اندازه گیری
مفهوم اندازه گیری
اندازه گیری عبارت است از سنجش کمیت در اجسام مختلف وقطعات با واحد مربوطه (مقرره)
این اشکال نمونه هایی از اندازه گیر ها را نشان می دهد.
توجه یادآوری متر نواری وخط کش فلزی و اندازه گیری با آنها به عهده هنرآموزان محترم است.
کولیس برای اندازه گیری اجسامی که در اندازه گیری آنها نیاز به دقت زیاد نیست از خط کش فلزی و یا متر استفاده می شود ولی اگر اندازه گیری دقیقتری مورد نظر باشد از کولیس استفاده می شود. کولیس متداولترین ابزار دقیق برای اندازه گیری می باشدکه به وسیله آن میتوان طول،قطرخارجی، قطر داخلی، وعمق اجسام را با دقت 1/0، 05/0، 02/0 حتی 01/0 میلیمتر اندازه گیری کرد که نمونه هایی از اندازه گیری در این صفحه نمایش داده شده است.
کولیس از اجزاء و قسمت های زیر تشکیل شده است.
1-خط کش مدرج فلزی(بدنه اصلی)
2-کشو متحرک متصل به فک متحرک
3-پیچ محکم کننده
4-شاخک ها( برای اندازه گیری قطر داخلی لوله ها یا داخل دهانه ها)
5-فک های ثابت ومتحرک (برای اندازه گیری محورها، میله ها، ضخامت ورقه ها ...)
6-ورنیه
7-تیغه عمق سنج
روش اندازه گیری
برای اندازه گیری جسم را مطابق شکل زیر بین فکها قرار داده وفک متحرک را به آن نزدیک می نماییم تا به میله بچسبد.
حال اندازه اصلی را از روی خط کش بر حسب میلیمتر خوانده وکسری میلیمترها را از روی تقسیم بندی ورنیه( یعنی هر خطی از ورنیه که منطبق با یکی از خطوط خط کش باشد) می خوانیم.
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
از آنجا که دقت اندازه گیری با کولیس و پیدایش آن مورد سوال هنرجویان عزیز می باشد چگونگی پیدایش و دقت کولیس را که از طریق ورنیه خواننده می شود تا اندازه ای شرح می دهیم،سپس انواع کولیسها را از نظر شکل نشان خواهیم داد
خواندن ورنیه
برای اندازه گیری تا دقت 1/0 از تقسیمات ورنیه استفاده می شود. اساس کارورنیه بر آن است که در آن 9 میلیمتر را به ده قسمت مساوی تقسیم کرده ودر نتیجه هر قسمت ورنیه 1/0 از یک میلیمتر کمتر است. با مقایسه این اندازه ها با اندازه های میلیمتری اختلاف اندازه 1/0 میلیمتر را می توان اندازه گیری کرد.
گونیای مرکب
یکی دیگر از وسایل اندازه گیری وسنجش گونیای مرکب است که دارای چهار قسمت اصلی به نام خط کش، مرکز یاب، گونیا و نقاله است. در این شکل این گونیا و نیز برخی از کاربردهای آن را ملاحظه می کنید.
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
همان طور که ملاحظه می شود بنا به موارد استفاده میتوان هر یک از قسمتهای مختلف مثل نقاله، گونیا و یا مرکزیاب را به همراه خط کش به کار برد.