ویتامینها چیستند؟
ویتامینها مواد ارگانیکی میباشند که برای زندگی حیاتی بوده و باید به مقادیر اندک در رژیم غذایی موجود باشد.
● وظایف ویتامینها در بدن انسان:
▪ تولید انرژی
▪ تنظیم واکنشهای شیمیایی بدن
▪ عامل رشد، ترمیم و حفاظت از سلولها و ارگانهای بدن
▪ شرکت در بسیاری از پروسه های متابولیکی بدن.
ویتامین های ضروری بدن ۱۳ عدد میباشند . ویتامینها به دو گروه محلول در چربی و محلول در آب طبقه بندی میگردند:
۱) ویتامینهای محلول در چربی: شامل ویتامینهای A-D-E-K میباشند. این ویتامینها محلول در چربی بوده - برای جذب و جریان یافتن در خون به چربی نیاز دارند - در بدن قادر به ذخیره سازی میباشند - مصرف بیش از حد آنها خطر بیشتری دارد.
۲) ویتامینهای محلول درآب: شامل ویتامینهای B(COMPLEX) ،C میباشند. این ویتامینها محلول در آب بوده - برای جذب و جریان یافتن در خون به آب نیاز دارند - در بدن قادر به ذخیره سازی نمیباشند - مصرف بیش از حد آنها معمولا از بدن دفع گشته و زیاد خطر جدی در پی ندارد.
▪ ویتامینهایی که بدلیل در معرض هوا قرار گرفتن خاصیتشان از میان میرود شامل: A-E-C
▪ ویتامینهایی که بدلیل در معرض نور قرار گرفتن خاصیتشان از میان میرود شامل: A-E-K-B۶-B۱۲-C-FOLIC ACID
▪ ویتامینهایی که بدلیل در معرض حرارت قرار گرفتن خاصیتشان از میان میرود شامل:
C-B۱
● مواد معدنی چیستند؟ مواد غیر ارگانیک میباشند که به کمک ویتامینها، آنزیمها و هورمونها عملکرد صحیح بدن را موجب میگردند. مواد معدنی ضروری برای بدن انسان ۲۰ نوع میباشد. مواد معدنی به دو گروه تقسیم میگردند:
▪ مواد معدنی عمده: شامل کلسیم، کلراید، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و گوگرد .
▪ مواد معدنی فرعی:شامل آهن، روی، کبالت، مس، فلوراید، ید، منگنز، کرم، نیکل، سلنیوم، سیلیکون، وانادیوم و مولبیدیوم.
برخی مواد معدنی مانند آهن، مس و روی برای جذب شدن با یکدیگر رقابت میکنند بنابراین با مصرف زیاد یکی از آنها کمبود دیگر مواد معدنی را در پی دارد.
● مواد معدنی بر حسب سهولت و سرعت جذب و دفع به ۳ گروه تقسیم بندی میگردند:
۱) مواد معدنی که به سهولت و سریع جذب و دفع میگردند: مانند سذیم و پتاسیم.
۲) مواد معدنی که به سختی جذب بدن گشته اما به سهولت دفع میگردند: مانند کلسیم - فسفر - منیزیوم و منگنز.
۳) مواد معدنی که به سختی جذب و دفع میگردند: مانند آهن - مس - روی - کبالت.
● ویتامینها
۱) ویتامین CAROTENE=RETINOL)= A):
کاراتنوئید پیش ماده ویتامین آ میباشد (CARATENOIDE) که شامل دو ویتامین آ متصل بهم است. این ماده در سبزیجات و میوه های زرد و سبز رنگ وجود دارد(مانند هویج).
▪ وظایف:
در تشکیل ماده رنگی سلولهای استوانه ای چشم نقش دارد که وظیفه دید در شب را به عهده دارند.
به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل میکند و بدن را در برابر آسیبهای رادیکالهای آزاد حفاظت میکند.
کمک به رشد و سلامتی استخوانها،پوست و مو۴-تقویت سیستم ایمنی بدن.۵-رشد و بهبود تولید مثل.
▪ علایم کمبود آن در بدن: شبکوری - تحلیل رفتن غدد اشک، بزاقی و اشکی - تغییر در بافتهای پوششی - خشکی چشم - افزایش خظر عفونت.
▪ علایم مصرف بیش از اندازه آن: سردرد - خشکی پوست - حالت تهوع - استفراغ -کاهش اشتها - ریزش مو.
▪ میزان مصرف روزانه: ۷۰۰ میکروگرم برای کودکان- ۸۰۰ میکروگرم برای بالغین- ۱۲۰۰ میکروگرم برای زنان باردار و شیرده. (برای بدست آوردن میزان بین المللی این ارقام را در عدد ۳ ضرب کنید)
▪ منابع: تخم مرغ، سبزیجات زرد و سبز رنگ، میوه جات، جگر سیاه، دل و قلوه.
۲) ویتامینCHOLECALCIFEROL) D): این ماده توسط رژیم غذایی و در معرض مستقیم نور خورشید قرار گرفتن بدن تامین میگردد.
▪ وظایف:
رشد و شکل گیری طبیعی استخوانها و دندانها.
تنظیم جذب کلسیم و فسفر بدن.
تقویت سیستم ایمنی بدن.
▪ علایم کمبود آن در بدن: راشیتیسم (بیماری مختص اطفال که در آن استخوانها نرم و کمانی میگردند) - پوکی استخوان - از دست رفتن حس شنوایی - نرمی استخوان.
▪ علایم مصرف بیش از اندازه آن: اسهال - حالت تهوع - آسیب به قلب و کبد - کلسیم مازاد در بافتهای کبد، ریه، کلیه ها و قلب رسوب کرده و ممکن است منجر به مرگ گردد.
▪ میزان مصرف روزانه: ۱۰ میلی گرم برای تمام سنین یا ۴۰۰ واحد بین المللی.
▪ منابع: قرار گرفتن در نور خورشید به مدت ۲۰ دقیقه. (کلسترول خون توسط آنزیمی در مقابل اشعه خورشید به این ویتامین تبدیل میگردد) - زرده تخم مرغ - ماهی - شیر -پنیر.
۳)ویتامین TOPOPHEROL)E):
▪ وظایف:
به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی.
کمک به ساخت گلبولهای قرمز خون.
رقیق ساختن خون.
حفاظت از قلب و پیشگیری از سرطان و آب مروارید.
افزایش طول عمر.
▪ علایم کمبود آن در بدن:کم خونی (در اطفال) - آسیب به اعصاب در بزرگسالان.
▪ میزان مصرف روزانه:۱۰ میلی گرم.
▪ منابع:سبزیجات، آجیل، غلات، جوانه گندم، روغن بادام زمینی، کره.
۴) ویتامین MENAQUINONE)K):
▪ وظایف:
کمک به لخته شدن خون.
حفظ سلامتی استخوانها.
▪ علایم کمبود:خونریزی غیر قابل کنترل.
▪ علایم مسمومیت:زردی و کم خونی در اطفال.
▪ میزان مصرف روزانه:۸۰ میکرو گرم.
▪ منابع:گوشت و جگر.
برای جذب بهتر مکمل ویتامین D چه کنیم؟
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است و برای جذب کلسیم و در نتیجه رشد و استحکام استخوانها و دندانها در بدن لازم است. همچنین برای انعقاد خون و عملکرد مطلوب غده تیروئید مهم است.
حال به شما می گوییم که چگونه جذب مکمل ویتامین D را افزایش دهید:
1- مکمل ویتامین D را همراه با کلسیم بخورید.
2- از مصرف روغنهای معدنی همراه با مکمل ویتامین ویتامین D خودداری کنید، زیرا با جذب ویتامین D تداخل میکنند.
3- از مصرف بیش از حدّ داروهای آنتی اسید خودداری کنید، زیرا آنها نیز با جذب ویتامین D تداخل میکنند. اگر دچار ناراحتی معده دائمی هستید، در مورد مصرف داروهای آنتی اسید با پزشک خود مشورت کنید.
4- داروهای مصرفی خود را بررسی کنید. بعضی از آنها با جذب ویتامین D تداخل میکنند، مثل کورتیزون و سایر داروهای استروئیدی.
5- هنگام مصرف داروهای دیورتیک (ادرارآور) مراقب باشید، زیرا این داروها نسبت ویتامین D به کلسیم را در بدن به هم میزنند.
6- اگر بیماری کبدی، کیسه صفرا یا معدی رودهای دارید، مقدار نیاز خود به ویتامین D را مشخص کنید، زیرا این بیماری ها با جذب ویتامین D تداخل میکنند.