بوده و دارای قوه تخیل قوی­تر هستند ، بیشتر از خود واکنش نشان می­دهند ، سریع­تر مضطرب و پریشان شده و میزان اضطراب آنها نیز بیشتر خواهد شد.

یکی از اهمیت­های این تحقیق در مورد اثری است که " اضطراب"
 می­تواند بر روی یادگیری و نهایتاً " پیشرفت تحصیلی" داشته باشد. از طرف دیگر اولیاء و مربیان می­خواهند بدانند که چه عواملی کنجکاوی دانش­آموزان را برای " یادگیری" برمی­انگیزند ، و چه مسائلی بر سر راه پیشرفت آنها " مانع" ایجاد  می­کند زیرا آنها نه تنها برای علاقه انگیزش و آرامش روانی در مدرسه ارزش قائلند بلکه اثرات مثبتی که این عوامل در دراز مدت بر عزت نفس دانش­آموزان می­گذارد نیز واقف هستند (اسکینر وبلمونت 1993) با توجه به اینکه کودکان " تیزهوش" به عنوان منابع انسانی هر کشوری محسوب می­شوند و می­دانیم که منابع انسانی میهن ما به هیچ وجه محدودتر از منابع غنی طبیعی آن نیست و در عین حال به دلیل محدودیت این نعمت­ها باید به خوبی از آنها طبق
برنامه­ریزیهای علمی بهره­گیری شود ، باید نهایت مراقبت به عمل آید تا استعدادها شکوفا و خلاقیت این نوجوانان به ثمر رسد و یافته­های حاصل از این پژوهش بتواند گامی در جهت رشد و پرورش این سرمایه ارزشمند حیاتی باشد.

فرضیه های تحقیق

         بندرت اتفاق می­افتد که در خلال دوره نوجوانی ، بحرانهای اضطراب مشاهده نگردد. گاهی این اضطراب به طور ناگهانی و زمانی به صورت تدریجی ظاهر می­شود ، گاهی هفته­ها طول می­کشد و زمانی بالعکس فقط در خلال چند ساعت پایان می­پذیرد.

اما صرف نظر از چگونگی بروز ، شدت و مدت آن ، اضطراب یک احساس بنیادی است که کمتر نوجوانی با آن بیگانه است.(دادستان. 1370)

اضطراب به میزان کم غالباً اثرات سازنده­ای دارد و به عنوان محرکی برای خلاقیت حل مسائل و فعالیت موثر می­باشد. اضطراب در نوجوانی علل مختلفی دارد ، گاهی ناشی از رفتار غلط والدین و در اثر شکست­های مکرری است که برای فرد پیش­آمده و یا در اثرسرزنش وتحقیر و یا در اثر  برداشت غلط و تعبیر و تفسیر های  نادرستی می­باشد که نوجوان از خود دارد در تحقیقی که تحت عنوان شناسایی و تنوع و فراوانی ناهنجاریهای دانش­آموزان کشور در سال 71- 70 توسط سازمان مشاوره و تحقیق وزارت آموزش و پرورش با نظارت خانم شکوه نوابی نژاد انجام شده از میان انواع اختلافات رفتاری در میان
دانش­آموزان استان اصفهان ، یک نوع اختلال ، اضطراب ، است.

ما در این تحقیق برآنیم تا فرضیه­های زیر را ثابت کنیم .