فصل اول
نقش ارتباطات و مخابرات
اهمیت و نقش ارتباطات و مخابرات در جامعه
واکنش هر موجود زنده در برابر محیط و اجتماع خود بر اساس یک سلسله اطلاعات صورت می گیرد و این اطلاعات فراهم نمی گردد جز با برقراری ارتباط با محیط و همنوع خویش . بدین ترتیب هرچه امکانات ارتباطی وسیع تر و پیشرفته تر باشد دستیابی به منابع اطلاعاتی افزونتر خواهد بود و به تبع داشتن اطلاعات غنی فرد یا جامعه را دارای پویایی و تحرک سریعتر و معقول تری می نماید.
دستیابی به اطلاعات صحیح مطمئن و سریع در اتخاذ تصمیم گیری ها از اعتبار بالایی برخوردار است که در نتیجه ارتباط سالمی را طالب است. غالبا برقراری ارتباط و کسب اطلاعات خارج از قلمرو مشاهده مستقیم و تماس شخصی نیاز به امکانات ویژه ای دارد. از میان طیف وسیع امکانات ارتباطی می توان از مخابرات به مفهوم متعارف در جامعه کنونی نام برد.
صور ابتدایی ارسال خبر . افروختن آتش و ایجاد دود بر فراز کوهها . نواختن طبل و قاصدان پیاده یا سواره بوده است. اما از سال 1840 که الفبای مورسی تلگراف مورد استفاده قرار گرفت پیشرفت تکنولوژی مخابرات سرعت زاید الوصفی داشته است بطوریکه امروزه مخابرات بعنوان سریعترین روش شناخته شده انتقال اطلاعات مهم و بنا بر تعبیری متضمن غنای فکری جوامع سیاسی و تسریع کننده آهنگ پیشرفت در عرصه های گوناگون اقتصادی . فرهنگی و اجتماعی نقش ارزشمند و والایی را نصیب خود ساخته. بنحویکه توسعه و گسترش تکنولوژی مخابرات از جمله عوامل مهم پیشرفت و ترقی آنها قلمداد می گردد. بعبارت دیگر تا کشوری به تکمولوژی پیشرفته مخابراتی و سیستمهای نوین این صنعت قرن دست نیابد و تجهیز نگردد به مفهوم واقعی و حقیقی به توسعه و ترقی دست نخواهد یافت و به راهیابی در قافله پر شتاب کشورهای مترقی نائل نخواهد شد.
جدا از مطلب بالا و در واقع مهمتر از این مسائل رسالت ارزشمندی است که در جوامع بشری بر دوش مخابرات قرار گرفته و الحق مخابرات هم بخوبی از عهده آن بر آمده است و آن بیدار ساختن و آگاهی دادن به ملت های ستمدیده و عقب نگه داشته شده در راه مبارزه و مقابله با قدرت های زورگو و استکباری جهانی برای بدست آوردن آمال آزادیخواهی و اعمال قدرتهای مردمی خویش است که تجلی بارز و زندئه آن در جمهوری اسلامی طلیعه پیروزی انقلاب اسلامی ایران ظاهر گردیده است.
بنابر علل بالا ئو بسیاری از دلایل دیگر امروزه ملت ها بسیج شده اند تا در زمینه تولید و استفاده از تکنیک های پیشرفته مخابراتی طرح های گسترده و نوینی را اجرا نمایند و در این راستا شرکت مخابرات استان مرکزی با توجه به موقعیت حساس استان به لحاظ داشتن مجتمع ها و مراکز عظیم صنعتی و تجاری در جهت تسهیل و تحقق موارد فوق و توسعه مخابرات نقش مهم و بسزایی را ایفا نموده است
تاریخچه اتباط مخابراتی در ایران
15 سال پس از ارسال علائم الکتریکی توسط مورس در ساعت 8 روز 24 ماه مه 1844 میلادی اولین خط تلگرافی بین تهران و اردوگاه چمن سلطانیه مورد بهره برداری واقع گردید این خط در سال 1243 از طریق جلفا به روسیه متصل گردید.
امپراطوری استعماری انگلیس به منظور حفظ مستعمرات خود خصوصا در هندوستان نیاز شدیدی به خطوط تلگرافی داشت و با پا فشاری خود نظر موافق دولت ایران را برای احداث خطوط تلگرافی خانقین . باختران. همدان . تهران. شیراز و بوشهر کسب نمود تا از طریق کابل دریایی بین بوشهر تا مرزهای شرقی ایران ارتباط داشته و به خط هندوستان متصل شود.
توسعه خطوط هوایی تا سال 1344 که خط سرتاسری مایکروویو مورد بهره برداری قرار گرفت ادامه داشت و بعد از ان آهنگ توسعه خطوط کاهش یافت و حتی خطوط موجود در بسیاری از مسیرها مورد استفاده قرار نگرفت تا سرانجام در سال 1358 با توسعه برنامه روستایی استفاده از این خطوط مجددا آغاز و آهنگ رشد آن حتی از دوران قبل از مایکروویو فزونی یافت و هنوز هم این توسعه به نحو چشمگیری ادامه دارد.
ارتباط تلفن شهری در ایران 9 سال بعد از مکالمه تلفنی گراهام بل( بیستم اسفند ماه )1255
در مسیر قطار تهران – ری مورد استفاده واقع شد و در سال 1292 با تاسیس شرکتی واگذاری تلفن در تهران شروع گردید. در سال 1316 تعداد شش هزار شماره در تهران نصب و سریعا این شماره ها به فروش رسید.
ارتباط بین شهری کشور پس از تاسیس تلفن شهری با اجرای خطوط تک سیمه شروع شد اما توسعه آن به کندی صورت می گرفت و خطوط هوایی به انتقال تلگراف اختصاص داشت. پس از اشغال کشور در شهریور 1320 خطوط جدیدی توسط اشغالگران دایر گردید بطوریکه پس از تخلیه کشور حدود 2522 کیلومتر خط با پایه با مجموع 5610 کیلومتر باضافه دو ترمینال کاریر بین تهران و باختران . دو ترمینال سه کانالی بین تهران و اهواز . دو ترمینال بین همدان و تهران و یک ترمینال در باختران جهت ارتباط با بغداد به دولت ایران فروخته شد.
بدین لحاظ تکنیک خط هوایی و کاریر به شرکت پست و تلگراف منتقل شده و این سیستم بعنوان سیستم اصلی ارتباط شهری پذیرفته شد. در حالیکه در آن سالها استفاده از خطوط کواکسیال در ارتباط سایر نقاط دنیا متداول گردیده بود.
ارتباط اتوماتیک بین شهری از سال 1350 در کشور شروع شده و تعداد سه شهر در این سال به شبکه اتوماتیک بین شهری پیوست متعاقب آن تعداد 28 شهر در سال 1351 . 53 شهر در سال 1352 . 70 شهر در سال 1356 و تعداد 78 شهر در سال 1359 به شبکه کشوری پیوست.
در جهت ارتباط رادیویی در سال 1326 تعداد150 دستگاه 50 واتی تلگرافی خریداری و در شهرهای مختلف ایران نصب گردید. در سال 1331 نصب دستگاههای رادیویی چهارصد واتی شروع و تا سال 1337 تعداد 36 شهر ایران از طریق این سیستم ارتباط گرفتند. استفاده از سیستم های رادیویی UHF و VHF قبل از سال 1358 منحصر به چند سیستم می شد که در پروژه INTS در فاصله سالهای 1347 تا 1351 نصب گردید و بعد از آن استفاده از سیستم های UHF و VHF محدود و صرفا به چند سیستم مجاری و ژاپنی محدود می شد . اما بعد از سال 1358 استفاده از UHFو VHF در شبکه های روستایی متداول گردید. ارتباط بین المللی نیز در روز 29 شهریورماه 1327 با ایران و لندن افتتاح گردید و امروزه این ارتباط از طریق ماهواره و شبکه های مایکروویو بصورت اتوماتیک و نیمه اتوماتیک با اکثر کشورها برقرار است.
استفاده از شبکه های مایکروویو از سال 1343 با اولین خط مایکروویو بین حلقه دره و تهران معمول و امروزه اکثر شهرهای کشور زیر پوشش ارتباط مایکروویو قرار گرفته است.
استراتژی
استراتژی تعیین تکنولوژی مخابرات بر اساس قبول تدریجی سیستمهای دیجیتال قرار گرفته و تکنولوژی روستایی به استفاده از سیستمهای رادیویی و کابل هوایی بجای سیستمهای قدیمی کاربر تاکید نموده است.
ارتباط روستایی
هدف از ارتباط روستایی در اصطلاح بین المللی آن نصب یک شماره تلفن در منازل روستایی است. لذا انتقال تلفن به این منازل که در نقاط دور قرار گرفته اند به آسانی صورت نگرفته و تکنیک خاصی بنام انتقال تلفن به مراکز روستایی مطرح شده است.
تکنیک انتقال تلفن به نقاط روستایی به چند طریق صورت می گیرد که چند نمونه آن در اشکال ذیل نمایش داده شده است.
الف:
نصب یک مرکز کوچک 100تا 500 شماره در یک روستای بزرگ و انتقال شماره ها به منازل روستا و انتقال تعدادی از آنها به مراکز روستایی دورتر. ( شکل 1)
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)