دانلود تحقیق سیستم های اندازه گیری

اندازه گیری

مفهوم اندازه گیری

اندازه گیری عبارت است از سنجش کمیت در اجسام مختلف وقطعات با واحد مربوطه (مقرره)

این اشکال نمونه هایی از اندازه گیر ها را نشان می دهد.

توجه یادآوری متر نواری وخط کش فلزی و اندازه گیری با آنها به عهده هنرآموزان محترم است.

کولیس برای اندازه گیری اجسامی که در اندازه گیری آنها نیاز به دقت زیاد نیست از خط کش فلزی و یا متر استفاده می شود ولی اگر اندازه گیری دقیقتری مورد نظر باشد از کولیس استفاده می شود.

کولیس متداولترین ابزار دقیق برای اندازه گیری می باشدکه به وسیله آن میتوان طول،قطرخارجی، قطر داخلی، وعمق اجسام  را با دقت 1/0، 05/0، 02/0 حتی  01/0 میلیمتر اندازه گیری کرد که نمونه هایی از اندازه گیری در این صفحه نمایش داده شده است.

کولیس از اجزاء و قسمت های زیر تشکیل شده است.

1-خط کش مدرج فلزی(بدنه اصلی)

2-کشو متحرک متصل به فک متحرک

3-پیچ محکم کننده

4-شاخک ها( برای اندازه گیری قطر داخلی لوله ها یا داخل دهانه ها)

5-فک های ثابت ومتحرک (برای اندازه گیری محورها، میله ها، ضخامت ورقه ها ...)

6-ورنیه

7-تیغه عمق سنج

روش اندازه گیری

برای اندازه گیری جسم را مطابق شکل زیر بین فکها قرار داده وفک متحرک را به آن نزدیک می نماییم تا به میله بچسبد.

حال اندازه اصلی را از روی خط کش بر حسب میلیمتر خوانده وکسری میلیمترها را از روی تقسیم بندی ورنیه( یعنی هر خطی از ورنیه که منطبق با یکی از خطوط خط کش باشد) می خوانیم.

(تصاویر در فایل اصلی موجود است)

 از آنجا که دقت اندازه گیری با کولیس و پیدایش آن مورد سوال هنرجویان عزیز می باشد چگونگی پیدایش و دقت کولیس را که از طریق ورنیه خواننده می شود تا اندازه ای شرح می دهیم،سپس انواع کولیسها را از نظر شکل نشان خواهیم داد

خواندن ورنیه

برای اندازه گیری تا دقت 1/0 از تقسیمات ورنیه استفاده می شود.

اساس کارورنیه بر آن است که در آن 9 میلیمتر را به ده قسمت مساوی تقسیم کرده ودر نتیجه هر قسمت ورنیه 1/0 از یک میلیمتر کمتر است.

با مقایسه این اندازه ها با اندازه های میلیمتری اختلاف اندازه 1/0 میلیمتر را می توان اندازه گیری کرد.

گونیای مرکب

یکی دیگر از وسایل اندازه گیری وسنجش گونیای مرکب است که دارای چهار قسمت اصلی به نام خط کش، مرکز یاب، گونیا و نقاله است.

در این شکل این گونیا و نیز برخی از کاربردهای آن را ملاحظه می کنید.

(تصاویر در فایل اصلی موجود است)

همان طور که ملاحظه می شود بنا به موارد استفاده میتوان هر یک از قسمتهای مختلف مثل نقاله، گونیا و یا مرکزیاب را به همراه خط کش به کار برد. 

گونیای تاشو این گونیا وسیله ساده است برای اندازه گیری و کنترل زوایا در شرایط مختلف که به صورت های گوناگون ساخته میشود.

ضمنا یادآور می شود چون خود گونیا دارای درجه بندی نیست پس از تنظیم آن لازم است با مطابقت گونیا با یک نقاله، مقدار زاویه را تعیین کرد.

رعایت نکات اندازه گیری اندازه گیری باید با دقت واعتماد کامل انجام گیرد.

بنابراین لازم است که وسیله اندازه گیری دقت لازم را داشته باشد.

و در موقع اندازه گیری باید به نکات زیر توجه شود: 1-موقع خواندن اندازه به محل خواندن به طور عمودی نگاه کنید.

2-محل اندازه گیری قطعه کار و وسیله اندازه گیری قبلا تمیز شود.

3-قبل از اندازه گیری قطعه کار کاملا پلیسه گیری شود.

4-در اندازه گیریهای دقیق به دقت ابزار توجه شود.

نگهداری وسایل اندازه گیری 1-وسایل اندازه گیری را از ابزارهای کار جدا ودر محل مخصوص نگهداری کنید.

2-وسایل حساس را در جای نرم مثلا روی پارچه تمیز قرار دهید.

3-از افتادن وضربت خوردن وسایل جلوگیری انجام کنید.

4-در صورت دارا بودن جای مخصوص از آنها استفاده شود.

خط کشی خط کشی عبارت است از انتقال اندازه بر روی ماده اولیه قطعه کار که قبلا توسط عملیاتی برای ساخت آماده شده است.

اندازه هر قطعه از یکی از این منابع به دست می آید: 1-از روی نقشه فنی 2-از روی قطعه نمونه که دراختیار است.

3-از معلوماتی که به طرق مختلف به ما داده می شود.

روش کار: در کارگاه لازم است اندازه های قطعه کار به وسیله ابزار مخصوص خط کشی بر روی قطعه کار منتقل شود.

این کار به کمک وسایل زیر انجام می گیرد.

1-سوزن خط کش وابزار هدایت کننده مطابق شکل 2-سوزن خط کش موازی(پایه دار) 3-پرگارفلزی لازم به تذکر است که چون از خط کشی به عنوان راهنما برای ساخت قطعات استفاده می شود بنابراین دقت ساخت قطعات بستگی به میزان دقت در خط کشی دارد.

توجه عملیات خط کشی روی صفحه صافی انجام می گیرد.

شرح بعضی وسایل خط کشی سوزن خط کش این ابزار وسیله ای است نوک تیز برای خط کشی روی فلزات وجنس آن معمولا فولاد ابزار است.

خط کشی موازی یا خط کشی پایه دار از این وسیله برای خط کشی خطوطی که به موازات یک سطح مبدا باید رسم شود استفاده می کنند که در دو نوع مدرج وغیر مدرج ساخته می شود.

در نوع مدرج تنظیم اندازه مستقیما توسط خط کش پایه دار انجام می گیرد در صورتی که در نوع غیرمدرج برای انتقال اندازه باید از یک علامت یا یک خط کشی مدرج پایه دار استفاده شود.

سنبه نشان زدن از سنبه نشان به منظور ایجاد اثر نشانه در امتداد خط یا نقاط مشخص روی سطح قطعه کار استفاده می شود.

مانند شکل نکات فنی در مورد سنبه نشان زدن به طور کلی سنبه نشان زدن شامل چهار مرحله است.

1-در دست گرفتن سنبه نشان 2-نشاندن سنبه نشان در محل مورد نظر 3-عمود قراردادن سنبه نشان 4-ضربه زدن و ایجاد اثر روش کار الف) سنبه نشان را مطابق شکل در دست گرفته و آماده نگه می دارند.

ب)نشاندن سنبه نشان به منظور بهتر نشاندن سنبه نشان در محل مورد نظر ابتدا سنبه را با زاویه ای حدود 60 درجه روی محل خط کشی به طور دقیق قرار می دهیم.

خم کردن سنبه نشان تحت زاویه به ما کمک می کند که محل سنبه نشان بهتر در معرض دید ما قرار گیرد.سپس آن را تحت زاویه 90درجه قرار داده وبدون آنکه نوک سنبه نشان تغییر محل دهد با وارد کردن ضربه اثر سنبه نشان در محل ایجاد می شود.

زوایای نوک سنبه نشان راس سنبه نشانها به نسبت کاربرد آنها دارای زوایای 30و60و75و90درجه هستند.

از سنبه نشان با زاویه راس 30درجه بیشتر برای علامتگذاری استفاده میشود.

این علامت گذاری ضمن آنکه از دقت بیشتری برخوردار است صدمه کمتری هم به سطح کار وارد می آورد.

برای علامت گذاری ضمن آنکه از دقت بیشتری برخوردار است صدمه کمتری هم به سطح کار وارد می آورد.

برای علامتگذاری مسیر برش (شعله گاز یا اره) از سنبه نشانهای 60 و 75 درجه که دارای اثراتی بیشتر هستند استفاده می کنند.

در سوراخ گیری نیز از سنبه نشانهای با زاویه 90درجه استفاده میشود.

این عمل موجب می شود که سرمته در محل مورد نظر قرار بگیرد و از لغزش آن جلوگیری شود.

در پایان خاطر نشان می شود که لازم است هنرآموزان محترم به ترتیب و در طول سال تیز کردن ابزاری مثل مته، سنبه نشان، قلم و...

را به دانش آموزان آموزش دهند و بر کار آنها نظارت کامل نمایند.

نکاتی که درهنگام خط کشی و سنبه نشان زدن باید رعایت کرد 1-سوزن خط کشی را کاملا چسبیده به خط کش حرکت ندهید و به زاویه تمایل صحیح دقت نمایید.

2-در هنگام کار با سوزن خط کش پایه دار امتدادنوک سوزن خط کشی را تنظیم کنید وپس از میزان کردن ارتفاع نوک سوزن خط کش خط مورد نظر را ترسیم کنید.

3-برای ایجاد نشانه هایی که نوک پرگار در داخل آن قرار می گیرد در نشانه زدن از سنبه نشان مناسب استفاده کنید.

محافظت وایمنی در خط کشی 1-برای محافظت از نوک وسایل نوک تیز خط کشی وبرای جلوگیری از بروز سانحه پس از استفاده در نوک آنها چوب پنبه قرار دهید.

2-وسایل نوک تیز را هرگز در جیب لباس کار خود نگذارید.

شماره گذاری قطعات هرگاه جسمی از قطعات مختلفی تشکیل شده باشد برای هر قطعه آن شماره ای در نظرگرفته میشود.

علائم خاصی نیز ممکن است برای هر نقشه وجود داشته باشدکه در جدول پای نقشه می دهند ونمونه های آن را خواهید دید.

واحد اندازه گیری در کارگاه سوهانکاری واحد اندازه گیری میلیمتر است.

لذا با توجه به این موضوع و به دلیل اختصار از ذکر واحد اندازه گیری خودداری می شود.

در صورتی که واحدی غیر از میلیمتر به کاربریم آن را قید خواهیم کرد.

ضمنا گاهی شماره فولادهای ساختمانی را برحسب سانتیمتر بیان می کنیم مثلا منظور از ناودانی 5/6 ناودانی با اندازه پل 65 میلیمتر است که بر حسب سانتیمتر 5/6 سانتیمتر خواهد بود.

اختلاف اندازه قابل قبول اگر بخواهیم قطعه ای را به اندازه ای بسیار دقیق بسازیم مجبوریم وقت و هزینه زیادی صرف کنیم.

مثلا اگر خواسته باشیم که میله ای با طول 00001/200 میلیمتر بسازیم این عمل کاری است فوق العاده مشکل و پرهزینه اما اگر گفته شود یک میله ای به طول بین 2/200 و0/200 ساخته شود کار ساده تر خواهدبود.

در اینجا می گوییم اختلاف اندازه قابل 2/0 است واما برای آنکه از نوشتن دو عدد پرهیز شود آن را مطابق شکل نمایش می دهند.

پس در کارهای صنعتی راحتتر آن است که همیشه برای اندازه های مختلف یک اختلاف اندازه قابل قبول رعایت شود.

ما در نقشه های آینده برای سوراخهایی که مته کاری می شوند اختلاف اندازه ای را ذکر نکرده ایم چون اختلاف اندازه مناسب در ساخت مته ها رعایت شده است.

همینطور برای برخی از اندازه ها هم اختلاف اندازه ذکر نگردیده و بدان معنا است که شما حداکثر دقت خود را در ساخت به کار برید تا اندازه نوشته شده حاصل شود.

البته ممکن است موقع اندازه گیری وکنترل برای نمرده دادن استادان محترم 1/0+ را مجاز بدانند.

اختلاف اندازه قابل قبول را اختلاف اندازه مجاز یا تولرانس tolerance می گویند.

تبصره: آنچه را که به صورتی ساده وبسیار مقدماتی بیان داشتیم فقط به منظور کم کردن مشکل نقشه خوانی در شروع کار است و به هیچ عنوان جنبه آموزشی نقشه کشی ندارد چرا که نقشه کشی بر پایه اصلی بسیار دقیق واستاندارد استوار است که از عهده این بحث خارج است و به عهده کلاس رسم فنی می باشد.

نقشه خوانی گاهی نیز فقط قسمت کوچکی از جسم که مانع دیدن جای به خصوصی است برداشته می شود که در این صورت آن را برش جزئی یا موضعی نامند.

علائم دیگر برای تکمیل یک نقشه علائم دیگری نیز به کار خواهیم برد که به طور خیلی مختصر برخی از آنها را در جدول شماره 1-1 تا اینجا مختصری با نقشه ونقشه خوانی آشنا شدیم واضافه می شود که یک نقشه با اندازه گیری قسمتهای مختلف آن تکمیل می گردد.